Διαστρωμάτωση
είναι «κάθε ιεραρχική διάταξη των κοινωνικών ομάδων ή στρωμάτων σε μια
κοινωνία».
Οι
βασικές μορφές κοινωνικής διαστρωμάτωσης είναι οι εξής:
1.
Το σύστημα της δουλείας
2.
Το σύστημα των καστών (π.χ. Ινδία)
3.
Το σύστημα των νομοκατεστημένων τάξεων (λόρδοι, ιερείς, ιππότες)
4.
Το σύστημα των κοινωνικών τάξεων (κοινωνική αναρρίχηση)
5.
Το σύστημα των ομάδων κύρους
Τα
όρια είναι πιο σαφή μεταξύ των κοινωνικών τάξεων παρά μεταξύ των ομάδων κύρους.
Συναίνεση
όσον αφορά τα Γενικά Χαρακτηριστικά της Διαστρωμάτωσης
1)
Διάκριση μεταξύ Φυσικών και Κοινωνικών Ανισοτήτων.
Η διαστρωμάτωση βασίζεται σε
κοινωνικές και όχι φυσικές ανισότητες. Είναι ανθρώπινη επινόηση/κατασκευή. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν δυνατότητες αλλαγής. Επομένως,
οι ανισότητες σε σχέση με το εισόδημα και την ιδιοκτησία δεν στηρίζονται σε
φυσικές ικανότητες. Η διαστρωμάτωση των ικανοτήτων και οι κοινωνικές ανισότητες
είναι δύο διαφορετικά πράγματα.
2)
Τα διακριτά χαρακτηριστικά των τάξεων είναι τα εξής:
·
Είναι σαφώς πιο οικονομικού χαρακτήρα από τις κάστες και τις estates
(οι τελευταίες είναι πολύ πιο θρησκευτικού χαρακτήρα)
·
Τα όρια των τάξεων είναι λιγότερο σταθερά σε σχέση με τα όρια των
καστών και των estates. Κάτι τέτοιο ισχύει περισσότερο για τις μεσαίες
τάξεις και λιγότερο για την αστική και την εργατική τάξη.
·
Οι τάξεις είναι λιγότερο σταθερές σε σχέση με τις κάστες και τις estates.
Υπάρχει εντονότερη κινητικότητα στα συστήματα των τάξεων παρά σε αυτά των
καστών και των estates. Παρ’ όλο που γεννιέται κανείς σε μία κοινωνική
τάξη είναι δυνατό να ξεφύγει από την «ταξική του μοίρα» και, να κινηθεί ανοδικά
στην κοινωνική κλίμακα, όπως ο Billy Eliot στην ομώνυμη ταινία που του δόθηκε η ευκαιρία να μην ακολουθήσει τον
πατέρα του και τον αδελφό του και να μείνει οριστικά ανθρακωρύχος, κάτι που
συνεχιζόταν από γενιά σε γενιά στην κοινότητά του.
3) Ο
Μαρξ και οι κοινωνικές τάξεις.
·
Κατά τον Καρλ Μαρξ οι κοινωνικές τάξεις βασίζονται στην οικονομία και
ορίζονται στη βάση της κατοχής των μέσων παραγωγής. Άρα οι κοινωνικές τάξεις
έχουν μια ισχυρή οικονομική βάση.
·
Οι σχέσεις μεταξύ των κοινωνικών τάξεων είναι ανταγωνιστικές και
συγκρουσιακές. Καθώς σε κάθε τρόπο παραγωγής υπάρχει η εκάστοτε άρχουσα τάξη
που εγκυμονεί την ανταγωνίστριά της, έτσι η αστική τάξη και ο καπιταλιστικός
τρόπος παραγωγής γεννά την κοινωνική τάξη που την θα ανατρέψει, δηλαδή του
εργατικού προλεταριάτου που δεν κατέχει μέσα παραγωγής παρά μόνο την εργατική
του δύναμη, δηλαδή την ετοιμότητά του να μπει ως μισθωτός στην παραγωγική
διαδικασία. Έτσι, η αστική τάξη ωθεί το προλεταριάτο στην εξέγερση και ανοίγει
το δρόμο για το σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό.
·
Η προέλευση των τάξεων. Οι κοινωνικές τάξεις προέκυψαν όταν άρχισε η
επέκταση των παραγωγικών δυνάμεων πέρα από το όριο της παραγωγής για την
επιβίωση και άρχισε να παράγεται και να συσσωρεύεται κοινωνικό-οικονομικό
πλεόνασμα, όταν επεκτάθηκε και βάθυνε ο καταμερισμός της εργασίας πέρα από τα
όρια της οικογένειας και όταν καθιερώθηκε η ατομική κυριότητα στα μέσα της
παραγωγής και ιδιοκτησίας.
Διαβάστε το πλήρες κείμενο...
Συνεχίζεται....
Θανάσης Τσακίρης
No comments:
Post a Comment