Το εξπρές του μετεμφυλίου - 3ο μέρος

Το 1951 γίνεται κρίσιμο έτος για την ελληνική πολιτική ζωή. Το διεθνές πλαίσιο πιέζει ασφυκτικά καθώς  εντείνεται ο ψυχρός πόλεμος. Την 4 Ιανουαρίου οι κινεζικές και βορειοκορεατικές δυνάμεις καταλαμβάνουν τη Σεούλ την οποία θα ανακαταλάβουν τα στρατεύματα των Ηνωμένων Εθνών την 14^η Μαρτίου.

 Την ίδια ημέρα το Συμβούλιο εφετών αποφάσιζε το κλείσιμο της αριστερής εφημερίδας «Δημοκρατική» για «αντιπατριωτική δράση.» Η Δημοκρατική Παράταξη είχε ουσιαστικά διαλυθεί ήδη από την αρχή της των εργασιών της Βουλής όταν ο εκπρόσωπος της ΣΚ-ΕΛΔ δήλωσε ότι δεν εκπροσωπεί τις άλλες ομάδες βουλευτών του συνδυασμού (Αριστεροί Φιλελεύθεροι, Ένωση Αριστερών) και τον ανένταχτο Διονύσιο Χριστάκο. Οι δυνάμεις του ΚΚΕ ήταν το κύρια ζήτημα της σύγκρουσης μεταξύ των οργανώσεων καθώς παρά την στρατιωτική ήττα και την πολιτική παρακμή του ήταν ο μοναδικός (έστω και παράνομος) κομματικός σχηματισμός της αριστεράς πανελλαδικά οργανωμένος και με λαϊκή απήχηση. Η ΣΚ-ΕΛΔ έβαζε βέτο στην παρουσία στα ψηφοδέλτια καταδικασμένους σε θάνατο κομμουνιστών και αγωνιζόταν για την ανεξαρτησία   του σοσιαλιστικού χώρου από την επιρροή του ΚΚΕ.   Οι επίμονες προσπάθειες των στελεχών του ΚΚΕ αλλά και η διορατική  στάση σοσιαλιστών όπως ο Ιωάννης Σοφιανόπουλος  και ο ιδρυτής του εαμικού Σοσιαλιστικού Κόμματος Γιάννης Πασαλίδης έφεραν θετικό αποτέλεσμα. Δημιουργείται ο Δημοκρατικός Συναγερμός στη βάση της θέσης  το ΚΚΕ είχε διαμορφώσει από την 3η Συνδιάσκεψη (Οκτώβριος 1950) ότι: «Κεντρική, ανώτατη πολιτική έκφραση της οργάνωσης και πάλης του λαού για τα δίκαιά του πρέπει να ’ναι το πανελλαδικό, παλλαϊκό μέτωπο ή συνασπισμός όλων των λαϊκών προοδευτικών και δημοκρατικών δυνάμεων, οργανώσεων, κομμάτων, παραγόντων, προσωπικοτήτων της χώρας.» [1]

 Στην Ελλάδα την 15^η  Μαρτίου διεξάχθηκαν οι πρώτες μεταπολεμικές αυτοδιοικητικές εκλογές. Οι εκλογές έγιναν με το σύστημα της απλής αναλογικής και για την εκλογή κάποιου υποψηφίου δημάρχου από την πρώτη Κυριακή απαιτούνταν ποσοστό ψήφων της τάξης του 51%.[2] Η προκήρυξη των δημοτικών εκλογών έγινε με βάση τη συμφωνία  που έκανε η κυβέρνηση Σοφοκλή Βενιζέλου για πετύχει την υποστήριξη της ΕΠΕΚ.  Προέβλεπε ότι το γρηγορότερο δυνατόν η κυβέρνηση θα προχωρούσε σε αλλαγή του εκλογικού νόμου και σε προκήρυξη νέων βουλευτικών εκλογών μετά τις δημοτικές.

Ο νόμος της 29ης Απριλίου 1949 χορήγησε στις γυναίκες το δικαίωμα ψήφου στις δημοτικές εκλογές. Στις δημοτικές εκλογές του 1951 μπόρεσαν να ψηφίσουν οι γυναίκες άνω των 25 χρονών, αλλά δεν είχε επιτραπεί στις γυναίκες να εκλεγούν πρόεδροι δήμων ή κοινοτήτων.

Η Αριστερά δείχνει για μία φορά ότι παρά τις διώξεις των στελεχών της και την συνεχή δημιουργία του κλίματος τρομοκρατίας καταφέρνει να πετυχαίνει νίκες συσπειρώνοντας τα λαϊκά εργατικά στρώματα του πληθυσμού.[3] Μολονότι οι συντηρητικές παρατάξεις κέρδισαν  με μεγάλη διαφορά το  Δήμο Αθηναίων με δήμαρχο τον Κώστα Κοτζιά (φασίστας και γερμανόφιλος δήμαρχος επί δικτατορίας Μεταξά) οι εργατικές περιοχές ψήφισαν συνδυασμούς της Αριστεράς και ανέδειξαν αριστερούς δημάρχους στην Κοκκινιά (Νίκαια) και στο Κερατσίνι. Για να προλάβουν τα χειρότερα οι κρατικοί μηχανισμοί κινητοποιήθηκαν με αποκορύφωμα τις χιλιάδες διαγραφών ψηφοφόρων από εκλογικούς καταλόγους. [4]

---

[1] Παρρής Φάνης και Σκολαρίκος Κώστας (2012) «Η πολιτική συμμαχιών του ΚΚΕ στις δεκαετίες 1950-1960. Η πείρα της ΕΔΑ.» Κομμουνιστική Επιθεώρηση, Τεύχος 4-5 http://www.komep.gr/2012-teyxos-4-5/h-politikh-symmaxion-toy-kke-stis-dekaeties-1950-1960-h-peira-ths-eda

[2] Λυμπεράτος  Μιχάλης «Η Αριστερά και οι δημοτικές εκλογές μετά τον Εμφύλιο»,  Δρόμος της Αριστεράς, 03/11/2010 http://www.e-dromos.gr/%CE%B7-%CE%B1%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%AC-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%BF%CE%B9-%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CE%B5%CE%BA%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AD%CF%82-%CE%BC%CE%B5/

[3] Λυμπεράτος Μιχάλης Π., (2012) Από το ΕΑΜ στην ΕΔΑ. Η ραγδαία ανασυγκρότηση της ελληνικής Αριστεράς και οι μετεμφυλιακές πολιτικές αναγκαιότητες, Αθήνα: εκδ. Στοχαστής.

[4]Λυμπεράτος Μιχάλης Π., (2011)  Aπό το ΕΑΜ στην ΕΔΑ: Η ραγδαία ανασυγκρότηση της ελληνικής αριστεράς και οι μετεμφυλιακές πολιτικές αναγκαιότητες,