Κείμενα των: Δημοσθένη Παπαδάτου-Αναγνωστοπούλου, Στρατή Μπουρνάζου, Ουρανίας Πολυκανδριώτη, Κωνσταντίνου Χατζηνικολάου, Πολυμέρη Βόγλη, Ηλία Νικολακόπουλου, Ιωάννας Παραθαλασσίου, Νίκου Σαραντάκου, Μαρίκας Φραγκάκη, Γιώργου Δαρέμα, Άλεξ Βιτάλ, Κατερίνας Σταυρούλα
Αλληλεγγύη εντός τόπου και χρόνου. Σκέψεις του Δημοσθένη Παπαδάτου-Αναγνωστόπουλου με αφορμή τους Σύρους πρόσφυγες στο Σύνταγμα. «χωρίς την πραγματική παρουσία ανθρώπων πεισμένων, που ό,τι λένε το εννοούν, δηλαδή το κάνουν, χωρίς την επιμονή και την επινοητικότητά τους για να δοθούν άμεσα λύσεις σε συγκεκριμένα προβλήματα, δεν μπορεί να σταθεί καμία αριστερή πολιτική. Την ίδια στιγμή, η δύναμη αυτών των ανθρώπων είναι σκόρπια δύναμη, αν μείνει απλώς στον ακτιβισμό και την «άμεση δράση». Εδώ και καιρό πια δεν φτάνει να είμαστε (μόνο) καλοί ακτιβιστές ή προπαγανδιστές. Χρειάζεται εγρήγορση και πέρα απ’ το άμεσο, για τη μέση και τη μακρά διάρκεια. Εν προκειμένω, όχι μόνο για την προσωρινή στέγαση, την περίθαλψη και την παροχή διερμηνείας. Αλλά και για τη μεσοπρόθεσμη στήριξη: τη δημιουργία ενός διαδημοτικού ξενώνα, για παράδειγμα. Και τέλος για την μακροπρόθεσμη κοινωνική ένταξη.»
Φόβος. Και ελπίδα. Ο Στρατής Μπουρνάζος για το κίνημα συμπαράστασης στο Ν. Ρωμανό. «Γιατί νιώθω κάτι –κρυμμένο ίσως αλλά ισχυρό– να με συνδέει με όσους κατεβαίνουν στο δρόμο. Και κάτι βαθύ να με αποκόπτει από εκείνους που αδιαφορούν ή εξηγούν ψυχρά γιατί δεν πρέπει να πάρει άδεια — και το ίδιο θα ένιωθα, ακόμα κι αν είχαν δίκιο. Αν η στρατηγική της κυβέρνησης είναι η γνωστή (να «αποπροσανατολίσει» και κυρίως να παίξει με τα «επεισόδια», φοβίζοντας και ξανακερδίζοντας όσους έχουν απαυδήσει με την πολιτική της, αλλά τρέμουν τους Δεκέμβρηδες) η δική μας πρέπει να είναι η αντίθετη: να ενώνει. Όταν ο αντίπαλος διχάζει, στρέφει τη μια ομάδα ενάντια στην άλλη, εμείς δεν πρέπει ούτε να μπούμε στη θέση που θέλει να μας βάλει, ούτε να σιωπήσουμε, ούτε να κάνουμε πίσω στις αξίες μας. Πρέπει να τις φέρουμε μπροστά, να ενώσουμε μ’ αυτές.»
Ένας αναθεωρητής ιστορικός της ιστοριογραφίας. Η Ουρανία Πολυκανδριώτη σκιαγραφεί τον γάλλο ιστορικό Φρανσουά Ντος με την ευκαιρία της επίσκεψης του στην Αθήνα. «Βασικά σημεία της αμφισβήτησης και κατευθυντήριες γραμμές των μελετών του Ντος είναι η αναθεώρηση της σημασίας και της διαχείρισης του γεγονότος στην ιστοριογραφία, αλλά και η αναθεώρηση του είδους της βιογραφίας ως ιστοριογραφικής μεθόδου. Ο Ντος υποστηρίζει την επιστροφή στην έννοια του γεγονότος και στη βιογραφική μέθοδο, όχι τόσο με τους τρόπους της παραδοσιακής ιστοριογραφίας, εκείνης την οποία είχε ανατρέψει η Σχολή των Annales, όσο με τον τρόπο της πολιτισμικής-διανοητικής ιστορίας. Το μεμονωμένο γεγονός ή ο βίος ενός ανθρώπου δεν συνιστούν για τον Ντος στιγμές της ιστορίας, μεμονωμένα συμβάντα, αλλά εκδηλώσεις, εκφάνσεις της ιστορίας στη συνέχειά της.»
Αγελάδα του Κωνσταντίνου Χατζηνικολάου. «Η αγελάδα βαδίζει αργοκίνητα και σπρώχνει τη λάσπη με τις οπλές της. Από μακριά γέρος και αγελάδα μοιάζουν σαν ένα πράγμα, μονοκόμματο. Η αγελάδα άξαφνα σταματά. Ο γέρος θυμώνει και χτυπά τα κωλομέρια της με το κλαδί. Η αγελάδα δεν σαλεύει. Μετά γυρίζει αδιάφορα και κοιτάζει το αφεντικό της που τώρα έχει δυναμώσει τα χτυπήματα. Το αίμα της αγελάδας βγαίνει μέσα απ’ το κρέας της και τινάζεται σε γραμμές στον πρωινό αέρα και πέφτει στη γη.»
ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΑ 1944: ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΚΑΙ ΠΑΡΟΝ
Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης εβδομήντα χρόνων, τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) και το Φόρουμ Κοινωνικής Ιστορίας οργανώνουν, την Παρασκευή 13 και το Σάββατο 14 Δεκεμβρίου, το επιστημονικό συνέδριο «Δεκεμβριανά 1944: το παρελθόν και οι χρήσεις του». Θέσαμε τρία ερωτήματα σε τρία μέλη από την οργανωτική επιτροπή του συνεδρίου.
Η ήττα ενός πρωτόγνωρου κινήματος του Πολυμέρη Βόγλη. «Η ήττα στα Δεκεμβριανά και στη συνέχεια η ήττα στον Εμφύλιο οδήγησαν την Αριστερά μεταπολεμικά στο να αποσιωπήσει την επαναστατική διάσταση του κινήματος στη δεκαετία του 1940 και να τονίσει είτε την εθνικοαπελευθερωτική διάσταση είτε την ταυτότητα του θύματος, λόγω της «λευκής τρομοκρατίας», των διώξεων και των εκτελέσεων των πολιτικών κρατουμένων. Αυτό άλλαξε σχετικά πρόσφατα, μετά το 2000, αλλά δεν αφορά τόσο τη μνήμη αλλά συνολικά τον τρόπο προσέγγισης και ερμηνείας της επίμαχης δεκαετίας.»
Η διχασμένη συλλογική μνήμη της Αριστεράς του Ηλία Νικολακόπουλου. «Η συλλογική μνήμη της Αριστεράς για τον Δεκέμβρη υπήρξε εξαρχής διχασμένη, αφού όφειλε να συγκεράσει δύο τελείως διαφορετικές πραγματικότητες. Αφενός την ηρωική αντίσταση του λαού της Αθήνας, επί 33 μέρες, απέναντι σε μια απροκάλυπτη ξένη επέμβαση γιγαντιαίων διαστάσεων — τα βρετανικά στρατεύματα, συνεπικουρούμενα από αεροπορία και ναυτικό, ξεπέρασαν τις 70.000 άνδρες και έδρασαν, σύμφωνα με τα λόγια του Τσώρτσιλ, σαν να βρίσκονταν σε χώρα υπό κατοχή. Αφετέρου όμως τις τραγικές συνέπειες της ήττας και το αίσθημα της ματαίωσης ενός τρίχρονου αγώνα και της ελπίδας που είχε δημιουργήσει αυτός.»
Τέλος και αρχή της Ιωάννας Παπαθανασίου. «Η χώρα μπήκε σε άλλη τροχιά και κατέκτησε θλιβερές πρωτιές, όπως ο διωγμός των μαχητών της Αντίστασης ή η καταξίωση των δωσίλογων και η ενσωμάτωσή τους στο κράτος. Έμεινε, ωστόσο, αυτή η περήφανη γενιά των Επονιτών που φυλλορροεί στις μέρες μας, να μας θυμίζει ότι δεν μετάνιωσε για τις επιλογές της. Και αυτό το τελευταίο, ας το κρατήσουμε: και ως στάση ζωής, αλλά και γιατί απαντάει, έμμεσα αλλά νομίζω σαφώς, στο ερώτημα για την αριστερή μνήμη και τις διαδρομές της.»
Παράδεισοι, φορολογικοί και άλλοι. Στην καθιερωμένη του στήλη ο Νίκος Σαραντάκος λεξιλογεί περί παραδείσων «Οι φορολογικοί παράδεισοι, όπως επικράτησε να αποκαλούνται οι χώρες εκείνες που προσφέρουν ειδικό ευνοϊκότατο φορολογικό καθεστώς για να προσελκύσουν ξένους επενδυτές — σαν το Λουξεμβούργο που λέγαμε στην αρχή. Ο όρος πρέπει να είναι μεταφραστικό δάνειο, αλλά από πού; Στα αγγλικά, ο αντίστοιχος όρος είναι tax haven, και καταγράφεται από το 1960, αλλά συμβαίνει κάτι περίεργο: haven σημαίνει «καταφύγιο», ενώ ο παράδεισος είναι heaven! Και ενώ υπάρχει στα ελληνικά και ο όρος «φορολογικό καταφύγιο», ο φορολογικός παράδεισος ακούγεται πολύ συχνότερα.»
ΚΡΙΣΗ, ΚΡΑΤΟΣ, ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ: ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΑΞΙΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΠΟΥΛΑΝΤΖΑ
Με την ευκαιρία επικείμενου ομώνυμου συνεδρίου, δύο σχετικά κείμενα.
Ο Πουλαντζάς και η εποχή μας της Μαρίκας Φραγκάκη. «Στο εθνικό επίπεδο η παρούσα κρίση εμφανίζεται με διαφορετικές εκφάνσεις και ένταση, ενώ στο υπερεθνικό διακυβεύεται η ίδια η οντότητα της Ένωσης, κι όχι μόνο του ευρώ, από τη συνέχιση της κρίσης. Η σκέψη του Νίκου Πουλαντζά προσφέρει μια σειρά έννοιες και σημεία αναφοράς για τη σε βάθος διερεύνηση των υφιστάμενων συνθηκών σχετικά με τη μεταβατικότητα και τη διαφορετικότητα των καπιταλιστικών δομών, την παγκοσμιοποίηση και τον μεταβαλλόμενο ρόλο του κράτους. Το έργο του δεν προσφέρει απλώς απαντήσεις, αλλά ανοίγει διόδους θεωρητικών αναζητήσεων για φλέγοντα ζητήματα.»
Η συνεισφορά του Πουλαντζά στη μαρξιστική θεωρία του Γιώργου Δαρέμα. «Η ανεκτίμητη και πολυδιάστατη συνεισφορά του Πουλαντζά στηρίζεται στο ότι έθεσε στον πυρήνα του επιστημονικού προβληματισμού του (και στην υπηρεσία μιας στρατηγικής χειραφέτησης της εργατικής τάξης και των άλλων υπεξούσιων τάξεων) την ταξική ανάλυση. Κατέδειξε ότι οι κοινωνικές τάξεις δεν συνιστούν μονολιθικές οντότητες αλλά χαρακτηρίζονται από εσωτερικές διαφοροποιήσεις και επιμερίζονται σε «ταξικές μερίδες» που αναδεικνύουν τις αντιθέσεις συμφερόντων μεταξύ τους στην προσπάθειά τους να ηγεμονεύσουν εντός του «μπλοκ εξουσίας» (όπως στην περίπτωση της κυρίαρχης αστικής τάξης).»
Δεν χρειαζόμαστε μόνο καλύτερους μπάτσους. Χρειαζόμαστε λιγότερους! Ο Άλεξ Βιτάλ αναλύει τους στόχους μιας ριζοσπαστικής αντεγκληματικής πολιτικής. «Κάθε πραγματική ατζέντα για τη μεταρρύθμιση της αστυνομίας δεν πρέπει να εστιάζεται στο να κάνει την αστυνομία πιο φιλική και πιο επαγγελματική. Αντ’ αυτού, πρέπει να εργαστεί για να μειώσει τον ρόλο της αστυνομίας και να την αντικαταστήσει με ενδυναμωμένες κοινότητες που εργάζονται για να λύσουν τα δικά τους προβλήματα. Δεν χρειαζόμαστε τον έλεγχο της αστυνομίας πάνω στις κοινότητες. Χρειαζόμαστε τον έλεγχο της κοινότητας στις υπηρεσίες που θα δημιουργήσουν ασφαλέστερες και πιο σταθερές γειτονιές και πόλεις.»
#GenerationE: Oι μετανάστες του Νότου που ελπίζουν να επιστρέψουν. Η Κατερίνα Σταυρούλα γράφει για την Generation E, μια δημοσιογραφική έρευνα με αντικείμενο τη νεανική μετανάστευση από τον ευρωπαϊκό Νότο. «η γενιά μεταναστών που σκιαγραφεί η #GenerationE έχει πολλά να μοιραστεί. Οι κοινές εμπειρίες των συμμετεχόντων από όλες τις χώρες, αλλά και το γεγονός ότι η μεγάλη πλειοψηφία τους αποτελείται από καταρτισμένους εργαζόμενους και κάτοχους πτυχίων ανώτατης εκπαίδευσης, αναδεικνύουν τις αντίστοιχες αγωνίες και τις προσδοκίες μιας γενιάς ανθρώπων που αρκετά συχνά βλέπουν τα σχέδιά τους να πραγματοποιούνται στο εξωτερικό. Την ίδια στιγμή, βέβαια, κατά πλειοψηφία οι νέοι μετανάστες νοσταλγούν τον τόπο τους, μιλούν για τον ήλιο και τη θάλασσα, για την οικογένεια και τους φίλους, το φαγητό και την κουλτούρα, αλλά μη βλέποντας τρόπο να επιστρέψουν απαντούν στη μεγάλη πλειοψηφία τους πως απλά το ελπίζουν.»
No comments:
Post a Comment