Το Φίδι του Ιουνίου (Κιν. Λέσχη Ηλιούπολης)

Σεκάνς
Σκέψεις για σκηνές από ταινία «Προσεχώς»
25 Σεπτεμβρίου 2007

Η Κινηματογραφική Λέσχη Ηλιούπολης παρουσιάζει την ταινία
Το φίδι του Ιουνίου (Rokogatsu no hebi )
του Shinya Tsukamoto (Ιαπωνία, 2002, έγχρωμη 77΄)
Τρίτη, 25 Σεπτεμβρίου στις 8.30 και 10.30 μμ
Δημοτικός Κινηματογράφος Ηλιούπολης Μελίνα Μερκούρη
Λ. Ειρήνης 50 Ηλιούπολη (λεωφ. 237 για Άνω Ηλιούπολη από Ακαδημίας)
Ο Shinya Tsukamoto είναι σκηνοθέτης, συγγραφέας αλλά και ηθοποιός, λάτρης της επιστημονικής φαντασίας και της «σχολής Ακίρε Κουροσάουα».
Θεωρείται ως ο εκπρόσωπος του cyberpunk στην Ιαπωνία.[1] Η κύρια ταινία του είδους αυτού είναι η Tetsuo (The Iron Man) [2] που γύρισε ο ίδιος το 1988. Με ακραία βία, βασανισμούς και τροποποιήσεις του σώματος, αλλόκοτα σεξουαλικά βιώματα, συγχώνευση των εννοιών της ζωής και του θανάτου προκαλείται μια αίσθηση εξάλειψης ορίων που διαπερνά την εμπειρία.
Οι ταινίες του είναι συχνά πολύπλοκες, αφαιρετικές και υπερρεαλιστικές. Κάποιοι θεωρούν ότι οι ταινίες του θυμίζουν αυτές του David Lynch. Είναι ταινίες που εγγράφονται σε ένα υπερτεχνολογικοποιημένο μεταβιομηχανικό κοινωνικό πλαίσιο και που προϊδεάζουν για ένα μέλλον ανθρώπων cyborg.


Εδώ χρησιμοποιεί τον κλασικό τύπο του ανταγωνισμού δύο ανδρών για χάρη μιας γυναίκας. Μια νεαρά κυρία, η Ρίνκο (εκπληκτική η Ασούκα Κουροσάουα), που εργάζεται τηλεφωνικά ως σύμβουλος υποψήφιων αυτοχείρων, νοιώθει ότι καταπιέζεται, εκβιάζεται από τον ένα άνδρα κατά τέτοιο τρόπο ώστε να ενδώσει και να αναπτύξει έντονη και «ανώμαλη» σεξουαλική συμπεριφορά («ερωτική αφύπνιση») παρά τη θέληση του ηλικιακά μεγαλύτερού και φαλλοκράτη σωβινιστή συζύγου της – ώσπου αυτός να ανακαλύψει ότι απολαμβάνει περισσότερο τον εκβιασμό από ό,τι ο εκβιαστής.


Ο σωβινιστής σύζυγος εμφανίζεται λίγο ως καρικατούρα στην ιστορία αλλά δίνει την ευκαιρία στο σκηνοθέτη (που, σημειωτέον παίζει το ρόλο του εκβιαστή στην ταινία) να αναπτύξει μια μηδενιστική άποψη για το αρσενικό φύλο.


Ο σκηνοθέτης εμπνέεται επίσης από το φιλμ νουάρ. Αυτό εκφράζεται πολλαπλώς με την κυκλοθυμική μουσική του Τσου Ισικάουα, τη μονοχρωμία που τρεμοφέγγει (μαύρο και μπλε είναι ο χρωματικός συνδυασμός αντί του ασπρόμαυρου) και την πανταχού παρούσα βροχή.
Η χρήση της βροχής φέρνει κάπως στο νου την ατάκα από το Play it Again Sam του Γούντυ Άλλεν: Αγαπώ τη βροχή γιατί ξεπλένει κι εξαφανίζει τις μνήμες από το πεζοδρόμιο της ζωής!»


Ο τρόπος με τον οποίο ξυπνά ερωτικά η πρωταγωνίστρια θυμίζει με τη σειρά της την εκπληκτική ταινία του Λουίς Μπονιουέλ «Η ωραία της ημέρας». Κατ’ άλλους είναι μια ανάποδη περίπτωση του Fight Club του Ντέβιντ Φίντερ με την έννοια ότι


Ο ίδιος ο σκηνοθέτης θεωρεί ότι όλα είναι θέμα ελέγχου και εξουσίας, ακόμη και η ίδια η ικανοποίηση. Η πλήρης ικανοποίηση επιτυγχάνεται αφού πρώτα το άτομο υποταχθεί στον έλεγχο και την εξουσία του άλλου. Ο αυτοέλεγχος μπορεί να είναι αποτέλεσμα μιας τέτοιας δοκιμασίας. Είναι μια άλλη εκδοχή της Αριστοτελικής αντίληψης ότι ο καλός κυβερνήτης είναι αυτός που έχει πρώτα μάθει να υπακούει και να κυβερνάται.[3]


Εν ολίγοις, ο σκηνοθέτης μας, ο Tsukamoto έριξε τα πιο βασικά υλικά του στη χύτρα και έφτιαξε ένα παννόστιμο γιαπωνέζικο φαγητό αλλά δυσκολεύεσαι να ξεχωρίσεις τα υλικά του. Οι ανατροπές των γεύσεων ως βασικό χαρακτηριστικό της ανατολίτικης κουζίνας διαβρέχουν την υγρή αυτή ταινία και σε κάνουν να την νοιώθεις ολοένα και πιο αινιγματική όσο περνάει η ώρα.


Είτε μέσα από την «κλειδαρότρυπα» είτε με τη λογική του σχιζοφρενικού θρίλερ, αλλά και μέσω της ακτινογράφησης των ανθρωπίνων παθολογιών μας βάζει σε ένα τρυπάκι απ’ όπου δύσκολα θα βγούμε.


Πάρ’τε το κι αλλιώς, ότι είναι, δηλαδή, ένα ερωτικό ρομάντζο αλλιώτικο από τα άλλα. Δείτε το κι έτσι.

Θανάσης Τσακίρης
http://www.klh.gr/
http://tsakiris.snn.gr/
http://tsakthan.blogspot.com/
http://tsakthan.wordpress.com/

[1] Seed David (2005) A Companion to Science Fiction. London: Blackwell.
[2]http://www.cyberpunkreview.com/movie/decade/1980-1989/tetsuo-the-iron-man/
[3] Αριστοτέλης, Πολιτικά, Αθήνα: Εκδ. Κάλβος, 1333a