Tsakthan Daily, 29 October 2009 - Η θεωρία της ορθολογικής επιλογής και η κριτική της

Tsakthan Daily, 29 October 2009
Η θεωρία της ορθολογικής επιλογής και η κριτική της

Μια από τις ενδιαφέρουσες θεωρητικές σχολές στην «αστική πολιτική επιστήμη» είναι αυτή της «ορθολογικής επιλογής». Πρόκειται για μια σειρά θεωριών που σχετίζονται με την ατομικιστική επιστημολογική αντίληψη, βασική αρχή της οποίας είναι η απόδοση και ερμηνεία των κοινωνικών φαινομένων στις σκέψεις, επιλογές και πράξεις των ατόμων. Ένα σημαντικό καθήκον στις σημερινές συνθήκες είναι η αριστερή κριτική της. Ας δούμε, λοιπόν, με κριτικό μάτι τη βασική της θέση. Η έννοια της «ταξικής συνείδησης» σχετίζεται ουσιαστικά με την έννοια της αλληλεγγύης. Οι θεωρίες περί ορθολογικής επιλογής στηρίζονται σε μια ατομικιστική μεθοδολογία των κοινωνικών επιστήμων που έχει ως αφετηρία τη θέση ότι «…όλα τα κοινωνικά φαινόμενα –η δομή τους και η αλλαγή τους- είναι κατ’ αρχήν εξηγήσιμα κατά τρόπους που αφορούν μόνο τα άτομα, τις ιδιότητές τους, τους στόχους τους, τις πεποιθήσεις και τις ενέργειές τους.» Όλα τα δρώντα υποκείμενα θεωρούνται ιδιοτελή. Η βασική θέση της κυριότερης από τις θεωρίες που στηρίζονται στην «ορθολογική επιλογή», δηλαδή της «οικονομικής θεωρίας της δημοκρατίας», υποστηρίζει ότι το «ορθολογικό υποκείμενο» σκέφτεται και παίρνει αποφάσεις για την επίτευξη στόχων με βάση τον ορθό λόγο σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας. Αυτή η μεθοδολογική βάση ταυτίζεται με τον ορθολογισμό της κλασικής οικονομικής ανάλυσης που διακρίνεται από δύο ξεχωριστά αλληλοσυνδεόμενα βήματα: «α) την ανακάλυψη των στόχων τους οποίους επιδιώκει ο οικονομικός παράγοντας που παίρνει αποφάσεις και (β) την ανάλυση των μέσων με τα οποία είναι λογικότερο να επιδιώξει την επίτευξη των στόχων του, δηλ. ζητείται η ελάχιστη δυνατή εισροή από τους σπανίζοντες πόρους.» Η θεωρία κατασκευάζει έτσι ένα «ορθολογικό υποκείμενο το οποίο έχει τα εξής χαρακτηριστικά: «(1) Μπορεί πάντα να παίρνει μια απόφαση όταν αντιμετωπίζει μια σειρά εναλλακτικών δυνατοτήτων. (2) Ταξινομεί όλες τις εναλλακτικές δυνατότητες που έχει σύμφωνα με τις προτιμήσεις του, με τέτοιο τρόπο ώστε η μία είτε να είναι προτιμότερη από μία άλλη είτε να τον αφήνει αδιάφορο είτε να είναι κατώτερη σε προτίμηση από κάποια άλλη. (3) Η κατάταξη των προτιμήσεών του έχει τη μεταβατική του ιδιότητα. (4) Επιλέγει πάντα μεταξύ των εναλλακτικών δυνατοτήτων εκείνη που τοποθετείται ψηλότερα στην κλίμακα των προτιμήσεών του. Και (5) παίρνει πάντα την ίδια απόφαση κάθε φορά που αντιμετωπίζει τις ίδιες εναλλακτικές δυνατότητες».
Οι θεωρητικοί της «ορθολογικής επιλογής» υποστηρίζουν ότι «κάθε ομάδα ή οργάνωση, μικρή ή μεγάλη, είναι προσανατολισμένη προς τη επίτευξη ενός συλλογικού ωφελήματος το οποίο από τη φύση του το απολαμβάνουν όλα τα μέλη της ομάδας. Μολονότι όλα τα μέλη τη ομάδας έχουν επομένως ως κοινό συμφέρον την επίτευξη αυτού του συλλογικού ωφελήματος δεν έχουν ωστόσο ως κοινό συμφέρον την πληρωμή του κόστους που είναι απαραίτητο για την παροχή αυτού του συλλογικού ωφελήματος. Κάθε μεμονωμένο άτομο θα προτιμούσε να πληρώσουν οι άλλοι ολόκληρο ο κόστος, ενώ συνήθως ωφελείται είτε πληρώσει μέρος του κόστους είτε όχι». Έτσι, ο ορθολογικός ατομικιστικής εργάτης θα αποφύγει το κόστος της συμμετοχής του ως μέλος της συνδικαλιστικής οργάνωσης αφού θα ωφελείται από τα επιτεύγματα της συλλογικής διαπραγμάτευσης ακόμη και αν δεν είναι μέλος του συνδικάτου. Το παράδοξο της θεωρητικής αυτής προσέγγισης έγκειται στο ότι δεν αντιλαμβάνεται ότι σε περίπτωση που αυτή η στάση ήταν γενική η συλλογική διαπραγμάτευση δεν θα είχε κανένα νόημα στο μέτρο που δεν θα υπήρχαν συνδικαλιστικές ενώσεις ή άλλες οργανώσεις. Όμως, δεν είναι μόνο ατομικιστές και τυπικά οικονομικά ορθολογιστές οι εργάτες αλλά πολλές φορές θεωρούν ότι αποτελούν μέλη μιας ευρύτερης συλλογικότητας με την οποία δεν ταυτίζονται στη βάση εγωιστικών όρων. Η κύρια λαθεμένη υπόθεση της θεωρίας της ορθολογικής επιλογής είναι ότι υποθέτει πως οι εν λόγω άνθρωποι - δηλαδή οι εργάτες που είναι μέλη των συνδικάτων – έχουν πληροφορίες και επίγνωση για όλους τους λόγους των ενεργειών και της δράσης τους καθώς και για κάθε πλευρά του περιβάλλοντος στο πλαίσιο του οποίου δρουν. Από την άλλη, δεν είναι ανάγκη όλοι να χρησιμοποιούν τους ίδιους όρους που χρησιμοποιούν οι κοινωνικοί επιστήμονες όταν αναλύουν τις συνθήκες και τα αποτελέσματα των πράξεών τους. Πέραν τούτων, η θεωρητική αυτή προσέγγιση με το να θεωρεί τους εργάτες απολύτως ορθολογικά υποκείμενα που απλώς επιδιώκουν το συμφέρον τους αδυνατεί να εντοπίσει τα προσδιοριστικά κοινωνικά – ταξικά χαρακτηριστικά των υποκειμένων, δηλαδή το επάγγελμα, τη θέση στην ιεραρχία, το κοινωνικό φύλο, την ηλικία, την κατοχή ή όχι προσωπικής ιδιοκτησίας (π.χ. ιδιόκτητη κατοικία) κλπ. Έτσι, αφήνεται να εννοηθεί ότι τα (ιδιοτελή) άτομα επιδιώκουν, ανεξαρτήτως κοινωνικής τάξης, να προωθήσουν τα ατομικά τους συμφέροντα απλώς και μόνο βάσει της ορθής λογικής. Γι’ αυτό ιδρύουν ή συμμετέχουν στα σωματεία, τα συνδικάτα ή τις ενώσεις. Συνεπώς, η θεωρία της «ορθολογικής επιλογής» αδυνατεί να ορίσει και να κατανοήσει έννοιες όπως κοινωνική τάξη, αλτρουισμός, αμοιβαιότητα και εμπιστοσύνη που αποτελούν βασικές αρχές και έννοιες γύρω από τις οποίες στρέφεται η δημιουργία συνδικάτων και άλλων εργατικών ενώσεων.

Θανάσης Τσακίρης

http://tsakiris.snn.gr
http://tsakthan.blogspot.com
http://tsakthan.wordpress.com
http://antiracistes.wordpress.com
http://homoecologicus.wordpress.com
http://leftypedia.wordpress.com
http://greekunions.wordpress.com
http://femininmasculin.wordpress.com
http://ilioupoli.wordpress.com

Η πόλη κοιμάται

Στίχοι: Μιχάλης Μαρματάκης
Μουσική: Λαυρέντης Μαχαιρίτσας
Πρώτη εκτέλεση: Τερμίτες

Η πόλη κοιμάται μα εγώ ξαγρυπνώ
πίσω απ’ τα τζάμια σας τον ύπνο σας κοιτάζω
τις κλειδωμένες πόρτες σας τις βάφω με λευκό
και ένα σταυρό στο κέντρο τους χαράζω

Και όταν ξυπνήσετε και θα δείτε το σταυρό
να θυμηθείτε τις εικόνες στις κηδείες
γιατί σαν πρόβατα με θάνατο αργό
βαδίζετε και εσείς σαν παθιαστές πορείες

Η πόλη κοιμάται μα εγώ ξενυχτώ
πίσω απ’ τις πόρτες σας αλήτικα φωνάζω
τις κλειδωμένες νύχτες σας ν’ ανοίξω προσπαθώ
για να μπορώ καθρέφτες να μοιράζω

Για να κοιτάτε στους καθρέφτες στα κρυφά
τον εαυτό σας να γεμίζει ένα κουστούμι
με ησυχία ψυχραιμία και λεφτά
και γλυκερή ζωή σαν το λουκούμι

Η πόλη κοιμάται μα εγώ ξαγρυπνώ
πίσω απ’ τα τζάμια σας τον ύπνο σας κοιτάζω
τις κλειδωμένες νύχτες σας ν’ ανοίξω προσπαθώ
για να μπορώ καθρέφτες να μοιράζω

Για να κοιτάτε στους καθρέφτες στα κρυφά
τον εαυτό σας να γεμίζει ένα κουστούμι……….



ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ
Πρωτότυπη διαμαρτυρία οικολόγων
Πέμπτη, 29 Οκτωβρίου 2009 07:00
URL: http://www.naftemporiki.gr/news/redirstory.asp?id=1734286



Μια έκπληξη ανέμενε χθες τους τουρίστες που βρέθηκαν στην Πύλη του Βραδεμβούργου στο Βερολίνο. Τουλάχιστον 200 ομοιώματα σκηνών, στο μέγεθος ενός κουτιού υποδημάτων, (φωτογραφία) είχαν εκτεθεί μπροστά από την Πύλη, στο πλαίσιο διαμαρτυρίας οικολογικών οργανώσεων κατά της υποχρεωτικής εσωτερικής μετανάστευσης.
Εκτιμάται ότι 26 εκατομμύρια άνθρωποι στις αναπτυσσόμενες χώρες, έχουν εξαναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα τελευταία χρόνια τις κατοικίες τους λόγω πλημμυρών ή μεγάλης ξηρασίας.

ΤΑ ΝΕΑ

Οι φίλοι
Κύριε Νεόκοπε, Έχω την εντύπωση ότι ο μόνος τρόπος πλέον να ξαναγίνει η Ν.Δ. κόμμα εξουσίας είναι να επιτρέψει να ψηφίσουν και οι εχθροί. Με τιμή, Γιώργος Βέλτσος
http://www.tanea.gr/ellada.htm#startList


ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δημ. Αβραμόπουλος: Η Ν.Δ. θα ξεπεράσει την κρίση
http://www.enet.gr/?i=news.el.politikh&id=96286
Βέβαιος ότι η Νέα Δημοκρατία θα απορροφήσει τις αναταράξεις της εκλογικής ήττας εμφανίστηκε ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, επαναλαμβάνοντας την πρότασή του για εκλογή του νέου προέδρου και από πολίτες που δεν θα είναι μέλη του κόμματος. Χαρακτήρισε τον εαυτό του και τους τρεις συνυποψηφίους του για την προεδρεία εγγυητές της ενότητας.
Ο βουλευτής της Ν.Δ. εκτίμησε ότι πρέπει να είναι παρόντες στην ψηφοφορία για τη νέα ηγεσία όλοι οι Έλληνες πολίτες, "και τα μέλη του κόμματός μας αλλά και εκείνοι που πρόσκεινται ιδεολογικά στις αξίες αυτής της ιστορικής παράταξης". Χαρακτήρισε την εκλογή προέδρου κρίσιμη στιγμή. "Μέσα από αυτήν όμως θα ξεπηδήσει η ισχυροποίηση της ενότητάς μας και η προοπτική για αυτήν την παράταξη, που μην έχετε καμία αμφιβολία, ότι σύντομα θα κληθεί και πάλι να αναλάβει τις μεγάλες ευθύνες της διακυβέρνησης αυτής της χώρας", πρόσθεσε ο Δημ. Αβραμόπουλος

Επίκαιρη ερώτηση προς το ΥΠΕΠΘ
Την κατάργηση των των μαθητικών παρελάσεων ζητεί ο ΣΥΡΙΖΑ
http://www.enet.gr/?i=news.el.politikh&id=96300
Διευκρινίσεις αναφορικά με τον παιδαγωγικό ρόλο των μαθητικών παρελάσεων και τη χρησιμότητά τους ζήτησε σήμερα με ερώτησή του από το υπουργείο Παιδείας ο ΣΥΡΙΖΑ, με αφορμή την άρνηση των διδασκόντων στο 1ο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης να συμμετάσχουν οι μαθητές στην παρέλαση.
Οι βουλευτές, Τάσος Κουράκης και Γρηγόρης Ψαριανός επέκριναν την ηγεσία του ΥΠΕΠΘ κάνοντας λόγο για “στρατικοποίηση των μαθητών και διατήρηση ενός εθίμου που χρονολογείται από την εποχή του Ιωάννη Μεταξά”.
“Υπάρχουν άλλοι, πιο αποτελεσματικοί τρόποι για να καλλιεργηθεί η ιστορική μνήμη και να βοηθηθούν οι μαθητές και οι μαθήτριες να εμβαθύνουν στο νόημα των ιστορικών γεγονότων. Ολόκληρη η μαθητική κοινότητα μπορεί να πραγματοποιεί εκδηλώσεις πολιτιστικού περιεχομένου μέσα στον χώρο του σχολείου και έτσι οι μαθητές με ποικίλες δράσεις βιωματικού χαρακτήρα να έρθουν σε άμεση επαφή με το ιστορικό παρελθόν, ώστε να καλλιεργηθεί η ιστορική τους μνήμη”, τονίζουν στην ανακοίνωσή τους οι δύο βουλευτές.

ΑΠΕ
(Ξένη δημοσίευση)-ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΥΠΟΥ-ΣΥΝ-ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΟ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ.

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΤΥΠΟΥ ΤΟΥ ΣΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΟ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ

Είναι αυτονόητη και δεδομένη η καταδίκη μας απέναντι σε κάθε είδους τρομοκρατικές και δολοφονικές επιθέσεις όπως αυτή που συνέβη στο Α.Τ. Αγ. Παρασκευής. Θέλουμε να εκφράσουμε τις ειλικρινείς μας ευχές για γρήγορη ανάρρωση των τραυματιών αστυνομικών.

Θεωρούμε ότι τέτοιου είδους ενέργειες, στο όνομα δήθεν των λαϊκών συμφερόντων, το μόνο που κάνουν είναι να αποπροσανατολίζουν την κοινωνία στο σύνολο της και να την ωθούν σε συντηρητική αναδίπλωση.

Ήδη, από τις πρώτες ώρες, ο Πρόεδρος της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, επικοινώνησε με τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη, κ. Χρυσοχοΐδη, για να ενημερωθεί για το συμβάν ενώ ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Θανάσης Λεβέντης, επισκέφτηκε το νοσοκομείο όπου νοσηλεύονται οι τραυματίες αστυνομικοί.

ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ 28/10/2009

ΗΜΕΡΗΣΙΑ

Χάνει έδαφος ο Νικολά Σαρκοζί
29/10/2009
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=12337&subid=2&pubid=19873140
Κάθετη πτώση σημειώνει η δημοτικότητα του προέδρου της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί. Σε δημοσκόπηση του Ινστιτούτου BVA, μόλις το 42% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι έχουν καλή άποψη για τον Σαρκοζί, ποσοστό που τον προηγούμενο μήνα βρισκόταν στο 47%. Αντίστοιχα, το ποσοστό των Γάλλων που δήλωσε ότι έχει κακή γνώμη για τον πρόεδρο αυξήθηκε κατά 5%, φθάνοντας το 54%. Μάλιστα στο ερώτημα αν, από την εκλογή του, ο Σαρκοζί έχει κάνει «περισσότερο καλό ή περισσότερο κακό», το 50% απάντησε αρνητικά. Δημοσκόπηση της LH2 έδειξε επίσης ότι το 58% των Γάλλων κρίνει αρνητικά τις δραστηριότητες του Γάλλου προέδρου.

Ο ντε Βιλπέν υποψήφιος για την προεδρία
29/10/2009
http://www.imerisia.gr/general.asp?catid=12337&subid=20110&pubid=19873142
Την πρόθεσή του να διεκδικήσει την προεδρία της Γαλλίας στις εκλογές του 2012 ανακοίνωσε χθες ο πρώην πρωθυπουργός Ντομινίκ ντε Βιλπέν. Εκμεταλλευόμενος τη δημοτικότητα που του προσφέρει η δίκη του για απόπειρα εμπλοκής του προέδρου Σαρκοζί σε σκάνδαλο, ο ντε Βιλπέν επισήμανε ότι «θέλει να εργαστεί για μία εναλλακτική δύναμη». Οι αναλυτές εκτιμούν ότι τυχόν αθώωσή του θα εκτινάξει τη δημοτικότητά του στα ύψη. Και παρότι η δυνατότητα εκλογής του στην προεδρία είναι μάλλον ισχνή, δεδομένης της συσπείρωσης γύρω από τον Σαρκοζί, εκτιμάται ότι ο ντε Βιλπέν μπορεί, το 2012, να αποσπάσει αρκετές ψήφους της Δεξιάς ώστε να στερήσει από τον άσπονδο φίλο του τη νίκη.


ΕΘΝΟΣ
http://www.ethnos.gr/general.asp?catid=11381&subid=20110&pubid=7608836



Στους δρόμους οι φοιτητές της Αυστρίας
Αντίδρούν στα σχέδια του υπουργείου Επιστημών για την επανεισαγωγή διδάκτρων και τους περιορισμούς στην πρόσβαση στα πανεπιστήμια
29/10/2009
Διαδηλώσεις διαμαρτυρίας πραγματοποίησαν την Τετάρτη στην Βιέννη και σε άλλες πόλεις της Αυστρίας χιλιάδες φοιτητές, με αίτημα τη δωρεάν παιδεία και καλύτερες συνθήκες στα πανεπιστήμια.
Οι διαδηλωτές στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης δημοσίευσαν ανοιχτή επιστολή προς την κυβέρνηση, καλώντας την να διατηρήσει τον ελεύθερο και δωρεάν χαρακτήρα της ανώτατης παιδείας στη χώρα και να διαθέσει περισσότερα κονδύλια γι' αυτήν.
Οι κινητοποιήσεις αποτέλεσαν αντίδραση στους σχεδιασμούς του υπουργείου Επιστημών για την επανεισαγωγή διδάκτρων και την επιβολή περιορισμών στην πρόσβαση στα πανεπιστήμια.
Πέρα από τους αρκετές χιλιάδες νέους που συμμετείχαν στην διαδήλωση στην Βιέννη, κινητοποιήσεις σημειώθηκαν επίσης στο Ζάλτσμπουργκ, το Γκρατς, το Κλάγκενφουρτ και το Λιντς.
Οι φοιτητές που έχουν καταλάβει το μεγαλύτερο αμφιθέατρο του πανεπιστημίου της Βιένης τις τελευταίες ημέρες ανακοίνωσαν χθες Τετάρτη ότι περιμένουν να υπάρξει συνάντηση με τον υπουργό Επιστημών Johannes Hahn. "Το πρόγραμμά μας είναι ευέλικτο, διότι δε θα φύγουμε", ανέφερε η επιστολή τους.
Ο Χαν ανακοίνωσε ότι θα συναντηθεί με τους ηγέτες των φοιτητών αργότερα την Πέμπτη.
Μετά την κατάργηση των διδάκτρων την περασμένη χρονιά, ο αριθμός των Αυστριακών και των Γερμανών φοιτητών που ενεγράφησαν στις σχολές της χώρας σημείωσε αλματώδη αύξηση. Με εξαίρεση μερικά εκπαιδευτικά πεδία όπως αυτό της Ιατρικής, δεν υπάρχουν εισαγωγικές εξετάσεις στα πανεπιστήμια της Αυστρίας.
Την Τρίτη, ο κυβέρνηση ονόμασε το Γιοχάνες Χαν υποψήφιο για τη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή.


Η σύνοδος των κλόουν!
http://www.ethnos.gr/general.asp?catid=11512&subid=20110&pubid=7236916
Στο συνέδριο συμμετέχουν κλόουν από το Μεξικό, την Κεντρική Αμερική και τις ΗΠΑ για τέσσερις ημέρες
20/10/2009 8:44:03 πμ
Εκατοντάδες κλόουν από όλη την Λατινική Αμερική συγκεντρώθηκαν στην Πόλη του Μεξικού για τη 14ο Διεθνές Συνέδριο των Κλόουν...
Στο συνέδριο συμμετέχουν κλόουν από το Μεξικό, την Κεντρική Αμερική και τις ΗΠΑ για τέσσερις ημέρες δίνοντας το παρών σε εργαστήρια, σχολικές αίθουσες, διαγωνισμούς και παραστάσεις.
Πολλοί από αυτούς είναι επαγγελματίες, που κάνουν τη ζωή τους διασκέδαση.
Ένας από τους κλόουν είπε ότι το επάγγελμα αυτό ήταν μία εξαιτετική ευκαιρία για καριέρα. "Είναι ένα αξιοσέβαστο επάγγελμα, που μπορεί να το κάνει ο καθένας, από τον νεότερο μέχρι τον πιο γέρο", τόνισε.
Ο κλόουν Τόμας Μοράλες, δήλωσε ότι ελπίζει να ανοίξει μία σχολή κλόουν και σχεδιάζει να μαζέψει χρήματα προκειμένου να κάνει την επιθυμία του πραγματικότητα.