Tsakthan Daily, 18/8/2013
Αντίσταση και επανενοποίηση της
κοινωνίας με βάση τη δημοκρατία και την ελευθερία
Η Αrendt
φτάνει στο σημείο να τονίσει ότι ακόμη και ανάμεσα στις κλασικές τυραννίες και
στον ολοκληρωτισμό υπάρχει μια ακόμη ουσιαστική διαφορά : η τυραννία ή η
στρατιωτική δικτατορία αφήνουν – συνειδητά ή ασυνείδητα, αδιάφορο, – έστω και
κάποιες ελάχιστες χαραμάδες ελευθερίας στον άνθρωπο να χαρεί την ιδιωτική του
ζωή, ο ολοκληρωτισμός σκοπεύει στο κλείσιμο κι αυτής της χαραμάδας. Η αρνητική
ελευθερία που ένα της βασικό στοιχείο είναι το «δικαίωμα στο όνειρο» θεωρείται
ως η άκρη της κλωστής που άμα την τραβήξει κανείς θα ξεσκιστεί ολόκληρο το
ψεύτικο οικοδόμημα του ολοκληρωτισμού. Γι’ αυτό και στα στρατόπεδα συγκέντρωσης
ο άνθρωπος-μάζα οδηγείται στην τέλεια απόγνωση ώστε να μην ελπίζει έστω και σε
έναν θεό, οποιοσδήποτε κι αν είναι αυτός: ο άνθρωπος, η φύση, η κοινωνία, η
ακόμη κι ο «πανταχού παρών και τα πάνθ’ ορών» που από τα γεννοφάσκια του
μαθαίνει να γνωρίζει ο κάθε άνθρωπος στα πλαίσια της διαδικασίας του
εκ-κοινωνισμού του. Οι έγκλειστοι των στρατοπέδων οδηγούνται στην απόρριψη κάθε
έννοιας περί χρησιμότητας ακόμη και του εαυτού τους. Αισθάνονται άχρηστοι. Και
ως άχρηστοι, χωρίς θεό χωρίς βουλή, οδηγούνται στα κρεματόρια ή αφήνονται στο
έλεος της παγωμένης φύσης. Ο ολοκληρωτισμός έκανε τους ανθρώπους να νοιώσουν
πως δεν έχουν καμία αξία. Νομιμοποίησε το έγκλημα όχι μόνο για τους καθ’ έξιν
κατά σύστημα εγκληματίες αλλά το έκανε αποδεκτό και από τα ίδια τα θύματα : ο
«φονιάς με το θύμα αγκαλιά» κατά την παρανόηση μιας από τις εκδοχές. Η
αντίστοιχη, αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό τελειοποιημένη, στρατηγική ακολουθήθηκε
και από την άλλη πλευρά, τη Σταλινική. Ας θυμηθούμε τις δίκες της Μόσχας: ο
αθώος ομολογούσε το έγκλημα που δεν διανοήθηκε ποτέ να διαπράξει για να σώσει
όχι τον εαυτό του αλλά τη «σοσιαλιστική» πατρίδα. Δεν ήταν οι ομολογίες μονάχα
προϊόντα βασανιστηρίων. Οι Ναζιστές και οι Σταλινικοί βασίστηκαν στη γνήσια
ανιδιοτέλεια των στρατευμένων οπαδών τους για να δηλώσουν στον έξω κόσμο ότι τα
καθεστώτα τους είναι τόσο τελειοποιημένα που ακόμη και η διαφωνία ως προς μια
επιμέρους πολιτική δεν μπορεί παρά να εντάσσεται σε μια ενιαία λογική. Η
διαφωνία είναι και αυτή προγραμματισμένη. Αντίθετα, πολλές φορές η συμφωνία με
την ολοκληρωτική ιδεολογία είναι που βάζει σε υποψία τους ολοκληρωτικούς
ηγέτες. Ενώ η σκέψη απαγορεύεται ρητώς και δια ροπάλου, εν τούτοις υπαγορεύεται
στην πράξη, για να είναι σε θέση ο ολοκληρωτικός ηγέτης να χρησιμοποιεί σαν
πιόνια μιας πολιτικής σκακιέρας τους υποταγμένους του. Στο όνομα της
αποτελεσματικότητας της πολιτικής του ο ηγέτης κάνει ρουά ματ πριν ακόμα
ξεκινήσει την παρτίδα.
Η
εξουσία έχασε την πραγματική της έννοια, κατά την Arendt, κι έγινε ωμή βία,
τρόμος, σιωπή. Όμως υπήρξαν κραυγές στη σιωπή. Αν οι ιδεολόγοι του
ολοκληρωτισμού νομίζουν πως ο ολοκληρωτισμός ποτέ δεν πεθαίνει, έχουν και δίκιο
και άδικο. Όταν ο Αδόλφος και η Εύα αυτοκτονούσαν σ’ εκείνο το Βερολινέζικο
υπόγειο για να μην δώσουν τη χαρά στους Σοβιετικούς στρατιώτες που κατελάμβαναν
την πρωτεύουσα του Γ Ράιχ να τους συλλάβουν ήξεραν πως η φυσική τους παρουσία
δεν ήταν πλέον απαραίτητη. Ο Αδόλφος γνώριζε πως σε κάποια άλλη στιγμή της
ιστορίας, που είναι γνωστή για τα καπρίτσια της, ίσως σε κάποιο άλλο τόπο και,
βεβαίως, υπό άλλες συνθήκες, κάποιος άλλος άνθρωπος με «έμφυτη προσωπικότητα»
τόσο ισχυρή ώστε να ξεχωρίζει από το ασήμαντο πλήθος των μαζανθρώπων θα προσπαθήσει
να ξαναοργανώσει το πλήθος των ανωνύμων σε ένα νέο ολοκληρωτικό παν-κίνημα με
στόχο την κατάργηση της ανθρωπότητας, των ίδιων των ανθρώπων με τα φυσικά τους
δικαιώματα. Και ο ολοκληρωτισμός που τότε δεν δεσμευόταν από τα εθνικά όρια και
επεκτεινόταν για χάρη της επέκτασης σε ολόκληρο τον πλανήτη, ίσως αύριο να
προσπαθήσει να διευρύνει τα όρια της επέκτασής του και πέρα από τα όρια της
τόσο υποτιμημένης στην αντίληψή του ανθρωπότητας. Οι νέοι Άριοι ίσως να είναι
γήινοι στην καταγωγή αλλά όχι στην εμβέλεια.
Πάντως η ιδιότητα του ανθρώπου-πολίτη όπως την
όρισε ο Αριστοτέλης μπορεί να αποδείξει ενεργοποιούμενη και το άδικο των
ιδεολόγων του ολοκληρωτισμού. «Οι ολοκληρωτικοί υπερηφανεύονται ότι είναι ο
ισχυρός βραχίονας της ιστορικής αναγκαιότητας. Αυτοαναγνωρίζονται ως οι νέες
και σφριγηλές δυνάμεις που αγωνίζονται εναντίον μιας παλιάς, παρακμάζουσας
τάξης πραγμάτων. Ισχυρίζονται πως πρέπει να αποδείξουν, και δεν μπορούν να
αποδείξουν. Εν τούτοις πρέπει να τους αντιμετωπίσουμε στο δικό τους έδαφος, και
να έχουμε τις λύσεις τις δικές μας για τα δικά τους προβλήματα. Δεν θα είναι
και τόσο εύκολο καθήκον. Όμως αν πετύχουμε, τότε η ελευθερία θα αποδειχτεί
πάντα νέα, και η καταστροφή που βρίσκεται στη ρίζα όλων των ολοκληρωτισμών θα
στραφεί εναντίον του ίδιου του ολοκληρωτισμού» έγραφε από το Λονδίνο την 1η
Δεκεμβρίου του πρώτου έτους του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ο μαρξιστής της Σχολής της
Φραγκφούρτης Franz Borkenau. Το μήνυμα του ήταν ένα και μοναδικό :
Αντίσταση και επανενοποίηση της κοινωνίας με βάση τη δημοκρατία και την
ελευθερία.
Θανάσης Τσακίρης
ATAKA ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
“Ο Αντώνης Σαμαράς θα υποδυθεί τον Νίκο Καζαντζάκη”
Σαν σήμερα
1961: Ολοκληρώνεται η κατασκευή του Τείχους του
Βερολίνου.
Διαβάστε περισσότερα: http://www.sansimera.gr/almanac/1808#ixzz2cJPYq8JV
Διαβάστε περισσότερα: http://www.sansimera.gr/almanac/1808#ixzz2cJPYq8JV
Επέτειοι
Παγκόσμια Ημέρα Φάρων.
ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
Δρόμοι που αγάπησα
|
|
Em
Δρόμοι που χάθηκαν με σένα πλάι μου
D Em
δεν είσαι εδώ
Em
Σκιά που έφυγε μέσα στη θύμηση
D Em
ήσουν εσύ
Am
Σβήνεις και χάνεσαι κι όμως ξανάρχεσαι
Em
κι ακροβατώ
Am
Δρόμοι που αγάπησα ένα αδιέξοδο
Em D Em
δεν είσαι εδώ
Κι εγώ να χάνομαι φτιάχνοντας το αύριο
και προορισμούς
Δρόμους περπάτησα πόρτες που άνοιξα
για να σε βρω
Σβήνω και χάνομαι κι όλο ξανάρχομαι
κι ακροβατώ
σβήνεις και χάνεσαι κι όλο ξανάρχεσαι
και σ' αγαπώ
Πνοή της θάλασσας μέρα που πέταξε
και δεν γυρνά
μοιάζει κι η αγάπη μ' ένα χαμόγελο
που προσπερνά
σβήνεις και χάνεσαι κι όλο ξανάρχεσαι
και μου γελάς
σβήνεις και χάνεσαι κι όλο ξανάρχεσαι
και μ' αγαπάς
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ-ΔΩΡΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
Η τέχνη να είσαι ευτυχισμένος |
|
|
Θέμα: Φιλοσοφία
|
|
|
Μετάφραση: Λεωνίδας Καρατζάς
|
|
|
Σελίδες: 128
|
|
|
ISBN: 9789602358603
|
|
|
Ημ.
Έκδοσης: 01/01/2013
|
|
|
Περιγραφή:
|
|
|
Αυτό που έχουμε μέσα μας, αυτό που μας συντροφεύει ακόμα και στην άκρα
μοναξιά,
αυτό που κανείς δεν μπορεί να μας το πάρει αλλά ούτε και να μας το δώσει,
είναι πολύ πιο ουσιαστικό απ όλα τα αγαθά που μπορεί να διαθέτουμε,
απ όλες τις εντυπώσεις που μπορεί να δίνουμε στους άλλους.
ΑΡΘΟΥΡ ΣΟΠΕΝΧΑΟΥΕΡ |
No comments:
Post a Comment