Από το 1981 κι ύστερα οι Ελληνικοί εκλογικοί νόμοι "ενισχυμένης αναλογικής" -με μια μικρή ανάσα το 1989- ευνοούν τα καθιερωμένα κόμματα εν ονόματι της διακυβέρνησης και οδηγούν σε δυσανάλογη κατανομή εδρών σε σχέση με τις ψήφους. Αθροιστικά αυτά τα κόμματα κερδίζουν περισσότερο από το 90% των εδρών. Επιπλέον, από το 1993 υπάρχει ένα εκλογικό κατώφλι που πρέπει να περάσει ένα πολιτικό κόμμα, προκειμένου να εξασφαλίσει την εκπροσώπησή του στο κοινοβούλιο. Υποτίθεται ότι το εκλογικό όριο του 3% αποβλέπει στον αποκλεισμό των κομμάτων εθνοτικών και θρησκευτικών μειονοτήτων, κυρίως μουσουλμανικών από την περιοχή της Θράκης, που προωθούν ανεξάρτητα τα αιτήματα των σχετικών μειονοτήτων. Στην πραγματικότητα, το κατώφλι εμπόδισε νέα κόμματα ή μεμονωμένους υποψηφίους από την είσοδό τους στη Βουλή που θα μπορούσαν να απειλήσουν την κυριαρχία των κατεστημένων κομμάτων ή/και του κοινωνικο-οικονομικού συστήματος. Το κόμμα καρτέλ είναι περισσότερο κόμματος «έντασης κεφαλαίου» και όχι «εντάσεως εργασίας», δηλαδή η εθελοντική εργασία των μελών δίνει τη θέση της στην συγκεντρωτική-επαγγελματική δραστηριότητα των κομματικών διαχειριστών/διευθυντών των οποίων οι μισθοί εξασφαλίζονται είτε με δημόσια χρηματοδότηση, είτε μέσω της διαδικασίας της απόσπασης από οργανικές θέσεις του δημόσιου τομέα.
Τα κόμματα-καρτέλ χρησιμοποιούν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, προκειμένου να επικοινωνήσουν με το «μέσο πολίτη» και, κατά συνέπεια, διαχωρίζουν τους ηγέτες από τη βάση της κομματικής οργάνωσης. Οι διαφημιστικές εκστρατείες βασίζονται περισσότερο στην μορφή παρά στο περιεχόμενο ανταποκρινόμενες στις απαιτήσεις της λογικής των μέσων μαζικής ενημέρωσης -. ιδιαίτερα των ηλεκτρονικών ΜΜΕ. Η επικράτηση του κόμματος του καρτέλ δεν σημαίνει την αναπόφευκτη κατάργηση των προηγούμενων τύπων κόμματος. Η έννοια του τύπου κόμματος είναι Βεμπεριανός «ιδεότυπος» που ορίζει τα κύρια χαρακτηριστικά που κυριαρχούν σε μια ολότητα . Η διαφορά έχει να κάνει με τους πολιτικούς στόχους και με τη βάση του κομματικού ανταγωνισμού . Στην εποχή του κόμματος καρτέλ, οι πολιτικοί στόχοι αναφέρονται στο "εγώ" και η χάραξη πολιτικής έχει γίνει τεχνοκρατική ενασχόληση κι επάγγελμα. Ο κομματικός ανταγωνισμός αναπτύσσεται με βάση τη ζήτηση για αποτελεσματική και αποδοτική διαχείριση των αναγκών του κράτους.
Η «Διακομματική συμπαιγνία» είναι μια κρίσιμη προϋπόθεση για την επιβίωση του προσωπικού του κόμματος εντός του κράτους και σε συνδυασμό με διαχειριστική λογική για την πολιτική παρέμβαση δημιουργεί διλήμματα στα κόμματα σχετικά με τον εκλογικό νόμο και το θεσμικό κανονιστικό πλαίσιο εντός του οποίου λαμβάνει χώρα ο εκλογικός ανταγωνισμός. Το ΠΑΣΟΚ είναι ήταν το κατ' εξοχήν κόμμα καρτέλ στην Ελλάδα μεταξύ 1985 και 2012.[1]
Τα κόμματα-καρτέλ χρησιμοποιούν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, προκειμένου να επικοινωνήσουν με το «μέσο πολίτη» και, κατά συνέπεια, διαχωρίζουν τους ηγέτες από τη βάση της κομματικής οργάνωσης. Οι διαφημιστικές εκστρατείες βασίζονται περισσότερο στην μορφή παρά στο περιεχόμενο ανταποκρινόμενες στις απαιτήσεις της λογικής των μέσων μαζικής ενημέρωσης -. ιδιαίτερα των ηλεκτρονικών ΜΜΕ. Η επικράτηση του κόμματος του καρτέλ δεν σημαίνει την αναπόφευκτη κατάργηση των προηγούμενων τύπων κόμματος. Η έννοια του τύπου κόμματος είναι Βεμπεριανός «ιδεότυπος» που ορίζει τα κύρια χαρακτηριστικά που κυριαρχούν σε μια ολότητα . Η διαφορά έχει να κάνει με τους πολιτικούς στόχους και με τη βάση του κομματικού ανταγωνισμού . Στην εποχή του κόμματος καρτέλ, οι πολιτικοί στόχοι αναφέρονται στο "εγώ" και η χάραξη πολιτικής έχει γίνει τεχνοκρατική ενασχόληση κι επάγγελμα. Ο κομματικός ανταγωνισμός αναπτύσσεται με βάση τη ζήτηση για αποτελεσματική και αποδοτική διαχείριση των αναγκών του κράτους.
Η «Διακομματική συμπαιγνία» είναι μια κρίσιμη προϋπόθεση για την επιβίωση του προσωπικού του κόμματος εντός του κράτους και σε συνδυασμό με διαχειριστική λογική για την πολιτική παρέμβαση δημιουργεί διλήμματα στα κόμματα σχετικά με τον εκλογικό νόμο και το θεσμικό κανονιστικό πλαίσιο εντός του οποίου λαμβάνει χώρα ο εκλογικός ανταγωνισμός. Το ΠΑΣΟΚ είναι ήταν το κατ' εξοχήν κόμμα καρτέλ στην Ελλάδα μεταξύ 1985 και 2012.[1]
Θανάσης Τσακίρης
[1] Katz Richard and Mair Peter. (1995). ‘Changing Models of Party Organization and Party Democracy: The Emergence of the Cartel Party.' Party Politics: 1:1.
Spourdalakis Michalis (1996) PASOK'S second chance, Mediterranean Politics, 1:3, 320-336,
No comments:
Post a Comment