Κινηματογραφική Λέσχη Ηλιούπολης: Προβολή ταινίας "Η Παγίδα" του Σέρνταν Γκολούμποβιτς

Σεκάνς
Σκέψεις για σκηνές από ταινία «Προσεχώς»
22 Ιουλίου 2008
Η Κινηματογραφική Λέσχη Ηλιούπολης παρουσιάζει την ταινία
Η ΠΑΓΙΔΑ KLOPKA)
του Σέρνταν Γκολούμποβιτς (Σερβία, Γερμανία, Ουγγαρία 2007 έγχρωμη, 106΄)
Τρίτη, 22 Ιουλίου 2008 στις 9.00 και 11.00 μμ
Δημοτικός Κινηματογράφος Ηλιούπολης Μελίνα Μερκούρη
Λ. Ειρήνης 50 Ηλιούπολη (λεωφ. 237 για Άνω Ηλιούπολη από Ακαδημίας)

Η Παγίδα είναι ένα σύγχρονο «φιλμ νουάρ», δηλαδή ταινία που περιγράφει καταστάσεις που χαρακτηρίζονται από ηθική αμφιταλάντευση αλλά και από εγκληματική προδιάθεση και πράξη. Άνθισε ως είδος στο Χόλυγουντ από το 1940 ως τα τέλη της δεκαετίας του 1950. Συνήθως την ταινία νουάρ τη συσχετίζουμε με την σκοτεινή ασπρόμαυρη εικόνα που έχει τις ρίζες της στο γερμανικό εξπρεσιονιστικό κινηματογράφο.

Πολλές από τις πρωτότυπες ταινίες του είδους αλλά και η διάθεση του κλασικού νουάρ προέρχονται από την σχολή του αστυνομικού μυθιστορήματος των ντέντεκτιβ που είναι σκληροί και αποφασισμένοι για όλα με ελάχιστες ηθικές αναστολές και που αναδείχθηκε ως είδος κατά τη μεσοπολεμική οικονομική κρίση στις ΗΠΑ.
Η ταινία θέλει να απεικονίσει στη μεγάλη οθόνη το «πραγματικό πρόσωπο» της Σερβίας και γενικότερα μιας ανατολικοευρωπαϊκής κοινωνίας «στη φάση της μετάβασης».

Πρόκειται για ένα περιστατικό, μια ιστορία που θα μπορούσε να συμβεί στον καθένα και στην καθεμιά μας, δηλαδή σε «μέσους ανθρώπους» που πρέπει να επιλέξουν ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο αγαπημένου προσώπου και, στην συγκεκριμένη περίπτωση, του παιδιού του/της.

Βρισκόμαστε, λοιπόν, στην εποχή της μετά τον Μιλόσεβιτς Σερβία. Ο στρατιωτικός πόλεμος έχει τελειώσει αλλά αρχίζει ένας άλλος πόλεμος, πιο «εσωτερικός» σε μια ηθική και υπαρξιακή έρημο σε μια «μεταβατική κοινωνία» όπου έχουν ασφυκτικά μειωθεί τα περιθώρια της να έχει αξία η ανθρώπινη ζωή και βεβαίως δεν υφίσταται αυτό που θεωρούμε κανονική ζωή, ένα όνειρο άπιαστο και δεμένο στα μουράγια των ποταμών και των λιμνών της βαλκανικής Ευρώπης.



Τι διαδραματίζεται, λοιπόν, στην ταινία που να αποδίδει αυτό το κλίμα που επικρατεί στη συγκεκριμένη κοινωνία (ή μήπως και στις δικές μας, τις «δυτικές κοινωνίες» του «ορθού λόγου», τρομάρα μας!!!);


Ένας Σέρβος αρχιτέκτονας του Βελιγραδίου, ο Μλάντεν είναι παντρεμένος με τη Μαρίγια και έχουν ένα γιο, τον Νεμάνια. Όλα βαίνουν καλώς (;) μέχρι που διαπιστώνουν ότι ο Νεμάνια χτυπιέται από μια σοβαρή ασθένεια της καρδιάς και οι γιατροί δεν δίνουν πολλές ελπίδες να επιζήσει ο μικρός. Ο μόνος τρόπος να σωθεί είναι να υποβληθεί σε ειδική εγχείρηση που μόνο στην καπιταλιστική Γερμανία μπορεί να γίνει. Η εγχείρηση στοιχίζει περίπου 26.000 ευρώ και η μετά το Μιλόσεβιτς Σερβία δεν είναι ενιαία Γιουγκοσλαβία, πόσο μάλλον Κούβα για να είναι δωρεάν οι εγχειρήσεις ή έστω με χαμηλό τίμημα. Το ζευγάρι απελπίζεται και δίνει εντολή να δημοσιευθεί μία αγγελία στον τύπο για να βρεθούν εθελοντές ή χορηγοί για την εγχείρηση.


Και λίγο πριν τα παρατήσουν, να’ σου ο μέγας χορηγός με το αγγελικό πρόσωπο αλλά σκοτεινή ψυχή. Ο Μλάντεν για να πάρει τα λεφτά πρέπει να σκοτώσει έναν ανταγωνιστή του «ευγενούς χορηγού». Τι να κάνει ο έρμος; Να σκοτώσει κάποιον για να ζήσει ο γιος του και να είναι μια ζωή υπόλογος ή να ακούσει την ψυχή του και να μη δεχτεί αυτή την εγκληματική προσφορά με αποτέλεσμα να θρηνεί ολημερίς κι ολονυχτίς μέχρις ότου εγκαταλείψει και αυτός τα εγκόσμια; «Εσείς τι θα κάνατε;», μας ρωτά η ταινία, οι ηθοποιοί, ο σκηνοθέτης, ο σεναριογράφος και ο παραγωγός.

Αν στο παλιό φιλμ νουάρ ο θεατής έπαιζε το παιχνίδι του ντέντεκτιβ, όσο και σκληρός να ήταν αυτός, στα σύγχρονα νουάρ αυτή η στάση γίνεται ολοένα και σπανιότερη. Η σημερινή ταινία θυμίζει πολύ περισσότερο τα μυθιστορήματα της Πατρίτσια Χάισμιθ, όπως ο Ταλαντούχος κος Ρίπλεϋ, όπου ο θεατής ταυτίζεται πλέον με το θύτη και όχι με το θύμα. Δεν αγωνιά, πλέον ο θεατής για την ανακάλυψη του δράστη αλλά αν ο δράστης θα πιαστεί ή θα γλιτώσει κι εύχεται συχνά το δεύτερο. Βλέπουμε έναν κόσμο χωρίς ηθικούς σκοπούς, όπου αν περάσουμε τα όρια τίποτε δεν είναι πια το ίδιο, και, κυρίως, τίποτε πια δεν είναι σίγουρο. Ο Ιανός έχει πολλά πρόσωπα και δεν ξέρουμε ποιο είναι εκείνο που μας κοιτά και το κοιτούμε. Ή, για να το πούμε αλλιώς, βλέπουμε ένα κόσμο που έχει ξεπεράσει ακόμη και τις πιο σκοτεινές φιγούρες του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι.
Μια ακόμα διαφορά, σε σχέση με το παλιό φιλμ νουάρ, που σας προτείνω να συζητήσετε είναι ότι τώρα πια δεν υπάρχει πλέον η «μοιραία ξανθιά» που γίνεται ο καταλύτης της εξέλιξης της υπόθεσης αλλά είναι η μοιραία αρρώστια (του μικρού παιδιού). Μόνο που δεν υπάρχει πια ούτε το «Λάδι του Λορέντσο» για να σώσει την κατάσταση.
Σενάριο: Melina Pota Koljevic και Srdjan Koljevic
Μουσική: Mario Schneider
Πρωταγωνιστούν:
Nebojsa Glogovac,
Natasa Ninkovic
Nemad Teofilovic
Miki Manojlovic

Θανάσης Τσακίρης
http://www.klh.gr/
http://tsakiris.snn.gr/
http://tsakthan.blogspot.com/
http://tsakthan.wordpress.com/