Στα «Ενθέματα» αύριο 26 του Γενάρη:Κείμενα των: Δημήτρη Χριστόπουλου, Στάθη Λιανού Λιάντη, Λεωνίδα Καλλιβρετάκη, Αθηνάς Αθανασίου, Τζούντιθ Μπάτλερ, Ειρήνης Αβραμοπούλου, Ελένης Πορτάλιου, Μαρίας Καλντζοπούλου, Αχμέτ Ινσέλ

Στα «Ενθέματα» αύριο 26 του Γενάρη

Στα περίπτερα εντός της «Αυγής», στο μπλογκ τους (enthemata.wordpress.com), στο facebook (Enthemata Avgis) και στο twitter: @enthemata

Κείμενα των: Δημήτρη Χριστόπουλου, Στάθη Λιανού Λιάντη, Λεωνίδα Καλλιβρετάκη, Αθηνάς Αθανασίου, Τζούντιθ Μπάτλερ, Ειρήνης Αβραμοπούλου, Ελένης Πορτάλιου, Μαρίας Καλντζοπούλου, Αχμέτ Ινσέλ

  

Οι «κομμένες κεφαλές» της διαφθοράς Ο Δημήτρης Χριστόπουλος, ξεκινώντας από τα επεισόδια Λιάπη  και τα σκάνδαλα ΤΤ και εξοπλιστικών, μας μιλάει για τη διαφθορά, την τιμωρία και την τιμωρία: «Το κυνήγι των σκανδάλων και η πομπώδης ανάδειξη της σαπίλας του ελληνικού αστισμού αποδίδουν πρόσκαιρα μόνο πολιτικά οφέλη: τη σχετική ρητορική, από μόνη της, μπορούν εύκολα να την οικειοποιηθούν όλοι οι πολιτικοί χώροι, με πρώτη και καλύτερη την Ακροδεξιά. […] Τα φαινόμενα αυτά μπορεί να βοηθάνε δημοσκοπικά (και) την Αριστερά, όσο όμως αυτή δεν δουλεύει πολιτικά για να τα εντάξει στο κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο που τους αρμόζει, αναζητώντας ταυτόχρονα μηχανισμούς λογοδοσίας και συντεταγμένης παύσης της ατιμωρησίας, τότε τα φαινόμενα αυτά οπλίζουν αποτελεσματικά το χέρι του αντιπάλου. […]  Τα σκάνδαλα συνιστούν ουσιωδώς άδικες πράξεις, πρώτης τάξης παραβιάσεις των δικαιωμάτων όσων χάνουν, με τον α΄ ή β΄ τρόπο, την πρόσβαση στα δημόσια αγαθά εξαιτίας των υπεξαιρέσεων. Τη διαφθορά, λοιπόν, θα πρέπει να τη υποστασιοποιούμε περισσότερο από την πλευρά εκείνων που εξαιτίας της χάνουν την πρόσβαση σε ένα κοινωνικό αγαθό, παρά από την οπτική του θύτη. Έτσι συμβάλλουμε σε μια ουσιαστική αποτίμηση και τιμώρηση, αναδεικνύοντας τι πραγματικά χάνουν τα μέλη του κοινωνικού συνόλου».

Φαρμακονήσι: Τι προβλέπουν οι θεσμοί για την απόγνωση; Η Μαρία Καλαντζοπούλου γράφει για τους νεκρούς ναυαγούς, τα ΜΜΕ και την κυβέρνηση, την απόγνωση, τη ζωή και τον θάνατο: «Την περασμένη Κυριακή, μια βάρκα με 28 απελπισμένους από το Αφγανιστάν και τη Συρία κόντεψε να φτάσει σε ελληνικό έδαφος, στο Φαρμακονήσι. Η πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης και της Ε.Ε. το απέτρεψε. Γιατί, όποια εκδοχή κι αν δεχτούμε για τις συνθήκες του ναυαγίου, το μόνο που σίγουρα γνωρίζουμε είναι ότι μπροστά στα μάτια, μέσα στα χέρια, των διεκπεραιωτών αυτής της πολιτικής πνίγηκαν εννιά παιδιά και τρεις γυναίκες. […] Κι αυτοί που πάλεψαν και κατάφεραν να σωθούν, ειδικά όσοι έχασαν τα παιδιά και τις γυναίκες τους λογίζονται στους ζωντανούς, ενώ αν το καλοσκεφτούμε είναι μάλλον ζωντανοί-νεκροί».

Δυο-τρία πράγματα που ξέρω για τον Κώστα Φιλίνη. Ο Λεωνίδας Καλλιβρετάκης γράφει για τον Κώστα Φιλίνη, τη θεωρία των παιγνίων, την άποψή του για τους «γεγέδες» και το ροκ, και καταθέτει μια προσωπική εμπειρία από τη γνωριμία του μαζί του, στο πλαίσιο της έρευνάς του για τους νεκρούς του Πολυτεχνείου. Και μέσα από τα τρία αυτά παραδείγματα μας μιλάει για τη σκέψη του, τη  ευρύτητα του πνεύματός του και το ήθος του.

Κρίση, κριτική και οι δυνατότητες της πολιτικής. Συνέντευξη. Η Αθηνά Αθανασίου και η Τζούντιθ Μπάτλερ, με την ευκαιρία της κυκλοφορίας του βιβλίου τους Dispossession: The Performative in the Political μιλάνε στην Ειρήνη Αβραμοπούλου για την αποστέρηση, την αναγνώριση, την πληθυντική επιτελεστικότητα, την κρίση, τον νεοφιλελευθερισμό, τα κινήματα.

Αθηνα Αθανασίου: «Τα σημερινά καθεστώτα διαχείρισης της κρίσης περιλαμβάνουν την καταστροφή των δημόσιων χώρων και υπηρεσιών, την εμβάθυνση των ανισοτήτων, τον ευτελισμό της εργασίας, τη βιοπολιτική κατάληψη της ζωής από την οικονομία, τον κρατικό απολυταρχισμό και τη λήψη αυταρχικών μέτρων κοινωνικής κανονικοποίησης. Ο νεοφιλελευθερισμός δεν αφορά μόνο την αναδιάρθρωση της καπιταλιστικής οικονομίας της αγοράς, αλλά επίσης μια νεοσυντηρητική κυβερνο-λογική, η οποία περιλαμβάνει, εκτός από την αναδιανομή κεφαλαίων, και μια αναδιάταξη του κοινωνικού και του πολιτικού και, κυρίως, των κανονιστικών προϋποθέσεων της πολιτικής υποκειμενικότητας. Σε μια Ευρώπη που γίνεται μάρτυρας της έξαρσης νεοναζιστικών ιδεολογιών και πρακτικών, η πολιτική που παράγει «περιττούς» και απεγνωσμένους ανθρώπους σχετίζεται πολλαπλώς με τον φασισμό, τον ρατσισμό και την ακραία εθνικιστική ιδέα της ομοιογενούς και αποκλειστικής κοινότητας, μαζί με θεμελιώδεις συνιστώσες της όπως ο ηγεμονικός ανδρισμός και η ετεροκανονικότητα».

Τζούντιθ Μπάτλερ: «Το κράτος αποσυνδέεται, ολοένα και περισσότερο, από το καθήκον της εκπροσώπησης της λαϊκής βούλησης και γίνεται ένα όχημα επέκτασης των αγορών. Τα μαζικά κινήματα του δρόμου αποτελούν έτσι την εκδήλωση της λαϊκής κυριαρχίας, τη στιγμή ακριβώς που το κράτος εγκαταλείπει τις υποχρεώσεις του σχετικά με την εκπροσώπηση του λαού και τη διαφύλαξη του δημόσιου χώρου και των δημόσιων αγαθών, ενώ προσδένεται στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Η βασική πολιτική απαίτηση των καιρών μας είναι η διακοπή και η έκθεση της φυσικοποίησης και της επιτάχυνσης αυτής της διαδικασίας, καθώς και η επανεπικύρωση του «λαού», ώστε η δημοκρατία να γίνει αντικείμενο δημόσιας συνάρθρωσης και διαβούλευσης».

Ομολογημένη πίστη, ανομολόγητες προθέσεις. Με αφετηρία τις πρόσφατες εγκλήσεις της ΝΔ και συντηρητικών κύκλων στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ να «ομολογήσει» αν είναι άθεος, ο Στάθης Λιανός Λιάντης γράφει: «Στον δημόσιο χώρο υπάρχουν δύο ειδών ομολογίες πίστης· αυτή των ομολογητών μαρτύρων ενώπιον της κοσμικής εξουσίας, που τους οδηγεί συνειδητά στον θάνατο, και η ψευδ-ομολογία που γίνεται ανέξοδα με σκοπό τον έπαινο των ανθρώπων. Ο Φαρισαίος της γνωστής παραβολής αυτοδικαιώνεται μπροστά στο ιερό του ναού, ενώ η υπερήφανη προσευχετική του διακήρυξη τον αποκόπτει αντί να τον ενώνει με τον Θεό. Αυτός και οι μιμητές του είναι έμπρακτα άθεοι, ενώ όσοι αμφιβάλλουν για την πορεία προς τον Θεό βρίσκονται στην αρχή του μονοπατιού, που πολλοί θρησκευόμενοι έχουν χάσει».

Kοινωνικές και χωρικές ανατροπές στην Αθήνα της κρίσης. Η Ελένη Πορτάλιου αναλύει τις αλλαγές στην κοινωνία και τον χώρο της πόλης που επέφερε η κρίση: «Είπαμε για τον κοινωνικό κατακερματισμό που επιβάλλουν οι σημερινές συνθήκες φτώχειας, φόβου, ανασφάλειας και καταστολής. Αλλά η κοινωνία είναι αντιφατική και εκπλήσσουσα. Μέσα της γεννήθηκαν και αναδύθηκαν στη δημόσια σφαίρα της συνομιλίας και του δρόμου δύο πρωτότυπες μαζικές μορφές κοινωνικότητας και ανανέωσης της πολιτικής των αποκάτω: το κίνημα των Αγανακτισμένων και το κίνημα Αλληλεγγύης που μετέτρεψε τη διαμαρτυρία σε ενεργητική δράση για την επιβίωση και την αξιοπρέπεια. Εκατοντάδες “στέκια αλληλεγγύης” απαντούν στο θέμα της τροφής και των ειδών πρώτης ανάγκης, δεκάδες κοινωνικά ιατρεία-φαρμακεία καλύπτουν κενά στην υγεία, κοινωνικά φροντιστήρια και σχολεία ξένων γλωσσών στεγάζονται κυρίως σε δημόσια εκπαιδευτήρια, ενώ πολιτιστικές δράσεις διαχέονται στην πόλη, εμφανίζονται προγραμματισμένα ή αναπάντεχα σε κάθε γειτονιά. […] Για να αποδώσουν όμως όλες οι παραπάνω χωρικές και κοινωνικές εφεδρείες, για να κατευθυνθούν στη σύνθεση ενός κοινού σχεδίου κοινωνικής, παραγωγικής και χωρικής ανασυγκρότησης, μέσα από το οποίο θα αναδυθεί η εναλλακτική πόλη, είναι αναγκαία η ρήξη με την πολιτική μνημονιακή συνθήκη, η οποία διαρκώς επιδεινώνει τη φτώχεια, οδηγώντας στην κατάρρευση της πόλης, στην επιτήρηση και την καταστολή».

Τέλος εποχής για την Τουρκία. Ο Αχμέτ Ινσέλ αναλύει την πρωτοφανή κρατική κρίση που βιώνει, από τον Δεκέμβρη του 2013, η Τουρκία. Και καταλήγει: «Υπάρχει άραγε καμιά αχτίδα ελπίδας μέσα σ’ αυτό το απερίγραπτο χάος; Εφόσον οι δύο χθεσινοί συνένοχοι, Ερντογάν και Γκιουλέν, αποδειχθούν, από κοινού, οι ηττημένοι αυτής της μάχης και εφόσον η τουρκική κοινωνία σταθεί ικανή να σχεδιάσει ένα πολιτικό μέλλον χωρίς να το εμπιστεύεται στις παλαιές πολιτικές δυνάμεις, τότε η κρίση μπορεί να κυοφορήσει ένα δημοκρατικό μέλλον. Αλλιώς, ο δημοκρατικός αυταρχισμός του AKP θα δώσει τη θέση του σε κάθε είδους  ολοκληρωτισμούς, ακόμα και στον νεοφασισμό. Σε κάθε περίπτωση, η στιγμή σηματοδοτεί ένα τέλος εποχής για την Τουρκία».