Ακούστε την εκπομπή Αχ Εξουσία! 4-6-2019 ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΚΩΣΤΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ 2019

Ακούστε την εκπομπή Αχ Εξουσία!

4-6-2019 ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΚΩΣΤΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ 2019

Χορηγός: μεζεδοπωλείο ΟΑΣΙΣ

http://ilioupolisonline.gr/component/muscol/A/13-ax-eksousia/74-ax-eksousia-2018-2019/496-4-6-2019-syzitisi-me-kosta-eleftheriou-evroekloges-kai-topikes-ekloges-2019-osta.html?Itemid=901

Σ ΥΡ ΙΖ Α Ε Ν Α Κ Ο Μ Μ Α Ε Ν Κ Ι Ν Η Σ Ε Ι Από τη διαµαρτυρία στη διακυβέρνηση

Σ ΥΡ ΙΖ Α
Ε Ν Α Κ Ο Μ Μ Α Ε Ν Κ Ι Ν Η Σ Ε Ι

Από τη διαµαρτυρία στη διακυβέρνηση
Επιµέλεια: Γιάννης Μπαλαµπανίδης

Μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΘΕΜΕΛΙΟ, στη νέα σειρά ΘΕΜΕΛΙΟ | ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ και σε επιµέλεια του Γιάννη Μπαλαµπανίδη, ο συλλογικός τόµος: ΣΥΡΙΖΑ Ένα κόµµα εν κινήσει. Από τη διαµαρτυρία στη διακυβέρνηση.

Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα κόµµα που αναδύθηκε αιφνιδίως, προκάλεσε έντονα πάθη, εκτοξεύθηκε από ελάσσων παίκτης σε δύναµη διακυβέρνησης µέσα σε µια συγκυρία όπου η οικονοµική κρίση συµβαδίζει µε την πολιτική, αφήνοντας βαθύ αποτύπωµα στην εποχή του. Από πολλές απόψεις είναι ένα πρίσµα µέσα από το οποίο µπορούµε να διαβάσουµε τη σηµερινή Ελλάδα, την ευρωπαϊκή Αριστερά, την πολιτική στους ταραγµένους καιρούς µας.
Πώς µελετάµε όµως ένα κόµµα που αλλάζει – και µάλιστα τόσο πολύπλευρα όσο ο ΣΥΡΙΖΑ του 2008 σε σχέση µε τον ΣΥΡΙΖΑ του 2018 (αλλά και τον Συνασπισµό του 1998); Αυτό είναι ένα βασικό ερώτηµα µε το οποίο καταπιάνεται αυτός ο τόµος, εξετάζοντας τον ΣΥΡΙΖΑ ως ένα κόµµα εν κινήσει, που ήδη πριν την κρίση επανεπινοεί ριζικά τον εαυτό του και µέσα στην κρίση επαναπροσδιορίζεται διαρκώς, περνώντας από τη φάση της εκτόξευσης (2009-2012) στην προετοιµασία για τη διακυβέρνηση (2012-2015) και τέλος στην άσκηση της εξουσίας (2015-2019).
Βασική επιδίωξη είναι να προσεγγιστεί η πολυπαραγοντική και παράδοξη ανάδυση του ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς η ανάλυση να εγκλωβίζεται στο πρίσµα της δικαίωσης ή της προδοσίας, της
λύτρωσης ή της δηµαγωγικής παραπλάνησης. Το εγχείρηµα συνίσταται σε µια σειρά προσεγγίσεις που αφορούν την εκλογική κοινωνιολογία, την κοµµατική οργάνωση και στρατηγική, τα κοινωνικά κινήµατα, τον πολιτικό λόγο και την ιδεολογία, την ιστορία, το κράτος και τις δηµόσιες πολιτικές, τον κοµµατικό ανταγωνισµό, τη συγκριτική πολιτική. Εάν κάτι
τις συνέχει, δεν είναι αναγκαστικά ένα κοινό συµπέρασµα όσο µια κοινή διερώτηση: πώς θα µπορούσαµε να εννοιολογήσουµε το πολιτικό πρόταγµα που εκλεκτικιστικά συνθέτει ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά και να ερµηνεύσουµε την ανθεκτικότητα που δείχνει να έχει, καθώς διά της ιδεολογικής (του) αµφισηµίας εγκαθίσταται ως βασικός πόλος της ελληνικής πολιτικής ζωής.
Υπάρχουν συνέχειες µέσα στην αλλαγή; Τι είδους φυσιογνωµία συνθέτουν οι προσαρµογές,
οι µετασχηµατισµοί και οι µεταµορφώσεις του; Παραµένει ανοιχτό το ερώτηµα αν πρόκειται για ένα νέο παράδειγµα αριστερής πολιτικής ή για το πέρασµα στην άλλη όχθη, ενός
σοσιαλδηµοκρατικού κόµµατος εξουσίας – ή για έναν «πειραµατισµό» σε µια εποχή όπου οι πολιτικές ταυτότητες µοιάζουν πιο ρευστές από ποτέ, επιτρέποντας να αναδύονται µορφολογίες ακατάτακτες.

Στον τόµο αυτό συνεργάστηκαν οι: Κώστας Ελευθερίου • Χρήστος Ηλιάδης • Γιώργος Κατσαµπέκης • Γιάννος Κατσουρίδης • ∆ανάη Κολτσίδα • Νάσος Κορατζάνης • Κωστής Κορνέτης • Παναγιώτης Κουστένης • Ευγενία Κοψίδη • Κατερίνα Λαµπρινού • Σωτηρία Λιακάκη
• Ζωή Λευκοφρύδη • Γιάννης Μπαλαµπανίδης • Ρούλα Νέζη • Νίκος Νικολακάκης • ∆ηµήτρης Παπανικολόπουλος • Χρήστος Πιέρρος • Βίβιαν Σπυροπούλου • Άγγελος Χρυσόγελος

Τρίτη, 4/12 στην εκπομπή Αχ Εξουσία ο Kώστας Ελευθερίου. Θέμα: "Το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα"

Την Τρίτη, 4 Δεκεμβρίου 2018 (8-9μμ) καλεσμένος στην εκπομπή Αχ Εξουσία είναι o Kώστας Ελευθερίου (Δρ. Πολιτικής Επιστήμης Ε.Κ.Π.Α. ). Θέμα: "Το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα".

Σας περιμένουμε, όπως πάντα, στον φιλόξενο διαδικτυακό ραδιοσταθμό IlioupolisOnAir

http://www.ilioupolisonline.gr/radio/index.html 

Tsakthan Weekly 23/9/2018 -- Οικολογία, Κοινωνία και Εργασία 8

Η ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΔΙΧΩΣ ΓΟΥΝΕΣ

Τον Οκτώβριο του 1989 δυο αφίσες φάνηκαν να τραβούν το ενδιαφέρον και να ερεθίζουν τη φαντασία των Ελλήνων ψηφοφόρων. Η πρώτη, ένα έγχρωμο αντίγραφο της «Αναδυόμενης Αφροδίτης» του Μοντιτσέλι, δήλωνε ότι «μια νέα πολιτική γεννιέται» και η δεύτερη περιείχε τη φιλική προτροπή «μην τα βλέπεις όλα μαύρα : ψήφισε πράσινο». Αμφότερες είχαν υπογραφεί από τον εκλογικό συνδυασμό «Οικολόγοι Εναλλακτικοί» (στο εξής Ο-Ε) και την «Ομοσπονδία Οικολογικών και Εναλλακτικών Οργανώσεων». Τα μέλη των δυο σχηματισμών στην πρώτη τους διακήρυξη προς το εκλογικό σώμα καταθέτουν τις «βασικές αρχές της πράσινης εναλλακτικής πολιτικής». Το πρώτο και βασικότερο πρόβλημα γι’ αυτούς ήταν η «διατάραξη της οικολογικής ισορροπίας του πλανήτη» ^[1] που υφίσταται γιατί «ο βιομηχανικός πολιτισμός, το σύστημα της αδιάκοπης συσσώρευσης, του κέρδους, της εξουσίας και της κυριαρχίας πάνω στη φύση και τους ανθρώπους δεν παράγει τίποτε άλλο έξω από θάνατο, κρίση, μοναξιά». Όσον αφορά τον κόσμο και την Ελλάδα επιδίωξη των Ο-Ε είναι «ένα σύστημα μη ανταγωνιστικό, ένα σύστημα κοινωνικής αλληλεγγύης (...) που (...) να στηρίζεται στην αποκεντρωμένη και ισόρροπη ανάπτυξη που δεν επιτρέπει να συγκεντρώνεται η παγκόσμια

ισχύς σε ελάχιστα κέντρα αποφάσεων (...) και (...) πρέπει να αποκλείει όχι μόνο τη χρήση βίας αλλά και τις ανισορροπίες και την υπερβολική εξειδίκευση που οδηγούν σε αντιπαραθέσεις» ^[2]. Σε σχέση με την απόρριψη του οικονομικού και πολιτιστικού μοντέλου ανάπτυξης με βάση το οποίο λειτούργησε η Ελληνική κοινωνία μετά τον εμφύλιο πόλεμο και τη συσσώρευση πλούτου κι εξουσίας σε βάρος της κοινωνίας και της φύσης οι Ο-Ε πρότειναν μιαν εναλλακτική λύση, που, σύμφωνα μ’ αυτούς, δεν είναι εύκολη και ψηφοθηρική : «[Σ]τηρίζεται κατ’ αρχήν στον μετασχηματισμό και στην ενεργοποίηση των ίδιων των πολιτών. Στηρίζεται στην ανάγκη για μια άλλη ζωή εδώ και τώρα. Θεμελιώνεται στην αποκέντρωση, την ενίσχυση της αυτονομίας των περιφερειών, την απόρριψη της αγροτικής, βιομηχανικής ή τουριστικής "μονοκαλλιέργειας", στην αλλαγή πολιτιστικού προτύπου» ^[3]. Τονίζεται επίσης η αυθεντικότητα της εναλλακτικής αντίληψης : «[Α]ρχίζουμε σήμερα να αλλάζουμε τη ζωή μας, τη σχέση μας με το περιβάλλον, τη σχέση με την εργασία για να μπορέσουμε να μεταβάλλουμε το ίδιο το κοινωνικό και πολιτιστικό πρότυπο» ^[4]. Για τις εργασιακές σχέσεις προτείνεται «[Η] ανάπτυξη της αυτονομίας και της αυτοδιαχείρισης στην παραγωγή, οι εναλλακτικές και συνεταιριστικές επιχειρήσεις, ο έλεγχος πάνω στο τι και γιατί παράγουμε είναι θεμελιακά στοιχεία μιας πράσινης πολιτικής» ^[5]. Η υπέρβαση της πατριαρχίας είναι επίσης ένας από τους βασικούς στόχους των Ο-Ε που επιτυγχάνεται με πολλούς τρόπους όπως είναι οι "θετικές διακρίσεις" υπέρ των γυναικών, καθώς και με τη «δημιουργία ενός συστήματος παροχής κοινωνικού μισθού και ασφάλισης για την κοινωνικά αναγκαία οικιακή εργασία και τη φροντίδα των παιδιών, είτε αυτή επιτελείται από τις γυναίκες είτε από τους άντρες» ^[6]. Προτείνεται διεύρυνση των δικαιωμάτων της νεολαίας, των κοινωνικών και εθνικών μειονοτήτων και των ηλικιωμένων, με βάση την απόρριψη της μεταβολής σε μειονότητες εκείνων των κοινωνικών κατηγοριών που δεν θεωρούνται "παραγωγικά εργαζόμενες" ^[7]. Τελευταίο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, το ζήτημα της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων : «[Η] αντίληψή μας στηρίζεται σε δύο αρχές : Α. Τη διασφάλιση της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και των κατοχυρωμένων ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων που με τόσους αγώνες κατακτήθηκαν. Β. Αν μέναμε μόνο σ’ αυτό, δεν θα μπορούσαμε να αλλάξουμε τον κόσμο μας. Το νέο βασικό στοιχείο στο οποίο στηρίζεται η οικολογική εναλλακτική αντίληψη είναι η αρχή της άμεσης δημοκρατίας (...) Κινήσεις πολιτών, συνεταιρισμοί παραγωγής και κατανάλωσης, οργανώσεις νέων, ομάδες γειτονιάς, εργασιακής αυτοδιαχείρισης,, δημοψηφίσματα, ανακλητότητα και εναλλαγή των αντιπροσώπων, σταδιακή επέκταση του θεσμού της κλήρωσης, αποτελούν το θεμελιακό στοιχείο της κοινωνικής και πολιτικής μας αντίληψης» ¹⁶².

   

          

 Στις προγραμματικές δηλώσεις της οικουμενικής κυβέρνησης Ζολώτα η μοναδική ουσιαστικά αντιπολιτευτική φωνή ήταν αυτή της Μαρίνας Δίζη, της πρώτης οικολόγου που εκλέχτηκε στο Ελληνικό κοινοβούλιο, «τον ιστορικό αυτό θεσμό που θα πρέπει να βρει το συμπλήρωμά του στην άμεση δημοκρατία» ^[8]. Η κοινοβουλευτική παρέμβαση των Ο-Ε στοχεύει, σύμφωνα μ’ αυτήν, στην εναντίωση «στην πολιτική των κατ’ επάγγελμα πολιτικών» και στο να υπερασπιστεί «την πολιτική των πολιτών και των κοινωνικών τους κινημάτων», επιδιώκει δε τη σύνδεση του κοινοβουλευτικού έργου «με τον καθημερινό αγώνα εκτός Κοινοβουλίου» στην κατεύθυνση της σύνδεσης αντιπροσωπευτικής και άμεσης δημοκρατίας. Υπεύθυνοι για τις πλανητικές οικολογικές ανισορροπίες θεωρούνται ο καπιταλισμός και ο βιομηχανισμός αλλά και η πλειοψηφία της κοινής γνώμης που βοηθάει στην καταστροφή της βιόσφαιρας «έχοντας αναθέσει το πηδάλιο της αδιέξοδης αυτής πορείας στους πολιτικούς και στους τεχνοκράτες». Η βασική αντιπρόταση των Ο-Ε που κατέθεσε ενώπιον των κοινοβουλευτικών πολιτικών η Μ. Δίζη ήταν η εξής : «να αντιπροτείνουμε τη συνεργασία και αλληλεγγύη των πολιτών, τις αξίες και τις πρακτικές των εναλλακτικών δημοκρατικών κινημάτων της εποχής μας, όπως το οικολογικό κίνημα, το κίνημα των γυναικών, των νέων, της αυτονομίας του Τρίτου Κόσμου, το νέο εναλλακτικό-εργατικό κίνημα, το ειρηνιστικό, το κίνημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των μειονοτήτων». Το κεντρικό αίτημα των καιρών, με βάση τη λογική του οποίου η βουλευτίνα των Ο-Ε θα αναπτύξει επί μέρους προτάσεις που θα αποτελούσαν καίρια σημεία προγραμματικών δηλώσεων τις οποίες θα ήταν σε θέση να δεχτεί και να ψηφίσει, δεν ήταν «αυτό που προβάλλουν ομόφωνα τα κόμματα σήμερα, μας λένε δηλαδή "δουλέψτε περισσότερο για να καταναλώνετε περισσότερο" αλλά αντίθετα "πώς θα εργαζόμαστε όλοι και λιγότερο καταναλώνοντας λιγότερο και ζώντας περισσότερο".» ^[9] .

 Τον Απρίλιο του 1990 οι Ο-Ε εξέλεξαν για άλλη μια φορά αντιπρόσωπο στο Ελληνικό κοινοβούλιο, την βουλευτίνα της Β΄ εκλογικής περιφέρειας Πειραιά, Αναστασία Ανδρεαδάκη, η οποία αντικαταστάθηκε, όπως προέβλεπε το καταστατικών της Ομοσπονδίας μετά από δύο χρόνια, από την συνυποψήφιά της Καίτη Ιατροπούλου.  Στις κυβερνητικές δηλώσεις της νεοφιλελεύθερης Ν.Δ. καθώς κατά της λογικής του οικονομισμού που, θεωρούσε, ότι διέκρινε και τις πολιτικές των άλλων κομμάτων της αντιπολίτευσης απάντησε η Α. Ανδρεαδάκη τονίζοντας ότι «οι παραδοσιακοί διαχωρισμοί ανάμεσα σε οικονομία, περιβάλλον, υγεία, παιδεία, κ.α. έχουν πάψει προ πολλού να υπάρχουν  και όπου οι αλληλεξαρτήσεις μεταξύ κοινωνίας - φύσης -θεσμών - ιδεολογίας - πολιτισμού - οικονομίας και τεχνολογίας, αποκτούν τεράστια βαρύτητα» ^[10]. Στο βαθμό που οι προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης Μητσοτάκη κρίθηκαν ανεπαρκείς για την συνολική κρίση του πολιτισμικού μοντέλου ^[11][12] και στην ουσία διαφημιζόταν η ιδιωτική πρωτοβουλία ως φάρμακο η Α. Ανδρεαδάκη τις καταψήφισε. Τι αντιπρότεινε; «Μια νέα αντίληψη για την οικονομία όπου η οικολογική και η κοινωνική ρύθμιση θα υποκαταστήσει τόσο τον κρατισμό όσο και την ιδιωτική πρωτοβουλία(...) η Οικολογική και κοινωνική ρύθμιση σημαίνουν αποκέντρωση, ανάπτυξη της παραγωγικής αυτονομίας της περιφέρειας, πέρασμα της πρωτοβουλίας  στα χέρια της, προστασία των φυσικών πόρων στους οποίους μπορεί να βασιστεί η μελλοντική ευημερία του Έθνους μας»

167

. Δυο σημεία πρέπει να διευκρινισθούν. Πρώτον, ότι με την τοποθέτηση τους αυτή οι Ο-Ε έρχονται πιο κοντά σε θέσεις της ανανεωτικής και εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς όσον αφορά την αυτοδιαχείριση των παραγωγικών μονάδων και την τοπική αυτοδιοίκηση και περιφερειακή παραγωγική αυτονομία. Δεύτερον, παρ’ όλο που αναγνωρίζουν την πλανητική διάσταση της κρίσης εν τούτοις επαναφέρουν από την πίσω πόρτα την έννοια του Έθνους ως βασική μονάδα πολιτικής στόχευσης, ζήτημα που θα αποτελέσει στις αμέσως επόμενες χρονιές θέμα τριβής τόσο έντονο που θα είναι ένας βασικός παράγοντας για τη διάλυση του πολιτικού αυτού σχήματος. Δεν ήταν βέβαια και ο μοναδικός. Πλείστοι όσοι παράγοντες που σχετίζονται με τις ατομικές και ομαδικές επιδιώξεις που ποτέ δεν έγιναν ολοφάνερες, διαφορετικές εκτιμήσεις στρατηγικής και τακτικής που δεν φωτίστηκαν, κοινωνικές και ιδεολογικές ανομοιογένειες που δεν είχαν αρχικά εκφραστεί και, κυρίως, μια τάση αυτοπεριορισμού σε ένα "οικολογικόεναλλακτικό" γκέτο μακριά από τις βασικές κοινωνικό-ταξικές αναφορές και διεργασίες που ελάμβαναν χώρα ^[13]. Η «Αναδυόμενη Αφροδίτη» καταδικάστηκε να παραμείνει μια όμορφη αφίσα κολλημένη στους τοίχους της νεφοσκεπούς πρωτεύουσας.

---

[1] Βλ. Πρόγραμμα Οικολόγων Εναλλακτικών και Ομοσπονδίας Οικολογικών και Εναλλακτικών Οργανώσεων, «Βασικές Αρχές της Πράσινης Εναλλακτικής Πολιτικής», Αθήνα, Μάρτιος 1990, σελ. 5. Τα μαύρα γράμματα αποτελούν έμφαση των συγγραφέων της διακήρυξης.

[2] Στο ίδιο, σ.σ. 6-7.

[3] Στο ίδιο, σελ. 9.

[4] Στο ίδιο, σελ. 10.

[5] Στο ίδιο, σελ. 10.

[6] Στο ίδιο, σελ. 11.

[7] Στο ίδιο, σ.σ. 12-13. ¹⁶² Στο ίδιο, σελ. 14.

[8] Απόσπασμα από την ομιλία της Μαρίνας Δίζη, η έμφαση δική μου, βλ. Πρακτικά Βουλής, ΣΤ1, σελ.44.

[9] Στο ίδιο, σ.σ 44 - 5. Ο συγγραφέας που επέδρασε γενικότερα στη σκέψη των εναλλακτικών κινημάτων όσον αφορά το σύνθημα «λιγότερη δουλειά - δουλειά για όλους» ήταν ο Guy Aznar (1997) o.ε.π. ιδίως σ.σ. 37-92.

[10] Βλ. Πρακτικά Βουλής, σελ. 67.

[11] Στο ίδιο, σελ. 68.

[12] Στο ίδιο, σελ. 68.

[13] Χρήσιμες οι αναφορές των συνεντευξιαζομένων Γ. Βοϊκλή και Γ. Σχίζα, αλλά και δευτερευόντως του Π. Τότσικα, στο παράρτημα, οι οποίοι εκφράζουν τρεις εντελώς διαφορετικές αντιλήψεις για την ιστορία του εγχειρήματος και την προοπτική του.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ https://www.scribd.com/doc/20691205/Tsakiris-Spring

ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ

Ξανασμίγουν τ΄ αηδόνια     
 
Στίχοι:   Χαράλαμπος Βασιλειάδης
Μουσική:   Γιώργος Ζαμπέτας
Ερμηνεία: Πάνος Τζανετής

Όλα είναι ωραία τώρα που `ρθες κοντά μου
με φιλιά και κλάματα,
ξανασμίγουν τ’ αηδόνια, ξανασμίγουν τ’ αηδόνια
τα γλυκοχαράματα.

Ξανασμίγουν τ’ αηδόνια και πάλι,
ξαναχτίζουν καινούργια φωλιά,
μ’ αγκαλιές και με τραγούδια,
μ’ αγκαλιές, μ’ αγκαλιές και με φιλιά.

Σε περίμενα χρόνια και κοιτούσα τις στράτες,
άργησες αγάπη μου,
ξανασμίγουν τ’ αηδόνια κι η χαρά μου στα χείλη
σβήνει το φαρμάκι μου.

Ξανασμίγουν τ’ αηδόνια και πάλι,
ξαναχτίζουν καινούργια φωλιά,
μ’ αγκαλιές και με τραγούδια,
μ’ αγκαλιές, μ’ αγκαλιές και με φιλιά.



https://www.youtube.com/watch?v=potHjNrFFGE

ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ (1974-1997) 1ο μέρος

ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

                ΠΑΣΟΚ. : Εκείνος και εκείνος

Στο υπο-κεφάλαιο αυτό θα εξετάσουμε την πορεία που διένυσε το ΠΑΣΟΚ από τη μεταπολίτευση ως τις εκλογές του 1996 όσον αφορά την πολιτική για το περιβάλλον, προσπαθώντας μέσα από τις προεκλογικές διακηρύξεις, τις προγραμματικές δηλώσεις και το καταστατικό του. Η κυριαρχία του κόμματος αυτού στη διάρκεια του μεγαλύτερου μέρου της μεταπολίτευσης μας υποχρεώνει σε μια εξονυχιστική μελέτη των τρόπων με τους οποίους εγγράφει στον ιδιαίτερο πολιτικό και προγραμματικό του λόγο τα περιβαλλοντικά και οικολογικά ζητήματα κάθε φορά που γίνεται ή πρόκειται να γίνει κυβερνητικό κόμμα αλλά και στις περιόδους που παραμένει στο ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που προσέλαβαν οι θέσεις του στις μετά την εκλογή του Κ. Σημίτη ως αρχηγού του κόμματος στο συνέδριο του 1996.

           Η ανάδειξη του ζητήματος της μόλυνσης του περιβάλλοντος σε μείζονος σημασίας ζήτημα και εγγραφής του στη δημόσια πολιτική ατζέντα και, κατά συνέπεια, ως θέμα κυβερνητικών προγραμματικών δηλώσεων, έγινε από τον Ανδρέα Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ.  Οι κινητοποιήσεις που είχαν προηγηθεί έδειξαν ότι ένα κόμμα το οποίο προσδοκούσε να κατακτήσει την κυβερνητική εξουσία, όπως ήταν τοΠΑΣΟΚ, και να διατηρηθεί σ’ αυτήν έπρεπε στοιχειωδώς να ανταποκριθεί, έστω και μόνο στο επίπεδο του λόγου, στα βασικά αιτήματα των κινητοποιήσεων. Παρά το γεγονός ότι οι αρχικές τοποθετήσεις του το 1981 ήταν ασαφείς και δεν καθόριζαν προτεραιότητες συγχέοντας την πρόληψη με την αποκατάσταση, διατήρηση και βελτίωση του περιβάλλοντος, εν τούτοις γέννησαν, όπως και στα περισσότερα θέματα εξάλλου της δημόσιας ατζέντας, όνειρα και ελπίδες σε μεγάλα στρώματα του πληθυσμού, ιδιαίτερα στην πρωτεύουσα και στις μεγάλες πόλεις. Το νέφος έγινε, κατά τον τότε Υ.Χ.Ο.Π. Αντώνη Τρίτση, τον άνθρωπο που άνοιξε πολλούς δρόμους για μια διαφορετική αντίληψη στο διοικητικό επίπεδο για το περιβάλλον [1] , "πολιτικό".  Στη συνεδρίαση της Βουλής με θέμα τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησής του ενώπιον της, για πρώτη φορά στη νεοελληνική πολιτική ιστορία, αριστερής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας ο πρωθυπουργός Α. Γ. Παπανδρέου θα τονίσει: «Κύριοι Βουλευτές, η Εθνική Ανεξαρτησία και η Εδαφική Ακεραιότητα, η Λαϊκή Κυριαρχία και η Δημοκρατία, η αυτοδύναμη οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, η πολιτισμική μας αναγέννηση, το ξαναζωντάνεμα της υπαίθρου, η ριζική βελτίωση της ποιότητας ζωής στην πόλη και στο χωριό, η Κοινωνική Δικαιοσύνη και, τελικά, η Κοινωνική Απελευθέρωση, αποτελούν τους στόχους για την Κυβέρνησή μας  και προσδιορίζουν το δρόμο που θα ακολουθήσουμε» [2].

 Η εξειδίκευση των στόχων για το περιβάλλον δεν ξεκαθαρίζει και δεν καταγράφει ιδιαίτερες προτάσεις σχετικά με τη ριζική βελτίωση της ποιότητας ζωής στην πόλη και στο χωριό : «Θα εφαρμόσουμε μακρόπνοη πολιτική για να αναστρέψουμε την καταστρεπτική πορεία και να θεμελιώσουμε σε γερές βάσεις την προστασία του περιβάλλοντος. Θα δοθεί το βάρος στην πρόληψη και λιγότερο στη θεραπεία. Σκοπεύουμε στην εναρμόνιση της ανάπτυξης με το περιβάλλον, στην αποφυγή κατασπατάλησης φυσικών πόρων και στην ανακύκληση πρώτων υλών. Θα ληφθούν άμεσα μέτρα για μείωση της ρύπανσης από τη βιομηχανική παραγωγή και τα μέσα μεταφοράς. Ειδικά για το νέφος, καθώς και άλλα προβλήματα αιχμής, δε θα διστάσουμε να πάρουμε οποιοδήποτε μέτρο κριθεί απαραίτητο χωρίς καμμιά ταλάντευση» [3].

---

[1] Ακόμη και μεγάλη μερίδα πολιτικών του αντιπάλων από τον εξωκοινοβουλευτικό αριστερό και οικολογικό χώρο, αναγνωρίζουν τις οικολογικές του προθέσεις και θεωρούν πολλά από τα σχέδιά του, ιδίως για την πολεοδομία και το ρυθμιστικό σχέδιο, ως πρωτοποριακές που με την προϋπόθεση μιας διαφορετικής πολιτικής και κοινωνικής οργάνωσης θα μπορούσαν να εφαρμοστούν. 

[2] Βλ. πρακτικά Βουλής Γ1, σελ. 25. Τα πλάγια δικά μου (Θ.Τ.).

[3] Στο ίδιο, σελ 25. Να σημειωθεί ότι αυτή είναι όλη η έκταση της παραγράφου περί περιβάλλοντος στις δηλώσεις. Τα πλάγια δικά μου (Θ.Τ.) : πρόκειται για όρους που μερικά χρόνια αργότερα θα γίνουν κοινός τόπος για όσους ξεφεύγουν από τα παραδοσιακά πλαίσια και θα επανενταχθούν στα κομματικά προγράμματα όλων ανεξαιρέτως των κομμάτων όπως θα δούμε αργότερα.

Συνεχίζεται...

Θανάσης Τσακίρης

1000 βιβλία που πρέπει να διαβάσετε πριν πεθάνετε. Νο 5 "Κόμματα και Κοινωνικές Συμμαχίες στην Προδικτατορική Ελλάδα" των Χρ.Βερναρδάκη & Γ.Μαυρή

Κόμματα και Κοινωνικές Συμμαχίες στην Προδικτατορική Ελλάδα, 1991 (Χριστόφορος Βερναρδάκης & Γιάννης Μαυρής) Εκδ. Εξάντας

Αντικείμενο του βιβλίου αποτελούν οι βασικοί κομματικοί σχηματισμοί της μετεμφυλιακής-προδικτατορικής περιόδου, οι σχέσεις που διαμόρφωσαν σε αυτήν την περίοδο με τις κοινωνικές δυνάμεις και τις καμπές του κοινωνικού ανταγωνισμού, η θέση που κατέλαβαν στη συγκεκριμένη μορφή του κράτους. Η ανάλυση ολοκληρώνεται σε οκτώ κεφάλαια.

Στο εισαγωγικό κεφάλαιο επιχειρείται η ανάλυση της βασικής τομής του σύγχρονου ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού που συντελέστηκε κατά τη δεκαετία 1940-50. Οι κοινωνικές και πολιτικές διαιρέσεις που διαμορφώνονται από τότε, θα αποτελέσουν το σημείο εκκίνησης της μεταπολεμικής ελληνικής κοινωνίας. Στο πρώτο κεφάλαιο εξετάζονται συγκεκριμένα οι σχέσεις εκπροσώπησης που διαμόρφωσε το ΚΚΕ στην κατοχή με το λαϊκό κοινωνικό μπλοκ, αλλά και η διάρρηξή τους στην επόμενη περίοδο του εμφυλίου, γεγονός εξαιρετικής σημασίας σε ό,τι αφορά στην εμφάνιση του πολιτικού φαινομένου του ‘Κέντρου’. Το δεύτερο και το τρίτο κεφάλαιο του βιβλίου παρουσιάζει και αναλύει τις συνθήκες ζωής στη μεταπολεμική (μετεμφυλιακή) κοινωνία, καθώς και τους κοινωνικούς αγώνες της περιόδου. Οι πολιτικές εκπροσωπήσεις των δύο κοινωνικών μπλοκ, του αστικού συνασπισμού εξουσίας και του λαϊκού κοινωνικού μπλοκ, αποτελούν το αντικείμενο του τετάρτου και του πέμπτου κεφαλαίου. Ιδιαίτερο βάρος δίδεται στη μορφοποίηση και διατήρηση μιας πρωτοφανούς κοινωνικής και εκλογικής πόλωσης, χαρακτηριστικό γνώρισμα ολόκληρης της υπό εξέταση περιόδου, αλλά και της επόμενης μεταπολιτευτικής περιόδου. Επιστέγασμα της μελέτης αποτελεί η ανάλυση των Ιουλιανών γεγονότων του 1965 που παρουσιάζεται στο έκτο κεφάλαιο, ιστορική στιγμή που σύμφωνα με το βιβλίο αποτελεί σημείο κορύφωσης της κοινωνικής έντασης που κυοφορείται στη μετεμφυλιακή δεκαπενταετία. Τα Ιουλιανά γεγονότα, αποτελούν ίσως την πλέον ‘απωθημένη’ και ‘συσκοτισμένη’ μεταπολεμική στιγμή, παρά το γεγονός ότι καθορίζει τόσο τις ιστορικές εξελίξεις που ακολούθησαν (δικτατορία 1967) όσο και τη μορφή των πολιτικών δυνάμεων και των ιδεολογικών σχέσεων που διαμορφώθηκαν μετά τη μεταπολίτευση. Τα καταλυτικά αποτελέσματα της κοινωνικής έκρηξης των Ιουλιανών στην πολιτική σκηνή, στις ιδεολογικές σχέσεις, στον πολιτισμό και τη δομή των κοινωνικών δυνάμεων παρουσιάζονται στο έβδομο κεφάλαιο. Τέλος, στο όγδοο κεφάλαιο εξάγονται ορισμένα συμπεράσματα σχετικά με την αντιπροσώπευση, τις μορφές που αυτή έλαβε στο συγκεκριμένο ιστορικό – κοινωνικό πλαίσιο, καθώς και τις μορφές της ιδεολογίας στην προδικτατορική Ελλάδα.

Σε θεωρητικό επίπεδο, το συγκεκριμένο βιβλίο τοποθετείται, μέσω της ανάλυσης που το συγκροτεί, στον αντίποδα των θεωριών της ‘εξάρτησης’ του ελληνικού καπιταλισμού και της ελληνικής κοινωνίας, του πολιτικισμού και του δομικισμού, θεωρίες που αποτέλεσαν εμπόδια στην θεωρητική κατανόηση της ελληνικής πολιτικής. Αντίθετα, αποδόθηκε προτεραιότητα στην ανάλυση των ενδογενών κοινωνικών αντιθέσεων και στις μορφές του κοινωνικού ανταγωνισμού, υλικά (και δυναμικά) αποτελέσματα των οποίων είναι τα πολιτικά κόμματα, τα προγράμματά τους, οι ιδεολογίες τους, αλλά και η μορφή του κράτους και της αντιπροσώπευσης. (http://www.mavris.gr/books/book/)

Ακόμη ένα σημαντικό έργο αναφοράς για όλους/ες ενδιαφέρονται για την ανίχνευση των δρόμων που οδήγησαν μια ολόκληρη κοινωνία από τη λήξη του εμφυλίου πολέμου στη χαμένη άνοιξη, μια ιστορία που ακόμη βαραίνει και επηρεάζει το σήμερα. Σας το συστήνω ανεπιφύλακτα και αργότερα θα δούμε τις κριτικές αναγνώσεις και τις νέες προωθητικές εργασίες επί του θέματος.  

Καλή ανάγνωση

Θανάσης Τσακίρης

1000 βιβλία που πρέπει να διαβάσετε πριν πεθάνετε. Νο 4 "ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ" του MAURICE DUVERGER

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

DUVERGER MAURICE

Ήταν εύκολο να γραφεί μια Εισαγωγή στην Πολιτική τον 18ο αιώνα. Είναι επίσης εύκολο σήμερα στην Ε.Σ.Σ.Δ. Αντίθετα όμως είναι πολύ δύσκολο στην Δύση του 1964, γιατί είναι δύσκολο να βρεθεί μια θεωρία της πολιτικής, γενική, παραδεκτή απ’ όλους, όπως στην εποχή της Εγκυκλοπαίδειας, όπως στον κομμουνιστικό Κόσμο. Ένα τέτοιο εγχείρημα, λοιπόν, δεν μπορεί παρά να έχει τον χαρακτήρα προσωπικού δοκιμίου. Παρ’ όλα αυτά, αυτή η προσπάθεια ακολουθεί μια γραμμή, κοινή σε πολλούς σύγχρονους κοινωνιολόγους. Το πρόβλημα δεν είναι να δημιουργήσουμε μια νέα δυτική θεωρία απέναντι στην μαρξιστική, αλλά να θεωρήσουμε τις απόψεις των αντιθέτων και τις δικές μας σαν γνώμες με αξία σχετική και μερική, που οφείλουν να ενσωματωθούν σε μια γενική σύνθεση. Αυτό θα είναι ένα έργο μακράς πνοής, που δεν ισχυριζόμαστε ότι θα πραγματοποιηθεί σ’ αυτές τις λίγες σελίδες. Δεν πρόκειται εδώ για μια θεωρία της πολιτικής, αλλά για μια εισαγωγή στην θεωρία αυτή. Το περιεχόμενό της, που περιλαμβάνει πολλές υποθέσεις, είναι λιγότερο σπουδαίο από τον γενικό της προσανατολισμό. (. . .) (ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ) http://www.politeianet.gr/books/duverger-maurice-papazisis-eisagogi-stin-politiki-38212

Ο Μωρίς Ντυβερζέ γεννήθηκε στην πόλη Angoulême της Γαλλίας. Άρχισε την πολιτική δράση του ως μέλος της νεολαίας του φασιστικού αντισημιτικού Parti Populaire Français του πρώην στελέχους του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος Jacques Doriot. Ξεκίνησε την καριέρα του ως νομικός στο Πανεπιστήμιο του Μπορντώ, αλλά σύντομα στράφηκε στην Πολιτική Επιστήμη. Η πρώτη δημοσίευση του ήταν το άρθρο  "The Constitutions of France" (1944), όπου εξηγούσε ότι το γαλλικό σύνταγμα του 1940 δημιούργησε μια «ντε φάκτο κυβέρνηση». Στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής άλλαξε άποψη και συνδέθηκε με την αντιφασιστική αντίσταση.  Το 1948 ίδρυσε στο Μπορντώ ένα από τα πρώτα τμήματα Πολιτικής Επιστήμης της χώρας. Μελέτησε την εξέλιξη των πολιτικών συστημάτων και των θεσμών που λειτουργούν στις διάφορες χώρες του κόσμου. Προτίμησε την εμπειρική συγκριτική μέθοδο αντί της φιλοσοφικής συλλογιστικής. Ως ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Σορβόννης  και μέλος του Εθνικού Ιδρύματος Πολιτικής Επιστήμης έγραψε κι εξέδωσε  πολυάριθμα βιβλία και άρθρα που δημοσιεύθηκαν σε εφημερίδες όπως η Corriere della Sera, η La Repubblica, η El País, και ιδιαίτερα η Le Monde

To 1946 διεύρυνε τη θεματολογία του κι έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη σχέση εκλογικών και κομματικών συστημάτων. Το ενδιαφέρον του αυτό γίνεται σαφές στην σημαντικότερη ως τότε δημοσίευσή του "The Political Parties" (1951) που μεταφράστηκε σε αρκετές γλώσσες. Στην αρχή μιλά για τους δύο βασικούς τύπων κομμάτων που κυριαρχούσαν, δηλαδή το «κόμμα ελίτ (στελεχών)» και το «κόμμα μαζών». Τα πρώτα θέτουν σε πρώτο πλάνο την ποιότητα των μελών τους και σε δεύτερο πλάνο τον αριθμό τους.  Στηρίζονται σε εθνικούς και τοπικούς ηγέτες που μπορούν να ασκήσουν επιρροή στους ψηφοφόρους. Έχουν ευέλικτες και χαλαρές δομές οργάνωσης και γενικά δεν διαθέτουν πειθαρχία και διαρθρωμένο πολιτικό πρόγραμμα διακυβέρνησης καθώς οι κομματικοί παράγοντες είναι ελεύθεροι να δρουν κατά βούληση. Η χρηματοδότησή τους επιτυγχάνεται μέσω χορηγών και καθώς η δύναμή τους πηγάζει από τους  εκλεγμένους εκπροσώπους τους στους αντιπροσωπευτικούς θεσμούς  τα κόμματα αυτά είναι  κοινοβουλευτικής προέλευσης και εξαρτώνται από την φήμη και την υποστήριξη των  ευεργετών τους. Αντιθέτως, τα κόμματα μαζών διαθέτουν την ασφάλεια μιας καλά οργανωμένης  δομής σε μορφή πυραμίδας με επάλληλα ιεραρχικά διαρθρωμένα επίπεδα. Τα κομματικά μέλη ταυτίζονται περισσότερο με την πολιτική ιδεολογία του κόμματος παρά με τον ηγέτη του. Αυτό σημαίνει ότι η αφοσίωση των μελών στο κόμμα είναι αφαιρετική και όχι σχέση εξάρτησης με πρόσωπα. Οι αποφάσεις τους στηρίζονται στην συμμετοχή κάθε μέλους τους στις διαδικασίες και τις δραστηριότητες.  Η χρηματοδότηση του κόμματος μαζών γίνεται  με την οικονομική συνδρομή των μελών κάτι που τα ωθεί στην συνεχή προσπάθεια για την προσέλκυση και ένταξη νέων μελών στην οργάνωση. Αυτά τα κόμματα αναπτύχθηκαν παράλληλα με τους αγώνες για τη δημοκρατία και την καθολική ψηφοφορία. Τα κόμματα στελεχών μόνο σποραδικά αναπτύσσουν πολιτική δράση, κυρίως στις προεκλογικές περιόδους. Όμως αυτό το μειονέκτημά τους σε σχέση με τα κόμματα μαζών, τα κόμματα στελεχών προσπάθησαν να το εξαλείψουν με την μεταβολή των οργανωτικών δομών τους στην κατεύθυνση της πιο έντονης και συνεχούς πολιτικής πειθαρχίας και δράσης.

Ο Ντυβερζέ διαμόρφωσε μια θεωρία που ονομάστηκε «Νόμος του Ντυβερζέ» (ορθότερα «Τάση») που έλεγε ότι υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα στο απολύτως πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα και τη διαμόρφωση ενός δικομματικού πολιτικού συστήματος. Στη συνέχεια διατύπωσε τρεις κοινωνιολογικούς νόμους (η υπόθεση του  Ντυβερζέ» : (1) το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα ενός γύρου ευνοεί ένα δικομματικό σύστημα, (2) το σύστημα αναλογικής αντιπροσώπευσης ευνοεί ένα πολυκομματικό σύστημα και (3) το πλειοψηφικό σύστημα σε δύο γύρους ένα πολυκομματικό σύστημα, με τάση σχηματισμού  συνασπισμών».

Μελετώντας το πολιτικό σύστημα της πατρίδας του επινόησε τον όρο «Ημι-προεδρικό σύστημα», δηλαδή το πολίτευμα στο οποίο ο Πρόεδρος εκλέγεται με καθολική ψηφοφορία των πολιτών. Άσκησε κριτική στην 4^η Δημοκρατία λόγω των υπερβολικών εξουσιών των κομμάτων και υποστήριζε ότι χρειαζόταν μια ισχυρή εκτελεστική εξουσία. Όταν εγκαθιδρύθηκε η 5^η Δημοκρατία υπογράμμισε την συντηρητικότητα της νέας δομής καθώς έβλεπε πως είχε την  τάση να δημιουργεί μια ισχυρή εκτελεστική εξουσία αλλά με την οικοδόμηση της Ντεγκωλικής κυριαρχίας έμπαινε ανάχωμα στην εναλλαγή μεγάλων συνασπισμών στην εξουσία και το πολιτικό σύστημα  εμπόδιζε την έγκριση ή απόρριψη της προεδρικής πολιτικής. Φοβόταν ότι υπό τη νέα συνταγματική τάξη η Γαλλία θα μετατρεπόταν σε «Ρεπουμπλικανική μοναρχία» και ο πρόεδρος-μονάρχης θα εκλεγόταν από το πολιτικό κέντρο.  Το «ημι-προεδρικό σύστημα κατά τη διάρκεια της δεκαετίας 1970-1980 ίσχυε σε πέντε ακόμα κράτη της Ευρώπης: Φινλανδία, Αυστρία, Ιρλανδία, Ισλανδία και Πορτογαλία. Υπάρχουν 3 τύποι «ημι-προεδρικών συστημάτων». Στην πρώτη περίπτωση ο Πρόεδρος είναι σχεδόν (Γαλλία παντοδύναμος, στην δεύτερη είναι συμβολική φιγούρα (Αυστρία, Ιρλανδία, Ισλανδία) και στην τρίτη μοιράζεται την εξουσία του με το κοινοβούλιο (Πορτογαλία, Φινλανδία και Γερμανία της περιόδου 1919-1933). Τέσσερις παράγοντες συντελούν στη διαμόρφωση του τύπου: το περιεχόμενο του συνταγματικού χάρτη, η παράδοση και η συγκυρία, η σύνθεση της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας και η θέση του προέδρου σε σχέση με την πλειοψηφία. Όσον αφορά την ελληνική περίπτωση θεωρούσε ότι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε την πρόθεση καθιέρωσης της «ημι-προεδρικής δημοκρατίας» αλλά η σημαντική μείωση της εκλογικής δύναμης της Νέας Δημοκρατίας στις βουλευτικές εκλογές του 1977 του έκοψε το δρόμο. 

Το 1955 ο Ντυβερζέ δημοσίευσε το έργο του “The Political Role of Women”. Επρόκειτο για την πρώτη συμπεριφοριστική, πολυεθνική σύγκριση της εκλογικής συμμετοχής των  γυναικών με χρήση εκλογικών δεδομένων και ερευνητικών στοιχείων και ευρημάτων. Η μελέτη του ανέλυε το μοντέλα της ψήφου των γυναικών, τις γυναικείες υποψηφιότητες και τον γυναικείο ακτιβισμό σε 4 χώρες κατά τη διάρκεια του πρώτου μισού του 20^ου αιώνα. Τα ευρήματά του έδειχναν οι γυναίκες ψήφιζαν σε ένα βαθμό λιγότερο συχνά από τους άνδρες και σχετικά πιο συντηρητικές στη ψήφο τους. Είναι σημαντικό να τονίζουμε ότι ο Ντυβερζέ τοποθετούσε τα ευρήματά του στα πλαίσια των  πολλαπλών ιστορικών διαδικασιών που διαμόρφωσαν τις δραστηριότητες των γυναικών. Παρ’ όλες τις μεταβολές των ιστορικών πλαισίων η προσέγγιση του Ντυβερζέ άντεξε, όχι τα ευρήματά του τα οποία είχαν επηρεαστεί από  την επίδραση των πολιτικών συστημάτων και άλλων παραγόντων όπως π.χ. ο οικονομικός.

Από το 1989 ως το 1994 ήταν ευρωβουλευτής του Κόμματος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών. Το 1981 εξελέγη μέλος της Σέρβικης Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών. Πέθανε σε ηλικία 97 ετών στις 16 Δεκεμβρίου 2014.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ MAURICE DUVERGER εδώ http://wp.me/p1h1Hr-1g

·        

 Καλή ανάγνωση

Θανάσης Τσακίρης

tsakthan daily - Ο σιδερένιος νόμος είναι ανθεκτικός μόνο αν καταφέρνει να λυγίζει από μόνος του

Tsakthan Daily

2 Ιουλίου 2012

Ο σιδερένιος νόμος είναι ανθεκτικός μόνο αν καταφέρνει να λυγίζει από μόνος του

Είδαμε στο προηγούμενο σημείωμα (26/6/12) ότι ο Οστρογκόρσκι συμμεριζόταν τους φόβους ότι στις συνθήκες της μαζικής δημοκρατίας η πίστη στο κόμμα γίνεται κάτι ανάλογο με τη θρησκευτική πίστη και δημιουργούνται κίνδυνοι καθώς διέβλεπε έναν ιδιόμορφο οργανωτικίστικο ντετερμινισμό: «άπαξ και ιδρυθεί ένα κόμμα, ακόμη και αν δημιουργείται για τον ευγενέστερο των σκοπών, αυτοδιαιωνίζεται και τείνει προς τον εκφυλισμό». Αυτή η θέση του επηρέασε τον γερμανό (σοσιαλδημοκράτη αρχικά) πολιτικό κοινωνιολόγο Ρόμπερτ Μίκελς που τόνισε ότι, ανεξάρτητα από το αν εκφράζεται ρητά ή σιωπηρά, υπάρχει σαφής τάση ανάπτυξης «θεσμικών» συμφερόντων τόσο στα εργατικά συνδικάτα όσο και στα εργατικά κόμματα. Διαμορφώνεται στα εργατικά συνδικάτα και κόμματα μια εκπαιδευμένη ελίτ εργατών οι οποίοι, από την ηγετική θέση τους στα συνδικάτα, δημιουργούν για τους εαυτούς τους υλικές και κοινωνικές συνθήκες διαφορετικές από αυτές των εργατών-μελών των μόνιμων και θεσμοποιημένων πλέον εργατικών οργανώσεων. Τόνισε επίσης ότι λόγω του διαχωρισμού ηγεσίας-βάσης επέρχεται αναγκαστικά η συνεχής πολιτική συντηρητικοποίηση της ηγεσίας και η αποστασιοποίηση των μελών των ηγετικών ομάδων από τους αρχικούς ριζοσπαστικούς στόχους και πολιτική των οργανώσεών τους.  Αυτός είναι ο «σιδερένιος νόμος της ολιγαρχίας» που διατύπωσε ο Μίκελς.

Όμως, παρά τους φόβους του Μίκελς η κοινοβουλευτική δημοκρατία και η αντιπροσωπευτική κυβέρνηση καθίσταται αδιανόητη δίχως την ύπαρξη κομμάτων και κομματικών συστημάτων. Ο Giovanni Sartori θεωρεί ότι όταν η κοινωνία σαν σύνολο πολιτικοποιείται, οι κανόνες κυκλοφορίας, που συνδέουν την κοινωνία στο κράτος, και αντίστροφα, καθιερώνονται ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο διαρθρώνεται. Σ’ αυτό το σημείο, τα κόμματα γίνονται φορείς διοχέτευσης και το κομματικό σύστημα καθίσταται το σύστημα πολιτικής διοχέτευσης (canalization) της κοινωνίας. Ως εκ τούτου, ένα κομματικό σύστημα μπορεί να οριστεί ως ένα σύστημα ελεύθερης (αυτόνομης) διοχέτευσης όπου επικρατεί η έκφραση έναντι της καταστολής σε όλο το πολιτικό σύστημα, ενώ ένα κομματικό σύστημα μπορεί να οριστεί ως ένα σύστημα υποχρεωτικής μονοπωλιακής διοχέτευσης όπου η καταστολή κυριαρχεί έναντι της έκφρασης καθ’ όλο το μήκος του.  Το κόμμα, επομένως, είναι ένα «μέρος» που διαμεσολαβεί την κοινωνία και την εξουσία.

Το κόμμα θέλοντας να προσεγγίσει την εξουσία για να εφαρμόσει την προγραμματική του Πολιτική πρόταση και να υλοποιήσει τις προγραμματικές του πολιτικές σε κάθε ζήτημα αναζητάει ψήφους κάτω από ένα αναγνωρίσιμο σύμβολο. Άρα το πολιτικό κόμμα είναι παρεμβάλλουσα μεταβλητή μεταξύ πολιτικής και κοινωνικής δομής. Το κόμμα αποτελεί τον ένα από τους κύριους συνδέσμους που συνδέουν τους κυβερνητικούς θεσμούς με την κοινωνία. Ο άλλος είναι οι ομάδες πίεσης. Επιπλέον το κόμμα είναι «οργάνωση ατόμων που αναζητάει μέσα από εκλογικές και μη εκλογικές διαδικασίες την άδεια ενός κοινού (ή ενός μέρους του) να τοποθετήσει ειδικούς εκπροσώπους της στα ιδιαίτερα κυβερνητικά αξιώματα για να ασκούν την πολιτική εξουσία»  Η πιο πλήρης ερμηνευτική απόδοση της έννοιας του πολιτικού κόμματος οφείλει να λάβει υπόψη της και την ιδεολογία και τα σύμβολα που χρησιμοποιούνται για να επιβάλουν οι οργανώσεις πολιτών που επιζητούν την κατάληψη της εξουσίας επί των ψηφοφόρων και των οπαδών ούτως ώστε να χρησιμεύουν ως «λεκτική συγκολλητική ουσία» και «συμβολική νομιμοποίηση».

ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ

http://tsakiris.snn.gr  

http://tsakthan.blogspot.com  

http://tsakthan.wordpress.com  

http://antiracistes.wordpress.com  

http://homoecologicus.wordpress.com  

http://leftypedia.wordpress.com  

http://greekunions.wordpress.com   

http://femininmasculin.wordpress.com  

http://ilioupoli.wordpress.com

http://homopolitics.wordpress.com  

http://politicalperson.wordpress.com

http://cantpaydontpay.wordpress.com

http://pringkipessa.wordpress.com   

http://toxotisstozygo.wordpress.com/

http://ecolabor.wordpress.com

 http://civilrightsgreece.wordpress.com   

http://redferryman.wordpress.com

http://adotoe.wordpress.com

http://easpemporiki.wordpress.com

http://www.easp.gr

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ

Emilie VAN HAUTE (ed.)( 2011)Party Membership in Europe: Exploration into the anthills of party politics. Brussels: Editions de l'Université de Bruxelles, σελ. 232

Περιεχόμενα:

Chapter 1: Party membership: An under-studied mode of political participation

Emilie VAN HAUTE

PART I: GENERAL TRENDS IN PARTY MEMBERSHIP IN EUROPE

Chapter 2: Still in Decline? Party Membership in Europe

Pascal DELWIT

Chapter 3: Trends in Party Membership in Europe. Investigation into the Reasons for Declining Party Membership

 Sofie MARIEN & Ellen QUINTELIER

PART II: THE DEMAND SIDE: PARTIES AND THEIR MEMBERSHIP

Chapter 4: Cultivating Large Membership Rolls: the Romanian Case

Alexandra IONASCU and Sorina SOARE

Chapter 5: Dutch political parties and their members

Gerrit VOERMAN & Wijbrandt VAN SCHUUUR

Chapter 6: How to Manufacture Party Membership: the Case of the French UMP

Florence HAEGEL

Chapter 7: Political Developments and Party Changes in Catalonia (1995-2007)

Oscar BARBERÀ, Astrid BARRIO & Juan RODRÍGUEZ

PART III: THE SUPPLY SIDE: MEMBERS AND THEIR PARTY

Chapter 8: The role of party members in Belgian and Italian parties: a cross-national analysis

 Giulia SANDRI & Teun PAUWELS

Chapter 9: Choosing a Leader: An Examination Of Party Members Preferences in a Leadership Election

 Pat LYONS

Chapter 10: Who voices? Socialisation process and ideological profile of discontented party members

 Emilie VAN HAUTE

Chapter 11: Democratic Ideals vs. Oligarchic Reality: Membership influence on policy in the British Labour Party

 Robin PETTITT

ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ

Ένα μεσημέρι του Ιούλη

Ερμηνεία, μουσική και στίχοι: Χρήστος Θηβαίος

http://www.youtube.com/watch?v=jD8Fx-CGg-4

Ένα μεσημέρι του Ιούλη

Μες τα μάτια ενός ζευγαριού

Είδα κάτι που είχε ξεφύγει

απ' τους νόμους του κοπαδιού

Δεν είχαν στο βλέμμα το ύφος αυτό

το κυνηγημένο ή το αρπαχτικό

Και αναρωτιέμαι συχνά αν στα αλήθεια το ξέραν και οι δυο

Ότι την ίδια στιγμή απ' τα δίχτυα του κόσμου είχαν βγει

Έμοιαζε θαρρείς με ζαρκάδι

Μες το φόρεμά της το γκρι

Και κείνος λίγα στάχια πιο πέρα

Τυφλωμένος σαν προσευχή

Μίλαγαν μια άγνωστη γλώσσα καθώς

τα λόγια δεν είχαν πια βάρος στο φως

Και αναρωτιέμαι συχνά αν στα αλήθεια το ξέραν και οι δυο

Ότι την ίδια στιγμή απ' τα δίχτυα του κόσμου είχαν βγει

Το ίδιο βράδυ σ' ένα ξωκλήσι

που έσπειρε στα βράχια ο νοτιάς

αυτά που προσκυνάς κατά τύχη

και που μόλις βγεις τα ξεχνάς

Τους είδα να τυλίγονται σ' ένα φιλί

ώσπου τους πήρε μία σιωπή αλμυρή

 Και αναρωτιέμαι συχνά αν στα αλήθεια το ξέραν και οι δυο

Ότι την ίδια στιγμή απ' τα δίχτυα του κόσμου είχαν βγει

ΣΙΝΕΜΑ ΓΙ’ ΑΠΟΨΕ

Αντίο Βασίλισσα / Les Adieux a la Reine / Farewell, my Queen

Δραματική | 2012 | Έγχρ. | Διάρκεια: 100'

Γαλλική ταινία, σκηνοθεσία Μπενουά Ζακό με τους: Νταϊάν Κρούγκερ, Λιά Σεϊντού, Βιρζινί Λεντουαγιέν, Ξαβιέ Μποβουά

Ενώ η γαλλική επανάσταση ξεσπά, μια νεαρή αναγνώστρια της Μαρίας Αντουανέτας αποφασίζει να μην εγκαταλείψει τις Βερσαλίες, αλλά να μείνει μέχρι τέλους πιστή στη βασίλισσά της.

Η κριτική του "α" από τον Χρήστο Μήτση

http://www.athinorama.gr/cinema/data/movies/?id=10017961

Η ΑΝΕΡΧΟΜΕΝΗ ΛΙΑ ΣΕΪΝΤΟΥ ("ΜΕΣΑΝΥΧΤΑ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ", "ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ 4") ΕΡΜΗΝΕΥΕΙ ΠΕΙΣΤΙΚΑ ΕΝΑΝ ΕΓΚΛΩΒΙΣΜΕΝΟ, ΑΝ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ, ΤΟ ΔΡΑΜΑΤΟΥΡΓΙΚΑ ΑΔΥΝΑΜΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΟΦΥΓΕΙ ΤΙΣ ΔΙΑΛΟΓΙΚΕΣ ΣΚΗΝΕΣ ΚΑΙ Ο ΖΑΚΟ ΤΗΝ ΚΑΛΛΙΓΡΑΦΙΚΗ ΦΛΥΑΡΙΑ. ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΛΑΜΠΕΡΗ, ΑΛΛΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΑ ΔΗΛΑΔΗ, Η ΟΠΟΙΑ ΑΝΟΙΞΕ ΕΠΙΣΗΜΑ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ

·         Χρόνια Πολλά: Αγιος Swithin (Αγγλίας), Νεομαρτύρων Γεωργίου, Γεωργίου, Εμμανουήλ, Θεοδώρου, Μιχαήλ, Θεοδώρου, Ιωάννου και Λάμπρου, των εκ Σαμοθράκης και εν Μάκρη Αλεξανδρουπόλεως αθλησάντων (+1835), Μάρτυρος Κοίντου, Ιουβεναλίου Πατριάρχου Ιεροσολύμων, Κατάθεσις της τιμίας Εσθήτος της Ππαναγίας Θεοτόκου εν Βλαχερναίς (+473)