Στα «Ενθέματα» της Κυριακής 8 Δεκεμβρίου

Στα «Ενθέματα» αύριο 8 Δεκεμβρίου

Στα περίπτερα εντός της «Αυγής», στο μπλογκ τους(enthemata.wordpress.com), στο facebook (Enthemata Avgis) και στο twitter: @enthemata

Κείμενα των: Kείμενα των: Πέτρου Σταύρου, Κώστα Σταμάτη, Χρήστου Ηλιάδ, Ιωάννας Μεϊτάνη,  Δημήτρη Χριστόπουλου, Νίκου Σαραντάκου, Χρήστου Κεφαλή,  Ντ. Ντ. Γκάτενπλαν, Ταρίκ Αλί

Προϋπολογισμός χωρίς ζήτηση. Ο Πέτρος Σταύρου ασχολείται όχι με αυτά που δεν θα πετύχει (όπως η μείωση της ανεργίας, η αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης κλπ.) αλλά με αυτά που θα πετύχει ο προϋπολογισμός: τη συρρίκνωση του κοινωνικού μισθού και την καταρράκωση της ζήτησης: «Ο προϋπολογισμός του 201 κάνει δυο τομές σε σχέση με το παρελθόν: Πρώτον, κονιορτοποιεί την έννοια  του κοινωνικού κράτους ως συστήματος παραγωγής βασικών υπηρεσιών, που χρηματοδοτείται από τη διαδικασία αναδιανομής του εισοδήματος. Δεύτερον, καταργεί εννοιολογικά και μακροοικονομικά τη ζήτηση, δηλαδή τις ανάγκες των εργαζομένων,  από προσδιοριστικό παράγοντα του παραγόμενου προϊόντος και του όποιου ρυθμού ή περιεχομένου ανάπτυξης».

Πού πηγαίνει ο συνήγορος του Πολίτη; Ο Δημήτρης Χριστόπουλοςδιαπιστώνει την ουσιαστική  απουσία του Συνήγορου από τον δημόσιο χώρο:«Ο Συνήγορος ολοένα και ισχναίνει στον δημόσιο λόγο της χώρας. Φοβάμαι πως η Αρχή αντιλαμβάνεται το ρόλο της ως ένας in vitro Ombudsman, ο οποίος ενώ η κοινωνία καίγεται, αυτός κάνει πως δυσκολεύεται να νιώσει τη φωτιά». Και κάνει κριτική, επειδή πιστεύει ότι, ακριβώς αυτή την εποχή, έχει χώρο για έναν νέο και πολύ ουσιαστικό ρόλο: «Έναν ρόλο εξωστρεφή, ενεργό, πιο κοντά στους ανθρώπους που υποφέρουν: όχι για να τους παρηγορήσει με λαϊκισμούς, αλλά για να εμπνεύσει το αίσθημα ότι ένα κομμάτι αυτού του διαλυμένου κράτους αφουγκράζεται την οδύνη που βιώνει η κοινωνία σήμερα και παλεύει να της δώσει μια θεσμικά ενδεδειγμένη διέξοδο».

Φτωχοί και κυνηγημένοι στην Ελλάδα της κρίσης. H Σάρα και το μαγκάλι.  «Ο θάνατος της Σάρας», γράφει ο Χρήστος Ηλιάδης, αναδεικνύει τραγικά δύο κεντρικά προβλήματα της σημερινής ελληνικής κοινωνίας»: ότι «ο περιορισμός των κοινωνικών δικαιωμάτων κάτω από ένα «κατώφλι» αξιοπρεπούς διαβίωσης επιφέρει ευθείες παραβιάσεις και των θεμελιωδών ατομικών δικαιωμάτων -- όπως το δικαίωμα στη ζωή και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Επίσης, την ανύπαρκτη πολιτική ένταξης των μεταναστών που ζουν χρόνια στη χώρα μας […] . Είναι άλλωστε πρόδηλο γιατί η μητέρα δεν ζήτησε τη βοήθεια των κοινωνικών υπηρεσιών του δήμου. Όχι λόγω της “αξιοπρέπειάς” της, όπως αναφέρουν τα σχετικά ρεπορτάζ, αλλά λόγω του φόβου απέλασης, αφού οι τοπικές αρχές θα ήταν υποχρεωμένες να την καταγγείλουν για παράνομη διαμονή».

Tα σπασμένα (τζάμια) της δικαιοσύνης. Για την αθώωση των αστυνομικών που είχαν εισβάλει στο Δίκτυο. Γράφει η Ιωάννα Μεϊτάνη: «Όταν το δικαστήριο αγνοεί τα αποδεικτικά στοιχεία, δείχνει και επιβάλλει τον τσαμπουκά του. Τον τσαμπουκά αυτόν τον μεταφέρει έμμεσα αλλά σαφώς και στα “όργανα της τάξης”, τα οποία μαθαίνουν από μικρά, με κάθε τέτοια εξοργιστική απόφαση, ότι μπορούν να δρουν ανεξέλεγκτα να πουλάνε ματσίλα και τσαμπουκά, ότι οι δρόμοι είναι δικοί τους, κι αν τύχει να φάνε καμιά μήνυση δεν πειράζει, τόσους και τόσους συναδέλφους τους έχουν αθωώσει τα δικαστήρια…».

«Η πρωτεύουσα του κόσμου» για τους διανοούμενους του Μεσοπολέμου. Ο Βάρναλης στο Παρίσι. Συνέντευξη. Ο Νίκος Σαραντάκος μιλάει για τον Βάρναλη, το έργο του, το Διαδίκτυο και άλλα, με την ευκαιρία της κυκλοφορίας του τόμου Γράμματα από το Παρίσι  του Κώστα Βάρναλη, τον οποίο επιμελήθηκε (μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Αρχείο»): «Ειδικά όμως για τον Βάρναλη, η διαμονή του στη γαλλική πρωτεύουσα άλλαξε ολότελα τη ζωή του, αφού στο Παρίσι προσέγγισε ο Βάρναλης τον μαρξισμό και από ιδεαλιστής εθνικιστής έγινε κομμουνιστής, και μάλιστα σε σχετικά ώριμη ηλικία, με κλεισμένα τα 35 του χρόνια. Το πόσο σημάδεψε το Παρίσι τη ζωή του δεν έπαυε να το τονίζει όλα τα κατοπινά χρόνια. “Εκεί λέω πως ωρίμασα ιδεολογικά και τεχνικά», είπε το 1946 και, πιο δραματικά, ένα-δυο χρόνια πριν από τον θάνατό του: “Δε γνώρισα ανθρωπιά και ελευθερία παρά στα λίγα χρόνια που έζησα στο Παρίσι”».

Το σκάκι στην εποχή της παγκοσμιοποίησης. Γράφει ο Χρήστος Κεφαλής, με αφορμή την ανάδειξη του εικοσιτριάχρονου Νορβηγός Κάρλσεν ως παγκόσμιου πρωταθλητή: «Ο παράγοντας που άλλαξε την κατάσταση, όπως και σε άλλους τομείς, ήταν η ορμητική είσοδος της τεχνολογίας. Από τη μια, η δημιουργία πολύ ισχυρών σκακιστικών προγραμμάτων, που αποδίδουν πλέον σε επίπεδο παγκόσμιου πρωταθλητή, και βάσεων δεδομένων με όλες τις ως τώρα παρτίδες, θεωρητικές αναλύσεις κ.λπ., έκανε προσιτές σε όλους ισότιμα τις σκακιστικές γνώσεις. Από την άλλη, το Διαδίκτυο επιτρέπει την άμεση παρακολούθηση των τελευταίων εξελίξεων και αντιμετώπιση ισχυρών αντιπάλων σε κάθε γωνιά του πλανήτη».

ΑΝΤΡΕ ΣΙΦΡΙΝ, Ο ΓΙΓΑΝΤΑΣ ΤΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ

Ο γαλλοαμερικανός Αντρέ Σιφρίν, διανοούμενος ανεξάρτητος εκδότη, θρύλος στον χώρο του βιβλίου,  πέθανε την περασμένη Κυριακή, σε ηλικία 78 χρονών. Οι  νεκρολογίες του Tariq Ali και του δημοσιογράφου D.D.Guttenblat

1. Φανατικά ανεξάρτητος και ριζοσπάστης. Γράφει ο Ταρίκ Αλί:«Είναι πλέον κοινότοπο να χαρακτηρίζουμε ανθρώπους όπως ο Σιφρίν ως «παλιομοδίτες» εκδότες. Εκείνο που πραγματικά θέλει να δηλώσει αυτός ο χαρακτηρισμός είναι ότι ετούτοι οι άνθρωποι διαβάζουν ένα βιβλίο προτού αποφασίσουν να το εκδώσουν,  εκτιμούν την αξία που προσδίδουν τα καλά βιβλία σε κάθε πολιτισμό, αρνούνται να τα αντιμετωπίσουν αποκλειστικά σαν εμπορεύματα που η αξία τους αποτυπώνεται μόνο στους πίνακες των πωλήσεων». (μετάφραση: Δημήτρης Ιωάννου)

2. Έξαψη και ενθουσιασμός. Γράφει ο Ντ. Ντ. Γκάντεμπλατ: «Προσπαθήστε να φανταστείτε τον κόσμο μας χωρίς τα έργα του Νόαμ Τσόμσκυ, της Μαργκερίτ Ντυράς, της Μπάρμπαρα Έρενραϊχ, του Μισέλ Φουκώ, του Έντουαρντ Σαΐντ ή του Στατζ Τέρκελ. Έτσι θα αποκτήσετε μια αίσθηση του αντίκτυπου που είχε στην πνευματική ζωή του καιρού μας ο Αντρέ Σίφριν. Ως εκδότης του Pantheon Books, εξέδωσε όλους αυτούς τους συγγραφείς, που δεν αποτελούν παρά ένα μικρό δείγμα ενός μακρότατου καταλόγου που περιλαμβάνει επίσης τον Χούλιο Κορτάσαρ, τη Σιμόν ντε Μπωβουάρ, τον Ρ. Ντ. Λαινγκ, τον Γκούναρ Μύρνταλ, τον Ζαν-Πωλ Σαρτρ και τον Γκύντερ Γκρας». (μετάφραση: Δημήτρης Ιωάννου)

***

Προς ένα χειραφετητικό ιδεώδες για την παιδεία. Γράφει ο Κώστας Σταμάτης: «Η γνώση και η μάθηση αξίζουν κάτι σπουδαιότερο από το να συνεισφέρουν στην ικανοποίηση άμεσων βιοτικών αναγκών ή στην αναπλήρωση της φυσικής ένδειας. Διαμορφώνουν ορίζοντα νοήματος και επιτρέπουν στα πρόσωπα να αναπτύξουν τον εαυτό τους στην κοινωνία και με μέριμνα για τους άλλους. Πιστεύουμε στην άρρηκτη συνάρτηση μεταξύ γνώσης, ελευθερίας και ευθύνης».