Για τα "115 Σωματεία"

Στη δεκαετία του ΄60 αναπτύχθηκε μια σειρά κοινωνικών κινητοποιήσεων που

περιελάμβανε εκδηλώσεις όπως στάσεις εργασίας, απεργίες, καταλήψεις δημοσίων οδών και γεφυρών, διαδηλώσεις και πορείες στους δρόμους των πόλεων, που αποσκοπούσαν στον πολιτικό εκδημοκρατισμό, στη μεταβολή του συστήματος εργασιακών σχέσεων, στο άνοιγμα των πανεπιστημίων στην κοινωνία και στηn πολιτιστική αναγέννηση της χώρας.

 Κύριος κορμός αυτού του κινήματος ήταν το συνδικαλιστικό με πυρήνα τις δημόσιες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και τις

ελληνικές δημόσιες και ιδιωτικές τράπεζες. Με επίκεντρο αυτούς τους κλάδους δημιουργήθηκε το κίνημα των 115 Συνεργαζόμενων Συνδικαλιστικών Οργανώσεων.  Η στρατηγική των συνδικαλιστών της εποχής εκείνης θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «παραδοσιακή στο βαθμό που διακρινόταν από την επιδίωξη να αντιμετωπιστούν κυρίως τα θέματα διανομής. Με τη στρατηγική αυτή

αποσκοπούσαν στην ικανοποίηση αιτημάτων που αφορούσαν τους μισθούς, τις ώρες εργασίας και τους γενικούς όρους απασχόλησης.  Έτσι, τα αιτήματα ήταν συχνά σχετικά καλά μελετημένα και ποσοτικοποιούνταν με σαφή τρόπο ως ποσοστοποιημένες ή δραχμοποιημένες αυξήσεις μισθών και επιδομάτων. Τα αιτήματα διαμορφώνονταν με βάση την εμπειρία των συνδικαλιστών και των

εργαζομένων. Τέλος, γινόταν προσπάθειες να υπάρχουν διαπραγματεύσεις σε τακτά

χρονικά διαστήματα ώστε να συνομολογούνται αυξήσεις που να έχουν σχέση με την αύξηση του κόστους ζωής. 

Αυτή η στρατηγική αντίληψη ήταν θεωρητικά κοινή και για τους συνδικαλιστές της ελεγχόμενης διοίκησης της ΓΣΕΕ όσο και για τους συνδικαλιστές των αντιπολιτευόμενων σχημάτων και συνδικάτων. Όμως αποδείχτηκε ότι οι διοικήσεις της ΓΣΕΕ εγκλωβισμένες συνειδητά στην υπηρεσία του δεξιού αντικομμουνιστικού κράτους δεν μπορούσαν ούτε αυτή τη στρατηγική να

ακολουθήσουν με στοιχειώδη συνέπεια, υποτασσόμενοι διαρκώς στις απαιτήσεις της

κρατικής πολιτικής. Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις που είχαν συσπειρωθεί στο σχήμα των «115» ήταν αυτές  που σήκωσαν το βάρος ως κοινωνικό κίνημα για την επίτευξη των στόχων της μισθολογικής αύξησης, της μείωσης του ωραρίου εργασίας και της βελτίωσης των συνθηκών εργασίας (υγιεινή, ασφάλεια, συντάξεις και κοινωνικά επιδόματα). Από την άλλη, όμως, τόσο οι συνδικαλιστικές ηγεσίες της ΓΣΕΕ όσο και των 115, της ΟΤΟΕ συμπεριλαμβανομένης δεν άγγιζαν τα ζητήματα της οργάνωσης της εργασίας στους ίδιους τους χώρους παραγωγής.  

ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ

Για όλα αυτά βλ. Κουκουλές Γ. (2000) Το εργατικό κίνημα και ο μύθος του Σίσυφου (1964-1966). Αθήνα: Εκδ. Οδυσσέας, Λιβιεράτος Δ. (2003) Η κίνηση των 115: Κοινωνικοί αγώνες 1962-1967. Αθήνα: Εκδ. Προσκήνιο-Άγγ. Σιδεράτος, σελ. 115-117.  45 Για μια κριτική αποτίμηση του ελληνικού συνδικαλιστικού κινήματος και με ιδιαίτερη αναφορά στη δεκαετία του ’60, βλ. Σεφεριάδης Σ. (1998) «Διεκδικητικό κίνημα και πολιτική: Ο ελληνικός συνδικαλισμός πριν από τη δικτατορία (1962-1967)», Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, τ. 12, σσ. 5-34, και Τσακίρης Θ. (2005) Ο συνδικαλισμός των εργαζομένων στις τράπεζες (1960-1967), https://greekunions.files.wordpress.com/2015/12/tsakthan-otoe-1960.pdf

Koumandaraki Anna, (1995) Labour identity in the semi-periphery: the case of the Greek trade-union movement, Αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή στο University of Essex.

 Σακελλαρόπουλος Σπ. (2010) «Ελλάδα 2010: Η επίθεση του κεφαλαίου», Θέσεις, Τεύχος 112, περίοδος: Ιούλιος – Σεπτέμβριος,  http://www.theseis.com/index.php?option=com_content&task=view&id=1117&Itemid=29

Κασάπη Αθηνά (2011)«Το εργοστάσιο ως χώρος ανάδυσης της εργατικής υποκειμενικότητας: Μια προσέγγιση των εργατικών αγώνων της περιόδου 1974-1977»,  Historeinhttp://www.historein.gr/2011/05/1974-1977.html

Αλεξατος Ν. Γιώργος (2003) Συνοπτική αναφορά στην ιστορία του ελληνικού εργατικού κινήματος. Θεσσαλονίκη: Γειτονιές του Κόσμου

Η Ιστορία στο Κόκκινο: Μία εκπομπή για το παρελθόν-Τα Νυχτερινά Γυμνάσια της δεκαετίας του 1960: οι εργαζόμενοι μαθητές, οι ευαισθησίες μιας γενιά και η πολιτική στράτευση- Κυριακή 13 Μαρτίου 10.00 - 11.00 Στο Κόκκινο 105,5

Η Ιστορία στο Κόκκινο: Μία εκπομπή για το παρελθόν
σε συνεργασία με τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας
Επιμέλεια: Ηλίας Νικολακόπουλος
Οργάνωση παραγωγής: Νατάσσα Δομνάκη
Μουσική επιμέλεια: Θανάσης Μήνας

Κυριακή 13 Μαρτίου 10.00 - 11.00 Στο Κόκκινο 105,5

Τα Νυχτερινά Γυμνάσια της δεκαετίας του 1960: οι εργαζόμενοι μαθητές, οι ευαισθησίες μιας γενιά και η πολιτική στράτευση

Συζητούν ο Νίκος Μανιός και ο Τάσος Σακελλαρόπουλος

Ο Τάσος Σακελλαρόπουλος και ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Μανιός συζητούν στο στούντιο για τα Νυχτερινά Γυμνάσια και για τους «νυχτερινούς» μαθητές της δεκαετίας του 1960.
Στην εκπομπή παρουσιάζεται η λειτουργία και η ιδιαιτερότητα των νυχτερινών σχολείων, η κοινωνική και πολιτική προέλευση των μαθητών, η θέληση τους για σπουδές, οι στόχοι τους και η σχέση τους με την εκπαίδευση και την μόρφωση και η στάση των καθηγητών. Επίσης παρουσιάζεται η δύσκολη καθημερινότητα που περιλάμβανε: εργασία, διάβασμα και μάθημα.
Βασικός κορμός της συζήτησης είναι οι αγώνες των μαθητών, οι διεκδικήσεις για την ίση αντιμετώπιση τους με τους μαθητές των πρωινών σχολείων έως την ένταξη τους στις μεγάλες κινητοποιήσεις κατά τα «Ιουλιανά» του 1965 και της επιβολή της Δικτατορίας του 1967.
Τέλος, οι αγώνες του 1960 για την μόρφωση των παιδιών συνδέονται με τα κοντινά μας χρόνια και με την λειτουργία των Εσπερινών σχολείων όπου φοιτούν μαθητές για τους οποίους η μόρφωση και η παροχή της εκπαίδευσης δεν είναι κάτι απλό και δεδομένο .