Μιχάλης Σπουρδαλάκης: «Χρειαζόμαστε ένα όραμα για να βγούμε συλλογικά και με αισιοδοξία από την κρίση»

Συνέντευξη με τον Μιχάλη Σπουρδαλάκη, κοσμήτορα της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών, ΕΚΠΑ
Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα Δρόσου

Η κοινωνική ζωή, μετά την έξαρση της πανδημίας, έχει μπει σε μια παύση. Το ίδιο ισχύει και για την πολιτική;
Μπορεί να φαίνεται ότι η κοινωνική ζωή βρίσκεται σε παύση, όπως λες, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το «μέλλον της κοινωνίας μας άρχισε». Το ίδιο φυσικά ισχύει και για την πολιτική. Επομένως, πρέπει από τώρα να δούμε όχι μόνο πώς αντιμετωπίζουμε την κρίση, αλλά και την κληρονομία της επόμενης μέρας. «Κρίση» ως το ουσιαστικό του κρίνω και κρίνομαι, με μια έννοια μας επιβάλλει να δούμε κριτικά και αυτοκριτικά την σοβαρή αυτή κατάσταση. Αναγκαστικά θα πρέπει να ξεκινήσουμε από τη διαπίστωση ότι η κρίση αυτή σε παγκόσμια κλίμακα δεν είναι το αποτέλεσμα πολέμων, ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, χρηματοπιστωτικής κατάρρευσης ή μιας νέας οικονομικής ύφεσης. Και πολύ περισσότερο δεν είναι το αποτέλεσμα μαζικών κοινωνικών κινητοποιήσεων διαμαρτυρίας για τη γεωμετρικά αυξανόμενη ανισότητα. Κατά συνέπεια, η κρίση που φέρνει τα πάνω-κάτω εξαιτίας της πανδημίας επιβάλει, αλλά και δημιουργεί και τις προϋποθέσεις για μια εκ βάθρων αντιμετώπιση του συνόλου των κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων της εποχής μας. Ιδιαίτερα για τη ριζοσπαστική αριστερά, για όσους επιμένουν σε μια πορεία ανθρωπισμού, καθολικής κοινωνικής δημοκρατίας και χειραφέτησης, το επίδικο της συγκυρίας επιβάλει να εκμεταλλευτεί το κενό και τις δυνατότητες που δημιουργεί πάντα κάθε κρίση και να προετοιμάσει ένα αύριο που να φέρει την κοινωνία πιο κοντά στις αξίες της.

Μπροστά σε μια σπάνια ευκαιρία

Είσαι από τους αισιόδοξους ότι αυτή η κρίση μπορεί να είναι μια ευκαιρία για τις ιδέες της Αριστεράς και των κινημάτων ή από τους απαισιόδοξους που διακρίνουν πως εκμεταλλεύεται τις στιγμές ο νεοφιλελευθερισμός για να αλώσει ό,τι είχε μείνει.
Εξαρτάται. Μπορεί να είναι μια ευκαιρία αλλά μπορεί και να αποδειχτεί μια στρατηγική ήττα για τη Δημοκρατία, τις υποτελείς τάξεις, το περιβάλλον και τα δικαιώματα. Εάν πράγματι ανήκουμε σε εκείνες τις δυνάμεις που επιδιώκουν έναν εναλλακτικό τρόπο κοινωνικής οργάνωσης, έναν άλλου είδους διεθνισμό, μια ειλικρινή στροφή προς την κοινωνία, μια άλλη εναλλακτική δημοκρατικότερη σχέση κοινωνίας-πολιτικής εξουσίας, νομίζω ότι έχουμε την ευκαιρία, τώρα που το σοκ της πανδημίας «καθαρίζει» τον καμβά, για ριζοσπαστικές προτάσεις και πρωτοβουλίες. Κάτι τέτοιο όμως σημαίνει ότι θα πρέπει να το «πάρουμε αλλιώς».
Είναι ήδη φανερό ότι η «άλλη πλευρά» προσπαθεί με συστηματικό τρόπο να εκμεταλλευτεί την αναστάτωση και τις ευκαιρίες που δημιουργεί η κρίση σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Όπως σωστά έχει επισημανθεί η ΝΔ επιχειρεί την ολική παλινόρθωση του «παλαιού καθεστώτος», το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ προσπάθησε να αμφισβητήσει. Είναι επομένως προφανές ότι προσπαθεί να παγιώσει τις εξ ανάγκης και κατ’ εξαίρεση ρυθμίσεις της περιόδου και για την μετά Coronovirus Crisis εποχή. Χαρακτηριστικά παραδείγματα: η επιφανειακή στήριξη του δημόσιου συστήματος υγείας, η επικοινωνιακή αντιμετώπιση της πανδημίας, οι ακραίες απορυθμίσεις των εργασιακών σχέσεων και των μέτρων για τις μικρές επιχειρήσεις, η βιασύνη εφαρμογής της εξ αποστάσεως διδασκαλίας αδιαφορώντας για τα ακαδημαϊκά και παιδαγωγικά αποτελέσματα, ο περιορισμός ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών κ.ά. Στην κατεύθυνση αυτή, η κυβέρνηση εντείνει τον ιδεολογικό της λόγο όπως δείχνει η συνεχής και κουραστική πλέον επίκληση της «ατομικής ευθύνης» που πράγματι θυμίζει το αλήστου μνήμης θατσερικό ότι «δεν υπάρχει κοινωνία, μόνο άτομα και οι οικογένειές τους». Ναι, η κυβέρνηση, εν μέσω κρίσης, επιμένει νεοφιλελεύθερα και πιο επιθετικά. Επιχειρεί να εργαλειοποιήσει τον εθελοντισμό, παίρνει μέτρα στο πλαίσιο μιας ακραίας εφαρμογής της βιοπολιτικής, και προσπαθεί να εκμεταλλευτεί αυτή τη συγκυρία για την επόμενη μέρα. Διότι γνωρίζει ότι η κοινωνία, μετά την πανδημία, θα είναι εντελώς διαφορετική και επομένως επιδιώκει να σφυρηλατήσει από τώρα τις δικές της αρχές, αξίες, πολιτικές και συμφέροντα. Αυτή ακριβώς είναι και η πρόκληση για τον ΣΥΡΙΖΑ σήμερα. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια σπάνια ευκαιρία να αμφισβητήσουμε και να ανατρέψουμε μέσα από το δικό μας οραματικό πλαίσιο την ιδεολογική και πολιτική ηγεμονία του νεοφιλελευθερισμού.

Να δούμε με ορισμένα παραδείγματα πως δεν θα μείνει αναξιοποίητη η ευκαιρία, που προκύπτει από την κρίση της πανδημίας;
Ο ακρογωνιαίος λίθος του νεοφιλελευθερισμού, του «ελάχιστου» και μη παρεμβατικού κράτους, ότι όλα ρυθμίζονται από τις δυνάμεις της αγοράς, καταρρέει. Αλλά δεν αρκεί η διαπίστωση, κάτι που έκανε πρόσφατα ο Γκάρντιαν σε κύριο άρθρο του, όταν έγραφε «έχουμε πια ένα μεγάλο και παρεμβατικό κράτος». Πρέπει οι δυνάμεις της Αριστεράς, της Δημοκρατίας, της Ανθρώπινης Αξιοπρέπειας να περιγράψουν πόσο μεγάλο πρέπει να είναι το κράτος, που και πώς θα είναι παρεμβατικό, τι κοινωνικό, διοικητικό και δημοκρατικό πρόσημο και έμπρακτο προσανατολισμό θα έχει κ.ο.κ. Γίνεται καθημερινά φανερό πως η άλλη πλευρά εξ ανάγκης αλλάζει τις πολιτικές της. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ, υποχωρώντας στις πιέσεις των Δημοκρατικών θα διαθέσει το απίστευτο ποσό των 2,2 τρισ. δολαρίων για τη στήριξη της οικονομίας, οι οποίοι απαίτησαν θεσμικό έλεγχο για την στήριξη ιδιαίτερα των εργαζομένων. Γεγονός που έκανε αρθρογράφο της Ουάσιγκτον Ποστ να αναφωνεί ότι «τώρα είμαστε πλέον σοσιαλιστές», επισημαίνοντας ότι παρά την υποχώρησή του το κίνημα Σάντερς έκανε τη διαφορά. Θέλω να πω ότι τα πράγματα θα έχουν θετική έκβαση για την κοινωνία αν οι δυνάμεις της Αριστεράς παρέμβουν στα μεγάλα ζητήματα, που ανοίγει η κρίση.
Άλλο πεδίο είναι προφανώς το δημόσιο σύστημα υγείας. Όλοι ξέρουμε ότι το σύστημα προστασίας από την πανδημία στηρίζεται στη δημόσια υγεία. Εδώ δεν φτάνει να προτείνουμε «βέλτιστες πρακτικές», να υπενθυμίζουμε ότι οι όποιες δυνατότητες του υγειονομικού συστήματος σήμερα σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και να θυμίζουμε την απίστευτη διγλωσσία της ΝΔ, αφού λίγο πριν τα δωρεάν χειροκροτήματα για τους υγειονομικούς των δημοσίων νοσοκομείων σχεδίαζε συγχωνεύσεις δημόσιων υγειονομικών μονάδων, ΣΔΙΤ κλπ. Πρέπει να πάμε ένα βήμα παραπέρα. Να δημιουργήσουμε ένα κίνημα για μια καθολική και αποκλειστικά δημόσια κάλυψη υγειονομικών αναγκών της κοινωνίας. Και να επιμείνουμε στο «δημόσια», διότι γνωρίζουμε ότι όπου συνυπάρχουν δημόσια συστήματα υγείας με ιδιωτικά, τρέφεται το ιδιωτικό εις βάρος του δημοσίου. Μάλιστα, το τελευταίο θα μπορούσε να αποτελέσει και πρότυπο οργάνωσης της δημόσιας διοίκησης και του νοσούντος ευρύτερου δημοσίου τομέα.


Είδαμε κουβανούς και κινέζους γιατρούς να ταξιδεύουν από το ένα ημισφαίριο στο άλλο, για να συνδράμουν στο δράμα που περνάει η Ιταλία. Αυτός ο διεθνισμός είναι ο δικός μας διεθνισμός.

Χρειαζόμαστε ένα όραμα

Τι συσχετισμός δυνάμεων υπάρχει; Ο κόσμος θα ενδιαφερθεί για το προς ποια κατεύθυνση θα ανοικοδομηθεί το κράτος;
Η κυβερνητική εμπειρία, κάτω από τους καταναγκασμούς του μνημονίου περιόρισε την ιδεολογική μάχη που έπρεπε να συνοδεύει τις κυβερνητικές πρακτικές και πολιτικές. Η σχετική απομάκρυνση από τις απαραίτητες ιδεολογικές μάχες, σε συνδυασμό με την, σε ένα βαθμό δικαιολογημένη και αναμενόμενη, παραγκώνιση του ρόλου του κόμματος δεν μας αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. Ωστόσο, πιστεύω πως εάν εστιάσουμε στα συγκεκριμένα επίδικα που με τραγικό τρόπο αναδεικνύει η κρίση, μπορεί να υπάρξει ένα κίνημα που θα θέτει στο τραπέζι το αίτημα για καθολική και αποκλειστικά δημόσια κάλυψη της περίθαλψης. Τότε ανοίγει ένα παράθυρο ελπίδας. Χρειαζόμαστε ένα στόχο/όραμα για βγούμε συλλογικά και με αισιοδοξία από την κρίση. Και δεν λέω φυσικά, να το κάνουμε με τρόπο πατερναλιστικό, αλλά κινηματικά, με τη λογική που κινήθηκε ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο της συγκρότησης και ανάπτυξής του. Οι προτάσεις για περισσότερες προσλήψεις, για άνοιγμα ΜΕΘ, για επιτάξεις κ.λπ. θα πρέπει να συνδέονται και να έχουν αναφορά την επιδίωξη ενός συστήματος υγείας που θα είναι καθολικό και αποκλειστικά δημόσιο. Μόνο έτσι η επιμέρους πρόταση θα εντάσσεται σε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα που θα μπορούσε «αξιοποιήσει» πολιτικά την συγκυρία και να κινητοποιήσει πολίτες σε ένα εναλλακτικό σχέδιο στο σημαντικότερο πεδίο κοινωνικής πολιτικής. Γιατί αλήθεια να μη γίνει κάτι τέτοιο η σημαία της ριζοσπαστικής αριστεράς στη χώρα μας και σηματοδοτήσει και άλλες πρωτοβουλίες παρόμοια λογικής και σε άλλους τομείς;

Πώς αποτιμάς την αντιπολιτευτική πολιτική που ασκεί ο ΣΥΡΙΖΑ στην παρούσα φάση. Μένει σε επίπεδο απάντησης στις κυβερνητικές θέσεις ή διαμορφώνει τη δική του πρόταση;
Η αντιπολιτευτική πρακτική και λόγος δεν μπορεί να περιορίζεται στις πολιτικές και στον τρόπο που εφαρμόζονται από την κυβέρνηση. Θα πρέπει να έχει μέσα σε κάθε πολιτική που παρουσιάζει, το στοιχείο του κοινωνικού μετασχηματισμού, του πολιτικοϊδεολογικού οράματος. Αυτό είναι που σηκώνει τον κόσμο από τον καναπέ. Αυτό είναι που κάνει τους πολίτες να λένε ότι όλοι δεν είναι ίδιοι. Να δώσω ένα παράδειγμα: Πειθαρχώ και μένω στο σπίτι του, διότι αυτό απαιτεί η αναγκαστική κοινωνικότητα της επιλογής μου. Ατομική επιλογή και ευθύνη δεν υπάρχει εν κενώ και εκτός του πλαισίου που καθορίζουν οι φορείς, θεσμοί, συλλογικότητες και λειτουργίες της κοινωνίας. Ωστόσο, ενώ το κάνουμε αυτό δεν μπορούμε να μην έχουμε συνείδηση και να μην θυμίζουμε ότι αυτό έχει μεγάλες αρνητικές συνέπειες για την ποιότητα της δημοκρατίας, για την προστασία των ατομικών ελευθεριών, για τον τρόπο που λαμβάνονται οι αποφάσεις, για τη στρατιωτικοποίηση της καθημερινότητάς μας, για την αστυνόμευση κ.λπ. Ακόμα και η συνείδηση ότι αυτό είναι ένα αναγκαίο κακό, θα αποτρέψει αυτού του είδους οι πρακτικές της καθημερινότητας σήμερα, να γίνουν αποδεκτές ως κανονικότητα αύριο. Πρέπει να σηκώσει ο ΣΥΡΙΖΑ τους ιδεολογικούς τόνους, αναδεικνύοντας πως αυτά τα μέτρα αποτελούν ίσως αναγκαίο κακό, είναι προσωρινά, και δεν μπορεί ποτέ να παγιωθούν.

Ο ρόλος του πολιτικού υποκειμένου

Έχει ξεκινήσει μια διαδικτυακή συζήτηση –έτσι ζυμώνονται τις μέρες της καραντίνας οι ιδέες- με θέμα #Θα λογαριαστούμε μετά, στη λογική ότι σιωπαίνουμε τις μέρες της κρίσης, αλλά μόλις περάσει αυτή θα πάρουμε θέση για όσα συνέβησαν. Είναι ένα πεδίο στο οποίο πρέπει να συμμετάσχει η Αριστερά, ιδεολογικά, πρακτικά, κινηματικά;
Για να «λογαριαστώ μετά», ή καλύτερα για να «είμαστε παρόντες με τις δικές μας ιδέες, μετά», πρέπει από τώρα να διαμορφώνεται ένα οραματικό σχέδιο για το κράτος, την υγεία, κ.ά. Η Αριστερά δεν φάνηκε να έχει συγκεκριμένες προτάσεις για το τι κράτος θέλει, είχε μόνον κάποιες κατευθύνσεις. Τώρα είναι η ευκαιρία, που οι κυβερνήσεις φαίνεται να υιοθετούν πολιτικές παρεμβατικού κράτους, και εν τοις πράγμασι τουλάχιστον ρητορικά υποχρεώνονται να απομακρύνονται από την νεοφιλελεύθερη λογική, η Αριστερά να είναι δημιουργικά και έμπρακτα παρούσα. Και τούτο για να διασφαλίσει τον κοινωνικό περιεχόμενο και δημοκρατικό χαρακτήρα αυτής της στροφής και για να αντισταθεί στον υφέρποντα αυταρχισμό, που φαίνεται να την συνοδεύει. Μόνον έτσι η Αριστερά θα έχει την δυνατότητα να βάλει την παρακαταθήκη των δικών της αρχών και αξιών στη σχετική αντιπαράθεση την μετά την κρίση εποχή. Ελλοχεύει ο κίνδυνος η έξη και η αποδοχή της επιβεβλημένης μεν πειθαρχίας αλλά και της επιβαλλόμενης πειθαρχίας και καταναγκασμού να μην μας έχει αφήσει χώρο, δυνάμεις, δυνατότητες για να αρθρώσουμε έναν εναλλακτικό, μετασχηματιστικό λόγο απέναντι στον κυρίαρχο.
Αυτή η κρίση δείχνει, από τη μια μεριά, μια αμφισβήτηση του μοντέλου παγκοσμιοποίησης που είχαμε και, την ίδια στιγμή, ανοίγει δρόμους για διαφορετικά πράγματα, τα οποία δυνάμει είναι πιο κοντά στην Αριστερά. Για παράδειγμα, είναι μια ευκαιρία για τη δική μας παγκοσμιοποίηση. Είδαμε κουβανούς και κινέζους γιατρούς να ταξιδεύουν από το ένα ημισφαίριο στο άλλο, για να συνδράμουν στο δράμα που περνάει η Ιταλία. Αυτός ο διεθνισμός είναι ο δικός μας διεθνισμός. Ο διεθνισμός της αλληλεγγύης και της συνεργασίας. Και αυτά τα φαινόμενα πρέπει να τα ενδυναμώσουμε.
Ένα άλλο θέμα είναι το γεγονός ότι κλείνουμε τα σύνορα και η κρίση είναι τέτοια που η οικονομική δραστηριότητα, που στηρίζεται στην ανταγωνιστική λιτότητα που κυριαρχούσε στο νεοφιλελευθερισμό, δεν μπορεί να είναι στην ατζέντα πια. Οι συνθήκες αυτές μας επιβάλλουν να δούμε μια ανάπτυξη και μια κοινωνική οργάνωση με περισσότερη εσωστρεφή εστίαση, που θα στηρίζεται στις εσωτερικές δυνάμεις και την εσωτερική ζήτηση και πάλι. Αυτό θα μπορούσε να μας απομακρύνει από την νεοφιλελεύθερη αρχή της παγκοσμιοποίησης που στηρίζεται στην «ανταγωνιστική λιτότητα». Αρχή που σχεδόν πάντα περιορίζει αν δεν ακυρώνει κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα.
Με αυτή τη φωνή μπορεί να αναδείξουμε τον δικό μας διεθνισμό και όχι μια νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση που η μόνη σχέση των ανθρώπων, των κοινωνιών και των κοινοτήτων ήταν ο ανταγωνισμός μεταξύ τους. Άρα έχουμε ευκαιρίες, υπό την προϋπόθεση ότι το πολιτικό υποκείμενο αυτού του αγώνα δεν θα περιορίζει την προσπάθειά του στην εκλογική επιτυχία, αλλά και στην αποτελεσματικότητα του κοινωνικού μετασχηματισμού. Σε αυτή την προσπάθεια έχουν πολλά να προσφέρουν εκείνες οι δυνάμεις της διανόησης, της επιστήμης, της τέχνης, που θα αναδείξουν όλα αυτά τα θέματα, τα οποία η άλλη πλευρά, πολύ μελετημένα φοβάμαι, προσπαθεί να αποκρύψει ή να στρεβλώσει πριν καν διατυπωθούν (βλ. την ειρωνεία γνωστών κύκλων στήριξης της κυβέρνησης για τα δημόσια νοσοκομεία και τους υγειονομικούς, τους καθηγητές κά).

Ο εθελοντισμός είναι αξία της Αριστεράς

Οι δυνάμεις που ανάφερες, κυρίως οι καλλιτέχνες, έχουν βγει στο προσκήνιο, παρότι δεν το έκαναν τον προηγούμενο καιρό, αφήνοντας προσβάσιμο το πνευματικό τους έργο, συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, ταινίες, βιβλία κ.λπ., ώστε να ψυχαγωγηθεί ο κόσμος τις μέρες της καραντίνας. Ξεκινά μια νέα εποχή κοινωνικής αλληλεγγύης;
Πρέπει η Αριστερά να το αναγνωρίσει αυτό και να μάθει από αυτό. Κάθε τέτοια πρωτοβουλία πρέπει να την αναδεικνύουμε. Δεν μπορούμε, για παράδειγμα, να αντιμετωπίζουμε τις πρωτοβουλίες εθελοντισμού εχθρικά ή εξ ορισμού επιφυλακτικά. Ο εθελοντισμός είναι αξία της Αριστεράς. Δεν είναι το ίδιο «ο εθελοντισμός των Ολυμπιακών Αγώνων» που τελικά εργαλειοποιήθηκε για τη μεγαλύτερη συσσώρευση του κεφαλαίου και των πολυεθνικών εταιρειών. Ο εθελοντισμός των δικτύων αλληλεγγύης, που δημιουργήθηκαν την περίοδο της αντίστασης κατά της λιτότητας των μνημονίων ή η στράτευση πολιτών και υγειονομικών (συνταξιούχων ή μαθητευόμενων) για να βοηθήσει στις ανάγκες της αντιμετώπισης της πανδημίας είναι άλλο πράγμα. Το αναγνωρίζουμε, το αναδεικνύουμε και το επικροτούμε. Διαφορετικά η Αριστερά θα συμβάλει στην αλλοίωση και εν τέλει στην οριστική υποχώρηση των αξιών της. Αυτές τις αξίες που πρέπει να βάλει τώρα μπροστά για να αρχίσουμε σήμερα να σχεδιάζουμε ένα εναλλακτικό σχέδιο για το αύριο που ήδη άρχισε. Δεν νομίζω ότι έχει τελειώσει το παιχνίδι. Το γεγονός ότι σε άλλες χώρες, με πολύ πιο συντηρητική πολιτική κουλτούρα, θεσμοί εξουσίας όχι μόνο προγραμματίζουν τεράστια ποσά για στήριξη της οικονομίας αλλά ορίζουν επιτροπές δημοκρατικής λογοδοσίας για την διασφάλιση των εργαζομένων (ΗΠΑ), για μένα είναι απόδειξη ότι προφανώς ο κόσμος δεν αλλάζει γρήγορα όσο ίσως θέλουμε, αλλά αλλάζει.

Η ελληνική κυβέρνηση, πάντως, κινείται σε εντελώς αντίθετη κατεύθυνση, από αυτή της προστασίας των εργαζομένων…
Η ελληνική κυβέρνηση, ήδη είπαμε, ότι στο πλαίσιο της παλινόρθωσης του προ 2015 κυβερνητικού καθεστώτος, δέσμια στην υπόσχεσή της να ακυρώσει της «ελαττωματικές ιδέες της αριστεράς» επιχειρεί να προσημειώσει υπέρ της δικών της συμφερόντων το μέλλον. Γι’ αυτό αντιμετωπίζει την κρίση πρόχειρα και επικοινωνιακά, με ελεημοσύνες, αλλά ταυτόχρονα υποθηκεύει τις εργασιακές σχέσεις και τα δικαιώματα. Βεβαίως ο κ. Μητσοτάκης αισθάνεται πάρα πολύ ισχυρός. Έχοντας σχεδόν δεδομένη την στήριξη του συνόλου των ΜΜΕ, με αδύναμους τους θεσμούς πολιτικής εκπροσώπησης, με ένα συνδικαλιστικό κίνημα κερματισμένο και πολύ κατώτερο των περιστάσεων και έχοντας ενοποιήσει κάτω από την ηγεσία του στο κυβερνών κόμμα του το σύνολο σχεδόν του «αντιΣΥΡΙΖΑ μετώπου» φαίνεται άτρωτος. Ο κ. Πρωθυπουργός και η ΝΔ θα αρχίσουν να ανησυχούν όταν η Αριστερά, πέρα από τις εκλογική της προετοιμασία, καταφέρει να προβάλει ένα οραματικό και εναλλακτικό σχέδιο σε πεδία που αναδεικνύει η κρίση. Όραμα με σαφή ιδεολογικό προσανατολισμό που θα πιστοποιεί έμπρακτα τις αξίες της. Όραμα που αμφισβητεί και ανατρέπει την ιδεολογική και πολιτική ηγεμονία του νεοφιλελευθερισμού.

ΠΗΓΗ
http://epohi.gr/xreiazomaste-ena-orama-gia-na-vgoume-syllogika-kai-me-aisiodoxia-apo-thn-krish/

Παραδείγματα "πολιτικής ανυπακοής"

Τα τελευταία χρόνια η περίπτωση της Ελλάδας προσφέρει πολλά παραδείγματα "πολιτικής ανυπακοής", η οποία είναι σε μεγάλο βαθμό συνάρτηση των "δομών των πολιτικών ευκαιριών". Αυτή θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η περίπτωση της Ελλάδας όπου το σύστημα ανέχεται και αντιμετωπίζει τα αιτήματα για μισθούς και συντάξεις, αλλά συστηματικά αγνοεί τα αιτήματα για  ποιότητα ζωής, εκτός από τις περιόδους των εκλογών, όταν οι υπάρχουσες κυβερνήσεις και τα πολιτικά κόμματα προσπαθούσαν να παρουσιάσουν ελκυστικά κυβερνητικά πρόγραμμα.[1] Από το 1974 όταν η κοινοβουλευτική δημοκρατία αποκαταστάθηκε στην Ελλάδα μετά την κατάρρευση της επταετούς δικτατορίας των συνταγματαρχών, τα πολιτικά κόμματα κάλυψαν σχεδόν ολόκληρο το πεδίο της κοινωνίας των πολιτών με μερικές εξαιρέσεις, όπως τα βιομηχανικά εργοστασιακά σωματεία, κάποιους συλλόγους του τραπεζικού κλάδου καθώς και τις επιχειρηματικές ενώσεις. Πολλές κοινωνικές κινητοποιήσεις κυριαρχούνταν από τα πολιτικά κόμματα εκτός από τα μαθητικά, φοιτητικά και οικολογικά  που προκύπτανε ξαφνικά.[2]

Μετά τις εθνικές εκλογές του Οκτωβρίου 1981 και την αρχή της περιόδου της σοσιαλιστικής διακυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ το δικομματικό σύστημα έχει σταθεροποιηθεί. [3]Από τότε τα δύο κυβερνητικά κόμματα έχουν κυριαρχήσει σε μεγάλο βαθμό στα συνδικάτα και τις βασικές κοινωνικές ενώσεις. Μόνο στις αρχές του 21ου αιώνα οι δομές πολιτικών ευκαιριών για τα συνδικάτα και τα άλλα κοινωνικά κινήματα ανοίξανε και πάλι ώστε να μπορέσουν να διεκδικήσουν υψηλότερες βαθμούς αυτονομίας και ανεξαρτησίας από την πολιτική κυριαρχία του κόμματος. Αυτό εν μέρει αποδίδεται στις διαμάχες και ενδοκομματικές συγκρούσεις στη διάρκεια  της διακυβέρνησης της χώρας από το ΠΑΣΟΚ μεταξύ «εκσυγχρονιστών» που κυριαρχούσαν στην κυβέρνηση και «παραδοσιακών» που προσπαθούσαν να κρατήσουν το κόμμα υπό τον έλεγχό τους και επέκριναν την κυβέρνηση ότι επιχείρησε να υπονομεύσει το Ελληνικό Κράτος Πρόνοιας .

Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000 η δεξιά αντιπολίτευση (Νέα Δημοκρατία) υιοθέτησε το σύνθημα της «Επανίδρυσης του Κράτους», προκειμένου να κερδίσει την εκλογική υποστήριξη της μεσαίας τάξης στις περιφέρειες του ΠΑΣΟΚ. Όταν η ΝΔ ήρθε στην κυβέρνηση, εφάρμοσε μια σειρά μεταρρυθμίσεων και συνέχισε την πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων των επιχειρήσεων του δημόσιου τομέα και της δημόσια εκπαίδευσης, επιχειρώντας να νομιμοποιήσει τα ιδιωτικά πανεπιστήμια μέσω της τροποποίησης του άρθρου 16 του Συντάγματος.  Όλες αυτές οι «μεταρρυθμίσεις» αντιμετωπίσανε  έντονη αντίσταση όχι μόνο από το ΠΑΣΟΚ και τα αριστερά κόμματα, αλλά και μέσα από τις παρατάξεις του κόμματος στις συνδικαλιστικές οργανώσεις. Τέλος, τον Δεκέμβριο του 2008, αμέσως μετά τη δολοφονία του 15χρονου μαθητή Λυκείου Αλέξη Γρηγορόπουλου από ένα μέλος των Ειδικών Φρουρών της Αστυνομίας, ξέσπασε εξέγερση ενάντια στην αυξανόμενη επιθετικότητα των κατασταλτικών μηχανισμών του κράτους.[4] Στην εξέγερση οι μαθητες λυκείων, οι  φοιτητές και οι νέοι επισφαλώς εργαζόμενοι έπαιξαν τον πρωταγωνιστικό ρόλο στη μαζική πολιτική ανυπακοή μέσω διαδηλώσεων, καταλήψεων σχολείων και δημοσίων κτιρίων και ταραχών. Κατά τη διάρκεια της εξέγερσης, εκατοντάδες μέλη των νέων και παλιότερων συνδικαλιστικών οργανώσεων «επισφαλώς απασχολούμενων», όπως των εργαζομένων σε υπηρεσίες κούριερ, σε τηλεφωνικά κέντρα χρησιμοποίησαν τη στρατηγική «πολιτικής ανυπακοής» όχι μόνο ενάντια στην κυβερνητική πολιτική αλλά και ενάντια της «συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας» που, κατά τη γνώμη τους, λόγω της δέσμευσής της στον «κοινωνικό διάλογο» είχαν ενσωματώσει το εργατικό κίνημα στην πολιτική και οικονομική τάξη πραγμάτων και δεν εκπροσωπούσε πλέον την εργατική τάξη.[5] Επιπλέον, οι πολίτες διαμαρτύρονται για τα δύο μεγάλα κόμματα εξουσίας λόγω των οικονομικών σκανδάλων που αφορούν τμήμα του πολιτικού προσωπικού τους, καθώς και για σημαντικά μέλη της οικονομικής και επιχειρηματικής ελίτ (π.χ. Siemens, οι συναλλαγές επί των ακινήτων μεταξύ της Εκκλησίας και του κράτους-«σκάνδαλο Βατοπεδίου»). Στη συνέχεια, η δομή των πολιτικών ευκαιριών ανοίγει. Το πολιτικό σύστημα εισέρχεται σε μια περίοδο έντονης κρίσης και οι πολιτικές ελίτ υφίστανται διάσπαση καθώς αναδύονται νέες πολιτικές ομάδες, ειδικά μετά τις πρόωρες εκλογές.


Θανάσης Τσακίρης

---

[1] For the case of environmental issues, ecological movement  and the party system in Greece, see Tsakiris Thanassis (1997) “Otan he alalos anoixis apokta fonin: To ekologiko kinima stin Ellada kai he epidrasi tou sta politika kommata” (“When the silent spring gets a voice: the ecological movement in Greece and its influence on political parties”). Master thesis at the Political Science and Public Administration Department of the National and Kapodistrian University of Athens.

[2] e.g. 1978-1980 occupations of universities against Law No. 815/1978 and the demonstrations against the construction of nuclear energy production plants during the same period

[3] For a recent discussion on the Greek party system from a view that attributes to “bureaucratic clientelism” and “partitocrazia” the main cause of the Greek political system crisis see Lyrintzis Christos (2011) “Greek politics in the era of economic crisis: reassessing causes and effects”  GreeSE Paper No 45 Hellenic Observatory Papers on Greece and Southeast Europe. www2.lse.ac.uk/europeanInstitute/research/.../pdf/GreeSE/GreeSE01.pdf

[4] Douzinas Costas (2009) “What we can learn from the Greek riots”, The Guardian, 9/1/2009.  Available at http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2009/jan/09/greece-riots#start-of-comments

[5] Tsakiris Athanasios  (2010) “The Greek December 2008 Uprising and the Role of the New Trade Unions” 15th Alternative Futures and Popular Protest Conference, Manchester Metropolitan University, 29-31 March

Τα κινηματικά κόμματα (του Θανάση Τσακίρη)

Σύμφωνα με τον Χέρμπερτ Κίτσελτ τα κινηματικά κόμματα είναι «συνασπισμοί πολιτικών ακτιβιστών που προέρχονται από κοινωνικά κινήματα και προσπαθούν να εφαρμόσουν τις οργανωτικές και στρατηγικές πρακτικέςτων κοινωνικών κινημάτων στο πεδίο
του κομματικού ανταγωνισμού.
Αυτό συνεπάγεται μια σειρά πράγματα.

Πρώτα απ’ όλα, δεν επενδύουν ιδιαίτερα σε μια επίσημη οργανωτική κομματική δομή. Τα κινηματικά κόμματα ενδέχεται να μη διαθέτουν τυπικό ορισμό του ρόλου του μέλους. Οποιοσδήποτε μπορεί να προσέλθει στη συνέλευση ή δραστηριότητα του κόμματος θεωρείται «μέλος, με την έννοια του δικαιώματος συμμετοχής (και ψήφου για δράση σε περίπτωση που κληθεί να το κάνει). Επίσης,
τα κινηματικά κόμματα δεν διαθέτουν εκτεταμένη και εντατική τυπική οργανωτική κάλυψη. ∆εν διαθέτουν σώματα επαγγελματικών στελεχών και υλική επικοινωνιακή υποδομή (γραφεία, αυτοκίνητα κ.λπ.), σύστημα συνάρθρωσης συμφερόντων μέσω καθιερωμένων οργάνων και αξιωματούχων εξουσιοδοτημένων για τη διατύπωση δεσμευτικών αποφάσεων και εντολών για λογαριασμό του κόμματος. Οι τρόποι, όμως, με τον οποίο τα κινηματικά κόμματα διαφέρουν από τον θεσμοποιημένο τύπο κομμάτων ποικίλουν πολύ.

Στο ένα άκρο τα κινηματικά κόμματα μπορεί να καθοδηγούνται από ένα χαρισματικό ηγέτη με κληρονομικό «πολιτικό προσωπικό» και προσωπικό «ποίμνιο» επί των οποίων ασκεί έλεγχο άνευ όρων και αμφισβήτησης.

Στο άλλο άκρο τα κινηματικά κόμματα προσπαθούν να πραγματοποιήσουν έναν από τα κάτω δημοκρατικό συμμετοχικό συντονισμό των ακτιβιστών. Εδώ όλες οι σημαντικές αποφάσεις λαμβάνονται σε συνελεύσεις ακτιβιστών κι εφαρμόζονται από εκπροσώπους που εκλέγονται για πολύ σύντομες και μη ανανεώσιμες θητείες σε αξιώματα πολιτικής αντιπροσώπευσης είτε εσωκομματικά είτε νομοθετικά.

Τόσο ο χαρισματικός κληρονομικός τύπος όσο και η δημοκρατία της βάσης οδηγούν σε ένα πρόγραμμα συλλογικών προτιμήσεων ασταθές, ευμετάβλητο και ατελές. ∆ίνεται προσοχή σε ένα μικρό αριθμό διακυβευμάτων ενώ πολλά άλλα παραμελούνται. Η επιδίωξη αυτών των βασικών αντικειμενικών σκοπών μπορεί να είναι ασυνεπής και ασυνεχής. Τρίτον, με όρους εξωτερικής πολιτικής πρακτικής τα κινηματικά κόμματα επιχειρούν μια διπλή πορεία με
τον συνδυασμό δραστηριοτήτων στο πλαίσιο των πεδίων του επίσημου δημοκρατικού ανταγωνισμού και της εξωθεσμικής κινητοποίησης. Τη μια μέρα μπορεί οι νομοθέτες να
αντιπαρατίθενται σχετικά με ένα νομοσχέδιο στις κοινοβουλευτικές επιτροπές, αλλά την
επόμενη μέρα να συμμετέχουν σε συγκρουσιακές διαδηλώσεις ή σε μη
βίαιες καταλήψεις κυβερνητικών κτηρίων.

Η μετάβαση από το κινηματικό κόμμα σε οποιαδήποτε άλλη μορφή κόμματος αφορά τότε επενδύσεις είτε σε οργανωτική δομή ή σε τρόπους συνάρθρωσης συμφερόντων. Το κατά
πόσο, όμως, είναι έτοιμοι ή όχι οι ακτιβιστές να κάνουν αυτές τις επενδύσεις εξαρτάται από συγκεκριμένες συνθήκες.

 Επιπλέον, τι ακριβώς σημαίνει ότι οι πολιτικοί επενδύουν στην οργανωτική δομή και σε τρόπους
συνάρθρωσης εξαρτάται από εξωγενείς παράγοντεςόπως είναι η τεχνολογία
(τρόποι επικοινωνίας, μεταφορές) και το ανθρώπινο κεφάλαιο (π.χ. μορφωτικό επίπεδο εκλογικού σώματος). Το συμβατικό μοντέλο του κόμματος μαζών που ενσαρκώνουν τα σοσιαλιστικά εργατικά κόμματα και ευρωπαϊκά χριστιανικά κόμματα από τον ύστερο 19ο αιώνα
ως το τελευταίο τρίτο του 20ού αιώνα αποτελεί, από αυτή τη σκοπιά, μια συγκεκριμένη
έκφραση επένδυσης που ήταν συνδεδεμένη με μια εποχή αδύναμων ηλεκτρονικών ΜΜΕ κι
ενός σχετικά ανεκπαίδευτου πληθυσμού σύμφωνα με τα μέτρα και σταθμά των αρχών του
21ου αιώνα.»

Γιατί τα κοινωνικά κινήματα ορισμένες φορές δημιουργούν κινηματικά κόμματα; Σύμφωνα με τον Χ. Κίτσελτ έχουν διατυπωθεί τέσσερις θεωρίες.

«Η εξέλιξη των πολιτικών μορφών μπορεί να είναι ζήτημα πολιτικής μάθησης μέσω δοκιμασίας
και λάθους. Οι κοινωνικο-κινηματικοί ακτιβιστές μπορεί να συνειδητοποιήσουν ότι τα
διακυβεύματά τους πράγματι συνεπάγονται μια γενική αναδιοργάνωση της κοινωνίας αντί για μεμονωμένα μέτρα πολιτικών μεταρρυθμίσεων. Καθώς διατυπώνουν και αναπτύσσουν ευρείας κλίμακας ιδεολογίες και προγράμματα, έρχονται σε σύγκρουση με τα κατεστημένα πολιτικά κόμματα και προγράμματα σε μια μεγάλη σειρά πολιτικών
ζητημάτων.

 Σε αυτό το σημείο κινηματικοί εγχειρηματίες ενδέχεται να αποφασίσουν να
μπουν στην ανταγωνιστική εκλογική αρένα με ένα νέο κόμμα.
Η μετάβαση από το κίνημα στο κινηματικό κόμμα μπορεί να είναι ειδική περίπτωση ενός
παιγνίου με ατελή και ασύμμετρη ενημέρωση.

Οι κινηματικοί εγχειρηματίες έχουν «ιδιωτική ενημέρωση» σχετικά με το μέγεθος του εκλογικού σώματος που θα τους υποστήριζε αν
επρόκειτο να μπουν στην αρένα του κομματικού ανταγωνισμού με τις πολιτικές εκκλήσεις
του κινήματος. Το κατά πόσο θα μπουν οι κινηματικοί εγχειρηματίες στο εκλογικό πολιτικό παιχνίδι ή όχι εξαρτάται από την αλληλεπίδραση ανάμεσα στην ένταση και στα κύρια χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων μελών κατά τη διεκδίκηση του συμφέροντος του κινήματος και
των ορίων για την ένταξη που δημιουργούνται από τους εκλογικούς νόμους και τα άλλα
επίσημα ή ανεπίσημα κατώφλια που περιορίζουν την ανάπτυξη του νέου διεκδικητή (τα
κομματικά οικονομικά, η πρόσβαση στα ηλεκτρονικά ΜΜΕ κ.ά.). Ένας κινηματικός εγχειρηματίαςα μπει στην αρένα του κομματικού ανταγωνισμού με κάποια προσδοκία επιτυχίας
μόνο αν τα εκλογικά εμπόδια είναι αρκετά χαμηλά έτσι ώστε το αναμενόμενο επίπεδο εκλογικής υποστήριξης προσφέρει μια λογική προσδοκία κατάκτησης ενός εκλογικού ποσοστού που να εντάσσει το νέο κόμμα στη νομοθετική αντιπροσωπία.

Η χωρική θεωρία του κομματικού ανταγωνισμού που αντλεί από την κοινωνική και πολιτική κινητοποίηση των συγκρούσεων συμφερόντων στην κοινωνία (cleavages-διαιρετικές τομές). Μόνο όπου για ένα σημαντικό πολιτικό συμφέρον το οποίο ενστερνίζεται ένα αριθμητικά σημαντικό εκλογικό σώμα γίνεται έντονα αισθητή η έλλειψη αντιπροσώπευσής
του στο υφιστάμενο πολιτικό σύστημα, είναι πιθανή η κινητοποίηση των κινηματικών εγχειρηματιών για την είσοδό τους στην εκλογική αρένα.»

Βλέπουμε, λοιπόν, ότι δεν είναι αδιαμεσολάβητη η σχέση ύπαρξης ενός κοινωνικού προβλήματος και της αντίστοιχης κομματικής-εκλογικής εκπροσώπησης του αντίστοιχου κοινωνικού σώματος που το βιώνει. Το εργατικό
και το οικολογικό κίνημα πέρασαν από διάφορες φάσεις μέχρι να δημιουργηθεί η αντίστοιχη κοινωνική συνείδηση και να υπάρξει δυνατότητα συγκρότησης φορέα επιτυχούς πολιτικής και εκλογικής παρέμβασης με χειροπιαστά θετικά αποτελέσματα για τα τμήματα αυτά του πληθυσμού.


Θανάσης Τσακίρης


ΠΗΓΗ

     H. Kitschelt (2006) "Movement parties "  Richard S Katz, William J Crotty  (επιμ.), Handbook of Party Politics,  SAGE,   

Θεωρίες περί κρίσης του «πολιτικού» (1ο μέρος) του Θανάση Τσακίρη

Θεωρίες περί κρίσης του «πολιτικού»

 Οι θεωρίες που έχουν διατυπωθεί για την κρίση της Πολιτικής και των κομματικών συστημάτων μπορούν να διαιρεθούν σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με το πεδίο από το οποίο αντλούν τα ερευνητικά τους εργαλεία.  Προτού προχωρήσουμε στην κριτική παράθεσή τους, ας δούμε τους δείκτες της κρίσης.

Ο πρώτος δείκτης που μας φανερώνει τα σημάδια δυσαρέσκειας των εκλογέων με την πολιτική διαδικασία και τους βασικούς πρωταγωνιστές και παράγοντες του συστήματος είναι το επίπεδο υποστήριξης από τον πληθυσμό στα πολιτικά κόμματα και οργανώσεις που αυτοπροσδιορίζονται ως «αμφισβητίες» του «πολιτικού κατεστημένου». Ανάλογα με το επίπεδο υποστήριξης μπορούν να επέλθουν ανάλογες συνέπειες για το πολιτικό σύστημα. Επίσης αυξάνεται ο πολιτικός κυνισμός των ίδιων των πολιτών.[1] Πρώτα απ’ όλα, η υποστήριξη στα κόμματα αμφισβήτησης επιδρά στη δυναμική του κομματικού συστήματος που σημαίνει ότι στενεύουν οι ορίζοντες των πολιτικών επιλογών των «κατεστημένων κομμάτων» όσον αφορά το σχηματισμό κυβέρνησης και τη διαμόρφωση και συγκρότηση πολιτικών συνασπισμών. Ακόμη και αν αφήνει μεγαλύτερα περιθώρια στα «κατεστημένα κόμματα» για σχηματισμό κυβέρνησης ή συνασπισμών, η υποστήριξη στα «κόμματα αμφισβήτησης» συχνά αλλάζει την θεματική ατζέντα της πολιτικής και του πολιτικού διαλόγου, εντός ή εκτός κοινοβουλίου, καθώς και τον τόνο των πολιτικών διαμαχών και αντιπαραθέσεων με την επιλογή μη συμβατικών μεθόδων πάλης και των ρεπερτορίων μορφών δράσης.[2]  

Τα επίπεδα υποστήριξης των «κομμάτων αμφισβήτησης» δεν είναι παντού και πάντα τα ίδια, αλλά διαφέρουν από κράτος σε κράτος και από χρόνο σε χρόνο. Πώς γίνεται αυτό; Γιατί αλλού τα ακροδεξιά ή τα εναλλακτικά, πράσινα και νεοαριστερά κόμματα που θεωρούνται ή αυτοπροσδιορίζονται ως «κόμματα αμφισβήτησης» σημειώνουν αξιοσημείωτη επιτυχία ενώ αλλού φυτοζωούν στο περιθώριο της πολιτικής διαδικασίας, ακόμη κι αν υπάρχει σχετικά ισχυρό κοινωνικό κίνημα για τα παρεμφερή ζητήματα; Πρόκειται ένα από τα πολύ σοβαρά ερευνητικά ερωτήματα στο χώρο της συγκριτικής πολιτικής κοινωνιολογίας. Όμως, για να απαντηθεί αυτό ερώτημα πρέπει πρώτα να ανιχνευθούν οι προϋποθέσεις που καθιστούν δυνατή την επιτυχία αυτών των κομμάτων σε εκλογικές διαδικασίες σε όλα τα επίπεδα, καθώς και πρόσθετοι παράγοντες που τα επηρεάζουν και που αφορούν τις υποκατηγορίες των «κομμάτων αμφισβήτησης». Τέλος, η προσέγγιση πρέπει να έχει διαχρονικό και διατοπικό χαρακτήρα. 

---

[1] Στις ΗΠΑ έρευνες έδειξαν ότι επικρατεί μια τάση απεμπλοκής από την πολιτική σε συνδυασμό με τον έντονο πολιτικό κυνισμό απέναντι στις πολιτικές ελίτ και τα πολιτικά κόμματα, τάσεις που και οι δύο ενισχύονται από την ισχυρή παρέμβαση των ΜΜΕ. Βλ Webb Paul (2005) “Political parties and democracy: The ambiguous crisis.” Democratization, 1743-890X, Volume 12, Issue 5, σελ. 633 – 650.

[2] Για την έννοια των ρεπερτορίων δράσης και των αλλαγών τους, βλ. Tilly Ch. (2007) Κοινωνικά Κινήματα 1768-2004. Αθήνα: Εκδ. Σαββάλας.

Θανάσης Τσακίρης


Συνεχίζεται...

Εκδήλωση στη μνήμη του Γιάννη Πασαλίδη (20.12, 18.00, Χώρος εκδηλώσεων της Βουλής - Αμαλίας 22-24, Αθήνα)

"Γιάννης Πασαλίδης: ένας ηγέτης διαχρονικό πρότυπο για την Αριστερά" 

Κώστας Ελευθερίου, δρ πολιτικής επιστήμης, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών 

"Γιάννης Πασαλίδης: ο “γιατρός των φτωχών”, η εμβληματική μορφή της Αριστεράς και του κοινοβουλίου" 

Σπύρος Κουζινόπουλος, δημοσιογράφος - συγγραφέας, ιστορικός ερευνητής 

"«Η πολιτική δεν είναι λαθρεμπόριον». Σταθμοί στη διαδρομή ενός σοσιαλιστή ηγέτη". 

Ιωάννα Παπαθανασίου, ιστορικός, διευθύντρια ερευνών, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) 

Την εκδήλωση συντονίζει ο Ηλίας Νικολακόπουλος, ομότιμος καθηγητής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών  

Πέμπτη, 20 Δεκεμβρίου 2018, ώρα 18.00 

Χώρος εκδηλώσεων της Βουλής (Αμαλίας 22-24, Αθήνα)  

Attachments area

Τsakthan Daily 2/5/2018 -- Ο πλουραλισμός κι οι επικριτές του

Οι κάτοχοι των θέσεων στην κυβέρνηση έρχονται και παρέρχονται με αποτέλεσμα την μερική ή αλλαγή των συγκεκριμένων πολιτικών (policies) που εφαρμόζονται λόγω προσωπικών στυλ, προοπτικών, κομματικών εξαρτήσεων, συμφερόντων κ.ο.κ.

Όμως, σχετικά σταθερή παραμένει  η δομή των πολιτικών σχέσεων (εκλογικές διαδικασίες, διαδικασίες λήψης αποφάσεων για την εφαρμοστέα πολιτική, σχέσεις κυβέρνησης με μεγάλες εταιρείες, την οργανωμένη εργασία, καταναλωτές κ.ά.).

Οι πλουραλιστές μελετούν τις μικρές αυτές ομάδες προσώπων και προσπαθούν να τις γενικεύσουν στο κοινωνικό επίπεδο. Την ομάδα ως μονάδα ανάλυσης όρισε πρώτος ο Ντέηβιντ Τρούμαν στηριζόμενος σε μεγάλο βαθμό στο έργο του Άρθουρ Μπέντλευ ο οποίος τονίζει χαρακτηριστικά ότι «η ισορροπία των πιέσεων των ομάδων είναι η υφιστάμενη κατάσταση της κοινωνίας». 

Η πολιτική δεν μπορεί να εξηγηθεί με όρους αισθημάτων, στάσεων ή ιδεών στο βαθμό που αυτοί απορρέουν από την ζωή των ομάδων˙ ούτε μπορεί να εξηγηθεί με την μελέτη των ηγετών αφού αυτοί εκφράζουν τα συμφέροντα των ομάδων.Η πλουραλιστική άποψη θεωρεί ότι το κράτος είναι η ενσάρκωση της εξουσίας/δύναμης στην καπιταλιστική πολιτική οικονομία.

Βρίσκεται υπεράνω των επιρροών που ασκούνται από την πίεση όλων των ομάδων συμφερόντων, ενδεχομένως και των οικονομικών.

- Το κράτος είναι «ουδέτερος διαιτητής» που σταθμίζει όλα τα ανταγωνιζόμενα συμφέροντα και νομοθετεί για το «κοινό καλό» εξισορροπώντας τα αντικρουόμενα αιτήματα αυτών των συμφερόντων.

Πληθώρα ανταγωνιζόμενων κυβερνητικών φορέων, διευθύνσεων και τοπικών αρχών, 

ύπαρξη πολιτικών κομμάτων, συνδικάτων, κινήσεων πολιτών

=>άτομα και οι ομάδες μπορούν να έχουν στη διάθεσή τους διάφορα σημεία πρόσβασης στους φορείς λήψης αποφάσεων.

Η θεωρία του πλουραλισμού θέτει σε ίση θέση τόσο τα οικονομικά όσο και τα μη οικονομικά, υποδηλώνοντας έτσι ότι όλα έχουν ίση ικανότητα επιρροής και δύναμη μπορώντας να ικανοποιήσουν τα αιτήματά του μέσω του κράτους.

Νεοπλουραλισμός. Αποδέχεται ότι στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για την εφαρμόσιμη πολιτική συχνότερα επιβάλλουν τις απόψεις τους οι επιχειρηματικές ομάδες συμφερόντων.

Ο πλουραλισμός είναι αποτελεί απολογία υπέρ του στάτους-κβο, υπεράσπιση του ισχύοντος πολιτικού συστήματος των ΗΠΑ, τοπικιστική επικέντρωση που δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή ευρέως. Στην πραγματικότητα οι εθελοντικές ενώσεις του πλουραλισμού δεν αποτελούν παρά ένα ακόμη επίπεδο της γραφειοκρατίας.  Επίσης, στην πράξη, οι ΗΠΑ δεν αποτελούν μια κοινωνία όπου όλοι είναι οργανωμένοι σε ομάδες˙ αντιθέτως, λίγοι είναι μέλη τους και, ως επί το πλείστον, προέρχονται από τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα των πλουσίων και μορφωμένων λευκών. 

Το κράτος δεν είναι ένας ουδέτερος μεσολαβητής.  Οι πλουραλιστές θεωρούν ότι υπάρχει ευρεία συναίνεση στους κανόνες του πολιτικού παιχνιδιού παραβλέποντας την πραγματικότητα της άρνησης αποδοχής του που παρουσιάζεται είτε με τη μορφή της αποχής στις προεδρικές εκλογές είτε με τη μορφή της ειρηνικής ή βίαιης κινητοποίησης των κοινωνικών κινημάτων της εργατικής τάξης, των μειονοτήτων, των γυναικών, της νεολαίας και των οικολογικών οργανώσεων. Κι αυτό γιατί στη σκέψη τους δεν υπάρχει χώρος για τις κοινωνικές τάξεις και για την παρέμβαση και συμμετοχή των μαζών στην πολιτική.

Οι πλουραλιστές εστιάζουν τους φακούς της ανάλυσής τους περισσότερο στην πολιτική της κυβέρνησης και των δημοσίων θεσμών αφήνοντας εκτός οπτικής γωνίας την πολιτική του ιδιωτικού τομέα. Είναι απορροφημένοι με την ανάλυση των τυπικών πολιτικών θεσμών και αγνοούν τη διάσταση μεταξύ των υποθετικών και των πραγματικών λειτουργιών τους υπό συνθήκες καπιταλισμού.

Οι εθελοντικές ενώσεις στις οποίες αναφέρονται οι συγκεκριμένοι πλουραλιστές δεν αποτελούν πολιτικές ομάδες αλλά κοινωνικές, πολιτιστικές κλπ που δεν διακρίνονται για την εντελώς δημοκρατική λειτουργία τους καθώς είναι γραφειοκρατικά και ιεραρχικά δομημένες.

 Οι πόροι και η ισχύς των ενώσεων είναι άνιση στο θεσμικό επίπεδο πχ μεγαλοεπιχειρηματικές ενώσεις σε σχέση π.χ. με τα συνδικάτα.

Θανάσης Τσακίρης

Ελευθερία - 2006     
 
Στίχοι:   Γιώργος Χατζόπουλος
Μουσική:   Δημήτρης Ζερβουδάκης
Ερμηνεία: Παντελής Θεοχαρίδης

Ελευθερία το τραγούδι σου κ η σιωπή στον πόνο των ματιών σου
ο πιο μικρός μας ο καημός άστρο στην όχθη των χειλιών σου

Ελευθερία το μυστικό σου τον ψίθυρο στην ηχώ των αναστεναγμών σου
το πιο γλυκό μας όνειρο τάμα στις χούφτες των χεριών σου

Ελευθερία το θαύμα σου κι η πατρίδα που δε χάνεται
δελφίνι στο ταξίδι σου η πιο όμορφη μοίρα μας ναυάγιο
στου σκότους της ψυχής σου
η πιο όμορφη μοίρα μας ναυάγιο
στου σκότους της ψυχής σου

Ελευθερία το σημάδι σου άλλη μια μέρα στους κάμπους των παιδιών σου
η πιο γυμνή αλήθεια μας πέτρα βαριά για να τη ζήσεις..

Ελευθερία το τραγούδι μου δάκρυ που κρύφτηκε στο πιο παλιό μου σπίτι
η πιο βρώμικη λέξη μου φορτίο φορτίο πέρασμα κι αγρίμι

Ελευθερία το θαύμα σου κ η πατρίδα που δε χάνεται
δελφίνι στο ταξίδι σου η πιο όμορφη μοίρα μας ναυάγιο
στου σκότους της ψυχής σου
η πιο όμορφη μοίρα μας ναυάγιο

στου σκότους της ψυχής σου

https://www.youtube.com/watch?v=j02EBoXHd_g

ΕΞΟΔΟΣ

My journey to feminism - Το ταξίδι μου στον φεμινισμό
A talk by Zilka Siljak - Μια ομιλία της Zilka Siljak

Zilka Spahic-Siljak spent her years as student on the front line of the Bosnian war. During that time, she supported many children and women who survived war rape.

In her talk, Zilka tells us the story of her personal journey
to feminism and how women bore witness to incredible humanity during the war and after.

Zilka Spahic-Siljak is a Bosnian scholar of gender, politics and religion and research associate at Stanford University. For the past two decades she has worked as a human rights activist
on the promotion of women’s human rights, multi-religious dialogue and reconciliation.

Η Zilka Spahic-Siljak πέρασε τα χρόνια της ως φοιτήτρια στην πρώτη γραμμή του πολέμου στη Βοσνία.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, υποστήριξε πολλά παιδιά και γυναίκες που επέζησαν των βιασμών κατά την διάρκεια του πολέμου.
Στην ομιλία της, η Ζίλκα μας λέει την ιστορία της προσωπικής της πορείας προς τον φεμινισμό και πώς οι γυναίκες έγιναν μάρτυρες απίστευτης ανθρωπιάς κατά τη διάρκεια του πολέμου και μετά.

Η Zilka Spahic-Siljak είναι Βόσνια ερευνήτρια σε θέματα φύλου (gender), πολιτικής και θρησκείας και επιστημονικός συνεργάτης/ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Στάφορντ. Τις δύο τελευταίες δεκαετίες, εργάστηκε ως ακτιβίστρια ανθρωπίνων δικαιωμάτων για την προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών, του πολυθρησκευτικού διαλόγου και της συμφιλίωσης.

Wednesday 2nd of May, 19:00 - Τετάρτη 2 Μαίου, 19:00
Exarchia, Tsamadou (garden) Athens
Κηπάκι (Τσαμαδού) Εξάρχεια


Μαρξισμός και Θρησκεία

Αίθουσα Β2, Νέο κτίριο (2ος όροφος)

Η σχέση του μαρξισμού με τη θρησκεία και ιδιαίτερα το χριστιανισμό, είναι ένα θέμα που προκαλεί έντοντες συζητήσεις. Η αστική και εκλησιαστική προπαγάνδα εμφανίζει τους μαρξιστές ως βέβηλους των «ιερών και οσίων» και όχι σπάνια ως φυσικούς εξολοθρευτές των πιστών… Στον αντίποδα, διατυπώνονται απόψεις που φτάνουν μέχρι και στο να ταυτίσουν το περιεχόμενο του μαρξισμού και του χριστιανισμού. Ποιο είναι όμως το θρησκευτικό περιεχόμενο του χριστιανισμού και τι πρέσβευε το επαναστατικό κίνημα των πρώτων χριστιανών; Έχει κάποια σύνδεση με το σημερινό κήρυγμα της επίσημης χριστιανικής εκκλησίας; Ποια είναι η σχέση της μαρξιστικής φιλοσοφίας με τη θρησκεία και πιο συγκεκριμένα με το χριστιανισμό;

Νεολαία ενάντια στον Καπιταλισμό - ομάδα Παντείου


ΕΝΤΟΣ

COSMOTE CINEMA 1HD
Η Κατάρα του Πράσινου Σκορπιού (The Curse of the Jade Scorpion)
02/05/2018 19:10 - 21:00 ( 110') κατάλληλο, επιθυμητή η γονική συναίνεση
Κατηγορία: Κωμωδία, Σκηνοθεσία: Γούντι Άλεν, Ηθοποιοί: Γούντι Άλεν,Έλεν Χαντ,Νταν Άκροϊντ
(2001). Νέα Υόρκη, δεκαετία του 1940: Ένας κορυφαίος ντετέκτιβ ασφαλιστικής εταιρείας, που υπερηφανεύεται ότι μπορεί να εντοπίσει οποιαδήποτε απάτη, πέφτει θύμα ενός πανούργου υπνωτιστή και χωρίς να το καταλάβει γίνεται υποχείριό του... Παραγωγή: ΗΠΑ, Γερμανία. (97')

COSMOTE CINEMA 2 HD
Δύο Αποφασισμένες Γυναίκες (Decoding Annie Parker)
02/05/2018 22:00 - 23:40 ( 100') κατάλληλο, απαραίτητη η γονική συναίνεση
Κατηγορία: Δραματική, Σκηνοθεσία: Στίβεν Μπέρνσταϊν, Ηθοποιοί: Έλεν Χαντ,Σαμάνθα Μόρτον,Άαρον Πολ
Α' Προβολή. Ladies First. (2014). Η ταινία αφηγείται την αληθινή ιστορία της καρκινοπαθούς Άνι Πάρκερ, που βγήκε τρεις φορές νικήτρια από τη μάχη με την ασθένεια, και της γενετίστριας Μέρι Κλερ Κινγκ, που έκανε μια σημαντική ανακάλυψη για τον καρκίνο του μαστού. Παραγωγή: ΗΠΑ. (90')


Village Cinema HD
Θα Μείνει Μεταξύ Μας (One Wild Moment)
02/05/2018 22:45 - 00:40 ( 115') κατάλληλο για ανήλικους άνω των 15 ετών
Κατηγορία: Κωμωδία, Σκηνοθεσία: Ζαν-Φρανσουά Ρισέ, Ηθοποιοί: Βενσάν Κασέλ,Φρανσουά Κλουζέ
(2015). Κωμωδία, παραγωγής 2015. Δύο φίλοι πηγαίνουν καλοκαιρινές διακοπές παρέα με τις κόρες τους. Σύντομαι βρίσκονται σε μια περίπλοκη κατάσταση. Παραγωγή: Γαλλία.

ΕΡΤ2
Στον Κόσμο της Κοκό Σανέλ (Coco Before Chanel)
02/05/2018 21:00 - 22:45 ( 105') κατάλληλο, απαραίτητη η γονική συναίνεση
Κατηγορία: Κοινωνική, Σκηνοθεσία: Αν Φοντέιν, Ηθοποιοί: Οντρέ Τοτού,Μπενουά Πελβούρντ,Αλεσάντρο Νιβόλα,Μαρί Γκιλέν
(2009). Η Γκαμπριέλ Σανέλ με την αδελφή της εγκαταλείπουν το ορφανοτροφείο και τραγουδούν σε καμπαρέ. Η Γκάμπριελ, γνωστή πια ως 'Κοκό', μετά τις αποτυχημένες απόπειρες καλλιτεχνικής καριέρας, βρίσκει καταφύγιο στην αγκαλιά ενός πλούσιου και αργόσχολου αριστοκράτη και σχεδιάζει τα πρώτα της ρούχα. (105')

Tsakthan Daily, 22/4/2018 -- Κόμμα και Παραλλαγή

Η προϊστορία των κομμάτων



Τα κόμματα είναι θεσμοί που ο πρωταρχικός σκοπός τους είναι η οργανωμένη ομαδοποίηση πολιτών, οι οποίοι στοχεύουν στην άσκηση εξουσίας στο πλαίσιο του κράτους. Στην αρχαία Ελληνική «πόλη–κράτος» συναντάμε ομάδες ελεύθερων πολιτών που οργανώνονταν με σκοπό να πετύχουν κάποιο σκοπό και έρχονταν σε αντίθεση με άλλες ομάδες που είχαν διαφορετικα συμφέροντα. Το ίδιο ισχύει για την Ρωμαϊκή αυτοκρατορία απαντώνται τα «κόμματα» του «Πομπηίου» και του «Καίσαρα». Η πρώτη μορφή κόμματος απαντάται με τη μορφή της «φατρίας» (λατ. “facere”, δηλ. «πράττειν») που δεν είχε και την καλύτερη φήμη καθώς εθεωρείτο πολιτική ομάδα που προέβαινε σε διασπαστικές και επιζήμιες πράξεις σε βάρος του συνόλου.Στο Βυζάντιο συναντάμε τους «Πράσινους» και τους «Βένετους» (Στάση του Νίκα). Όλες αυτές οι πολιτικές ομάδες οργανώνονταν (και ως κόμματα σήμερα) για διάφορους λόγους: στήριξη ενός συγκεκριμένου πολιτικού προοσώπου, προώθηση συγκεκριμένης πολιτικής (policy) ή γενικής ιδεολογικής θέσης, πολιτική βοήθεια σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, ακόμη και για βραχυπρόθεσμα πολιτικά πλέονεκτήματα. Στην Ιταλία του 17ου αιώνα αναπτύχθηκαν πολιτικές ομαδοποιήσεις με σκοπό να επηρεάσουν την επιλογή ατόμων και μηχανισμών, ταυτίστηκαν όμως με την έννοια της μηχανορραφίας και της παρασκηνιακής δράσης. Για πολλούς αιώνες το κόμμα θεωρείται διασπαστικό πολιτικό μόρφωμα και γι’ αυτό και αποκαλείτο «σέκτα» (τελικά μόνο για τις θρησκευτικές επικράτησε ο όρος αυτός).

Η λέξη party (κόμμα), που εμφανίστηκε στην Εγκυκλοπαίδεια δια χειρός Βολτέρου, είναι δίσημη: διαίρεση αλλά και συμμετοχή. Ο Μακιαβέλλι, παρότι δεν χρησιμοποίησε τον όρο και τις θεωρούσε καταστρεπτικές για την «πόλη», μας μίλησε για τους Ευγενείς και τους Πληβείους, τις δύο μεγάλες πολιτικές ομάδες της Ρώμης που λόγω των τεράστιων διαμαχών τους καθιερώθηκαν όλοι οι νόμοι υπέρ της ελευθερίας. Ο Μοντεσκιέ, εκ πρώτης όψεως, το τράβηξε στα άκρα το επιχείρημα του Μακιαβέλλι, μιλώντας για την αρμονία του συνόλου που πρέπει να την υπηρετούν τα μέρη, όπως οι παραφωνίες στη μουσική. Ακόμη και οι Διαφωτιστές, όμως, δεν φαίνονται διατεθειμένοι να αναγνωρίσουν την ύπαρξη και αναγκαιότητα των κομμάτων. Παραδείγματος χάριν, ο Ζαν Ζακ Ρουσώ προέκρινε την ενότητα του έθνους από την διασπαστική φύση των κομμάτων. Στο «Κοινωνικό Συμβόλαιο» ο Ρουσσώ υπογράμμιζε ότι δεν πρέπει να υπάρχουν επιμέρους σύλλογοι στο κράτος που θα διασπούσαν τη γενική βούληση και ότι ο κάθε πολίτης θα έπρεπε να εκφράζει μόνο τη δική του άποψη. Ο πρώτος μεγάλος συντηρητικός στοχαστής που θα αναγνωρίσει την ύπαρξη των κομμάτων είναι ο Έντμουντ Μπερκ που θα ορίσει το κόμμα «ως ένα σώμα ανθρώπων που ενώνονται για την προώθηση του εθνικού συμφέροντος μέσω των κοινών τους προσπαθειών με βάση ορισμένες ιδιαιτέρες αρχές πάνω στις οποίες όλοι συμφωνούν». Το κόμμα τύπου Μπερκ υλοποιήθηκε ιστορικά στις ΗΠΑ το 1800 με τον Thomas Jefferson που οργάνωσε ενώσεις για την υποστήριξη του τότε Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Από το σημείο αυτό και ύστερα, κατά τη διάρκεια της αστικής βιομηχανικής επανάστασης και την συγκρότηση των αντιμαχόμενων κοινωνικών τάξεων των καπιταλιστών και του προλεταριάτου που διεκδίκησαν τα πολιτικά δικαιώματά τους, τα κόμματα βρίσκουν ολοένα και μεγαλύτερα ακροατήρια με την σταδιακή καθιέρωση της καθολικής ψηφοφορίας ανδρών και γυναικών χωρίς οικονομικές προϋποθέσεις. Κι εκεί όπου μια μικρή ομάδα του πληθυσμού ενός κράτους αποκτούσε -με τη βία ή μέσω κληρονομικής διαδοχής- την κρατική εξουσία και την κυβέρνηση και αξίωνε να κυβερνά λόγω «δικαιωμάτων» ελέω Θεού, θρησκείας, γέννησης οικογένειας, τάξης και πλούτου, η απαίτηση ολοένα και μεγαλύτερων τμημάτων του λαού να επιλέγουν την κυβέρνηση της αρεσκείας τους και να υπερισχύει ο κανόνας της «συναίνεσης» σε βάρος της «καταστολής», οδήγησε στη συγκρότηση και νομιμοποίηση των κομμάτων στη βάση διαφορετικών και ανταγωνιστικών προγραμμάτων.



Τα κόμματα γίνονται εκφραστές κοινωνικών διαιρετικών τομών, δηλαδή μακροχρόνιων ρηγμάτων στην κοινωνική δομή που χωρίζουν σε διάφορες τάξεις και ομάδες τον πληθυσμό, καθώς και μορφές πολιτικής συγκρότησης κοινωνικών κινημάτων. Το κόμμα ως πολιτικός θεσμός λειτουργεί στο εσωτερικό του πολιτικού συστήματος σε αντίθεση με την ομάδα πίεσης που είναι εξωτερική του πολιτικού συστήματος και προσπαθεί να επηρεάσει την εξουσία αλλά δεν επιδιώκει να την κατακτήσει. Παράγει, δηλαδή, εκροές του πολιτικού συστήματος.

Θανάσης Τσακίρης




Η επίσκεψη του Καίσαρα - 2003      
 
Στίχοι:   Φοίβος Δεληβοριάς
Μουσική:   Φοίβος Δεληβοριάς
Ερμηνεία: Φοίβος Δεληβοριάς

Ήμουν κι εγώ στο Μέγαρο Μαξίμου
Συγχάρηκα τον Καίσαρα κι εγώ
Με τη γυναίκα μου και την υπέρτασή μου
Και την αθόρυβη Αμερική μου
στο σχολείο με φωνάζανε μουγκό
Τσακώθηκα με τη Δαφνούλα μου
Την αγαπούλα μου
Πριν έρθω εδώ
Την ώρα που δοκίμαζε το μαύρο φουστάνι της
Είδε μες στη ντουλάπα το στεφάνι της
Μου το `πε μα δεν πρόσεχα εγώ
Και μου είναι θυμωμένη τώρα εδώ.

Για κοίτα με τι κομπορρημοσύνη
Μιλάει κι αλλού κοιτάζει ο εκλεκτός.
Τι νόημα έχει να ζητήσω ελεημοσύνη
Σ’ αυτόν που πάει για πλάκα στη Σελήνη
στο στρατό ήμουνα πάντα ο ντροπαλός
Κρατάει ένα ποτό στο χέρι της
Και το μαχαίρι της
Στο άλλο κρυφά
Πως έλαμπε τη μέρα που τη γνώρισα
Απ’ τη δουλειά ποτέ μου δεν τη χώρισα
Ήθελα να την προστατέψω απλά
Από τη χούντα κι απ’ τον θώκο μου μετά.

Τριγύρω οι φίλοι μου και οι εχθροί μου
Κι έξω ο λαός να καίει και να βογκά
Λες να την πήρα λάθος τη ζωή μου;
Λες να `χει λάθη η αριθμητική μου;
στα κάλαντα κρατούσα τα λεφτά
Αυτός παντρεύτηκε μια αδίστακτη
Ξανθιά λαλίστατη
Τον κυβερνά.
Του βάζει υπουργούς τις φίλες της
Νόμοι και ζωδια οι πρώτες ύλες της
Η αγάπη μου γκριζάρει και γερνά
Της λέω "θα βγούμε όταν θα φτάνουν τα λεφτά".

Πιστεύω σ’ ένα σπίτι σαν των άλλων
Κι ας είναι ιδιοκτήτης πάντα αυτός
Νοίκια, κοινόχρηστα και ρήτρες άλλ’ αντ’ άλλων
Κι είμαι πολύ χλωμός εκτός των άλλων
Κινέζο με φωνάζει ο λαός
Θα φύγει πάλι ο Καίσαρ αύριο
Κι από μεθαύριο ξανά γυμνός
Πλησιάζω, την χαϊδεύω ήσυχα
Κάποτε δε θα ζούμε τόσο αφύσικα
Θέλω να κλάψω μα είμαι γελαστός
Είμαι ο Έλληνας πρωθυπουργός.

Κάπου στη γη στα βάθη της νυκτός

Είμ’ ένας Έλληνας πρωθυπουργός.

https://www.youtube.com/watch?v=Tnsju17HP4s


ΕΞΟΔΟΣ

I.P.A.S. FILM FESTIVAL

«Booze Cooperativa», Κολοκοτρώνη 57, 2114053733. Είσοδος ελεύθερη. Προβολές ταινιών μικρού μήκους.
19.00 Everything is allowed (Αναίς Μπλαν Ζιράρ) / Common Ground (Σίλβια Νικολαίδη) / Cowboys & Indians (Εμίλια Ρουίζ) / The Tyranny of Distance (Γκάμπριελ Ντάιμοντ) / Champions (Αναστάζια Μπράουνιγκερ)



Αναζήτηση
Υποβολή αθηνόραμααθηνόραμα travel | αθηνόραμα umami | αθηνόραμα digital | αθηνόραμα Club | Alpha Guide


αθηνόραμα
ΣΙΝΕΜΑ
ΘΕΑΤΡΟ
ΜΟΥΣΙΚΗ
ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ
BARS & CLUBS
NIGHT LIVE
CITY VIBE
ΠΑΙΔΙ
SHOPPING & STYLE
TECH
ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ


ΦΕΣΤΙΒΑΛ
I.P.A.S. FILM FESTIVAL
«Booze Cooperativa», Κολοκοτρώνη 57, 2114053733. Είσοδος ελεύθερη. Προβολές ταινιών μικρού μήκους.

Πέμπτη 19

17.30 Something in the Water (Λίο Χάιντ) / Not One of Us (Μπιλ Τζάρκο) / Animal Park (Αντόνιο Σπάνο) / The Box (Αλέν Μποϊβέρ) / The Departure (Μίλαν Μπαθ) / A Letter from Leticia (Ιρένε Μπλέι) / RIPrivacy (Αϊτσάν Μπασάρ) / Brainwash (Χάνα Γκότρεϊ)

19.00 Blessed Days (Βαλεντίνα Κασάντεϊ) / Feeding Back (Or: And Still We Keep Holding On To Our Spoons) (Στεφανί Ραού) / Separate Sentences (Όστιν Φόρντμπορντ) / The Yard (Ελισάβετ Τσουχτίδη)

20.30 Erdogan's referendum - Path to dictatorship? (Σαμπίνε Κούπερ - Μπους) / Light Sight (Σεγιέντ Μ. Ταμπάταμπεϊ) / Differences (Τσουν-Τζου Τσανγκ) / No Exit (Σαμπρίνα Γκιτάρ) / SCORE (Τζόρντι Σελέν)

22.00 Mary Mother (Σαντάμ Γουαχίντι) / Not Acceptable (a transsexual rejection) (Σαμάν Χαγκιγκιβάντ) / AnorMal (Λουίς Γκαλάν) / A Lifetime Later (Άντριεν Λέβι) / Sawubona (Λουνγκέλο Κουζάγιο) / Champions (Αναστάζια Μπραούνιγκερ)

Παρασκευή 20

17.30 Lines in the Sand (Τζο Μπράνγουιν) / Sea (Ρίτα Τσικάνοβιτς) / Feeding Back (Or: And Still We Keep Holding On To Our Spoons) (Στεφανί Ραού) / Mary Mother (Σαντάμ Γουαχίντι) / Schirkoa (Ισάν Σούκλα) / Still I Rise (Γκάμπριελ Ντάιμοντ)

19.00 REFERENDUM (Έκτορ Σουνιόλ) / The Departure (Μίλαν Μπαθ) / The Tyranny of Distance (Γκάμπριελ Ντάιμοντ) / Sawubona (Λουνγκέλο Κουζάγιο) / FIFO (Σάσα Φέρμπους) / Calamity (Μαξίμ Φεγιέρ)

20.30 FEDRA (Μπάρα Μάλο) / Aufseherin (Βίλμπερτ Βελντούιζεν) / Timbo (Φιφθ Σίζον) / Are You Volleyball?! (Μοχάμαντ Μπάκσι) / IN GOD WE TRUST (Ελευθέριος Ζαχαρόπουλος) / Not One of Us (Μπιλ Τζάρκο) / Street Workers Unite! (Γκάμπριελ Ντάιμοντ)

22.00 Sweetheart and Money (Τζούλια Λις) / Don't let them kill the olive trees (Νέιλα Οσεϊράν) / RIOT (Μοντ Μάρτιν) / A Job Interview (Αντώνης Γλαρός) / New Neighbors (Ε. Τζ. Μπέιλι) / Buffet (Αλεσάντρο Ρικάρντι)

Σάββατο 21

17.30 Huicholes del Tabaco (Σέζαρ Ροντρίγκεζ) / IN GOD WE TRUST (Ελευθέριος Ζαχαρόπουλος) / Differences (Τσουν-Τζου Τσανγκ) / SCORE (Τζόρντι Σελέν) / RIOT (Μοντ Μαρτίν) / New Neighbors (Ε. Τζ. Μπέιλι) / Champions (Αναστάζια Μπραούνιγκερ)

19.00 Erdogan's referendum - Path to dictatorship? (Σαμπίνε Κούπερ - Μπους) / Buffet (Αλεσάντρο Ρικάρντι) / AnorMal (Λουίς Γκαλάν) / A Job Interview (Αντώνης Γλαρός)

20.30 Rhizophora (Ντάβιντε ντε Λίλις) / Oh! Uganda (Λουσιάνα Φαρά) / Cowboys & Indians (Εμίλια Ρουίζ) / RIPrivacy (Αϊτσάν Μπασάρ) / LISTEN (Μιν Μιν Χέιν) / Everything is allowed (Αναίς Μπλαν Ζιράρ) / Animal Park (Αντόνιο Σπανό)

22.00 Are You Volleyball?! (Μοχάμαντ Μπάκσι) / Mary Mother (Σαντάμ Γουαχίντι) / Brainwash (Χάνα Γκότρεϊ) / Calamity (Μαξίμ Φεγιέρ) / FIFO (Σάσα Φέρμπους)

Κυριακή 22

19.00 Everything is allowed (Αναίς Μπλαν Ζιράρ) / Common Ground (Σίλβια Νικολαίδη) / Cowboys & Indians (Εμίλια Ρουίζ) / The Tyranny of Distance (Γκάμπριελ Ντάιμοντ) / Champions (Αναστάζια Μπράουνιγκερ)


ΑΑΒΟΡΑ
Ιπποκράτους 180, Νεάπολη, 2106423271.

«Witchfinder General» (Μάικλ Ριβς, 1968) το Σάββατο 21/4, στις 00.30, μεταμεσονύχτια προβολή της κινηματογραφικής λέσχης Midnight Express. Είσ.: € 5. «Gold Dawn Girls» (Χάβαρντ Μπούστνες, 2017) την Κυριακή 22/4, στις 18.30, στο πλαίσιο του κύκλου προβολών CineDoc. Είσ.: € 6.

ΑΛΚΥΟΝΙΣ
Ιουλιανού 42-46, Βικτώρια, 2108220008.

«Χάος» (Πάολο & Βιτόριο Ταβιάνι, 1984) την Κυριακή 22/4, στις 12.00. «Αλονζανφάν» (Πάολο & Βιτόριο Ταβιάνι, 1974) τη Δευτέρα 23 και την Τρίτη 24/4, στις 18.30.



ΕΝΤΟΣ
ΛΟΥΦΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ

STAR TV 22:20

Ο στρατιώτης Γιάννης Παπαδόπουλος μετατίθεται από τα ελληνο-βουλγαρικά  σύνορα στη Διεύθυνση Κινηματογραφίας των Ενόπλων Δυνάμεων, στην Αθήνα.

Σ’ αυτή την προνομιακή θέση, πολύ κοντά στο σπίτι του, τη σύζυγό του και τις δίδυμες κόρες τους, περνά ευχάριστες μέρες, σκαρώνοντας διάφορες φάρσες με τους συναδέλφους του – μια ομάδα στρατιωτών ενταγμένων στην τότε νεοϊδρυθείσα Υπηρεσία Ενημερώσεως Ενόπλων Δυνάμεων, έναν καινούριο τηλεοπτικό σταθμό, που δημιουργήθηκε για τους πολίτες, αλλά που το προσωπικό του αποτελείτο κυρίως από στρατιώτες, που είχαν προϋπηρεσία στον κινηματογράφο πριν την κατάταξή τους.

Ωστόσο, αυτή η τρελή παρέα των φαντάρων καταφέρνει να βγάζει και χρήματα, γυρίζοντας… σεξοταινίες με υλικό του στρατού, ώσπου το πρωινό της 21ης Απριλίου του 1967, το στρατιωτικό πραξικόπημα ενός άλλου Παπαδόπουλου, μόνιμου συνταγματάρχη, έρχεται να τους κόψει τα φτερά…

ΣΕΝΑΡΙΟ: Νίκος Περάκης

•    Η ταινία προβλήθηκε τη σαιζόν 1984-1985 και έκοψε 395.374 εισιτήρια. Ήρθε στην πρώτη θέση ανάμεσα σε 38 ταινίες.
•    Απέσπασε τέσσερα βραβεία στο "Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1984" : "Βραβείο καλύτερης ταινίας", "Βραβείο σεναρίου", "Βραβείο μοντάζ", "Βραβείο ερμηνείας Α' ανδρικού ρόλου" (Νίκος Καλογερόπουλος).
•    Ειδική Μνεία στο Φεστιβάλ Valencia.
•    Υποψηφιότητα για Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου.

Ένα Παράξενο Ζευγάρι: Συνδικάτα και οικολογία - 1o μέρος (του Θανάση Τσακίρη)

Το ουσιαστικό ερώτημα αυτής της έρευνας θα μπορούσαμε να το διατυπώσουμε ως «κατά πόσον μπορούν να συνυπάρξουν τα εργατικά συνδικάτα και το οικολογικό κίνημα σε μια κατεύθυνση πολιτικής και κοινωνικής αλλαγής». Η απάντηση στο ερώτημα δεν είναι καθόλου αυτονόητη ούτε μπορεί να είναι ένα «ναι» ή ένα «όχι». Αλλά ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Αναφερόμαστε κατ’ αρχάς σε «συλλογική δράση», δηλαδή σε οποιαδήποτε δραστηριότητα δύο ή περισσοτέρων ανθρώπων για την επίτευξη ενός στόχου. Η συλλογική δράση ενδέχεται να είναι θεσμοποιημένη ή μπορεί να λαμβάνει χώρα εκτός των θεσμών. Τα κοινωνικά κινήματα είναι η βασική κοινωνική μορφή που παίρνουν οι διαδικασίες συλλογικής δράσης με τις οποίες ομάδες και συλλογικότητες ανθρώπων διατυπώνουν τα παράπονά τους και τα αιτήματά του και εκφράζουν ενδιαφέρον και ανησυχίες για τα δικαιώματά τους και την ευημερία τους. Θα θεωρήσουμε επίσης, ότι κοινωνικό κίνημα είναι μια ομάδα ανθρώπων που εμπλέκονται με «μη θεσμοποιημένο στην αλλαγή της τρέχουσας κατάστασης και τροχιάς της κοινωνίας».Στο βαθμό που η συλλογική δράση λαμβάνει χώρα και εκτός των θεσμών προσιδιάζει στα χαρακτηριστικά του κοινωνικού κινήματος. Μέσα από την κριτική των παλαιότερων θεωριών για τα κοινωνικά κινήματα αναδείχθηκε ένας συνθετικός ορισμός που τονίζει το δικτυακό χαρακτήρα του κοινωνικού κινήματος ως «ένα κίνημα άτυπων αλληλεπιδράσεων μεταξύ μιας πλειάδας ατόμων, ομάδων και/ή οργανώσεων που εμπλέκονται σε μια πολιτική ή πολιτισμική σύγκρουση στη βάση μιας κοινής συλλογικής ταυτότητας».

 Ο εργατικός συνδικαλισμός είναι έννοια είδους ενώ το εργατικό κίνημα έννοια γένους, συνεπώς τα εργατικά συνδικάτα αποτελούν μέρος του γενικότερου εργατικού κοινωνικού κινήματος. Στο εργατικό κίνημα εντάσσονται οι εργάτες, τα εργατικά, σοσιαλιστικά, κομμουνιστικά κόμματα, οι αναρχικές οργανώσεις, τα συνδικάτα, οι εργατικές λέσχες, οι σχολές συνδικαλιστικής επιμόρφωσης κ.ο.κ. Τι είναι, όμως, το συνδικάτο; Εργατική ένωση ή συνδικάτο είναι η οργάνωση των εργατών για την προστασία των εργατικών δικαιωμάτων και τη βελτίωση της θέσης του σε μια δεδομένη κοινωνία, κατά τέτοιο τρόπο ώστε η οργάνωση των εργατών να επιβιώνει ανεξαρτήτως κοινωνικο-οικονομικού συστήματος. Συνεπώς, ένα εργατικό συνδικάτο είναι μια μορφή συλλογικής δράσης εργαζομένων για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που τους απασχολούν κατά κύριο λόγο με την ιδιότητά τους ως μισθωτών εργαζομένων. Με διαφορετικούς όρους, συνδικάτο είναι μια οργάνωση μισθωτών εργαζομένων που ιδρύεται με σκοπό την αντικατάσταση της ατομικής διαπραγμάτευσης στην αγορά εργασίας από τη συλλογική διαπραγμάτευση, τη διασφάλιση ότι οι αμοιβές και οι συνθήκες εργασίας θα διέπονται από κανόνες που θα εφαρμόζονται με συνέπεια για όλο το συνδικαλισμένο προσωπικό. Επομένως, το συνδικάτο είναι ένας θεσμός, δηλαδή σύνολο κοινωνικών κανόνων που ρυθμίζουν και προσανατολίζουν τη συμπεριφορά και που βασίζονται σε κυρώσεις σκοπός των οποίων είναι να εγγυηθούν τη συναίνεση από την πλευρά των υποκειμένων. Η διαφορά μεταξύ μιας οργάνωσης και ενός θεσμού έγκειται στο ότι η οργάνωση δρα σε αντίθεση με το θεσμό. Αυτή η διφυής φύση του συνδικάτου ως οργάνωσης και θεσμού βρίσκεται στο επίκεντρο της μεγάλης θεωρητικής και μεθοδολογικής συζήτησης σχετικά με το πώς μελετάμε τα συνδικάτα.

Η δεύτερη συνιστώσα του θέματός μας είναι το οικολογικό κίνημα, δηλαδή εκείνο το κοινωνικό κίνημα, οι ιδέες, αγώνες και οι προτάσεις που αναπτύσσουν οι πολίτες που ενδιαφέρονται για το μέλλον της σχέσης ανθρώπου και φυσικού περιβάλλοντος. Είναι κοινωνικό κίνημα γιατί αφορά συλλογικοί αγώνες από ανθρώπους «που έχουν κοινούς σκοπούς και αλληλεγγύη μεταξύ τους και βρίσκονται σε κατάσταση παρατεταμένης αλληλεπίδρασης με το κράτος, τις δημόσιες και ιδιωτικές αρχές και τις σχετικές ελίτ» Το οικολογικό κίνημα κάνει την εμφάνιση του με ριζοσπαστικό λόγο, περιεχόμενο και οργανωτική μορφή στη διάρκεια της δεκαετίας του ’60. Στο παρελθόν το περιβάλλον είχε χαρακτηριστεί από νεοκλασσικούς οικονομολόγους αλλά και από ορισμένους κεϊνσιανούς ως «εξωτερική επιβάρυνση» για την επιχείρηση.

Συνεχίζεται...

Θανάσης Τσακίρης

Η "εκτός ορίων" αριστερά στην Ελλάδα - 1ο μέρος (του Θανάση Τσακίρη)

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ αυτοπροσδιορίζεται ως ριζοσπαστική αριστερά, ενώ ορισμένες συνιστώσες της επιμένουν στον όρο αντικαπιταλιστική και επαναστατική αριστερά.

Τι σημαίνουν αυτοί οι όροι στη θεωρία και στην πράξη; Σε τι διαφέρουν από τον όρο «αριστερό-ελευθεριακό κόμμα» που λανσαρίστηκε για να εξηγήσει και να ερμηνεύσει την εμφάνιση και δράση των Πράσινων κομμάτων αλλά και άλλων πολιτικών σχηματισμών της «Νέας Αριστεράς»;

Σε σχέση με τα κεντροαριστερά κόμματα, σύμφωνα με μια πρόσφατη συγκριτική μελέτη,[1] τα ΡΑΚ (Ριζοσπαστικά Αριστερά Κόμματα) είναι «ριζοσπαστικά»:

Α) γιατί απορρίπτουν την υπάρχουσα κοινωνικο-οικονομική δομή του σύγχρονου καπιταλισμού, τις αξίες του και πρακτικές του,

Β) γιατί υποστηρίζουν τη δημιουργία εναλλακτικών δομών οικονομίας και εξουσίας των οποίων κύριο χαρακτηριστικό είναι η ευρύτατη ανακατανομή πόρων από τις υφιστάμενες πολιτικές ελίτ.  

Τα ΡΑΚ είναι «αριστερά» γιατί:

Α) εντοπίζουν την οικονομική ανισότητα ως τη βάση των υφιστάμενων πολιτικών και κοινωνικών διευθετήσεων και τοποθετούν τα συλλογικά κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα στην πρώτη θέση της πολιτικής ατζέντα τους,

Β) ο αντικαπιταλισμός τους είναι μονιμότερο χαρακτηριστικό της πολιτικής ατζέντας σε σχέση με την απόρριψη της (αστικής) δημοκρατίας,

Γ) είναι διεθνιστικά τόσο λόγω της επιδίωξής τους για επίτευξη διεθνούς δικτύωσης και αλληλεγγύης όσο για την αναγωγή των εθνικών και περιφερειακών κοινωνικο-πολιτικών ζητημάτων σε ευρύτερες και παγκόσμιες δομικές αιτίες (π.χ. ιμπεριαλισμός ή παγκοσμιοποίηση κά).

Υπάρχουν ανοιχτά θέματα για τη χρήση του επιθετικού προσδιορισμού «ριζοσπαστικό». Όπως θα δούμε η κάθετη διαίρεση σε ριζοσπαστική και κεντροαριστερή ιδεολογία είναι συχνά εντονότερη στη θεωρία παρά στην πράξη. Μολονότι τα κεντροαριστερά κόμματα δεν επιθυμούν, τύποις και ουσία, την συστημική αλλαγή του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού (π.χ. νέο Εργατικό Κόμμα Βρετανίας μετά την μπλερική μετάλλαξή του), ακόμη στεγάζουν πολιτικά πολίτες που επιμένουν ότι τα κόμματά τους πρέπει να ακολουθήσουν ριζοσπαστική πολιτική τόσο στην αντιπολίτευση όσο και στην κυβέρνηση. Τα ΡΑΚ δεν είναι πάντα σαφή όσον αφορά τον αντικαπιταλισμό τους στις κομματικές διακηρύξεις τους. Συχνά αυτό συμβαίνει λόγω της άμβλυνσης της πολιτικής ρητορείας τους για να μπορούν να προελκύσουν απογοητευμένους οπαδούς και μέλη των κεντροαριστερών κομμάτων. Ορισμένα από αυτά φτάνουν στη σοσιαλδημοκρατικοποιήση του πολιτικού τους λόγου με συνέπειες στην προγραμματική τους ατζέντα (π.χ. μετάλλαξη Πράσινων κομμάτων ή την περίπτωση του Κόμματος Εργατών της Βραζιλίας επί κυβέρνησης Λούλα). 

Από μια άποψη η διαφορά κεντροαριστερών και ριζοσπαστικών κομμάτων δεν είναι διαφορά είδους αλλά βαθμού. Τα ΡΑΚ είναι πολύ πιο συστηματικοί επικριτές των δομών και της ιδεολογίας του νεοφιλελευθερισμού και του καπιταλισμού, είναι πιο απόλυτα όσον αφορά την οικονομική αναδιανομή κι θέλουν την μεταρρύθμιση ή την κατάργηση των διεθνών του ατλαντισμού (ΝΑΤΟ, ΔΝΤ, ΕΕ). Επίσης σε μεγάλο βαθμό η ριζοσπαστικότητα των κομμάτων είναι συνάρτηση των «καταστάσεων», δηλαδή τοπικών και εθνικών παραγόντων (π.χ. σκοτσέζικη αυτονομία, αμβλώσεις στην Πορτογαλία, «εθνικά θέματα» στην Ελλάδα κλπ). 

Δεν πρέπει επίσης να συγχέεται ο «ριζοσπαστισμός» με τον «εξτρεμισμό». Αυτή η ταύτιση, όταν δεν δημιουργείται από τις σκοπιμότητες των κρατικών συστημάτων ασφαλείας, οδηγεί στην ταύτιση των ριζοσπαστικών αριστερών κομμάτων τόσο με την άνοδο του ισλαμικού ριζοσπαστισμού που κι αυτός με τη σειρά επιδιώκεται να ταυτιστεί με τις ομάδες ένοπλης βίας έως και την ανοιχτή τρομοκρατία τύπου μαζικής δολοφονικής επίθεσης στους Δίδυμους Πύργους και στο Πεντάγωνο των ΗΠΑ της11^ης Σεπτεμβρίου 1981.

---

[1] Βλ. Luke March (2011) Radical Left Parties in Europe. London, UK and New York, NY: Routledge, σελ. 8-10. Ο συγγραφέας θεωρεί ότι η διαφορά κεντροαριστερών και ριζοσπαστικών κομμάτων δεν είναι διαφορά είδους αλλά βαθμού. Τα ΡΑΚ είναι πολύ πιο συστηματικοί επικριτές των δομών και της ιδεολογίας του νεοφιλελευθερισμού και του καπιταλισμού, είναι πιο απόλυτα όσον αφορά την οικονομική αναδιανομή κι θέλουν την μεταρρύθμιση ή την κατάργηση των διεθνών του ατλαντισμού (ΝΑΤΟ, ΔΝΤ, ΕΕ).

Συνεχίζεται....

Άμεση δράση 3 (του Θανάση Τσακίρη)

Προηγούμενα http://tsakthan.blogspot.gr/2018/03/2_5.html

Τα κινήματα μπορεί να στοχεύουν σε συγκεκριμένα πρόσωπα, ομάδες ή επιχειρηματικές ή κρατικές οργανώσεις  που συμβολίζουν την κύρια πηγή αυτής της επίθεσης (π.χ τράπεζες πρόσφατα λόγω κρίσης δέχθηκαν μαζικές συμβολικές επιθέσεις). Στα παραδείγματα μη βίαιης άμεσης δράσης συγκαταλέγονται οι απεργίες, οι καταλήψεις χώρων εργασίας ή/και η αυτοδιαχείριση της επιχείρησης, οι καθιστικές διαμαρτυρίες, ορισμένες μορφές σαμποτάζ, οι μαζικές εκδηλώσεις πολλαπλών μορφών που περιλαμβάνουν συναυλίες, θέατρο δρόμου, και άλλα χάπενινγκ. Άμεση δράση είναι και η κινητοποίηση, αυθόρμητη ή οργανωμένη, των ανθρώπων  που για να λύσουν συλλογικά ένα κοινωνικό πρόβλημα δεν περιμένουν την συχνά δυσκίνητη κρατική μηχανή ή τις μεγάλες εταιρείες να κινηθούν π.χ. ομάδες αντιμετώπισης των καταστροφικών συνεπειών του τυφώνα Κατρίνα στις ΗΠΑ.

Η πολιτική ανυπακοή είναι η ενεργή και δημοσίως διακηρυγμένη άρνηση υπακοής σε νόμους και διαταγές μιας κυβέρνησης ή κατοχικής δύναμης. Η ειδοποιός διαφορά με την «άμεση δράση» είναι η αποδοχή από τον ακτιβιστή του ενδεχόμενου της σύλληψης και της καταδίκης του, ενώ οι ακτιβιστές που χρησιμοποιούν την «άμεση δράση» συχνά προσπαθούν να αποφύγουν τις νομικές συνέπειες (Tsakiris, A. and Aranitou, V., 2011. ‘Can’t pay? Don’t pay!: Civil Disobedience Movements and Social Protest in Greece during the Memorandum Era, paper presented at the 16thAlternative Futures and Popular Protest Conference, Manchester, 18–20 April.).

Οι ομάδες που οργανώνονται στη λογική της άμεσης δράσης είναι αυτόνομες. Προωθούν τον οριζόντιο συντονισμό με τις συγγενικές τους ομάδες από πλευράς στόχων και στην πιο οργανωμένη τους μορφή καταλήγουν σε συγκρότησης μιας χαλαρής δομικά συνομοσπονδίας με «συσπειρώσεις» βάσης που συντονίζονται και οργανώνονται με μη ιεραρχικές δομές. Η συνεργασία τους μπορεί να καταστεί μόνιμη αλλά συχνά γίνεται επί τούτου για συγκεκριμένο στόχο ή ενέργεια. Το κοινό στοιχείο μπορεί να είναι ένας κοινός στόχος (π.χ. μπλοκάρισμα αντιπεριβαλλοντικών έργων), μια κοινή κοσμοαντίληψη (π.χ. οικολογία), κοινή καταγωγή (π.χ. Ένωση Αφρικανών Γυναικών).   

Το «Συντονιστικό Όργανο» είναι η συνένωση των συσπειρώσεων και των ομάδων άμεσης δράσης σε ένα συμβούλιο όπου συμμετέχουν ισότιμα με έναν εκπρόσωπό της καθεμιά. Συνήθως τα συντονιστικά όργανα είναι προσωρινά σώματα που συγκροτούνται αποκλειστικά για ένα σκοπό (π.χ. Συντονιστική Επιτροπή  Φορέων & Κατοίκων Β.Α. Αττικής[1] ) ή για μία εκδήλωση (πχ  διενέργεια συνεδρίου επιστημονικών και οικολογικών οργανώσεων). 

Συνεχίζεται...

ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ

---

[1] http://diodiastop.blogspot.com