Οι ευρύτατες πολιτικές ανατροπές προς τα δεξιά που έχουν πληθύνει τα τελευταία χρόνο στην περιοχή της Λατινικής Αμερικής, έχουν θέσει σε αμφισβήτηση την πολιτική βιωσιμότητα των εγχειρημάτων της λεγόμενης «ροζ παλίρροιας».
Η ανάπτυξη αριστερών πολιτικών στρατηγικών σε διάφορες χώρες της Λατινικής Αμερικής τη δεκαετία του 2000, η οποία σε πολλές περιπτώσεις οδήγησε σε κυβερνητική ανέλιξη, λειτούργησε ως μια παγκόσμιας αναφοράς συντονισμένη προσπάθεια να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο πολιτικών απαντήσεων στην κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού.
Όλα αυτά τα εγχειρήματα, από τις περισσότερο ριζοσπαστικές τους εκδοχές ως και τις περισσότερο μετριοπαθείς, βάσισαν την εκλογική τους άνοδο στην ανάπτυξη διαφορετικού τύπου δεσμών με πολύμορφα κινήματα βάσης και σε μια προσπάθεια πολιτικής έκφρασης των διεκδικήσεων των αποκλεισμένων των λατινοαμερικανικών κοινωνιών. Τα πολιτικά προγράμματα των εν λόγω εγχειρημάτων, παρότι κινήθηκαν σε ένα εύρος διαφορετικών λογικών αναδιανομής και καταπολέμησης της εγγενούς σε αυτές τις κοινωνίες ακραίας φτώχειας και ποικίλων αποκλεισμών, σταδιακά ήρθαν αντιμέτωπα με εξωτερικούς και εσωτερικούς περιορισμούς που τα υποχρέωναν, στις περισσότερες των περιπτώσεων, να καταφεύγουν σε συμβιβασμούς που υπονόμευαν τα θεμέλια της πολιτικής τους ανόδου.
Από την άλλη πλευρά, η λατινοαμερικανική Δεξιά, ιστορικά ευθυγραμμισμένη με τη στρατηγική των ΗΠΑ στην περιοχή και διαθέτοντας ισχυρότατους μοχλούς πίεσης σε όλα τα πεδία της κοινωνικής εξουσίας, αξιοποίησε όλες τις θεσμικές -αλλά και εξωθεσμικές- δυνατότητες που μπορούσε να ενεργοποιήσει εντός των δεδομένων πλαισίων της εποχής, για να υπονομεύσει τα εγχειρήματα της «ροζ παλίρροιας» και να διαμορφώσει τους όρους για την πολιτική της παλινόρθωση.
Παραταύτα, θα ήταν ανεπαρκές να ερμηνευθεί η «ροζ άμπωτη» μόνο στη βάση των επιθέσεων της Δεξιάς, καθώς αυτές έγιναν επιτυχημένες πατώντας σε αντιφάσεις και αστοχίες των αριστερών κυβερνήσεων. Και αυτές οι αντιφάσεις και αστοχίες δεν ήταν μόνο προϊόν των περιορισμών που επέβαλε η διεθνής πολιτική οικονομία, αλλά και της απομάκρυνσης των αριστερών κυβερνήσεων τόσο από τις πολιτικές προϋποθέσεις της ανόδου τους -δηλαδή τη διαμόρφωση ενός νέου πλαισίου σχέσης της πολιτικής με τα κινήματα και την κοινωνία- όσο και από τον στόχο του ριζικού κοινωνικού μετασχηματισμού, ο οποίος έδωσε τη θέση του σε πιο ήπια προτάγματα και πιο μετριοπαθείς πρακτικές προοδευτικής διαχείρισης.
Δύο δεκαετίες μετά την εμφάνιση της «ροζ παλίροιας», η εμπειρία της Λατινικής Αμερικής, πέρα από την αυτονόητη σημασία που έχει για τη σύγχρονη Αριστερά, αποτελεί και έναν σημαντικό οδηγό για την Αριστερά της Ευρώπης.
Στο πλαίσιο αυτό, το Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ απευθύνθηκε σε πέντε πανεπιστημιακούς, με εξειδίκευση στη μελέτη της λατινοαμερικανικής πολιτικής, αλλά και των πολιτικών των εγχειρημάτων της «ροζ παλίρροιας» για να συζητήσει μαζί τους διαφορετικές πλευρές των πρόσφατων εξελίξεων, δημοσιεύοντας τέσσερις συνεντεύξεις και ένα άρθρο.
https://www.enainstitute.org/publication/%ce%b7-%ce%b1%cf%81%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%ac-%cf%83%cf%84%ce%b7-%ce%bb%ce%b1%cf%84%ce%b9%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%b1%ce%bc%ce%b5%cf%81%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%b7/
