Ρόζα Λούξεμπουργκ, 5/3/1871-15/1/1919
Η μεγάλη επαναστάτρια γεννήθηκε στην πόλη Zamosc στο κατεχόμενο από την τσαρική Ρωσία τμήμα της Πολωνίας. Ήταν το νεότερο από τα πέντε παιδιά μιας μικροαστικής οικογένειας εβραϊκής καταγωγής. Όντας ακόμη μαθήτρια στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ενδιαφέρθηκε για την Πολιτική. Σε μια προσπάθειά της να ξεφύγει από την απολυταρχική κυβέρνηση του τσάρου Αλέξανδρου Γ΄ μετανάστευσε το 1889 στην Ελβετία όπου σπούδασε Νομικά και Οικονομικά. Στην Ελβετία γνώρισε και άλλους/ες σοσιαλιστές/τριες (Alexandra Kollontai, George Plekhanov, Leo Jogiches και Pavel Axelrod). Με τον Jogiches συνίδρυσαν το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Πολωνίας. Λόγω του ότι το κόμμα ήταν παράνομο κατέφυγε στο Παρίσι όπου εξέδωσε την κομματική εφημερίδα Sprawa Robotnicza (Ο Αγώνας των Εργατών). Παντρεύτηκε τον Γουσταύο Λιούμπεκ για να αποκτήσει γερμανική υπηκοότητα το 1898. Στο Βερολίνο όπου εγκαταστάθηκε έγινε μέλος του Γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος. Στοιχήθηκε στην πλευρά του Καρλ Κάουτσκι εναντίον του ρεβιζιονιστή Έντουαρντ Μπερνστάιν που υποστήριζε την άποψη ότι ο σοσιαλισμός μπορεί να επιτευχθεί αποκλειστικά με τη συνδικαλιστική δράση και την κοινοβουλευτική πολιτική σε μια βιομηχανική κοινωνία. Το 1905 ο Αύγουστος Μπέμπελ διόρισε τη Ρόζα στη θέση της εκδότριας της εφημερίδας του κόμματος Vorwarts (Εμπρός). Στη διάρκεια της ρωσικής επανάστασης του 1905 η Ρόζα και ο Jogiches επέστρεψαν στη Βαρσοβία όπου σύντομα συνελήφθησαν. Η αποτυχία της επανάστασης την οδήγησε στην αναθεώρηση των δικών της απόψεων για τη διεθνή πολιτική. Εκεί που θεωρούσε ότι το πιο πιθανό ήταν να γίνει η επανάσταση σε χώρες της προηγμένης καπιταλιστικής δύσης (Γαλλία ή Γερμανία), τώρα άρχισε να σκέφτεται την δυνατότητα της επανάστασης σε μια υπανάπτυκτη χώρα όπως η Τσαρική Ρωσία.
Το 1906 δημοσίευσε το έργο της Μαζική Απεργία, Κόμμα, Συνδικάτα, τόνιζε ότι η γενική απεργία είναι ο βασικός τρόπος ριζοσπαστικοποίησης των εργατών και ουσιαστικότερος δρόμος για την επίτευξη της σοσιαλιστικής επανάστασης. Μεταξύ 1907 και 1914 δίδαξε στη Σχολή του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος στο Βερολίνο. Το 1913 δημοσίευσε το έργο της Η Συσσώρευση του Κεφαλαίου σχετικά με τον «οικονομικό ιμπεριαλισμό». Λόγω της επιμονής της στην ορθότητα της άποψής της για τον επαναστατικό δρόμο προς το σοσιαλισμό απομακρύνθηκε βαθμιαία από τους προηγούμενους συντρόφους της Καρλ Κάουτσκι και Αύγουστο Μπέμπελ. Στη διαμάχη μεταξύ Μενσεβίκων και Μπολσεβίκων πήρε το μέρος των πρώτων με αποτέλεσμα ο Λένιν να την απορρίψει πολιτικά και να ευνοήσει την τάση του Καρλ Ράντεκ στο πλαίσιο της αντίστοιχης διαμάχης στην Πολωνία. Το κρίσιμο σημείο ρήξης που οδήγησε στην καταδίκη της από το Γερμανικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα ήταν η εναντίωσή της στην συμμετοχή του κόμματος στην διεξαγωγή του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Το Δεκέμβριο του 1914 μαζί με τους Καρλ Λίμπκνεχτ, Πωλ Λεβί, Κλαρα Τσέτκιν και άλλους/ες ίδρυσαν το Σύνδεσμο «Σπάρτακος» που ως την Πρωτομαγιά του 1916 λειτουργούσε παράνομα. Τότε οργάνωσαν μαζική ανοιχτή διαδήλωση στο Βερολίνο εναντίον του πολέμου. Πολλά μέλη της ηγεσίας του Σπάρτακου συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν, μεταξύ των οποίων η Ρόζα και ο Λίμπκνεχτ. Στη φυλακή η Ρόζα έγραψε το περίφημο έργο της Η Ρωσική Επανάσταση στο οποίο κατέκρινε τον Λένιν και τους Μπολσεβίκους για την χρήση δικτατορικών μεθόδων επιβολής στη Ρωσία. Τον Οκτώβριο του 1918 ο καγκελάριος Μαξ φον Μπάντεν (πρώην πρίγκιπας του Μπάντεν) χορήγησε γενική αμνηστία στους πολιτικούς κρατούμενους. Δύο μήνες αργότερα, μαζί με τους συντρόφους της από το Σπάρτακο, δημιούργησε το γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Τον Ιανουάριο του 1919 βοήθησε στην οργάνωση της «εξέγερσης των Σπαρτακιστών» στο Βερολίνο. Ο νέος σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος Φρήντιχ Έμπερτ κάλεσε το στρατό και τα «ελεύθερα σώματα» (freikorps) επιστράτων, που ήταν πρωτοφασιστικές οργανώσεις, να καταστείλουν την εξέγερση. Στις 13 Ιανουαρίου τσακίστηκε και η τελευταία ομάδα εξεγερμένων και η Ρόζα με τον Λίμπκνεχτ εκτελέστηκαν χωρίς δίκη και τα πτώματά τους πετάχτηκαν στο ποτάμι που διασχίζει το Βερολίνο. Ο Leo Jogiches δολοφονήθηκε προσπαθώντας να εντοπίσει τους δολοφόνους τους.
Θανάσης Τσακίρης
No comments:
Post a Comment