Τsakthan Daily 2/5/2018 -- Ο πλουραλισμός κι οι επικριτές του

Οι κάτοχοι των θέσεων στην κυβέρνηση έρχονται και παρέρχονται με αποτέλεσμα την μερική ή αλλαγή των συγκεκριμένων πολιτικών (policies) που εφαρμόζονται λόγω προσωπικών στυλ, προοπτικών, κομματικών εξαρτήσεων, συμφερόντων κ.ο.κ.

Όμως, σχετικά σταθερή παραμένει  η δομή των πολιτικών σχέσεων (εκλογικές διαδικασίες, διαδικασίες λήψης αποφάσεων για την εφαρμοστέα πολιτική, σχέσεις κυβέρνησης με μεγάλες εταιρείες, την οργανωμένη εργασία, καταναλωτές κ.ά.).

Οι πλουραλιστές μελετούν τις μικρές αυτές ομάδες προσώπων και προσπαθούν να τις γενικεύσουν στο κοινωνικό επίπεδο. Την ομάδα ως μονάδα ανάλυσης όρισε πρώτος ο Ντέηβιντ Τρούμαν στηριζόμενος σε μεγάλο βαθμό στο έργο του Άρθουρ Μπέντλευ ο οποίος τονίζει χαρακτηριστικά ότι «η ισορροπία των πιέσεων των ομάδων είναι η υφιστάμενη κατάσταση της κοινωνίας». 

Η πολιτική δεν μπορεί να εξηγηθεί με όρους αισθημάτων, στάσεων ή ιδεών στο βαθμό που αυτοί απορρέουν από την ζωή των ομάδων˙ ούτε μπορεί να εξηγηθεί με την μελέτη των ηγετών αφού αυτοί εκφράζουν τα συμφέροντα των ομάδων.Η πλουραλιστική άποψη θεωρεί ότι το κράτος είναι η ενσάρκωση της εξουσίας/δύναμης στην καπιταλιστική πολιτική οικονομία.

Βρίσκεται υπεράνω των επιρροών που ασκούνται από την πίεση όλων των ομάδων συμφερόντων, ενδεχομένως και των οικονομικών.

- Το κράτος είναι «ουδέτερος διαιτητής» που σταθμίζει όλα τα ανταγωνιζόμενα συμφέροντα και νομοθετεί για το «κοινό καλό» εξισορροπώντας τα αντικρουόμενα αιτήματα αυτών των συμφερόντων.

Πληθώρα ανταγωνιζόμενων κυβερνητικών φορέων, διευθύνσεων και τοπικών αρχών, 

ύπαρξη πολιτικών κομμάτων, συνδικάτων, κινήσεων πολιτών

=>άτομα και οι ομάδες μπορούν να έχουν στη διάθεσή τους διάφορα σημεία πρόσβασης στους φορείς λήψης αποφάσεων.

Η θεωρία του πλουραλισμού θέτει σε ίση θέση τόσο τα οικονομικά όσο και τα μη οικονομικά, υποδηλώνοντας έτσι ότι όλα έχουν ίση ικανότητα επιρροής και δύναμη μπορώντας να ικανοποιήσουν τα αιτήματά του μέσω του κράτους.

Νεοπλουραλισμός. Αποδέχεται ότι στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για την εφαρμόσιμη πολιτική συχνότερα επιβάλλουν τις απόψεις τους οι επιχειρηματικές ομάδες συμφερόντων.

Ο πλουραλισμός είναι αποτελεί απολογία υπέρ του στάτους-κβο, υπεράσπιση του ισχύοντος πολιτικού συστήματος των ΗΠΑ, τοπικιστική επικέντρωση που δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή ευρέως. Στην πραγματικότητα οι εθελοντικές ενώσεις του πλουραλισμού δεν αποτελούν παρά ένα ακόμη επίπεδο της γραφειοκρατίας.  Επίσης, στην πράξη, οι ΗΠΑ δεν αποτελούν μια κοινωνία όπου όλοι είναι οργανωμένοι σε ομάδες˙ αντιθέτως, λίγοι είναι μέλη τους και, ως επί το πλείστον, προέρχονται από τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα των πλουσίων και μορφωμένων λευκών. 

Το κράτος δεν είναι ένας ουδέτερος μεσολαβητής.  Οι πλουραλιστές θεωρούν ότι υπάρχει ευρεία συναίνεση στους κανόνες του πολιτικού παιχνιδιού παραβλέποντας την πραγματικότητα της άρνησης αποδοχής του που παρουσιάζεται είτε με τη μορφή της αποχής στις προεδρικές εκλογές είτε με τη μορφή της ειρηνικής ή βίαιης κινητοποίησης των κοινωνικών κινημάτων της εργατικής τάξης, των μειονοτήτων, των γυναικών, της νεολαίας και των οικολογικών οργανώσεων. Κι αυτό γιατί στη σκέψη τους δεν υπάρχει χώρος για τις κοινωνικές τάξεις και για την παρέμβαση και συμμετοχή των μαζών στην πολιτική.

Οι πλουραλιστές εστιάζουν τους φακούς της ανάλυσής τους περισσότερο στην πολιτική της κυβέρνησης και των δημοσίων θεσμών αφήνοντας εκτός οπτικής γωνίας την πολιτική του ιδιωτικού τομέα. Είναι απορροφημένοι με την ανάλυση των τυπικών πολιτικών θεσμών και αγνοούν τη διάσταση μεταξύ των υποθετικών και των πραγματικών λειτουργιών τους υπό συνθήκες καπιταλισμού.

Οι εθελοντικές ενώσεις στις οποίες αναφέρονται οι συγκεκριμένοι πλουραλιστές δεν αποτελούν πολιτικές ομάδες αλλά κοινωνικές, πολιτιστικές κλπ που δεν διακρίνονται για την εντελώς δημοκρατική λειτουργία τους καθώς είναι γραφειοκρατικά και ιεραρχικά δομημένες.

 Οι πόροι και η ισχύς των ενώσεων είναι άνιση στο θεσμικό επίπεδο πχ μεγαλοεπιχειρηματικές ενώσεις σε σχέση π.χ. με τα συνδικάτα.

Θανάσης Τσακίρης

Ελευθερία - 2006     
 
Στίχοι:   Γιώργος Χατζόπουλος
Μουσική:   Δημήτρης Ζερβουδάκης
Ερμηνεία: Παντελής Θεοχαρίδης

Ελευθερία το τραγούδι σου κ η σιωπή στον πόνο των ματιών σου
ο πιο μικρός μας ο καημός άστρο στην όχθη των χειλιών σου

Ελευθερία το μυστικό σου τον ψίθυρο στην ηχώ των αναστεναγμών σου
το πιο γλυκό μας όνειρο τάμα στις χούφτες των χεριών σου

Ελευθερία το θαύμα σου κι η πατρίδα που δε χάνεται
δελφίνι στο ταξίδι σου η πιο όμορφη μοίρα μας ναυάγιο
στου σκότους της ψυχής σου
η πιο όμορφη μοίρα μας ναυάγιο
στου σκότους της ψυχής σου

Ελευθερία το σημάδι σου άλλη μια μέρα στους κάμπους των παιδιών σου
η πιο γυμνή αλήθεια μας πέτρα βαριά για να τη ζήσεις..

Ελευθερία το τραγούδι μου δάκρυ που κρύφτηκε στο πιο παλιό μου σπίτι
η πιο βρώμικη λέξη μου φορτίο φορτίο πέρασμα κι αγρίμι

Ελευθερία το θαύμα σου κ η πατρίδα που δε χάνεται
δελφίνι στο ταξίδι σου η πιο όμορφη μοίρα μας ναυάγιο
στου σκότους της ψυχής σου
η πιο όμορφη μοίρα μας ναυάγιο

στου σκότους της ψυχής σου

https://www.youtube.com/watch?v=j02EBoXHd_g

ΕΞΟΔΟΣ

My journey to feminism - Το ταξίδι μου στον φεμινισμό
A talk by Zilka Siljak - Μια ομιλία της Zilka Siljak

Zilka Spahic-Siljak spent her years as student on the front line of the Bosnian war. During that time, she supported many children and women who survived war rape.

In her talk, Zilka tells us the story of her personal journey
to feminism and how women bore witness to incredible humanity during the war and after.

Zilka Spahic-Siljak is a Bosnian scholar of gender, politics and religion and research associate at Stanford University. For the past two decades she has worked as a human rights activist
on the promotion of women’s human rights, multi-religious dialogue and reconciliation.

Η Zilka Spahic-Siljak πέρασε τα χρόνια της ως φοιτήτρια στην πρώτη γραμμή του πολέμου στη Βοσνία.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, υποστήριξε πολλά παιδιά και γυναίκες που επέζησαν των βιασμών κατά την διάρκεια του πολέμου.
Στην ομιλία της, η Ζίλκα μας λέει την ιστορία της προσωπικής της πορείας προς τον φεμινισμό και πώς οι γυναίκες έγιναν μάρτυρες απίστευτης ανθρωπιάς κατά τη διάρκεια του πολέμου και μετά.

Η Zilka Spahic-Siljak είναι Βόσνια ερευνήτρια σε θέματα φύλου (gender), πολιτικής και θρησκείας και επιστημονικός συνεργάτης/ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Στάφορντ. Τις δύο τελευταίες δεκαετίες, εργάστηκε ως ακτιβίστρια ανθρωπίνων δικαιωμάτων για την προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών, του πολυθρησκευτικού διαλόγου και της συμφιλίωσης.

Wednesday 2nd of May, 19:00 - Τετάρτη 2 Μαίου, 19:00
Exarchia, Tsamadou (garden) Athens
Κηπάκι (Τσαμαδού) Εξάρχεια


Μαρξισμός και Θρησκεία

Αίθουσα Β2, Νέο κτίριο (2ος όροφος)

Η σχέση του μαρξισμού με τη θρησκεία και ιδιαίτερα το χριστιανισμό, είναι ένα θέμα που προκαλεί έντοντες συζητήσεις. Η αστική και εκλησιαστική προπαγάνδα εμφανίζει τους μαρξιστές ως βέβηλους των «ιερών και οσίων» και όχι σπάνια ως φυσικούς εξολοθρευτές των πιστών… Στον αντίποδα, διατυπώνονται απόψεις που φτάνουν μέχρι και στο να ταυτίσουν το περιεχόμενο του μαρξισμού και του χριστιανισμού. Ποιο είναι όμως το θρησκευτικό περιεχόμενο του χριστιανισμού και τι πρέσβευε το επαναστατικό κίνημα των πρώτων χριστιανών; Έχει κάποια σύνδεση με το σημερινό κήρυγμα της επίσημης χριστιανικής εκκλησίας; Ποια είναι η σχέση της μαρξιστικής φιλοσοφίας με τη θρησκεία και πιο συγκεκριμένα με το χριστιανισμό;

Νεολαία ενάντια στον Καπιταλισμό - ομάδα Παντείου


ΕΝΤΟΣ

COSMOTE CINEMA 1HD
Η Κατάρα του Πράσινου Σκορπιού (The Curse of the Jade Scorpion)
02/05/2018 19:10 - 21:00 ( 110') κατάλληλο, επιθυμητή η γονική συναίνεση
Κατηγορία: Κωμωδία, Σκηνοθεσία: Γούντι Άλεν, Ηθοποιοί: Γούντι Άλεν,Έλεν Χαντ,Νταν Άκροϊντ
(2001). Νέα Υόρκη, δεκαετία του 1940: Ένας κορυφαίος ντετέκτιβ ασφαλιστικής εταιρείας, που υπερηφανεύεται ότι μπορεί να εντοπίσει οποιαδήποτε απάτη, πέφτει θύμα ενός πανούργου υπνωτιστή και χωρίς να το καταλάβει γίνεται υποχείριό του... Παραγωγή: ΗΠΑ, Γερμανία. (97')

COSMOTE CINEMA 2 HD
Δύο Αποφασισμένες Γυναίκες (Decoding Annie Parker)
02/05/2018 22:00 - 23:40 ( 100') κατάλληλο, απαραίτητη η γονική συναίνεση
Κατηγορία: Δραματική, Σκηνοθεσία: Στίβεν Μπέρνσταϊν, Ηθοποιοί: Έλεν Χαντ,Σαμάνθα Μόρτον,Άαρον Πολ
Α' Προβολή. Ladies First. (2014). Η ταινία αφηγείται την αληθινή ιστορία της καρκινοπαθούς Άνι Πάρκερ, που βγήκε τρεις φορές νικήτρια από τη μάχη με την ασθένεια, και της γενετίστριας Μέρι Κλερ Κινγκ, που έκανε μια σημαντική ανακάλυψη για τον καρκίνο του μαστού. Παραγωγή: ΗΠΑ. (90')


Village Cinema HD
Θα Μείνει Μεταξύ Μας (One Wild Moment)
02/05/2018 22:45 - 00:40 ( 115') κατάλληλο για ανήλικους άνω των 15 ετών
Κατηγορία: Κωμωδία, Σκηνοθεσία: Ζαν-Φρανσουά Ρισέ, Ηθοποιοί: Βενσάν Κασέλ,Φρανσουά Κλουζέ
(2015). Κωμωδία, παραγωγής 2015. Δύο φίλοι πηγαίνουν καλοκαιρινές διακοπές παρέα με τις κόρες τους. Σύντομαι βρίσκονται σε μια περίπλοκη κατάσταση. Παραγωγή: Γαλλία.

ΕΡΤ2
Στον Κόσμο της Κοκό Σανέλ (Coco Before Chanel)
02/05/2018 21:00 - 22:45 ( 105') κατάλληλο, απαραίτητη η γονική συναίνεση
Κατηγορία: Κοινωνική, Σκηνοθεσία: Αν Φοντέιν, Ηθοποιοί: Οντρέ Τοτού,Μπενουά Πελβούρντ,Αλεσάντρο Νιβόλα,Μαρί Γκιλέν
(2009). Η Γκαμπριέλ Σανέλ με την αδελφή της εγκαταλείπουν το ορφανοτροφείο και τραγουδούν σε καμπαρέ. Η Γκάμπριελ, γνωστή πια ως 'Κοκό', μετά τις αποτυχημένες απόπειρες καλλιτεχνικής καριέρας, βρίσκει καταφύγιο στην αγκαλιά ενός πλούσιου και αργόσχολου αριστοκράτη και σχεδιάζει τα πρώτα της ρούχα. (105')

ΠΛΟΥΡΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ (του Θανάση Τσακίρη)

ΠΛΟΥΡΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ

 του Θανάση Τσακίρη

Σε γενικές γραμμές η πλουραλιστική θεωρία λέει ότι η κοινωνία είναι ένας αγώνας ανταγωνιστικών ομάδων μέσα σε μια αρένα με διαιτητή το κράτος. Το κράτος αποτελεί θεσμοθετημένη δύναμη και εξουσία και είναι ο υπέρτατος θεματοφύλακας της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας στη σύγχρονη κοινωνία, ανοίγοντας το δρόμο ώστε από τις εντάσεις να προκύψει πολιτικός ανταγωνισμός και πλουραλιστική δημοκρατία. Το κράτος δεν εξυπηρετεί ούτε τα δικά του συμφέροντα ούτε αυτά μιας και μοναδικής ομάδας ή τάξης. Το κράτος μπορεί να λειτουργήσει ως μέσο διαπραγμάτευσης ή μεσολάβησης. Κύριο καθήκον του κράτους είναι να εξισορροπεί τα συμφέροντα ενός πλήθους ανταγωνιστικών ομάδων, να εκπροσωπεί τα συμφέροντα της κοινωνίας στο σύνολό της, συντονίζοντας τις υπόλοιπους σημαντικούς θεσμούς.  Η πρωταρχική λειτουργία του είναι να προωθεί την αρμονία στο πλαίσιο του συστήματος για να εξασφαλίζει την ισορροπία και την τάξη ή να επιτηρεί τις συγκρούσεις συμφερόντων. Από αυτούς τους ρόλους, το κράτος είναι σε θέση να θεσμοθετεί την κυριαρχία του και να διατηρεί την τάξη στην κοινωνία. Διαχωρισμός της κυβερνητικής εξουσίας: πληθώρα ανταγωνιζόμενων κυβερνητικών φορέων, διευθύνσεων και τοπικών αρχών, την ύπαρξη πολιτικών κομμάτων. Έτσι τα άτομα και οι ομάδες μπορούν να έχουν στη διάθεσή τους διάφορα σημεία πρόσβασης στους φορείς λήψης αποφάσεων.

Οι ΗΠΑ, όπου ο πλουραλισμός απαυγάζει αποτελώντας τη θεωρία της σύγχρονης φιλελεύθερης δημοκρατίας, απεικονίζονται ως το κύριο παράδειγμα «καλής κοινωνίας». Το πλουραλιστικό μοντέλο γνώρισε ραγδαία ανάπτυξη στο χώρο της πολιτικής επιστήμης, παρότι στηρίζεται ουσιαστικά σε ορισμένες κοινωνιολογικές αρχές και προσανατολίζεται μεθοδολογικά προς τις μικρές ομάδες. Οι πλουραλιστές μελετούν τις μικρές αυτές ομάδες προσώπων και προσπαθούν να τις γενικεύσουν στο κοινωνικό επίπεδο. Την ομάδα ως μονάδα ανάλυσης όρισε πρώτος ο Ντέηβιντ Τρούμαν[1]στηριζόμενος σε μεγάλο βαθμό στο έργο του Άρθουρ Μπέντλευ ο οποίος τονίζει χαρακτηριστικά ότι «η ισορροπία των πιέσεων των ομάδων είναι η υφιστάμενη κατάσταση της κοινωνίας».[2] Η πολιτική δεν μπορεί να εξηγηθεί με όρους αισθημάτων, στάσεων ή ιδεών στο βαθμό που αυτοί απορρέουν από την ζωή των ομάδων˙ ούτε μπορεί να εξηγηθεί με την μελέτη των ηγετών αφού αυτοί εκφράζουν τα συμφέροντα των ομάδων, η δε συμπεριφορά τους δεν μπορεί να γίνει αντιληπτή παρά μόνο από την οπτική των ομάδων οι οποίες αποτελούν τις βασικές μονάδες ανάλυσης λόγω των ομοιομορφιών συμπεριφοράς που χαρακτηρίζουν τα μέλη τους. Αυτές οι ομοιομορφίες πηγάζουν από τις σχέσεις ή τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των μελών της ομάδας. Ο Τρούμαν κάνοντας λόγο για ισορροπία των «θεσμοποιημένων ομάδων» δεν εννοεί ότι πάντοτε βρίσκονται σ’ αυτή την κατάσταση χωρίς να διατυπώνουν αξιώσεις επί άλλων ομάδων. Όταν προβαίνουν στη διατύπωση των αξιώσεων διαμορφώνονται ως «ομάδες συμφερόντων». Τα συμφέροντα που υπερασπίζονται οι ομάδες είναι οι κοινές νοοτροπίες και οι μορφές συμπεριφοράς που συνεπάγονται αυτές οι νοοτροπίες. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να διακρίνει κανείς εν δυνάμει ομάδες συμφερόντων εκεί όπου ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων συμμερίζεται κοινές νοοτροπίες ακόμη και χωρίς να είναι οργανωμένοι σε μια ομάδα συμφέροντος. Αν όμως απειληθούν τα συμφέροντά τους, τότε είναι πιο πιθανό να οργανωθούν.

Μια ακόμη έννοια που συνεισέφερε ο Τρούμαν στην πολιτική ανάλυση είναι αυτή των «ενώσεων», που προκύπτουν από τις «εφαπτόμενες ομάδες» (tangent groups). Αυτή η έννοια είναι ιδιαίτερα ασαφής καθώς αναφέρεται μεν σε ομάδες που αποτελούνται από ανθρώπους τους οποίους φέρνουν σε επαφή οι σχέσεις τους με τρίτους, π.χ. εργοδότες που οι εργάτες τους ανήκουν στο ίδιο συνδικάτο, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αν δεν υπήρχε η σχέση με τους τρίτους δεν θα ήταν δυνατή η ύπαρξη της ένωσης, καθώς τίποτε δεν εμποδίζει π.χ. τους εργοδότες να είναι ενωμένοι και οι εργάτες τους να ανήκουν σε διαφορετικά συνδικάτα. Το βασικό πρόβλημα αυτής της έννοιας είναι ότι δεν αντιμετωπίζει τη δυσκολία της γεφύρωσης του κενού μεταξύ των μικρών ομάδων και της κοινωνικής δομής.

Πώς ορίζουν οι πλουραλιστές το κράτος και την εξουσία; Αυτό είναι ένα αναπάντητο ερώτημα. Δεν δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην φύση της κυβερνητικής εξουσίας ούτε και στα πρόσωπα που την απαρτίζουν. Αντίθετα, την θεωρούν μια διαφοροποιημένη αντιπροσωπευτική ομάδα που εκτελεί τις κυβερνητικές λειτουργίες για λογαριασμό των υπολοίπων μελών της κοινωνίας. Συνεπώς, σύμφωνα με τη λογική τους, η κυβέρνηση δεν διαθέτει ιδιαίτερη ελευθερία δράσης˙ βρίσκεται πολύ συχνά σε θέση τέτοια ώστε είναι υποχρεωμένη να αντιδρά σε πρωτοβουλίες και πιέσεις άλλων ομάδων. Ιδιαίτερα για το ρόλο του Προέδρου των ΗΠΑ, ο Τρούμαν τονίζει ότι «…ενεργεί προσπαθώντας συνεχώς να διευθετεί τα ποικίλα συμφέροντα στο πλαίσιο του έθνους». Θεωρεί ότι ο Πρόεδρος περιορίζεται από το Κοινοβούλιο που ασκεί τον έλεγχό τους σε κρατικές υπηρεσίες και υπουργεία. Το Κοινοβούλιο με τη σειρά του ενεργεί επηρεαζόμενο από τις διάφορες ομάδες.

Το ότι οι πλουραλιστές αναφέρονται στο ρόλο των μικρών ομάδων, αυτό δεν σημαίνει ότι τελικά δεν αποδέχονται εμμέσως απόψεις τόσο των θεωρητικών των ελίτ όσο και των κοινωνικών τάξεων. Θεωρούν και αυτοί ότι υπάρχει μια «ενεργός μειοψηφία» που εκτελεί τις καθημερινές λειτουργίες και διευθύνει τις διαδικασίες διακυβέρνησης μιας κοινωνίας ή μιας μικρότερης ομάδας. Αυτοί αποτελούν την ομάδα των «πολιτικών ανθρώπων» κατά τον Ρόμπερτ Νταλ.[3] Οι άνθρωποι αυτοί αποτελούν τους ηγέτες των ομάδων, ιδιαίτερα των ομάδων πίεσης. Στο ερώτημα του «Ποιος κυβερνά;» απαντά ο ίδιος ο Νταλ: «οι περισσότερες από τις ενέργειες της κυβέρνησης μπορούν να εξηγηθούν…ως το αποτέλεσμα των αγώνων μεταξύ ομάδων ατόμων με διαφοροποιούμενα συμφέροντα και με διαφορετικούς σε μέγεθος πόρους επιρροής». Ουσιαστικά, κατά τον Νταλ, παρά την ανισότητα στους πόρους, οι ηγέτες και οι μάζες κυβερνούν από κοινού. Εδώ φαίνεται η πρώτη κριτική αναθεώρηση της πλουραλιστικής θεωρίας καθώς υπονοείται ότι υπάρχουν πολιτικές και κοινωνικές ανισότητες μεταξύ των ομάδων με συνέπεια να υπερισχύουν οι ηγεμονικές. Ένα ακόμη ερώτημα που διαφοροποιεί είναι το κατά πόσο εύκολα μεταφέρεται εξουσία από ένα τομέα της κοινωνίας σε έναν άλλο. Στο ερώτημα αυτό ο Άρνολντ Ρόουζ απάντησε ισχυριζόμενος ότι δεν είναι ίδιες οι εξουσίες μεταξύ τους καθώς άλλοι ασκούν πολιτική εξουσία, άλλοι οικονομική και άλλοι ασκούν εξωτερική πολιτική ή πολιτική για την παιδεία.[4] Αντίθετα, άλλοι διακεκριμένοι στοχαστές με αναφορά στην θεωρία των ελίτ, όπως ο Κ. Ράιτ-Μιλς, τόνισαν ότι η εξουσία ενοικεί με ενιαία μορφή στις ανώτατες βαθμίδες της κρατικής πυραμίδας και των κοινωνικών θεσμών˙ η ελίτ της εξουσίας - οικονομική, πολιτική και στρατιωτική – προέρχεται και διαιωνίζεται από μία κοινωνική τάξη, δηλαδή την ανώτερη.[5] Εμπνεόμενες από τον Μιλς ορισμένες τάσεις στο χώρο της ριζοσπαστικής αριστεράς χρησιμοποίησαν τον όρο ελίτ στις δικές τους αναλύσεις˙ π.χ. τονίστηκε ότι στα χέρια των ελίτ συγκεντρώθηκε η εξουσία ως αποτέλεσμα της εγκαθίδρυσης του συστήματος της οικονομίας της αγοράς, της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και των συναφών μορφών ιεραρχικής δομής.[6] 

Πώς μπορούμε να συνοψίσουμε τις κριτικές που απευθύνθηκαν στον πλουραλισμό; Πρώτα απ’ όλα αποτελεί απολογία υπέρ του στάτους-κβο, υπεράσπιση του ισχύοντος πολιτικού συστήματος των ΗΠΑ, τοπικιστική επικέντρωση που δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή ευρέως. Στην πραγματικότητα οι εθελοντικές ενώσεις του πλουραλισμού δεν αποτελούν παρά ένα ακόμη επίπεδο της γραφειοκρατίας. Επίσης, στην πράξη, οι ΗΠΑ δεν αποτελούν μια κοινωνία όπου όλοι είναι οργανωμένοι σε ομάδες˙ αντιθέτως, λίγοι είναι μέλη τους και, ως επί το πλείστον, προέρχονται από τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα των πλουσίων και εκπαιδευμένων λευκών. Οι εθελοντικές ενώσεις στις οποίες αναφέρονται οι συγκεκριμένοι πλουραλιστές δεν αποτελούν πολιτικές ομάδες αλλά κοινωνικές, πολιτιστικές κλπ που δεν διακρίνονται για την εντελώς δημοκρατική λειτουργία τους καθώς είναι γραφειοκρατικά και ιεραρχικά δομημένες. Οι πόροι και η ισχύς των ενώσεων είναι άνιση στο θεσμικό επίπεδο (μεγαλοεπιχειρηματικές ενώσεις σε σχέση π.χ. με τα συνδικάτα. Το κράτος δεν είναι ένας ουδέτερος μεσολαβητής. Οι πλουραλιστές θεωρούν ότι υπάρχει ευρεία συναίνεση στους κανόνες του πολιτικού παιχνιδιού παραβλέποντας την πραγματικότητα της άρνησης αποδοχής του που παρουσιάζεται είτε με τη μορφή της αποχής στις προεδρικές εκλογές είτε με τη μορφή της ειρηνικής ή βίαιης κινητοποίησης των κοινωνικών κινημάτων της εργατικής τάξης, των μειονοτήτων, των γυναικών, της νεολαίας και των οικολογικών οργανώσεων. Κι αυτό γιατί στη σκέψη τους δεν υπάρχει χώρος για τις κοινωνικές τάξεις και για την παρέμβαση και συμμετοχή των μαζών στην πολιτική. Οι πλουραλιστές εστιάζουν τους φακούς της ανάλυσής τους περισσότερο στην πολιτική της κυβέρνησης και των δημοσίων θεσμών αφήνοντας εκτός οπτικής γωνίας την πολιτική του ιδιωτικού τομέα. Είναι απορροφημένοι με την ανάλυση των τυπικών πολιτικών θεσμών και αγνοούν τη διάσταση μεταξύ των υποθετικών και των πραγματικών λειτουργιών τους υπό συνθήκες καπιταλισμού.

---

[1] Βλ. Truman D. (1951) The Governmental Process: Political Interests and Public Opinion, New York: Knopf.

[2] Βλ. Bentley A. (1967) The Process of Government, Cambridge, Mass.: The Belknap Press of Harvard University Press.

[3] Βλ. Dahl R. (1961) Who Governs, New Haven Conn.: Yale University Press.

[4] Βλ. Rose A. (ed) (1962) Human Behaviour and Social Processes, Boston: Houghton Mifflin.

[5] Βλ. Wright Mills C. (1956) The Power Elite. New York: Oxford University Press.

[6] Βλ. Fotopoulos T. (2001) «What is Inclusive Democracy?», in Barry Jones (ed) Routledge Encyclopedia of International Political Economy, London: RJ Routledge.