ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ (1974-1997) 4ο μέρος

Η τετραετία 1981-85 δεν χαρακτηρίζεται από ριζοσπαστικές μεταβολές σε ό,τι αφορά την κυβερνητική πολιτική του ΠΑΣΟΚ για το περιβάλλον, πολιτική που περιορίζεται στην απλή διαχείριση του υπάρχοντος status - quo. Αν εξαιρέσουμε κάποιες κινήσεις που, όντως, άσκησαν επιρροή στο επίπεδο των εντυπώσεων (π.χ. διάνοιξη ελευθέρων εισόδων σε παραλιακές ζώνες καταπατημένες από ξενοδοχεία κλπ.) καθώς και την επέκταση και πιο συχνή χρήση μέτρων κυκλοφοριακής απαγόρευσης (μεγάλος δακτύλιος στο λεκανοπέδιο Αττικής) το Υ.Χ.Ο.Π. περιορίστηκε σε γενικόλογες εξαγγελίες και ασκήσεις επί χάρτου. Πιο παραγωγική αποδείχτηκε για την πολιτική παρέμβαση σε περιβαλλοντικά ζητήματα δεύτερη τετραετία διακυβέρνησης της χώρας από το ΠΑΣΟΚ.

 Η πολιτική αυτή παρέμβαση δεν οφειλόταν βέβαια στην καλή θέληση της κυβερνητικής και κομματικής ηγεσίας ούτε απλώς και μόνο στην υλοποίηση οραμάτων του κ. Τρίτση. Η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σύνθετη. Ο Α. Παπανδρέου κατά την παρουσίαση του κυβερνητικού προγράμματος ενώπιον της νέας κοινοβουλευτικής αντιπροσωπίας που προέκυψε από τις εκλογές της 2/6/1985: «Οι Στόχοι μας : Το όραμα μιας κοινωνίας που εμπεριέχεται στο τρίπτυχο ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ - ΛΑΪΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ - ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ αποτελεί το σταθερό οδηγό της πολιτικής μας πράξης» με τέταρτο, κατά σειράν, στρατηγικό στόχο «την αυτοδύναμη και ισόρροπη οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη που συνδυάζεται με την πολιτιστική και πνευματική αναγέννηση του τόπου μας και την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος» [1].  Μια ένδειξη ότι ακόμη το κυβερνητικό κόμμα δεν είχε αφομοιώσει τον οικολογικό λόγο είναι η ξεχωριστή παράθεση των στόχων για τη χωροταξία - πολεοδομία[2] από τη μια και για το περιβάλλον από την άλλη [3], ενώ πρόκειται για τις κατ’ εξοχήν αλληλοσυνδεόμενες έννοιες. 

Πρόκειται για αποτέλεσμα της λογικής του "κολλάζ" την οποία υποχρεώθηκε εκ των πραγμάτων να υιοθετήσει το ΠΑΣΟΚ στα πλαίσια μιας πολυσυλλεκτικότητας στη στρατηγική του για τη διατήρηση της εκλογικής του παντοδυναμίας χωρίς ταυτόχρονα να προχωράει σε μια πιο στενή οργανική σύνδεση με επι μέρους κινήματα, πέραν των παραδοσιακών στα πλαίσια των οργανώσεων των οποίων κατέχει πλέον την πλειοψηφία (ΓΣΕΕ, ΑΔΕΔΥ, ΠΑΣΕΓΕΣ). Έτσι για το ζήτημα της χωροταξίας θέτει ως άμεσους στόχους τη σύνταξη - τήρηση του Εθνικού Κτηματολογίου, την αναμόρφωση της νομοθεσίας για τον περιφερειακό και τομεακό σχεδιασμό και την ολοκλήρωση της θεσμοθέτησης και εφαρμογής των νομαρχιακών χωροταξικών σχεδίων, την προώθηση της εφαρμογής των Ρυθμιστικών Σχεδίων Αθήνας και Θεσσαλονίκης [4],την προώθηση, ψήφιση κι εφαρμογή νέου Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού, την ολοκλήρωση των μελετών για την οικιστική ανάπτυξη των ελληνικών χωριών με πληθυσμό μικρότερο των 2.000 κατοίκων και, τέλος, την προώθηση της Επιχείρησης Πολεοδομικής Ανασυγκρότησης της χώρας, δηλαδή την ένταξη 500.000 στρεμμάτων αυθαιρέτων κατοικιών στα σχέδια πόλης [5]. 

Για το περιβάλλον οι στόχοι παραμένουν γενικοί και αόριστοι ως ένα βαθμό, ή και όσοι εξειδικεύονται προκαλούν ερωτηματικά με βάση τις προηγούμενες εμπειρίες εάν και κατά πόσον μπορούσαν να υλοποιηθούν. Έτσι, επιδιώκεται να ψηφιστεί ο βασικός νόμος-πλαίσιο για την προστασία του περιβάλλοντος, να εφαρμοστούν εξειδικευμένα προγράμματα προστασία και άμεσα μέτρα σε περιβαλλοντικές κρίσεις, να ολοκληρωθεί η ανάπτυξη ενός Εθνικού Δικτύου Ελέγχου Ρύπανσης, να προχωρήσει η κατασκευή έργων ανάπλασης σε πόλεις και χωριά, να προχωρήσει η στελέχωση και λειτουργία του Οργανισμού για την Προστασία του Περιβάλλοντος Αττικής, να δοθούν κίνητρα μετεγκατάστασης οχλουσών βιομηχανιών και βιοτεχνιών από κατοικημένες εργατικές γειτονιές, να οργανωθούν βιομηχανικά και βιοτεχνικά πάρκα και να δοθούν κίνητρα για την βελτίωση των συστημάτων κεντρικής θέρμανσης και θερμομόνωσης και της ποιότητας των καυσίμων.

---

[1] Βλ. Πρακτικά Βουλής, Δ1, σελ. 22. Τα πλάγια δικά μου (Θ.Τ.)

[2] Στο ίδιο, σελ. 29.

[3] Στο ίδιο, σελ. 30.

[4] Το ρυθμιστικό της συμπρωτεύουσας έπρεπε πρώτα να ψηφιστεί βέβαια.

[5] Άλλαξα τη σειρά βάζοντας τελευταίο το στόχο της ένταξης αυθαιρέτων κατοικιών στα σχέδια πόλης για να συνδεθεί με τους στόχους για το περιβάλλον για να καταδείξω πως ακόμη δεν είχε γίνει, ή δεν επιδιωκόταν να φανεί πως γίνεται αντιληπτό, το ότι οι συνεχόμενες εντάξεις θα δημιουργούσαν νέα προβλήματα στο βαθμό που νέοι αυθαιρετούχοι θα εμφανίζονται σε κάθε εκλογική αναμέτρηση με την απαίτηση της ένταξης των αυθαιρέτων τους στα σχέδια πόλης.

Συνεχίζεται...

Θανάσης Τσακίρης