Tsakthan Weekly 25/6/2018 --Ο Τολστόι και το μέγα το μυστήριο της ζωής.

Λέων Τολστόι (1828 - 1910)

Ο συγγραφέας Λέων Νικολάγιεβιτς Τολστόι γεννήθηκε στο κτήμα της οικογένειάς του στη Γιάσναγια Πολιάνα, στην περιοχή Τούλας, δυτικά της Μόσχας. Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια κι έτσι κληρονόμησε και τον τίτλο του κόμη, τον οποίο μαζί και με την άλλη κληρονομιά, ο συγγραφέας θα αποποιείτο στην πράξη. Ο πατέρας του είχε πάρει μέρος στον πόλεμο κατά του Ναπολέοντα το 1812, όταν ο τελευταίος είχε επιχειρήσει ανεπιτυχώς να εισβάλλει και να κατακτήσει τη Ρωσία. Εγγράφηκε και  φοίτησε  τρία χρόνια στο Τμήμα Ανατολικών Γλωσσών του Πανεπιστήμιου του Καζάν χωρίς να πάρει πτυχίο. Μετά εγγράφηκε στη λιγότερο απαιτητική Νομική Σχολή όπου έγραψε μια εργασία συγκρίνοντας την πραγματεία του Μοντεσκιέ «Το Πνεύμα των Νόμων» με τις «Οδηγίες για τον Νομικό Κώδικα της Μεγάλης Αικατερίνης». Ενδιαφέρθηκε για τη φιλολογία και την ηθική μελετώντας τον Κάρολο Ντίκενς και τον Ζαν-Ζακ Ρουσσώ. Αντί για σταυρό φορούσε ένα μενταγιόν με την εικόνα του Ρουσσώ και ξόδευε τον καιρό του στο ποτό, στα τζόγο και στην ασωτία!  Το 1851 ταξίδεψε στον Καύκασο, όπου υπηρετούσε στο στρατό ο αδερφός του. Εκείνη τη χρονιά εμφανίστηκαν τα πρώτα λογοτεχνικά του στοιχεία («Ιστορίες της χτεσινής μέρας» κ.ά.), ενώ συμμετείχε (αρχικά ως εθελοντής και αργότερα ως αξιωματικός) σε πολεμικές επιχειρήσεις στην περιοχή. Το 1854 στάλθηκε στη στρατιά του Δούναβη και στον Κριμαϊκό πόλεμο υπερασπίστηκε την πολιορκημένη Σεβαστούπολη. Οι εμπειρίες θα μετατραπούν σε διηγήματα.

Έγραψε κυρίως νουβέλες και διηγήματα. Αργότερα στη ζωή του έγραψε θεατρικά έργα και δοκίμια. Τα μυθιστορήματα του «Πόλεμος και Ειρήνη» και «Άννα Καρένινα» θεωρούνται δυο από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και κορυφαία δείγματα ρεαλιστικής μυθοπλασίας. Ο Τολστόι είναι εξίσου γνωστός για την πολύπλοκη και «παράδοξη» προσωπικότητά του, για τις «ακραίες» μορφές του μοραλισμού του και τις ασκητικές ιδέες του, τις οποίες υιοθέτησε μετά από μια ηθική κρίση και την επακόλουθη πνευματική αφύπνιση. Από τότε και ύστερα εξελίχθηκε σε ηθικό στοχαστή και κοινωνικό μεταρρυθμιστή. Προέβη στην φιλολογική ερμηνεία της διδασκαλίας του Χριστού και μετατράπηκε σε Χριστιανό αναρχικό και αναρχο-ειρηνιστή. Έργα αυτής της περιόδου: «Κριτική της δογματικής Θεολογίας» (1880), «Μια εξομολόγηση» (1882) , «Σε τι συνίσταται η πίστη μου» (1884), «Λοιπόν τι πρέπει να κάνουμε» (1885-86), «Η Βασιλεία του Θεού είναι μέσα σας» (1891-1893), «Πώς να διαβάζεται το ευαγγέλιο και που βρίσκεται η ουσία του» 1896, «Η χριστιανική διδασκαλία» (1897), «Το μέγα αμάρτημα» (1905), «Δεν μπορώ να σιωπήσω» (1908) Οι ιδέες του για την μη βίαιη αντίσταση, θα ασκούσαν σημαντικότατη επίδραση σε θρυλικές μορφές του 20ού αιώνα και των κινημάτων κοινωνικής και πολιτικής ανυπακοής, όπως ο Μοχάτμα Γκάντι και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ τζούνιορ.  

Η άποψή του για το κράτος ήταν απόλυτα απορριπτική και το θεωρούσε ότι αποτελούσε την κυριαρχία των διεφθαρμένων (wicked ones) που υποστηριζόταν από την κτηνώδη βία. Κατ’ αυτόν, οι ληστές αποτελούσαν πολύ μικρότερο κίνδυνο απ’ ό,τι ένα καλά οργανωμένο κράτος ή μια καλοκουρδισμένη κυβέρνηση. Ασκεί αποκαλυπτική κριτική των προκαταλήψεων και των ψευδαισθήσεων που διακατέχουν τους ανθρώπους οι οποίοι στηρίζουν τις εκκλησίες προς όφελος της εκκλησιαστικής ιεραρχίας αλλά και όσων υποστηρίζουν και το κράτος και την ατομική ιδιοκτησία. Η  κριτική του αυτή είναι τόσο θεολογικά όσο και ορθολογικά εμπεριστατωμένη και αποκαλύπτει τα σημερινά κοινωνικά δεινά με τέτοιο τρόπο ώστε να καλύπτει τόσο τους θρησκευόμενους όσο και τους μη θρησκευόμενους αναγνώστες. Προπαγανδίζει τις ιδέες του με επιμονή και οργανώνει με ιδιαίτερη επιμέλεια τη διάδοση των βιβλίων του κι όσα από αυτά η Τσαρική λογοκρισία απαγορεύει τα εκδίδει στην Βρετανία στην Αγγλία ο συνεργάτης του Β. Τσέρτκωφ. Χάρη στην ακαταπόνητη δραστηριότητά του στον τομέα αυτό, ο Τολστόι αναγνωρίζεται ως μια μεγάλη ηθική δύναμη. Αγωνίζεται για την κατάργηση της θανατικής ποινής, για την παραχώρηση γης στους αγρότες, για την ανακούφιση των φτωχών και των χτυπημένων από θεομηνίες και καθίσταται σεβαστός σε όλη τη γη. Το 1888 μοίρασε τα κτήματά του στους χωρικούς και προκάλεσε βαθύτατη ρήξη στις σχέσεις του με τη σύζυγό του.

Ο Τολστόι είχε διαμορφώσει μια νέα αντίληψη και για την τέχνη, που την εξέφρασε στα δοκίμιά του «Τι είναι η τέχνη» και «Ο Σαίξπηρ και η δραματική τέχνη». Η τέχνη οφείλει να πραγματώνει το ιδανικό της ανθρώπινης αδελφοσύνης, μεταφέροντάς το από τη σφαίρα της λογικής στη σφαίρα του συναισθήματος. Αυτές τις απόψεις τις έκφρασε στα διηγήματα: «Με τι ζουν οι άνθρωποι» (1881), «Όπου υπάρχει αγάπη είναι εκεί ο Θεός» (1885), «Τρία γεροντάκια» (1886). Άλλα σημαντικά λογοτεχνικά έργα της εποχής είναι το ημιτελές «σημειώσεις ενός τρελού» (1884), «Το κράτος του ζόφου» (1886), θεατρικό έργο που παρουσιάστηκε το 1888, «Ο θάνατος του Ιβάν Ίλιτς» (1887), μια έξοχη πραγματεία γύρω από τη σημασία της ζωής και του θανάτου, «Ο διάβολος» (1889), «Η σονάτα του Κρόιτσερ» (1889). Στα δύο τελευταία εναντιώνεται στη σεξουαλική ελευθερία. Άλλα έργα του είναι «Ο πατήρ Σέργιος» (1890-1898), «Αφέντης και δούλος» (1895).

Τίτλοι στη βάση Βιβλιονέτ

(2017) Αφέντης και δούλος, Κάπα Εκδοτική

(2017) Πολικούσκα, Εμπειρία Εκδοτική

(2016) Άννα Καρένινα, Κάπα Εκδοτική

(2016) Άννα Καρένινα, Εκδόσεις Γκοβόστη

(2016) Αφέντης και υπηρέτης, Ροές

(2016) Για τον Σαίξπηρ και το δράμα, Ποικίλη Στοά

(2016) Ο θάνατος του Ίβαν Ίλιτς, Εμπειρία Εκδοτική

(2015) Η ανάσταση, Κέδρος

(2015) Η σονάτα του Κρόυτσερ, Ροές

(2015) Πόλεμος και ειρήνη, Εκδόσεις Γκοβόστη

(2014) Γιατί;, Γαβριηλίδης

(2014) Ο θάνατος του Ιβάν Ίλιτς, Ροές

(2014) Ο πατήρ Σέργιος, Ροές

(2014) Περί τρέλας, Ροές

(2014) Το ζωντανό πτώμα ή η εξιλέωση, Δωδώνη

(2013) Ανάσταση, Μαλλιάρης Παιδεία

(2012) Αφέντης και δούλος, Εντύποις

(2012) Ο σατανάς, Ροές

(2012) Οικογενειακή ευτυχία. Πολικούσκα. Ο θάνατος του Ιβάν Ιλίτς. Πάτερ Σέργιος. Ο διάβολος, Ζαχαρόπουλος Σ. Ι.

(2011) Κάτια, Εκδόσεις Καστανιώτη

(2011) Ο θάνατος του Ιβάν Ίλιτς, Εκδόσεις Καστανιώτη

(2011) Πόλεμος και ειρήνη, 4π Ειδικές Εκδόσεις Α.Ε.

(2011) Πόλεμος και ειρήνη, 4π Ειδικές Εκδόσεις Α.Ε.

(2011) Πόλεμος και ειρήνη, Μαλλιάρης Παιδεία

(2011) Πόλεμος και ειρήνη, Ζαχαρόπουλος Σ. Ι.

(2011) Πόλεμος και ειρήνη, Ζαχαρόπουλος Σ. Ι.

(2011) Πόλεμος και ειρήνη, Ζαχαρόπουλος Σ. Ι.

(2011) Πόλεμος και ειρήνη, Ζαχαρόπουλος Σ. Ι.

(2010) Ανάσταση, Εκδόσεις Γκοβόστη

(2010) Άννα Καρένινα, Εκδόσεις Πατάκη

(2010) Άννα Καρένινα, Άγρα

(2010) Νουβέλες και διηγήματα, Alter - Ego ΜΜΕ Α.Ε.

(2010) Πόλεμος και ειρήνη, Alter - Ego ΜΜΕ Α.Ε.

(2010) Πόλεμος και ειρήνη, Alter - Ego ΜΜΕ Α.Ε.

(2010) Πόλεμος και ειρήνη, Alter - Ego ΜΜΕ Α.Ε.

(2009) Άννα Καριένινα, Alter - Ego ΜΜΕ Α.Ε.

(2009) Άννα Καριένινα, Alter - Ego ΜΜΕ Α.Ε.

(2008) Πόση γη χρειάζεται ο άνθρωπος, Μαΐστρος

(2007) Η δύναμη του σκότους, Ροές

(2007) Ο θάνατος του Ιβάν Ίλιτς, Το Ποντίκι

(2006) Άννα Καρένινα, DeAgostini Hellas

(2006) Άννα Καρένινα, DeAgostini Hellas

(2006) Από τι ζουν οι άνθρωποι, Μαΐστρος

(2006) Νουβέλες και διηγήματα, Ροές

(2006) Οι τρεις ερημίτες, Μαΐστρος

(2006) Πόλεμος και ειρήνη, Ελευθεροτυπία

(2006) Πόλεμος και ειρήνη, Ελευθεροτυπία

(2006) Πόλεμος και ειρήνη, Ελευθεροτυπία

(2006) Πόλεμος και ειρήνη, Ελευθεροτυπία

(2005) Άννα Καρένινα, Εκδόσεις Πατάκη

(2005) Άννα Καρένινα, Εκδόσεις Πατάκη

(2005) Νουβέλες και διηγήματα, Ροές

(2005) Τα διηγήματα της Σεβαστούπολης, Ροές

(2004) Ημερολόγιο σοφίας, Printa

(2004) Τι είναι τέχνη, Printa

(2003) Έτσι πεθαίνει ο έρωτας, Ροές

(2003) Τι είναι η θρησκεία και ποια είναι η ουσία της. Θρησκεία και ηθική. Ο νόμος της αγάπης και ο νόμος της βίας, Printa

(2001) Άλμπερτ - Λουκέρνη, Ροές

(2001) Ο μικρός Φιλιπόκ, Εκδόσεις Παπαδόπουλος

(2001) Πόλεμος και ειρήνη, Εκδόσεις Πατάκη

(2001) Πόλεμος και ειρήνη, Εκδόσεις Πατάκη

(2001) Πόλεμος και ειρήνη, Εκδόσεις Πατάκη

(2001) Πόλεμος και ειρήνη, Εκδόσεις Πατάκη

(2000) Μια εξομολόγηση, Printa

(2000) Ο πάτερ Σέργιος, Σύγχρονη Πέννα

(2000) Οι Κοζάκοι, DeAgostini Hellas

(1999) Γιατί οι άνθρωποι κάνουν χρήση ναρκωτικών ουσιών, Εκδόσεις Καστανιώτη

(1999) Το Ευαγγέλιο, Κυβέλη

(1998) Κάτια, Printa

(1995) Παιδικά χρόνια - εφηβικά χρόνια, Βιβλιοπωλείον της Εστίας

(1994) Άννα Καρένινα, Εκδόσεις Καστανιώτη

(1993) Άννα Καρένινα, Ζαχαρόπουλος Σ. Ι.

(1993) Άννα Καρένινα, Ζαχαρόπουλος Σ. Ι.

(1993) Ιστορία ενός αλόγου, Ζαχαρόπουλος Σ. Ι.

(1993) Οικογενειακή ευτυχία, Εκδόσεις Γκοβόστη

(1993) Χατζή-Μουράτ, Εκδόσεις Γκοβόστη

(1992) Πόλεμος και ειρήνη, Ερμιόνη

(1991) Η σονάτα του Κρόιτσερ. Χατζή Μουράτ, Ζαχαρόπουλος Σ. Ι.

(1990) Ανάσταση, Ζαχαρόπουλος Σ. Ι.

(1990) Άννα Καριένινα, Εκδόσεις Γκοβόστη

(1990) Άννα Καριένινα, Εκδόσεις Γκοβόστη

(1990) Άννα Καριένινα, Εκδόσεις Γκοβόστη

(1990) Άννα Καριένινα, Εκδόσεις Γκοβόστη

(1990) Η δύναμη του σκοταδιού, Δωδώνη

(1990) Πόλεμος και ειρήνη, Κάκτος

(1990) Πόλεμος και ειρήνη, Κάκτος

(1990) Πόλεμος και ειρήνη, Κάκτος

(1990) Το ζωντανό πτώμα ή η εξιλέωση, Δωδώνη

(1989) Ο διάβολος. Πολικούσκα. Πάτερ Σέργιος. Οικογενειακή ευτυχία. Ο θάνατος του Ιβάν Ίλιτς, Ζαχαρόπουλος Σ. Ι.

(1987) Ιστορίες, Εκδόσεις Καστανιώτη

Άννα Καρένινα, Δαμιανός

Η ανάσταση, Δαμιανός

Η θρησκεία μου, Δαμιανός

Πάτερ Σέργιος. Σατανάς, Δαμιανός

Πόλεμος και ειρήνη, Δαμιανός

Πόλεμος και ειρήνη, Δαμιανός

Πόλεμος και ειρήνη, Εκδόσεις Γκοβόστη

Πόλεμος και ειρήνη, Εκδόσεις Γκοβόστη

Πόλεμος και ειρήνη, Εκδόσεις Γκοβόστη

Πόλεμος και ειρήνη, Εκδόσεις Γκοβόστη

Σονάτα Κρόιτσερ, Εκδόσεις Γκοβόστη

Φιοντόρ Κουζμίτς, Ηριδανός

Θανάσης Τσακίρης

 Το μέγα το μυστήριο της ζωής - 1998     

 

Στίχοι:   Στάθης Παχίδης

Μουσική:   Στάθης Παχίδης

Ερμηνεία: Άγαμοι Θύται

Τρεις γερο μπαμπαλήδες περιωπής

απόμαχοι ερώτων κι ηδονής

σε καφενείο λιάζονταν

και το επεξεργάζονταν

το μέγα το μυστήριο της ζωής.

Κορίτσια στο ποτήρι να τα πιεις

μαζεύαν ήλιο γύρω ολημερίς

κι οι γέροι μόνο βλέμματα

δεν άναβαν τα αίματα

τι θέλει, τι μπορεί ένας μπαμπαλής.

Το `πε ο Γουλιέλμος Τέλος

το κορμί δεν έχει τέλος

σ’ όποια ηλικία κι αν διαβείς.

Το `μαθα απ’ τον Τισσαφέρνη

μέχρι και καράβι σέρνει

μέγα το μυστήριο της ζωής.

Το `χε πει και ο Σπινόζα

η ζωή δεν είναι πόζα

άλλο αν θέλεις κι άλλο αν μπορείς.

Το `γραψε και ο Τολστόι

απο μέσα θα σε τρώει

μέγα το μυστήριο της ζωής.

Στο τέλος τώρα πια της διαδρομής

μη βγάλεις την τσατσάρα

να φτιαχτείς. Γνωστοί πολλοί

κοιτάζουνε και αποδοκιμάζουνε

και άντε να βρεις 

μέρος να κρυφτείς.

Το ’πε ο Γουλιέμος .........

https://www.youtube.com/watch?v=C4826HsDnFg

"...σ'άλλη ποια πιο καλόβολη από τούτη τη χώρα θα φτάναμε κλαριά ικεσίας απλώνοντας....ανεμική κακή τα ανθρώπινα κι ο πόνος πουθενά δεν πετά με τα ίδια φτερά....ο ξένος κι άγνωστος θέλει καιρό για να κριθεί, καθένας τον ξενόφερτο με πρόχειρες κακογλωσσιές στολίζει και πετά τον βρωμερό του λόγο...."
ΑΙΣΧΥΛΟΥ ΙΚΕΤΙΔΕΣ
ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΟ ΘΕΑΤΡΟ ΗΛΙΟΥ-πόλις
29 & 30 ΙΟΥΝΙΟΥ
ΘΕΑΤΡΟ ΑΛΣΟΥΣ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ "ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΙΝΤΗΣ"
ΓΑΡΔΙΚΗ ΚΑΙ ΣΜΟΛΙΚΑ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΒΑΡΟΤΣΑΚΗΣ
ώρα έναρξης 21:15
ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΜΕ ΕΥΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΗΛΙΟΥ-πολις
Σκηνοθεσία : Βαγγέλης Βαροτσάκης
Βοηθός σκηνοθέτη : Μαρίνα Σαμαρά - Κινησιολογία: Κατερίνα Νικηταρά
Μουσική : Γιώργος Παπαιωάννου (από το έργο "anamesis" )
Κατασκευή σκηνικών: Δημήτρης Ασβεστάς - Κοστούμια : Αναστασία Πάσχου- Αφίσα-πρόγραμμα: Δέσποινα Βαροτσάκη
Ήχοι - σύνθεση φιλμ: Δημήτρης Κυπριωτάκης - Φροντιστήριο: Αναστασία Πάσχου, Κέλλυ Περμαθούλη
Φωτογράφιση : Δήμητρα Γκούμα - Φώτισμοί : Παναγιώτης Ψύχας
ΧΟΡΟΣ (με σειρά εμφάνισης):
Βίκυ Τσιπη, Μαρίνα Σαμαρά, Κατερίνα Χαραλαμποπούλου , Κατερίνα Σιαφακα,
Κελλυ Περμαθούλη, Λίλη Γαλιατσατου, Βικτώρια Αδάμ, Θεανώ Δήμα
Θεραπενιδα: Νένα Τσαντάκη
Δαναός : Μιχάλης Γεωργιάδης
Πελασγός : Γιώργος Ειρηνάκης
Πολεμαρχος : Ανέστης Ψαθάς
Κήρυκας Αιγυπτίων : Γιώργος Ματιάμπα
Αιγυπτιος : Μιχάλης Κοτζαμάνογλου
Ποιητής: Βαγγέλης Βαροτσάκης
...πόλεμος, βία, φτώχια, εξαθλίωση… οι άνθρωποι, εδώ και χιλιετίες μετακινούνται από το ένα μέρος στο άλλο και θα συνεχίσουν να το κάνουν και στο μέλλον. Ο πόλεμος στη Συρία και η γενικότερη κρίση στη Μ.Ανατολή, αλλά και αλλού, οδηγούν εκατομμύρια πρόσφυγες και μετανάστες να εκτίθενται σε τεράστιους κινδύνους , στερούμενοι των βασικών τους ανθρώπινων δικαιωμάτων. Εμείς οι Έλληνες σαν λαός, υποφέροντας πολέμους και εκτοπισμούς, βρεθήκαμε σε ξένους τόπους, άγνωστοι, αβέβαιοι, φοβισμένοι… και ο χρόνος… ο χρόνος μηδενίζεται και στέκεται μετέωρος ανάμεσα στο χθές και στο σήμερα. Ο Αισχύλος, από τα βάθη του χρόνου, μέσα από τις ΙΚΕΤΙΔΕΣ διδάσκει τις πανανθρώπινες αξίες, την προστασία, την αξιοπρέπεια, την ευημερία και την δικαιοσύνη για όλους. Οι πρόσφυγες και οι μετανάστες, δεν είναι οι ξένοι, δεν είναι οι διαφορετικοί. Ολοι είμαστε μέρος της πανανθρώπινης οικογένειας. Γέφυρες χρειάζονται και όχι τείχη ανάμεσα στους ανθρώπους…