"ΜΑΤΙΑ ΠΟΥ ΚΑΙΝΕ" μέρος 2ο

ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ

ΜΑΤΙΑ ΠΟΥ ΚΑΙΝΕ

  

Ένα ερωτικό αντιρατσιστικό διήγημα-νουάρ 

Αθήνα-Πάτρα

                                Φεβρουάριος-Σεπτέμβριος 2010
Σύνδεση με τα προηγούμενα...

-          Καλώς τον Αλέξανδρο. Μαύρα μάτια κάναμε να σε δούμε . Έτσι είναι οι φίλοι ;

-          Ευάκι μου, μανάρι μου. Όταν μεγαλώσεις  θα με καταλάβεις. Θα με θυμηθείς. Δεν είναι μόνο η δουλειά που με κρατά μακριά σου. Είναι και αυτές οι ρημάδες οι μαύρες σκέψεις, οι αναμνήσεις που με κάνουν να πέφτω στις μαύρες τρύπες και να χάνομαι για λίγες μέρες. Αγάπα τον πλησίον σου και με τα ελαττώματά του. Έτσι δεν μας έλεγαν στο κατηχητικό; Μα που να ξέρεις κούκλα μου τα δικά μας τα κατηχητικά των sixties; Εσύ δεν ήσουν ακόμα ούτε στη σκέψη του μπαμπά σου.

-          Γέρο μου σε έπιασαν πάλι τα γεροντίστικα και άρχισες να παραληρείς; Και ακόμη δεν ήπιες ούτε μια σταγόνα.

-          Με μεθάς εσύ λεμονιά μου μόνο που σε βλέπω.

-          Λοιπόν Μπάρμπα, πάω να πω στο Μήτσο το «δήμαρχο» να κάτσει στο πόδι μου στο μαγαζί και πάμε μια βόλτα στα παράλια γιατί δε θα τη βγάλω καθαρή απόψε .

Σηκώθηκε η Εύη να πάει στη μπάρα για να πει στο Μήτσο ότι έχει fifty –sitting  για κανένα δίωρο και θα επιστρέψει. Ο Αλέξανδρος θαύμαζε την κορμοστασιά και τα πλούσια μαύρα μαλλιά της πρώην φοιτήτριας του στο Πολυτεχνείο, που είχε μετατρέψει ένα μισό ερειπωμένο καφενείο – μπαρ των αρχών του 20ού αιώνα σε υπόδειγμα εσωτερικής αρχιτεκτονικής. Έπιασε τον εαυτό του να ονειροπολεί. Πάνε χρόνια που ένιωθε για γυναίκα τέτοιο πόθο. Όλες οι σχέσεις του είχαν καταλήξει σαν έρημα σπίτια . Πολυτεχνίτης και ερημοσπίτης που λέει ο «σοφός λαός».Βιάστηκε να καταπνίξει αυτό το συναίσθημα.

-          «Είμαι 50 και είναι 35. Τι θα πει ο κόσμος;» Σκέφτηκε φωναχτά .

-          «Ποια είναι 35, μπάρμπα;» άκουσε την ξαδέρφη του την Κάτια να του ψιθυρίζει στο αυτί και κουνήθηκε από τη θέση του.

Η Κάτια ήταν ακόμα πιο μικρή και από την Εύη. Ήταν κόρη της αδερφής του από το δεύτερο γάμο της.  Και κατά σύμπτωση έμοιαζε με την Εύη, λες και ήταν αδελφές. Μόνο στο χρώμα μαλλιών και των ματιών άλλαζαν .Η Κάτια ως απόγονη Ρωσίδας αριστοκράτισσας ήταν καστανόξανθη με πράσινα μάτια.

-          Ρε κορίτσια  με έχετε κάνει να νιώθω σαν τον πρωταγωνιστή του «Οχτώμιση» του «Φελίνι» .

-          «Ποιος είναι αυτός μπάρμπα;» νιαούρισε η Κάτια

-          Πού να στο εξηγώ τώρα; Κατέβα μαζί μου στην Αθήνα μια μέρα να σε πάω σε πολυσινεμά να δούμε το «εννέα» που βασίζεται στο «οχτώμιση» και μετά τα λέμε.

Στο μεταξύ η Εύη πλησίαζε με ένα κατακόκκινο σάλι που την έκανε ακόμα πιο φωτεινή και φλογερή . Άντε πάλι ο Αλέξανδρος να καταπνίξει το συναίσθημα.

-          Καλό μου, θα σου κλέψω το θείο σου για καμιά –δύο ώρες αν δε σε πειράζει. Απόψε είναι δικός μου .

-          Θείε, σου έφεξε απόψε και έχει και πανσέληνο

-          Μικρό βγάζουμε γλώσσα;» της πέταξε η Εύη.

-          «Άντε γειά»  είπε η Κάτια και σηκώθηκε για να συνεχίσει την τσάρκα της στα μπαρ της παραλίας .

-          Πάμε γέρο μου πάμε μια βόλτα γιαλό- γιαλό: Άκολη, Σελιανίτικα, Λόγγο Καμάρες. Τώρα που το φεγγάρι μας λούζει φως .

-          Πως λέμε Βόλο, Λάρισα, Καρδίτσα, μια βδομάδα θα χαθώ;

-          «Ναι γέρο μου, έτσι είναι όπως τα λες» λέει η Εύη και τον πιάνει αγκαλιά τον Αλέξανδρο και ξεκινούν για τη βραδινή φεγγαρότσαρκα.

Συνεχίζεται.....

Η ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 28/11/2010

Στην «Εποχή» της Κυριακής

Κεντρικός τίτλος: “ Η Ευρώπη βουλιάζει γιατί δεν αλλάζει”

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΑΡΙΣΤΕΡΑ: Ρεπορτάζ από τις συνεδριάσεις του Συνασπισμού, του Μετώπου, της ΑΚΟΑ. Γράφουν: Π. Λάμπρου, Στάθης Κουτρουβίδης

·         Άρθρα για τον ΣΥΡΙΖΑ: Γράφουν: Μ. Γλέζος, Δημ. Βίτσας, Θ. Δρίτσας, Δ. Στρατούλης, Χρ. Κατσούλας, Κ. Ελευθερίου

•  

·         Πρόσκληση σε διάλογο από τα 9 μέλη της Γραμματείας και 2 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ

Θ. Παρασκευόπουλος: «Έχει η Αριστερά πρόταση;»

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ – ΕΡΓΑΣΙΑ

Κώστας Λαπαβίτσας: «Η Ευρώπη πριν την κατάρρευση», συνέντευξη του γνωστού οικονομολόγου στον Π. Κλαυδιανό


ΔΙΕΘΝΗ

Ιρλανδία: «Η κέλτικη τίγρη αποδείχτηκε οκνηρό βόδι». Συνέντευξη με τον ιρλανδό οικονομολόγο, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Κορκ, Πήτερ Χέρμαν, στην Ιωάν. Δρόσου.


Συνέδριο του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Μιλά στην «Εποχή» ο υπεύθυνος για την ευρωπαϊκή πολιτική του ΚΚΓ Ολιβιέ Νταρτινιόλ και γράφει ο Μπ. Κοβάνης.


Ιταλία:

·         «Εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι και φοιτητές στους δρόμους», του Αργ. Παναγόπουλου

·         «Η Ιταλική Ριζοσπατική Αριστερά ξανά μαζί»

Μεξικό: «Αυτό το σώμα είναι δικό μου», του απεσταλμένου μας στο Μεξικό Δημήτρη Μελέτη.


ΝΑΤΟ: «Μέρες Λισαβόνας», της Όλγας Αθανίτου

Resistencials

·         Λατινική Αμερική: «Το δικαίωμα της μητρότητας οδηγεί τις γυναίκες στη φυλακή», της Γ. Ντούσια

·         Εκουαδόρ: «Μετά το πραξικόπημα» του Κ. Αθανασίου

·         Χώρα των Βάσκων: «Νέα εποχή για την «πατριωτική αριστερά» του Ν. Μανωλά

·         Ερυθραία: «Τι απέγινε η επανάσταση;», του Γ. Καρατζά

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Χαλκίδα: «Φαντάσου την πόλη», του Κ. Χαϊνά

Ελαιώνας: «Όχι στη νέα “βωβή” ρύθμιση», της “Επιτροπής Πολιτών για τη Διάσωση του Ελαιώνα”.

Citta Slow: «Ενάντια στο άγχος της καθημερινότητας», της Ειρήνης Στέφου

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

«Η Κική Δημουλά, ο Ηλ. Ψινάκης και το λίγο του κόσμου», του Θ. Τσαλαπάτη

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Υγεία: «Απόβαση στην εναπομείνασα δημόσια υγεία».
Γράφουν: Τάκης Γεωργακόπουλος, Όλγα Κοσμοπούλου, Δημήτρης Βαρνάβας, Η «κίνηση για την ανασυγκρότηση του ΕΣΥ»

« Η κινέζικη επαρχία… του Πειραιά». Για την εργασιακή αθλιότητα της κινέζικης ΣΕΠ μιλά στον Αγγ. Νέστορα η Αναστ. Φρατζεσκάκη μέλος του ΔΣ της Ένωσης Μονίμων Υπαλλήλων ΟΛΠ.

«Διαδίκτυο»: Ελευθερία και ύβρις», της Μ. Τριανταφύλλου

Διόδια: «Να σηκώσουμε τις μπάρες!», της Μαρίας Πιλάτου

ΘΕΩΡΙΑ

«Ευρωπαϊσμός ή διεθνισμός; Διεθνισμός, βέβαια”, του Χρ. Λάσκου





ΟΙ ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ:

«Ό,τι συμβεί στα πέριξ» της Γωγώς Παυλοπούλου
«Ξούθου και Μενάνδρου γωνία» του Κ. Κρεμύδα
«Αφρόδιχτα της Αριστερής όχθης» του Γεράσιμου του Aλιέα
“ Η Εποχή της Εργασίας” του Θαν. Τσακίρη
«Στα δίκτυα του κόσμου» του Δημήτρη Γκιβίση
Η σελίδα της Θεσσαλονίκης,
Δελτίο ανεργατικής θυέλλης

Μουσικές Προτάσεις. Επιμέλεια Λιάνας Μαλανδρενιώτη
Κινηματογράφος: Παρουσίαση από τον Στράτο Κερσανίδη
EX LIBRIS: Βιβλιοκριτική από τη Μ. Θεοδοσοπούλου

Η Εποχή της Κυριακής, μέσα στα κινήματα, στην Αριστερά

Ενας είναι ο εχθρός (ο κατακερματισμός;)

Παραθέτω προς προβληματισμό και συζήτηση το ενδιαφέρον άρθρο της Ρίκας Βαγιάννη στο "Έθνος" http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11825&subid=2&pubid=43252949#

Ενας είναι ο εχθρός (ο κατακερματισμός;)


Γράφει η Ρίκα Βαγιάνη

25/11/2010
Ο παλαίμαχος ποδοσφαιριστής και νυν ηθοποιός-ακτιβιστής Ερικ Καντονά ηγείται κινήματος στη Γαλλία που προσπαθεί να πείσει τους καταναλωτές να «τσακίσουν τα πόδια» των τραπεζών, αποσύροντας όλοι μαζί τις καταθέσεις τους, μέσα από μηχανήματα αυτόματων συναλλαγών, το πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα.



Στις Ηνωμένες Πολιτείες, μια «κίνηση εξέγερσης επιβατών» διεκδικεί κυριολεκτικά το τελευταίο φύλλο συκής που απέμεινε στους πολίτες που μετακινούνται αεροπορικώς. Τα μέλη της δηλώνουν ανυπακοή στο «σκανάρισμα» από τα μηχανήματα των αεροδρομίων, που δείχνουν τους ανθρώπους γυμνούς, ενώ ταυτοχρόνως αρνούνται κατηγορηματικά να τους βάζουν «άγριο χέρι» στα απόκρυφά τους οι ελεγκτές ασφαλείας.



Στην Αθήνα, ένας ανένταχτος, τηλεπαρουσιαστής, «από το πουθενά», έφυγε στον πρώτο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών με ένα ιλιγγιώδες (για την κομματοκρατούμενη Ελλάδα) ποσοστό της τάξης του 7%, διεκδικώντας, απλώς, ποδήλατα, πάρκινγκ και πεζοδρόμια για τους δημότες.



Στο ταλαιπωρημένο από την οικονομική κρίση Οκλαντ της Καλιφόρνια, ένα κίνημα πολιτών οργανώνεται εναντίον της εμπορευματοποίησης της τροφής: Ανταλλάσσουν, μοιράζονται, καλλιεργούν σε αυλές και οικόπεδα ή συλλέγουν από δέντρα, πάρκα και κάδους απορριμμάτων την τροφή τους, αποφεύγοντας όπως ο διάβολος το λιβάνι τα εμπορικά καταστήματα.



Μικρές σταγόνες σ’ έναν ωκεανό «μίνι» εξεγέρσεων: Πρωτοβουλίες πολιτών, συγκινητικές μαζικές κινήσεις, ή παλαβομάρες που βρίσκουν έδαφος και εξαπλώνονται.



Η κοινωνική διαμαρτυρία δεν ανήκει πια αυτοδικαίως σε μια παράταξη, ή μια πολιτική κατεύθυνση, δεν είναι κληρονομική, δεν έχει χρώμα ή «γραμμή». Ο καθένας διεκδικεί το δικαίωμα να σώσει τον εαυτό του: Αυτός ο κατακερματισμός, βέβαια, αποδυναμώνει τα μεγάλα κινήματα, ελαχιστοποιώντας τις ελπίδες των αδυνάτων να βρουν κάποτε το δίκιο τους. Από την άλλη μεριά, προφυλάσσει τους εξεγερμένους από τη χειραγώγηση των ονείρων τους: Η επανάσταση μπορεί να αργήσει (ίσως αιώνια, πηγαινοερχόμενη μεταξύ ποδηλατών και τροφοσυλλεκτών), αλλά τουλάχιστον δεν θα γίνει εύκολα «σημαία ευκαιρίας» στον πρώτο περαστικό πατερούλη. Είμαστε τελικά «πολύ λίγοι» ή «λίγοι πολλοί;».

ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΟΔΟ ΤΗΣ ΑΚΡΑΣ ΔΕΞΙΑΣ (ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ)

ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΟΔΟ ΤΗΣ ΑΚΡΑΣ ΔΕΞΙΑΣ (ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ)

του Θανάση Τσακίρη

Ο πρώτος δείκτης που μας φανερώνει τα σημάδια δυσαρέσκειας των εκλογέων με την πολιτική διαδικασία και τους βασικούς πρωταγωνιστές και παράγοντες του συστήματος είναι το επίπεδο υποστήριξης από τον πληθυσμό στα πολιτικά κόμματα και οργανώσεις που αυτοπροσδιορίζονται ως «αμφισβητίες» του «πολιτικού κατεστημένου». Ανάλογα με το επίπεδο υποστήριξης μπορούν να επέλθουν ανάλογες συνέπειες για το πολιτικό σύστημα. Επίσης αυξάνεται ο πολιτικός κυνισμός των ίδιων των πολιτών.[1] Πρώτα απ’ όλα, η υποστήριξη στα κόμματα αμφισβήτησης επιδρά στη δυναμική του κομματικού συστήματος που σημαίνει ότι στενεύουν οι ορίζοντες των πολιτικών επιλογών των «κατεστημένων κομμάτων» όσον αφορά το σχηματισμό κυβέρνησης και τη διαμόρφωση και συγκρότηση πολιτικών συνασπισμών. Ακόμη και αν αφήνει μεγαλύτερα περιθώρια στα «κατεστημένα κόμματα» για σχηματισμό κυβέρνησης ή συνασπισμών, η υποστήριξη στα «κόμματα αμφισβήτησης» συχνά αλλάζει την θεματική ατζέντα της πολιτικής και του πολιτικού διαλόγου, εντός ή εκτός κοινοβουλίου, καθώς και τον τόνο των πολιτικών διαμαχών και αντιπαραθέσεων με την επιλογή μη συμβατικών μεθόδων πάλης και των ρεπερτορίων μορφών δράσης.[2]  

Τα επίπεδα υποστήριξης των «κομμάτων αμφισβήτησης» δεν είναι παντού και πάντα τα ίδια, αλλά διαφέρουν από κράτος σε κράτος και από χρόνο σε χρόνο. Πώς γίνεται αυτό; Γιατί αλλού τα ακροδεξιά ή τα εναλλακτικά, πράσινα και νεοαριστερά κόμματα που θεωρούνται ή αυτοπροσδιορίζονται ως «κόμματα αμφισβήτησης» σημειώνουν αξιοσημείωτη επιτυχία ενώ αλλού φυτοζωούν στο περιθώριο της πολιτικής διαδικασίας, ακόμη κι αν υπάρχει σχετικά ισχυρό κοινωνικό κίνημα για τα παρεμφερή ζητήματα; Πρόκειται ένα από τα πολύ σοβαρά ερευνητικά ερωτήματα στο χώρο της συγκριτικής πολιτικής κοινωνιολογίας. Όμως, για να απαντηθεί αυτό ερώτημα πρέπει πρώτα να ανιχνευθούν οι προϋποθέσεις που καθιστούν δυνατή την επιτυχία αυτών των κομμάτων σε εκλογικές διαδικασίες σε όλα τα επίπεδα, καθώς και πρόσθετοι παράγοντες που τα επηρεάζουν και που αφορούν τις υποκατηγορίες των «κομμάτων αμφισβήτησης». Τέλος, η προσέγγιση πρέπει να έχει διαχρονικό και διατοπικό χαρακτήρα. 

Η πλειονότητα των εργασιών που έχουν εκπονηθεί αφορά είτε την άκρα δεξιά είτε την λεγόμενη «ελευθεριακή αριστερά». Οι περισσότερες εξετάζουν τις διαφορετικές βάσεις κοινωνικής υποστήριξης των κομμάτων αυτών, τις διαφορετικές οργανωτικές δομές και μορφές τους και τις γενικότερες πολιτικές πλατφόρμες και τις ιδεολογικές κατασκευές τους.

Στην πρώτη συζήτηση που έγινε επί των σχετικών θεμάτων ο Paul Taggart[3] πρότεινε τη χρήση των όρων «νεολαϊκισμός» και «νέα πολιτική» για αναφορά στα ακροδεξιά και τα μη παραδοσιακά αριστερά κόμματα αντίστοιχα. Αμφότερες οι πλευρές αυτοορίζονται ως αντιπολίτευση (“opposition”) στις κυρίαρχες ιδεολογικές και οργανωτικές δομές. Με άλλα λόγια είναι κόμματα της «Νέας Διαμαρτυρίας» (“New Protest” parties) και είναι διαφορετικά από τα παλιότερα «λαϊκίστικα κόμματα» και κινήματα που μελετήθηκαν από την επιστημονική κοινότητα στις δεκαετίες του 1970 και 1980.[4]

Ο Piero Ignazi στη δική του συνεισφορά στη συζήτηση έδωσε έμφαση στην έννοια της «αλλαγής αξιών» στην μετάβαση από τη βιομηχανική στη  μεταβιομηχανική κοινωνία.[5] Τα Πράσινα κόμματα στην αριστερά και από την άλλη πλευρά τα εξτρεμιστικά ακροδεξιά κόμματα από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 προσπαθούν να εκπροσωπήσουν τα νέα κοινωνικά ζητήματα που είναι αποτελέσματα των «δομικών μετασχηματισμών που οδήγησαν στην εμφάνιση και άνοδο ενός συστήματος «μεταβιομηχανικών αξιών». Τα πράσινα κόμματα εκφράζουν την μεταβιομηχανική προοδευτική ατζέντα και τα ακροδεξιά την αυταρχική. H άκρα δεξιά οφείλει την νέα εμφάνισή της και τη ραγδαία άνοδό της σε μια σειρά παράγοντες: εμφάνιση νέων ζητημάτων που δεν λαμβάνονταν υπόψη από το πολιτικό σύστημα, έρπουσα κρίση εκπροσώπησης, αιφνίδια ανάδειξη νέων πρωτο-χαρισματικών ηγετών, αυξανόμενος βαθμός προσωποποίησης της πολιτικής, εντεινόμενη πολιτική και κοινωνική αποξένωση και αλλοτρίωση, δυσαρέσκεια με τα παραδοσιακά χαρακτηριστικά γνωρίσματα του πολιτικού συστήματος και με την ίδια την πολιτική. Αυτά τα ακροδεξιά κόμματα δεν φημίζονται για την τάση τους να επιστρέφουν στον παλιγγενετικό μύθο του κλασικού φασισμού αλλά είναι «αντισυστημικά» καθώς υπονομεύουν την νομιμοποίηση του (δημοκρατικού) πολιτικού συστήματος με τον λόγο τους και τη δράση τους.  Αντιτίθενται στην ιδέα της κοινοβουλευτικού τύπου εκπροσώπηση και των κομματικών συγκρούσεων και προτιμούν την «κορπορατιστική διευθέτηση» και, κυρίως τους  μηχανισμούς αμεσολάβητης και προσωπικοποιημένης εκπροσώπησης. Αντιτίθενται στην ιδέα του πλουραλισμού και είναι υπέρ κοινωνικής αρμονίας. Αντιτίθενται στην οικουμενική ιδέα των ίσων δικαιωμάτων και είναι υπέρ της απόδοσης δικαιωμάτων μόνο στη βάση συγκεκριμένων επιμέρους χαρακτηριστικών (φυλή, γλώσσα, εθνότητα).   Τέλος, είναι σε μεγάλο βαθμό αυταρχικά γιατί θεωρούν πολύ πιο σημαντική την υπερατομική και συλλογική εξουσία (κράτος, έθνος, κοινότητα).[6]

Εκτός από τη μελέτη των κοινωνικών συνασπισμών που στηρίζουν τα εθνικο-λαϊκιστικά κόμματα ερωτήματα τίθενται για τα κίνητρα που ωθούν τους κοινωνικούς σχηματισμούς υποστήριξης. Ο Yannis Papadopoulos[7] τονίζει ότι αυτά μπορεί να ποικίλουν από την «δυσαρέσκεια» (“Verdrossenheit”) απέναντι στα κατεστημένα κόμματα που ενισχύεται της παρατηρούμενης προγραμματικής σύγκλισης ανάμεσά τους (Schedler, 1996) ως την αντίδραση στην επιτυχία των «ελευθεριακών αριστερών αξιών» που υποστηρίζουν την σημερινή ολοένα και πιο ανεκτική και πολυπολιτισμική φύση των κοινωνιών[8] ή το φόβο που κυριαρχεί στο μυαλό των «χαμένων» από τις διαδικασίες εκσυγχρονισμού που ωθούνται από την παγκοσμιοποίηση ή την Ευρωπαϊκή ενοποίηση[9] (Kriesi, 1998 and 1999), ή από τις νέες μεταβιομηχανικές μορφές κοινωνικής οργάνωσης, όπως μας επισήμανε ο P.Ignazi.[10]

O Peter Mair[11] αποδίδει την κρίση στην συνεχιζόμενη μεταβολή του διεθνούς περιβάλλοντος, το οποίο ωθείται σε μια ολοένα και πιο διευρυμένη οικονομική παγκοσμιοποίηση, μειώνοντας τις δυνατότητες των μεμονωμένων κρατών να συγκροτήσουν μια ενιαία εθνική πολιτική επίλυσης των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών προβλημάτων της επικράτειάς τους. Αυτή η αδυναμία εθνικής προσέγγισης για την πολιτική αποδυναμώνει τα κυρίαρχα κόμματα που εναλλάσσονται στην κυβερνητική εξουσία, ειδικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και που εσχάτως δοκιμάζουν με αρνητικά αποτελέσματα την ιδέα της συγκυβέρνηση με συνέπεια να σπρώχνουν ολοένα και περισσότερους ψηφοφόρους σε πολιτικούς σχηματισμούς που ζητούν πολύ σαφείς πολιτικές οριοθετήσεις. Η άκρα δεξιά που προσπαθεί να συγκεντρώσει δυνάμεις αμφισβήτησης του συστήματος συγκυβέρνησης τα καταφέρνει καλύτερα από την αριστερά, τουλάχιστον στις πιο παραδοσιακές μορφές της. 

O Tom Mackie από την πλευρά του επισημαίνει ότι τα κόμματα της «νεολαϊκιστικής δεξιάς» συγκροτούνται κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση των κομμάτων και οργανώσεων της «ελευθεριακής αριστεράς» (“libertarian left”).[12] Αμφότεροι οι τύποι κομμάτων διεισδύουν εκλογικά με επιτυχία στις ίδιες κοινωνίες και αντίστοιχα είναι σε εξίσου κακή κατάσταση στις υπόλοιπες. Επομένως είναι η ίδια αιτία, δηλαδή «η δυσαρέσκεια με το status quo», που βρίσκεται πίσω από την επιτυχία αμφοτέρων των τύπων «κομμάτων ενάντια στο κατεστημένο».

Ερευνώντας τις περιπτώσεις του Γαλλικού Εθνικού Μετώπου και του Αυστριακού Κόμματος της Ελευθερίας, οι Ami Pedahzur και Avraham Brichta εξηγούν την αινιγματική επιτυχία της Άκρας Δεξιάς στην Ευρώπη χρησιμοποιώντας μικρο-οργανωτικούς παράγοντες, δηλαδή την «χαρισματική ηγεσία» και την «συνεκτική κομματική οργάνωση, που συμβάλλουν στην διαδικασία της κομματικής θεσμοποίησής τους.[13] Θεωρούν πως είναι μόνο φαινομενικά παράδοξη αυτή η θεσμοποίηση του χαρίσματος, γιατί προτείνουν μια νέα θεωρητική πρόταση που λαμβάνει υπόψη μια έννοια του χαρίσματος τέτοια που να μπορεί να περιλαμβάνει «υβριδικές» καταστάσεις που δημιουργούνται σε ρευστές πολιτικές καταστάσεις. Ονομάζουν τη θεωρία τους «θεωρία των σκληρών χαρισματικών κομμάτων» (theory of “hard charismatic parties”).

Αρχικά είδαμε τις ερωτήσεις και τις πρώτες απαντήσεις που προσδιόρισαν τις κατευθύνσεις της αναζήτησης και του διαλόγου για την ανάδειξη των αιτιών της εμφάνισης και της ανόδου των δύο αυτών τύπων «κομμάτων αμφισβήτησης» του status quo.  Στην συνέχεια διαμορφώνονται δύο διακριτά αλλά και αλληλοτεμνόμενα σύνολα πολιτικών κοινωνιολόγων που διατυπώνουν πιο συγκροτημένα θεωρητικά σχήματα.

Η πρώτη ομάδα τονίζει τις διαφορές μεταξύ των αντιπολιτευτικών κομμάτων και προβαίνουν σε συγκεκριμένες διακρίσεις μεταξύ των δυνάμεων της «αντισυστημικής αντιπολίτευσης» και της «κατεστημένης αντιπολίτευσης». Σύμφωνα με τον Kirchheimer, τα κόμματα διακρίνονται σε κόμματα «πιστά ή μη» στο πολιτικό σύστημα: «πιστή αντιπολίτευση» και «αντιπολίτευση βάσει αρχών». Ο Sartori θεωρεί ως «αντισυστημικό κόμμα» αυτό που δεν αποδέχεται τη νομιμοποίηση του πολιτικού συστήματος και εμπλέκεται σε αγώνα για την υπονόμευσή του. Ο Giovanni Cappocia με βάση τη θέση του Sartori διακρίνει μεταξύ της «ιδεολογικής αντισυστημικότητας» και της «σχεσιακής συστημικότητας» (“relational”) και δημιουργεί μια τετράπτυχη τυπολογία ανάλογα με το αν ένα κόμμα είναι σχεσιακά αντισυστημικό ή όχι και αν είναι ιδεολογικά αντισυστημικό ή όχι. Στην πρώτη περίπτωση τα σχεσιακά αντισυστημικά κόμματα επηρεάζουν τη λειτουργία του κομματικού συστήματος ωθώντας το στην εντεινόμενη πόλωση και στην ανάπτυξη μιας φυγόκεντρης δυναμικής. Στη δεύτερη περίπτωση τα ιδεολογικά αντισυστημικά κόμματα μπορούν να επηρεάσουν την σταθερότητα, τη νομιμοποίηση και την εμπέδωση του δημοκρατικού πολιτικού συστήματος. Ο Smith κατασκεύασε μια τυπολογία με βάση δυο ερωτήματα: α) είναι συμβατοί οι στόχοι του κόμματος συμβατοί με το υφιστάμενο καθεστώς και τις συνακόλουθες δομές του; β) οι οπαδοί του ακολουθούν ένα πρόγραμμα δράσης και ενεργειών που είναι αποδεκτές από τα άλλα κόμματα και ιδίως από τις πολιτικές αρχές (authorities); Η τετράπτυχη τυπολογία του εξετάζει α) αν οι «στόχοι πολιτικής» (“policy goals”) του κόμματος είναι «μετασχηματιστικοί» ή «συμβιβαστικοί» ως προς το σύστημα, και β) αν οι στρατηγικές των κομμάτων είναι «αποδεκτές» ή «απαράδεκτες».

Σύμφωνα με μια αξιολόγηση όλοι αυτοί οι ορισμοί και οι τυπολογίες είναι ταυτόχρονα πολύ ευρείς και πολύ περιοριστικοί. Είναι ευρείς γιατί το μόνο κοινό σημείο τους είναι η «αντισυστημικότητα» (ιδεολογική ή συμπεριφορική). Είναι στενές γιατί δεν περιλαμβάνουν κόμματα που είναι αμφίσημα ως προς το δημοκρατικό σύστημα.[14] 

Συνεχίζεται…(δυστυχώς)

---

[1] Στις ΗΠΑ έρευνες έδειξαν ότι επικρατεί μια τάση απεμπλοκής από την πολιτική σε συνδυασμό με τον έντονο πολιτικό κυνισμό απέναντι στις πολιτικές ελίτ και τα πολιτικά κόμματα, τάσεις που και οι δύο ενισχύονται από την ισχυρή παρέμβαση των ΜΜΕ. Βλ Webb Paul (2005) “Political parties and democracy: The ambiguous crisis.” Democratization, 1743-890X, Volume 12, Issue 5, σελ. 633 – 650.

[2] Για την έννοια των ρεπερτορίων δράσης και των αλλαγών τους, βλ. Tilly Ch. (2007) Κοινωνικά Κινήματα 1768-2004. Αθήνα: Εκδ. Σαββάλας.

[3] Taggart P. (1996) The New Populism and the New Politics: New Protest Parties in Sweden in a Comparative Perspective, New York: St Martin’s Press and Taggart P. (2000) Populism. Buckingham: Open University Press.

[4] Για μια κριτική της εργασίας του Taggart με την έννοια ότι, παρά την προσφορά του ορισμού του όρου «νεολαϊκισμός» σε αντίθεση με τους παλιότερους μελετητές, το ερευνητικό έργο του είναι μεγάλο σε εύρος καθώς μελετά πλειάδα περιπτώσεων χωρίς να έχει το επαρκές βάθος που απαιτείται, βλ. Patten St. (2001) “Populism”. Labour/Le Travail. FindArticles.com. 06 Aug, 2009. http://findarticles.com/p/articles/mi_hb6394/is_2001_Fall/ai_n28880670/

[5] Bλ. Ignazi P. (1997) “New Challenges: Post-Materialism and the Extreme Right” στο Rhodes M., Heywood P. and Wright V. (eds) Developments in West European Politics. Basingstoke, Hampshire, UK: Macmillan Press Ltd,  σελ. 300-319.

[6] Βλ. Ignazi P. (2003) Extreme Right Parties in Western Europe. Oxford, UK: Oxford University Press

[7] Βλ. Papadopoulos Υ. (2000) “Populism, the Democratic Question, and Contemporary Governance” Ανακοίνωση στο Εργαστήριο για το Λαϊκισμό, Robert Schuman Centre of the European University Institute, Florence, 14-15 January 2000

[8] Kitschelt H. (1995) The Radical Right in Western Europe: A Comparative Analysis. Ann Arbor, MI: University of Michigan Press.

[9] Kriesi Hanspeter (1998) “The Transformation of Cleavage Politics”. European Journal of Political Research, 33: 2, σελ 165-185 και Kriesi H.(1999) “Movements of the Left. Movements of the Right: Putting the Mobilization of Two New Types of Social Movements into Political Context” στο Η.Kitschelt et al. (eds.), Continuity and Change in Contemporary Capitalism, Cambridge, UK:Cambridge University Press, σελ. 398-423.

[10] Ignazi P. (1999) “Les partis d'extrême-droite: les fruits inachevés de la société

post-industrielle”,Ανακοίνωση στο 6th Congress of the French Political Science

Association, Rennes, Sept. 28-Oct.1st.

[11] Mair P. (1995) “Political Parties, Popular Legitimacy and Public Privilege, ” West European Politics (special issue: The Crisis of Representation in Europe) 18, 3, 1, σελ46-8

[12] Mackie T. (1995) “Parties and Elections,” στο Hayward Jack and Page Edward. (eds) Governing the New Europe, Cambridge, UK: Polity Press, σελ 166-95.

[13]  Pedahzur A. and Brichta Avr. (2002) Party Politics, Vol. 8, No. 1, σελ. 31-49

[14] Βλ. Abadi A. (2004), ο.ε.π. σελ. 6-10.

H "Εποχή" της Κυριακής 14 Νοεμβρίου 2010

Η εποxη

Στην «Εποχή» της Κυριακής

Κεντρικός τίτλος: Ψήφος με τα μυαλά στην τρόικα.
                             Νέα σκληρά μέτρα από αύριο.


ΠΟΛΙΤΙΚΗ


Βασίλης Μουλόπουλος: Κάποιοι εξακολουθούν να υπομένουν τη σχιζοφρένειά μας, συνέντευξη του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ στην Ιωάννα Δρόσου.

Πάνος Λάμπρου: ΣΥΡΙΖΑ, τα στοιχήματα δεν κερδήθηκαν

Στάθης Κουτρουβίδης: Δημοκρατική Αριστερά, χωρίς πυξίδα στην πράσινη πολυκατοικία

Α.Π.Θάνος: “Τα ΜΜΕ μαγειρεύουν το μέλλον μας ....”

Άλκης Ρήγος: Απέναντι στην εκλογική επιτυχία της Χρυσής Αυγής

Δημοσθένης Παπαδάτος – Αναγνωστόπουλος: Από την αυτοδιοίκηση στην αυτοδικία της Χρυσής Αυγής

Θωμάς Τσαλαπάτης: “Ο Αμυράς της τηλεοπτικής εικόνας”

Κόμματα και οργανώσεις αποτιμούν το εκλογικό αποτέλεσμα: Συνασπισμός-ΑΚΟΑ- ΚΟΕ-ΔΕΑ-Ομάδα Ρόζα

Τι ψηφίζουμε:

Χ. Γεωργούλας: “ Ο ιερός σκοπός και τα βρώμικα μέσα”

Βασ. Παπαστεργίου: “ Ο Σιράκ, ο Λεπέν και ο Καμίνης”

Διον. Χαραλάμπους: “Γιατί δεν γίνεται με τον Καμίνη”


ΔΙΕΘΝΗ


Μουμία Αμπού Τζαμάλ: “Δεν θέλουν το θάνατό μου, αλλά τη σιωπή μου”, της Ιωάννας Δρόσου

Βρετανία: “Λονδίνο, όπως Αθήνα”, της Αφροδίτης Μπαμπάση και Α. Μπλουμ

Γαλλία: “Η κοινωνική αγανάκτηση συνεχίζεται”, του Μπ. Κοβάνη

Ισπανία: “Μαρθελίνο Καμάτσο, 1918-2010”

G20: Συσπείρωση των αναδυόμενων χωρών, του Α. Παναγόπουλου

Ιταλία: Η κρίση σώζει τον Μπερλουσκόνι

Δυτική Σαχάρα: «Ηχούν και πάλι τα τύμπανα του πολέμου», της Κατερίνας Παπαγκίκα

Κασμίρ: «Ο αγώνας για αυτοδιάθεση συνεχίζεται», του Δ. Γκιβίση


ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ


Οι υποψήφιοι δήμαρχοι στο β’ γύρο μιλούν στην Εποχή:

Ελληνικό – Αργυρούπολη: Χρήστος Κορτζίδης

Ν. Ιωνία: Ηρακλής Γκότσης

Καισαριανή: Σπύρος Τζόκας

Ελευσίνα-Μαγούλα: Γ. Αμπαζόγλου

Κύμη- Αλιβέρι: Οι “Νέοι Ορίζοντες” μπορούν

«Πήγαμε καλά μπορούμε και καλύτερα»

Παρουσίαση των αυτοδιοικητικών σχημάτων που πήγαν ιδιαίτερα καλά στις εκλογές.

Καλλιθέα: Δημοτική Κίνηση Πολιτών

Άρτα: Δημοτική Αλλαγή

Βριλλήσια: Δράση για μια άλλη πόλη

Κορυδαλλός: Ανοιχτή δημοτική κίνηση

Χάλανδρι: Αντίσταση με τους πολίτες

Ίλιον: Αριστερό Σχήμα

Άλιμος: Άνω Κάτω στο Καλαμάκι



ΚΟΙΝΩΝΙΑ

«Η Αθήνα σε ανθρώπινη κρίση», της Τζέλας Αλιπράντη

«Ακτιβιστές πολίτες. Όχι πια σχήμα οξύμωρο», της Μαρίας Σιδηροπούλου.

«Τίτλοι τέλους για τον Ιό» της Ελευθεροτυπίας


ΑΦΙΕΡΩΜΑ

“Η 17^η Νοέμβρη δεν ήταν μόνο μια μέρα”


ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ


“Δεν μας αρέσει ο τρόπος που σκέφτονται χορηγοί και εταιρείες”, μιλά στον Ηρακλή Οικονόμου ο ζωγράφος Στέφανος Ρόκος.


ΙΔΕΕΣ


«Υπάρχει πρόβλημα στον τρόπο που κατανοούμε το πρόβλημα», σκέψεις με αφορμή ένα κείμενο του Ζίζεκ, του Πέτρου –Λινάρδου Ρυλμόν.


ΟΙ ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ:

«Ό,τι συμβεί στα πέριξ» της Γωγώς Παυλοπούλου
«Ξούθου και Μενάνδρου γωνία» του Κ. Κρεμύδα
«Αφρόδιχτα της Αριστερής όχθης» του Γεράσιμου του Aλιέα
“ Η Εποχή της Εργασίας” του Θαν. Τσακίρη
«Στα δίκτυα του κόσμου» του Δημήτρη Γκιβίση
Η σελίδα της Θεσσαλονίκης,
Δελτίο ανεργατικής θυέλλης
Μουσικές Προτάσεις. Επιμέλεια Λιάνας Μαλανδρενιώτη
Κινηματογράφος: Παρουσίαση από τον Στράτο Κερσανίδη
EX LIBRIS: Βιβλιοκριτική από τη Μ. Θεοδοσοπούλου

Η Εποχή της Κυριακής, μέσα στα κινήματα, στην Αριστερά