Ο Harold Garfinker και η Εθνομεθοδολογία (του Θανάση Τσακίρη)

Ο Harold Garfinker είναι ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της φαινομενολογικής παράδοσης στην αμερικανική κοινωνιολογία. Όπως και ο Γκοφμαν, έτσι και αυτός ενδιαφέρθηκε για τη «δραματουργία» ή τη «δραματουργική δομή» των καταστάσεων κοινωνικής διαντίδρασης. Η δική του συνεισφορά στην κοινωνιολογία είναι η ανάπτυξη της «εθνομεθοδολογίας». Εστιάζεται συχνά στα ριζοσπαστικά φαινόμενα θέτοντας σε δεύτερο πλάνο τους τρόπους ερμηνείας τους. Προτείνει στους κοινωνιολόγους να «θέτουν σε διαθεσιμότητα» τις παραδοχές τους για την κοινωνική τάξη κι αυτό δε σημαίνει ότι η κοινωνική ζωή είναι χαοτική ή ότι τα μέλη της κοινωνίας είναι εντελώς ελεύθερα δρώντα υποκείμενα που δεν υφίστανται κοινωνικούς περιορισμούς στη δράση τους. Παρ’ όλα αυτά, αυτή η «διαθεσιμότητα» (bracketing στην αργκό των φαινομενολόγων) είναι απλώς μια αναλυτική κίνηση που αποσκοπεί στην πολύ στενή παρακολούθηση και μελέτη της υπάρχουσας κοινωνικής τάξης. Ο Γκαρφίνκερ δίνει έμφαση στην indexicality (βαθμός προσαρμογής στα κοινωνικά θέσμια) της γλώσσας και στις δυσκολίες που δημιουργεί στην παραγωγή αντικειμενικών εξηγήσεων των κοινωνικών φαινομένων. Αυτό σημαίνει ότι οι εξηγήσεις και οι ερμηνείες των κοινωνικών φαινομένων εξαρτώνται από τα πλαίσια μέσα στα οποία δημιουργούνται, δηλαδή ότι το νόημά τους είναι συνάρτηση του πλαισίου. Σε μια από τις πρώτες μελέτες τουασχολήθηκε με τους τρόπους με τους οποίους το θύμα μιας πράξης εξευτελισμού (humiliation) ορίζεται ως «παρείσακτος» (“outsider”) και οι ένοχοι ορίζονται ως δρώντες υπέρ του δημοσίου συμφέροντος σύμφωνα με οικουμενικές αξίες. Αργότερα εμβαθύνοντας στην ανάλυση του θέματος προχώρησε προς τρεις βασικές κατευθύνσεις. Πρώτον, μελέτησε προσεκτικά τις διαδικασίες επιχειρηματολόγησης με βάση τις οποίες οι άνθρωποι καταλήγουν στον ορισμό των καταστάσεων με ιδιαίτερους και συγκεκριμένους τρόπους. Δεύτερον, ως μαθητής του Πάρσονς, αναδιαμόρφωσε τη θέση του για τη διατήρηση της κοινωνικής τάξης από την άποψη των περιεχομένων της καθημερινής διαντίδρασης. Εκεί όπου ο Παρσονς αναζητούσε σε μακρο-κοινωνικό επίπεδο τους όρους πολέμου και ειρήνης ακολουθώντας τη λογική του Τόμας Χομπς, ο Γκαρφίνκελ ανακάλυπτε τους όρους διατήρησης της τάξης στις «μικροκοσμικές» διαντιδράσεις. Τρίτον, συνειδητοποίησε ότι οι αυτονόητοι και υπονοούμενο κανόνες που διέπουν την κοινωνική διαντίδραση είναι αναγνωρίσιμοι μόνο με τη μελέτη καταστάσεων στις οποίες παραβιάζονται οι κανόνες αυτοί.

http://ilioupoli.wordpress.com