Κατά τον Μαξ Βέμπερ ως εξουσία μπορούμε να ορίσουμε την «πιθανότητα που έχει ένα πρόσωπο που έχει ένα πρόσωπο που δρα στα πλαίσια μιας κοινωνικής σχέσης, να είναι σε θέση να πραγματοποιήσει τη θέλησή του, ανεξάρτητα από την αντίσταση που τυχόν θα συναντήσει, όποια κι αν είναι η θεμελίωση της πιθανότητας αυτής (…) Οποιαδήποτε προσωπική ικανότητα και οποιοσδήποτε συνδυασμός συνθηκών μπορεί να επιτρέψει σε ένα άτομο να επιβάλει τη θέλησή του σε μια συγκεκριμένη κατάσταση.» Τα «συστήματα εξουσίας» διακρίνονται ως προς τη μορφή δύναμης που ασκούν και ως προς τη μορφή της υποταγής επιφέρουν ή διασφαλίζουν.
Μορφές εξουσίας
Α. Οικονομική Β. Πολιτική Γ. Ιδεολογική
Μορφές υποταγής
Α. Παθητική υποταγή Β. Ιδιοτελής υποταγή Γ. Απόλυτα οικειοθελής υποταγή.
Ο Βέμπερ τόνισε, επίσης, ότι «η πολιτική για μας σημαίνει την επιδίωξη να συμμετέχει κανείς στην άσκηση ισχύος (macht) ή να επηρεάσει την κατανομή της εξουσίαςείτε μεταξύ κρατών είτε μεταξύ κοινωνικών ομάδων εντός ενός κράτους. (…) Όταν λέμε ότι ένα ερώτημα είναι πολιτικό…ή ότι μια απόφαση καθορίζεται ‘πολιτικά’, αυτό που εννοούμε είναι ότι συμφέροντα που αφορούν στην κατανομή, στη διατήρηση ή στη μεταβίβαση της δύναμης είναι αυτά που αποφασίζουν τι απάντηση θα δοθεί στο ερώτημα αυτό ή που καθορίζουν τη συγκεκριμένη απόφαση.»
Στο έργο των Καρλ Μαρξ και Φρήντριχ Ένγκελς η έννοια της εξουσίας έχει κυρίως πολιτική
και οικονομική διάσταση. Στην πιο σαφή έκφρασή της στο έργο τους ως εξουσία ορίζεται «η επιβολή της θέλησης ενός πάνω στην δίκη μας, επιπρόσθετα η εξουσία προϋποθέτει την υποταγή». Το ερώτημα που τίθεται για το υποταγμένο μέρος της σχέσης που θεωρείται το προλεταριάτο είναι «να εξακριβώσουμε αν υπάρχει τρόπος να απαλλαχτούμε από αυτήν , με δοσμένες τις συνθήκες της υπάρχουσας κοινωνίας, αν μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα κοινωνικό σύστημα στο οποίο η εξουσία δεν θα έχει κανένα σκοπό και κατά συνέπεια θα εξαφανιστεί.». Επιπλέον, απαντώντας στους «αντιεξουσιαστές» της εποχής του, ο Ενγκελς τονίζει και αναρωτιέται: «Παντού η συνδυασμένη πράξη, η πλοκή διαδικασιών που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, εκτοπίζει την ανεξάρτητη δράση από μεμονωμένα άτομα. Αλλά οποιοσδήποτε μιλά για συνδυασμένη πράξη μιλάει για οργάνωση. Είναι δυνατόν να έχεις οργάνωση χωρίς εξουσία;» Η απάντηση που δίνει στο ερώτημα είναι «ότι από τη μια, κάποια εξουσία, ανεξαρτήτως πόσο διαμεσολαβημένη, και από την άλλη μια κάποια υποταγή είναι πράγματα που ανεξαρτήτως όλων των κοινωνικών οργανώσεων επιβάλλονται πάνω μας μαζί με τις υλικές συνθήκες κάτω από τις οποίες παράγουμε και διανέμουμε προϊόντα (…)Η εξουσία και η αυτονομία είναι σχετικά πράγματα που οι σφαίρες του κυμαίνονται μαζί με τις διάφορες φάσεις της ανάπτυξης της κοινωνίας.» Ο τελικός στόχος κατ’ αυτόν είναι οι δημόσιες υποθέσεις να «χάσουν τον πολιτικό τους χαρακτήρα και θα μεταμορφωθούν σε απλές διοικητικές λειτουργίες που θα συμβάλλουν στα πραγματικά συμφέροντα της κοινωνίας».
Συνεχίζεται.....
Θανάσης Τσακίρης
Μορφές εξουσίας
Α. Οικονομική Β. Πολιτική Γ. Ιδεολογική
Μορφές υποταγής
Α. Παθητική υποταγή Β. Ιδιοτελής υποταγή Γ. Απόλυτα οικειοθελής υποταγή.
Ο Βέμπερ τόνισε, επίσης, ότι «η πολιτική για μας σημαίνει την επιδίωξη να συμμετέχει κανείς στην άσκηση ισχύος (macht) ή να επηρεάσει την κατανομή της εξουσίαςείτε μεταξύ κρατών είτε μεταξύ κοινωνικών ομάδων εντός ενός κράτους. (…) Όταν λέμε ότι ένα ερώτημα είναι πολιτικό…ή ότι μια απόφαση καθορίζεται ‘πολιτικά’, αυτό που εννοούμε είναι ότι συμφέροντα που αφορούν στην κατανομή, στη διατήρηση ή στη μεταβίβαση της δύναμης είναι αυτά που αποφασίζουν τι απάντηση θα δοθεί στο ερώτημα αυτό ή που καθορίζουν τη συγκεκριμένη απόφαση.»
Στο έργο των Καρλ Μαρξ και Φρήντριχ Ένγκελς η έννοια της εξουσίας έχει κυρίως πολιτική
και οικονομική διάσταση. Στην πιο σαφή έκφρασή της στο έργο τους ως εξουσία ορίζεται «η επιβολή της θέλησης ενός πάνω στην δίκη μας, επιπρόσθετα η εξουσία προϋποθέτει την υποταγή». Το ερώτημα που τίθεται για το υποταγμένο μέρος της σχέσης που θεωρείται το προλεταριάτο είναι «να εξακριβώσουμε αν υπάρχει τρόπος να απαλλαχτούμε από αυτήν , με δοσμένες τις συνθήκες της υπάρχουσας κοινωνίας, αν μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα κοινωνικό σύστημα στο οποίο η εξουσία δεν θα έχει κανένα σκοπό και κατά συνέπεια θα εξαφανιστεί.». Επιπλέον, απαντώντας στους «αντιεξουσιαστές» της εποχής του, ο Ενγκελς τονίζει και αναρωτιέται: «Παντού η συνδυασμένη πράξη, η πλοκή διαδικασιών που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, εκτοπίζει την ανεξάρτητη δράση από μεμονωμένα άτομα. Αλλά οποιοσδήποτε μιλά για συνδυασμένη πράξη μιλάει για οργάνωση. Είναι δυνατόν να έχεις οργάνωση χωρίς εξουσία;» Η απάντηση που δίνει στο ερώτημα είναι «ότι από τη μια, κάποια εξουσία, ανεξαρτήτως πόσο διαμεσολαβημένη, και από την άλλη μια κάποια υποταγή είναι πράγματα που ανεξαρτήτως όλων των κοινωνικών οργανώσεων επιβάλλονται πάνω μας μαζί με τις υλικές συνθήκες κάτω από τις οποίες παράγουμε και διανέμουμε προϊόντα (…)Η εξουσία και η αυτονομία είναι σχετικά πράγματα που οι σφαίρες του κυμαίνονται μαζί με τις διάφορες φάσεις της ανάπτυξης της κοινωνίας.» Ο τελικός στόχος κατ’ αυτόν είναι οι δημόσιες υποθέσεις να «χάσουν τον πολιτικό τους χαρακτήρα και θα μεταμορφωθούν σε απλές διοικητικές λειτουργίες που θα συμβάλλουν στα πραγματικά συμφέροντα της κοινωνίας».
Συνεχίζεται.....
Θανάσης Τσακίρης
No comments:
Post a Comment