Άπτον Σινκλαίρ 1878-1968

Άπτον Σινκλαίρ 1878-1968

του Θανάση Τσακίρη

Στις 20 Σεπτεμβρίου 1878 γεννήθηκε, στην Βαλτιμόρη των ΗΠΑ, ο μεγάλος ριζοσπάστης αμερικανός συγγραφέας Άπτον Σινκλαίρ. Πέθανε στο Νιου Τζέρσεϊ στις 25 Νοεμβρίου 1968. Ανήκει στη γενιά των συγγραφέων του προλεταριακού μυθιστορήματος που άνθησε στις ΗΠΑ στις δεκαετίες 1920 και 1930. Αποφοίτησε από το Κολλέγιο της Πόλης της Νέας Υόρκης το 1897 και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια δουλεύοντας παράλληλα ως δημοσιογράφος. Το 6ο κατά σειρά μυθιστόρημά του ήταν Η Ζούγκλα (1906) που έγινε τεράστια επιτυχία. Ο Σινκλαίρ δούλευε ως εθελοντής στην σοσιαλιστική εφημερίδα Appeal to Reason και άρχισε έρευνα για τις συνθήκες εργασίας στα σφαγεία του Σικάγο. Ο σκοπός του ήταν να δημιουργήσει κλίμα συμπάθειας στην κοινή γνώμη για τους υπερεμεταλλευόμενους φτωχούς μετανάστες που δούλευαν στα σφαγεία για ένα κομμάτι ψωμί. Όμως, επιτεύχθηκε κυρίως ένας λανθάνων στόχος καθώς τέθηκε σοβαρό ζήτημα δημόσιας υγείας γιατί η κοινή γνώμη συγκλονίστηκε, ως επί το πλείστον, από την εικόνα έλλειψης ποιότητας, βρώμας και δυσωδίας στο χώρο επεξεργασίας κρεάτων που έβγαινε κι έτσι δημιουργήθηκε κίνημα ποιότητας ζωής με αποτέλεσμα να ψηφιστούν νόμοι για την επιθεώρηση και εποπτεία του κλάδου τροφίμων. Ο ίδιος είπε ότι σκόπευε στην καρδιά της κοινής γνώμης αλλά τελικά βρήκε το στομάχι της. Η Ζούγκλα ήταν το καλύτερο και το πιο ανθεκτικό στο χρόνο μυθιστόρημα της εποχής των “muckrackers”, δηλαδή της δημοσιογραφίας των «σκανδάλων». Άλλα σημαντικά έργα του πολυγραφότατου σοσιαλιστή συγγραφές ήταν το Oil (1927) πάνω στο οποίο βασίστηκε η ταινία Θα Χυθεί Αίμα, που θεωρήθηκε από πολύ κόσμο ως η καλύτερη της περσινής σεζόν˙ Boston (1928) με αφορμή των περίπτωση των άδικα καταδικασθέντων εκτελεσθέντων αναρχικών εργατών Σάκκο και Βαντσέτι. Όμως, ο Σινκλαίρ δεν έμεινε ανενεργός επαναπαυόμενος στη δόξα του συγγραφέα. Με τα λεφτά που έβγαλε από τις πωλήσεις της Ζούγκλας, την οποία εξέδωσε μόνος του καθώς κανένας εκδοτικός οίκος δεν αναλάμβανε να την εκδώσει, χρηματοδότησε την κατασκευή ενός συνεταιριστικού συγκροτήματος κατοικιών στην πόλη Ηνγκγουντ του Νιού Τζέρσεϊ που, δυστυχώς καταστράφηκε από πυρκαγιά προτού ολοκληρωθεί το 1907. Την ίδια χρονιά κατέβηκε υποψήφιος βουλευτής στο Νιου Τζέρσεϊ με το Σοσιαλιστικό Κόμμα και πήρε 3% χωρίς να εκλεγεί. Μετά από αλλεπάλληλες μετακομίσεις από πολιτεία σε πολιτεία κατέληξε στην Μονρόβια της Καλιφόρνιας. Εκεί ίδρυσε το τοπικό παράρτημα της Αμερικανικής Ένωσης για τις Πολιτικές Ελευθερίες. Το 1920 κατέβηκε ξανά υποψήφιος βουλευτής με το Σ.Κ. και το 1922 ήταν υποψήφιος για τη Γερουσία. Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης του 1930 οργάνωσε το σοσιαλιστικό κίνημα EPIC (Τέρμα στη Φτώχεια στην Καλιφόρνια) και πήρε μέρος στις εκλογές για Κυβερνήτη της Πολιτείας ως υποψήφιος των Δημοκρατικών. Απέναντί του ορθώθηκε το μέτωπο των κάθε είδους συντηρητικών με υποψήφιο κυβερνήτη τον Φρανκ Μέρριαμ, οι οποίο τον χαρακτήριζαν «βιτρίνα του κομμουνισμού». Λόγω της κριτικής που άσκησε στο σταλινικό καθεστώς της ΕΣΣΔ κατακρίθηκε από το ΚΚΗΠΑ ως «καπιταλιστής». Αμφότερες οι πλευρές χρησιμοποίησαν σύγχρονες μεθόδους πολιτικού μάρκετινγκ και διαφήμισης που για πρώτη φορά περιλάμβανε τον κινηματογράφο. Το 1951 αποτιμώντας κριτικά το παρελθόν είπε αυτό που γνωρίζουμε καλά πλέον: «Ο Αμερικανικός Λαός θα δεχτεί το σοσιαλισμό αλλά χωρίς την ταμπέλα. Αυτό αποδείχθηκε στην περίπτωση του EPIC. Ως υποψήφιος με το Σοσιαλιστικό ψηφοδέλτιο πήρα 60.000 ψήφους και ως υποψήφιος με το σύνθημα «Τέρμα στη Φτώχεια στην Καλιφόρνια» πήρα 879.000 ψήφους.» Μεταξύ 1940 και 1953 έγραψε τη σειρά World’s End που αποτελείται από 11 μυθιστορήματα γύρω από τον Λάννυ Μπαντ, έναν «κόκκινο γιο» ενός Αμερικανού βιομήχανου όπλων που ήταν κοσμικός, ειδικός στα περί τέχνης και γνώριμος με τους Γκέριγκ και Χίτλερ. Τα μυθιστορήματα αυτά κάλυπταν ένα μεγάλο μέρος της πολιτικής ιστορίας της Ευρώπης, της Αμερικής και γενικά του δυτικού κόσμου στο πρώτο ήμισυ του 20ού αιώνα. Για το τρίτο βιβλίο της σειράς με τίτλο Dragon’s Teeth (Τα Δόντια του Δράκου) κέρδισε του Βραβείο Πούλιτσερ.
Ο κινηματογράφος τράβηξε τον Σινκλαίρ και ως σεναριογράφο με κύρια ταινία το Que Viva Mexico που ο διάσημος Σοβιετικός σκηνοθέτης Σεργκέι Αϊζενστάιν δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει και η δουλειά ολοκληρώθηκε από τον Γκριγκόρι Αλεξαντρώφ. Συνεργάστηκε επίσης με τον Τσάρλι Τσάπλιν.