Η μπαλάντα του Ναραγιάμα


Πριν από μια εικοσαετία μείναμε άφωνοι με αυτήν την εκπληκτική ταινία του Ιάπωνα σκηνοθέτη Σοχέι Ιμαμούρα . Μας είχε συγκλονίσει η έννοια της απόλυτης φτώχειας, μας είχε αποκαρδιώσει η ύπαρξη μιας ανεπαίσθητης λεπτής γραμμής μεταξύ επιβίωσης και θανάτου, μας είχε εξαγριώσει η παράδοση της καταδίκης των γέρων (ως"μη παραγωγικών") στο θάνατο με τον εξοστρακισμό τους στην χιονισμένη κορφή του Όρους Ναραγιάμα. Τέλος πάντων, μάθαμε ότι υπάρχουν ακόμη -και θα συνεχίσουν να υπάρχουν όσο υπάρχει ο καπιταλισμός και όσο ο νεοφιλελευθερισμός θα κυριαρχεί- συνθήκες απόλυτης φτώχειας και, μάλιστα, στις κοινωνίες του αναπτυγμένου καπιταλισμού της Δύσης και της Δυτικοποιημένης Ανατολής. Γιατί, παρόλο που η ταινία σε πρώτο επίπεδο αναφέρεται στο παρελθόν (υποτίθεται στο 19ο αιώνα), είναι στο μη εμφανές επίπεδο που υποδηλώνεται η επιδείνωση των κοινωνικών συγκρούσεων στα πλαίσια του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού. Την ίδια χρονιά είδαμε και την πρωτοποριακή -για την εποχή της- ταινία "Blade Runner" του Ρίντλεϋ Σκοτ. Το 2019, χρονιά κατά την οποία διαδραματίζεται η ιστορία της ταινίας και που είναι μόλις 15 χρόνια μπροστά μας, τα "αντίγραφα" εχουν πάρει τα όπλα τους εξεγειρόμενα αποσκοπώντας στην αύξηση του ορίου ζωής τους που είναι εγγεγραμμένο στα γενετικά τους κύτταρα από τον κατασκευαστή τους, ο οποίος δεν είναι άλλος από ένα ιδιωτικό οικονομικό μεγαθήριο του τομέα της βιογενετικής επιστήμης. Τα "αντίγραφα" είναι "ανθρωποειδή" που ζουν για τέσσερα χρόνια και εργάζονται στα σύνορα της γήινης αυτοκρατορίας κάπου στο διάστημα. Σε πρώτο επίπεδο, λοιπόν, είναι πλέον εμφανές ότι ο σεναριογράφος μας είχε προειδοποιήσει ότι οι άνθρωποι σε μερικά χρόνια θα γίνονταν αναλώσιμοι-απασχολήσιμοι. Εδώ είναι που έχει αρχίσει να πέφτει μέσα στην πρόβλεψή του¨: στην Ελλάδα του "νέου-νέου" ΠΑΣΟΚ του "μέλλόντός μας" που είναι κι επίσημα παρόν με την "πρόταση" της 3χρονης ανασφάλιστης απασχόλησης των νέων "για να μειωθεί η ανεργία". Χωρίς άλλα υπονοούμενα, χρειάζεται να αποδειχθεί ότι το "νέο-νέο" ΠΑΣΟΚ είναι ο κύριος εκφραστής του νεοφιλελευθερισμού στην Ελλάδα. Ευτυχώς, άρχισε να κατακάθεται η ηλεκτρονική σκόνη και να αναδεικνύεται το ζήτημα στις πραγματικές του διαστάσεις. Η ανανεωτική, ριζοσπαστική, οικολογική και κινηματική αριστερά πρέπει να δώσει τη δική της μάχη ενάντια στις δικές της αδυναμίες και να πολιτικοποιήσει το λόγο της με μαζικές κοινωνικές κινητοποιήσεις.