"Από την ακαταστασία, βρείτε απλότητα."
- Albert Einstein
Τεϊλορισμός και Φορντισμός
Kυρίαρχος κατά την εποχή της μαζικής παραγωγής ήταν ο Τεϊλορισμός. Αρχικά ο κοινωνιολόγος Max Weber με βάση το ορθολογικό μοντέλο κοινωνικής οργάνωσης έδωσε έμφαση στον ορθολογισμό αλλά δεν ασχολήθηκε διεξοδικά με βασικές παραμέτρους του ούτε και με το ρόλο της διοίκησης στη λειτουργικότητα του συνόλου. Το έκανε ο Frederick Taylor, ο οποίος παρατηρούσε τη διαδικασία εκτέλεσης των διαφόρων εργασιών, αναζητώντας τον άριστο τρόπο πραγματοποίησής τους. Επεδίωκε να βελτιωθεί η αμοιβή του εργαζόμενου με παράλληλη αύξηση της παραγωγικής απόδοσής τους. Οι εργαζόμενοι έπρεπε να εκτελούν την εργασία τους πιο έξυπνα και πιο συνειδητά. Μέθοδος ήταν «η επιστημονική οργάνωση της εργασίας» και γενικός στόχος η μεγιστοποίηση του κέρδους. Επιμέρους στόχοι ήταν η μείωση των άσκοπων καθυστερήσεων και της σπατάλης του χρόνου με μελέτη του χρόνου και των κινήσεων. Ο εργάτης αντιμετωπίστηκε ως εργαλείο της παραγωγής, το οποίο αφού γίνει γνωστό σε κάθε λεπτομέρειά του μπορεί με τις κατάλληλες επεμβάσεις, οι οποίες προκύπτουν από τις συγκεκριμένες έρευνες, να αποδώσει τα μέγιστα. Βασική θέση του Taylor είναι ότι υπάρχει ένας άριστος τρόπος εκτέλεσης κάθε καθήκοντος, κάθε εργασίας, κάθε διαδικασίας. Η κάθε θέση, ο κάθε εργασιακός ρόλος, είχε ως προαπαιτούμενο συγκεκριμένα, καταγεγραμμένα προσόντα και δεξιότητες. Σε γενικές γραμμές επιδίωκε την κατασκευή ενός σκληρού οργανωτικού πυρήνα που εξασφαλίζει την «αποπροσωποποίηση», την «αντικειμενική στελέχωση» και αναπαραγωγή της παραγωγικής διαδικασίας. Τελικός σκοπός ήταν η εξαφάνιση αβεβαιότητας στην εκτέλεση του καθήκοντος. Ο εργάτης δεν είχε καμία δυνατότητα να πράξει σύμφωνα με την επιλογή του. Ο εργασιακός του ρόλος προσδιόριζε λεπτομερειακά κάθε ενέργειά του, με αποτέλεσμα η όλη του εργασιακή συμπεριφορά να είναι πλήρως προβλέψιμη και κατευθυνόμενη. Κάθε λειτουργία που απαιτείτο για να παραχθεί ένα αντικείμενο ή ένα μέρος του αναλύθηκε και μελετήθηκε με σχολαστική ακρίβεια και όλες οι περιττές κινήσεις καταργήθηκαν. Σε αντιστάθμισμα της μονοτονίας εισήχθησαν σειρές κινήτρων για την κινητοποίηση του ανθρωπίνου δυναμικού. Έτσι εγκαινιάστηκε η πριμοδότηση των εργατών με οικονομικά κίνητρα για την αύξηση της ποσότητας και της ποιότητας της εργασίας. Προσπάθησαν να τονώσουν την εργασιακή συμπεριφορά και διαμόρφωσαν ένα μέσο όρο μισθού, που δινόταν σε κάθε εργαζόμενο κι από εκεί και πέρα, ανάλογα με την συνεισφορά του καθενός στην αύξηση της παραγωγικότητας, προσφερόταν ένα επιπλέον χρηματικό ποσό (μισθός με το κομμάτι).
Το μοντέλο αντιμετώπισε σφοδρή κριτική. Ο Harry Braverman θεώρησε ότι ο Τεϋλορισμός είναι «ο καπιταλιστικός τρόπος διοίκησης».Σημαντικό στοιχείο στη θεωρία του Taylor αποτελεί η έννοια του ελέγχου. Η διοίκηση δεν πρέπει να εμπιστεύεται τον εργάτη γιατί μεταξύ αυτού και του εργοδότη υπάρχει συγκρουσιακή κατάσταση που πηγάζει από την προτεραιότητα του κέρδους στον καπιταλισμό σε σχέση με την ικανοποίηση των αναγκών του ανθρώπου. Άμεση συνέπεια της εστίασης και της προβολής του ελέγχου ήταν ο διαχωρισμός του σχεδιασμού από την εργασία και της πνευματικής από την χειρωνακτική εργασία. Ο διαχωρισμός και υποβάθμιση της εργασίας σε ένα μονότονο σύνολο με την ταυτόχρονη αναβάθμιση του διοικητικού έργου συνεπάγεται την αποειδίκευση του εργάτη και την υποταγή του στα κελεύσματα της εργοδοσίας. Τον παραλογισμό του μοντέλου του Taylor έδειξε με το μοναδικό και απαράμιλλο τρόπο ο μεγάλος κινηματογραφικός κωμικός Τσάρλυ Τσάπλιν (Σαρλό για τους/τις παλαιότερους/ες) στην εκπληκτική σάτιρα Μοντέρνοι Καιροί.
Ο Φορντισμός διαφέρει από τον Τεϋλορισμό καθώς ασχολείται και με την κατανάλωσή των παραγόμενων προϊόντων από το αγοραστικό κοινό. Δεν ήταν μόνο θέμα μείωσης κόστους παραγωγής. Σχεδιάστηκαν και δημιουργήθηκαν συντονισμένα δίκτυα προώθησης και πώλησης των προϊόντων και με τη χρήση των κατάλληλων μεθόδων πώλησης (μάρκετινγκ – διαφήμιση) επηρέαζαν τις καταναλωτικές συνήθειες. Η μαζική παραγωγή συνεπάγεται (και προϋποθέτει) μαζική κατανάλωση. Συνεπώς, ο φορντισμός έγινε ένα μοντέλο ρύθμισης σε γενικότερη βάση των κοινωνικών σχέσεων. Ο εργάτης δεν αντιμετωπίζεται σε αυτό το στάδιο ανάπτυξης του καπιταλιστικού συστήματος ως απλός φορέας εργατικής δύναμης αλλά και ως καταναλωτής των προϊόντων που ο ίδιος παράγει. Όμως, η αντίληψη τόσο του Τεϋλορισμού όσο και του Φορντισμού αγνοεί τις ψυχολογικές, κοινωνικές και συναισθηματικές προσεγγίσεις της εργασιακής συμπεριφοράς, μελετώντας την σε εργαστηριακό κενό και με ατομικιστικό τρόπο.
Θανάσης Τσακίρης
Κορίτσια από τη φάμπρικα - 1981
Στίχοι: Γιώργος Μητσάκης
Μουσική: Γιώργος Μητσάκης
Ερμηνεία: Γιάννης Μπογδάνος
Κορίτσια από τη φάμπρικα
που περπατούν κιμπάρικα
που περπατούν κιμπάρικα
τα είδα και τα χάρηκα.
Κι αν θέλεις περισσότερα
τα ξαναλέμ’ αργότερα.
Αν θες να δεις ποιος είναι
ο κόσμος κι ο ντουνιάς
ν’ αράξεις σ’ ένα δρόμο
της παλιάς της Κοκκινιάς.
Κορίτσια από τη φάμπρικα
...
Από τη Δραπετσώνα
ως την Αγιά Σοφιά
αγόρια και κορίτσια
που γλεντούν με συντροφιά.
Κορίτσια από τη φάμπρικα
...
https://www.youtube.com/watch?v=DtzCovlyzJU
ΕΞΟΔΟΣ
Βηρυτός
Beirut
Κατασκοπική 2018 | Έγχρ. | Διάρκεια: 109'
Aμερικανική ταινία, σκηνοθεσία Μπραντ Άντερσον με τους: Τζον Χαμ, Ρόζαμουντ Πάικ, Σι Γουίγκαμ
Ένας Αμερικανός πρώην διπλωμάτης με τραυματική εμπειρία στη Βηρυτό αποστέλλεται το 1982 πίσω στη λιβανέζικη πρωτεύουσα για να διαπραγματευτεί την απελευθέρωση ενός παλιού φίλου του που έχει απαχθεί.
ΕΝΤΟΣ
COSMOTE CINEMA 1HD/COSMOTE TV
21:00
Έρχεται τη Νύχτα
It Comes at Night
Θρίλερ 2017 | Έγχρ. | Διάρκεια: 91'
Aμερικανική ταινία του Τρέι Έντουαρντ Σουλτς, με τους Τζόελ Έντγκερτον, Κάρμεν Ετζόγκο, Κρίστοφερ Άμποτ.Μετά την εξάπλωση ενός θανατηφόρου ιού μια οικογένεια βρίσκει καταφύγιο σε ένα σπίτι στο δάσος, με έναν απρόσκλητο επισκέπτη να αλλάζει τις ισορροπίες.
Άλλο ένα ενδιαφέρον δείγμα αμερικανικού σκεπτόμενου τρόμου που ξεχωρίζει για την οικονομία του και το αφηγηματικό του παιχνίδι ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό.
Γιορτάζουν σήμερα Κυρ 13 Μαι 18 : Γλυκερία, Γλυκερή, Γλυκέρω, Γλυκερίτσα, Ημέρα της μητέρας www.eortologio.gr (source ©: www.eortologio.gr)
- Albert Einstein
Τεϊλορισμός και Φορντισμός
Kυρίαρχος κατά την εποχή της μαζικής παραγωγής ήταν ο Τεϊλορισμός. Αρχικά ο κοινωνιολόγος Max Weber με βάση το ορθολογικό μοντέλο κοινωνικής οργάνωσης έδωσε έμφαση στον ορθολογισμό αλλά δεν ασχολήθηκε διεξοδικά με βασικές παραμέτρους του ούτε και με το ρόλο της διοίκησης στη λειτουργικότητα του συνόλου. Το έκανε ο Frederick Taylor, ο οποίος παρατηρούσε τη διαδικασία εκτέλεσης των διαφόρων εργασιών, αναζητώντας τον άριστο τρόπο πραγματοποίησής τους. Επεδίωκε να βελτιωθεί η αμοιβή του εργαζόμενου με παράλληλη αύξηση της παραγωγικής απόδοσής τους. Οι εργαζόμενοι έπρεπε να εκτελούν την εργασία τους πιο έξυπνα και πιο συνειδητά. Μέθοδος ήταν «η επιστημονική οργάνωση της εργασίας» και γενικός στόχος η μεγιστοποίηση του κέρδους. Επιμέρους στόχοι ήταν η μείωση των άσκοπων καθυστερήσεων και της σπατάλης του χρόνου με μελέτη του χρόνου και των κινήσεων. Ο εργάτης αντιμετωπίστηκε ως εργαλείο της παραγωγής, το οποίο αφού γίνει γνωστό σε κάθε λεπτομέρειά του μπορεί με τις κατάλληλες επεμβάσεις, οι οποίες προκύπτουν από τις συγκεκριμένες έρευνες, να αποδώσει τα μέγιστα. Βασική θέση του Taylor είναι ότι υπάρχει ένας άριστος τρόπος εκτέλεσης κάθε καθήκοντος, κάθε εργασίας, κάθε διαδικασίας. Η κάθε θέση, ο κάθε εργασιακός ρόλος, είχε ως προαπαιτούμενο συγκεκριμένα, καταγεγραμμένα προσόντα και δεξιότητες. Σε γενικές γραμμές επιδίωκε την κατασκευή ενός σκληρού οργανωτικού πυρήνα που εξασφαλίζει την «αποπροσωποποίηση», την «αντικειμενική στελέχωση» και αναπαραγωγή της παραγωγικής διαδικασίας. Τελικός σκοπός ήταν η εξαφάνιση αβεβαιότητας στην εκτέλεση του καθήκοντος. Ο εργάτης δεν είχε καμία δυνατότητα να πράξει σύμφωνα με την επιλογή του. Ο εργασιακός του ρόλος προσδιόριζε λεπτομερειακά κάθε ενέργειά του, με αποτέλεσμα η όλη του εργασιακή συμπεριφορά να είναι πλήρως προβλέψιμη και κατευθυνόμενη. Κάθε λειτουργία που απαιτείτο για να παραχθεί ένα αντικείμενο ή ένα μέρος του αναλύθηκε και μελετήθηκε με σχολαστική ακρίβεια και όλες οι περιττές κινήσεις καταργήθηκαν. Σε αντιστάθμισμα της μονοτονίας εισήχθησαν σειρές κινήτρων για την κινητοποίηση του ανθρωπίνου δυναμικού. Έτσι εγκαινιάστηκε η πριμοδότηση των εργατών με οικονομικά κίνητρα για την αύξηση της ποσότητας και της ποιότητας της εργασίας. Προσπάθησαν να τονώσουν την εργασιακή συμπεριφορά και διαμόρφωσαν ένα μέσο όρο μισθού, που δινόταν σε κάθε εργαζόμενο κι από εκεί και πέρα, ανάλογα με την συνεισφορά του καθενός στην αύξηση της παραγωγικότητας, προσφερόταν ένα επιπλέον χρηματικό ποσό (μισθός με το κομμάτι).
Το μοντέλο αντιμετώπισε σφοδρή κριτική. Ο Harry Braverman θεώρησε ότι ο Τεϋλορισμός είναι «ο καπιταλιστικός τρόπος διοίκησης».Σημαντικό στοιχείο στη θεωρία του Taylor αποτελεί η έννοια του ελέγχου. Η διοίκηση δεν πρέπει να εμπιστεύεται τον εργάτη γιατί μεταξύ αυτού και του εργοδότη υπάρχει συγκρουσιακή κατάσταση που πηγάζει από την προτεραιότητα του κέρδους στον καπιταλισμό σε σχέση με την ικανοποίηση των αναγκών του ανθρώπου. Άμεση συνέπεια της εστίασης και της προβολής του ελέγχου ήταν ο διαχωρισμός του σχεδιασμού από την εργασία και της πνευματικής από την χειρωνακτική εργασία. Ο διαχωρισμός και υποβάθμιση της εργασίας σε ένα μονότονο σύνολο με την ταυτόχρονη αναβάθμιση του διοικητικού έργου συνεπάγεται την αποειδίκευση του εργάτη και την υποταγή του στα κελεύσματα της εργοδοσίας. Τον παραλογισμό του μοντέλου του Taylor έδειξε με το μοναδικό και απαράμιλλο τρόπο ο μεγάλος κινηματογραφικός κωμικός Τσάρλυ Τσάπλιν (Σαρλό για τους/τις παλαιότερους/ες) στην εκπληκτική σάτιρα Μοντέρνοι Καιροί.
Ο Φορντισμός διαφέρει από τον Τεϋλορισμό καθώς ασχολείται και με την κατανάλωσή των παραγόμενων προϊόντων από το αγοραστικό κοινό. Δεν ήταν μόνο θέμα μείωσης κόστους παραγωγής. Σχεδιάστηκαν και δημιουργήθηκαν συντονισμένα δίκτυα προώθησης και πώλησης των προϊόντων και με τη χρήση των κατάλληλων μεθόδων πώλησης (μάρκετινγκ – διαφήμιση) επηρέαζαν τις καταναλωτικές συνήθειες. Η μαζική παραγωγή συνεπάγεται (και προϋποθέτει) μαζική κατανάλωση. Συνεπώς, ο φορντισμός έγινε ένα μοντέλο ρύθμισης σε γενικότερη βάση των κοινωνικών σχέσεων. Ο εργάτης δεν αντιμετωπίζεται σε αυτό το στάδιο ανάπτυξης του καπιταλιστικού συστήματος ως απλός φορέας εργατικής δύναμης αλλά και ως καταναλωτής των προϊόντων που ο ίδιος παράγει. Όμως, η αντίληψη τόσο του Τεϋλορισμού όσο και του Φορντισμού αγνοεί τις ψυχολογικές, κοινωνικές και συναισθηματικές προσεγγίσεις της εργασιακής συμπεριφοράς, μελετώντας την σε εργαστηριακό κενό και με ατομικιστικό τρόπο.
Θανάσης Τσακίρης
Κορίτσια από τη φάμπρικα - 1981
Στίχοι: Γιώργος Μητσάκης
Μουσική: Γιώργος Μητσάκης
Ερμηνεία: Γιάννης Μπογδάνος
Κορίτσια από τη φάμπρικα
που περπατούν κιμπάρικα
που περπατούν κιμπάρικα
τα είδα και τα χάρηκα.
Κι αν θέλεις περισσότερα
τα ξαναλέμ’ αργότερα.
Αν θες να δεις ποιος είναι
ο κόσμος κι ο ντουνιάς
ν’ αράξεις σ’ ένα δρόμο
της παλιάς της Κοκκινιάς.
Κορίτσια από τη φάμπρικα
...
Από τη Δραπετσώνα
ως την Αγιά Σοφιά
αγόρια και κορίτσια
που γλεντούν με συντροφιά.
Κορίτσια από τη φάμπρικα
...
ΕΞΟΔΟΣ
Βηρυτός
Beirut
Κατασκοπική 2018 | Έγχρ. | Διάρκεια: 109'
Aμερικανική ταινία, σκηνοθεσία Μπραντ Άντερσον με τους: Τζον Χαμ, Ρόζαμουντ Πάικ, Σι Γουίγκαμ
Ένας Αμερικανός πρώην διπλωμάτης με τραυματική εμπειρία στη Βηρυτό αποστέλλεται το 1982 πίσω στη λιβανέζικη πρωτεύουσα για να διαπραγματευτεί την απελευθέρωση ενός παλιού φίλου του που έχει απαχθεί.
ΕΝΤΟΣ
COSMOTE CINEMA 1HD/COSMOTE TV
21:00
Έρχεται τη Νύχτα
It Comes at Night
Θρίλερ 2017 | Έγχρ. | Διάρκεια: 91'
Aμερικανική ταινία του Τρέι Έντουαρντ Σουλτς, με τους Τζόελ Έντγκερτον, Κάρμεν Ετζόγκο, Κρίστοφερ Άμποτ.Μετά την εξάπλωση ενός θανατηφόρου ιού μια οικογένεια βρίσκει καταφύγιο σε ένα σπίτι στο δάσος, με έναν απρόσκλητο επισκέπτη να αλλάζει τις ισορροπίες.
Άλλο ένα ενδιαφέρον δείγμα αμερικανικού σκεπτόμενου τρόμου που ξεχωρίζει για την οικονομία του και το αφηγηματικό του παιχνίδι ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό.
Γιορτάζουν σήμερα Κυρ 13 Μαι 18 : Γλυκερία, Γλυκερή, Γλυκέρω, Γλυκερίτσα, Ημέρα της μητέρας www.eortologio.gr (source ©: www.eortologio.gr)
No comments:
Post a Comment