ΣΕΚΑΝΣ - ΒΑΛΣ ΜΕ ΤΟΝ ΜΠΑΣΙΡ

Σεκάνς
Σκέψεις για σκηνές από ταινία «Προσεχώς»
9 ΙΟΥΝΙΟΥ 2010
ΒΑΛΣ ΜΕ ΤΟΝ ΜΠΑΣΙΡ
(ΙΣΡΑΗΛ/ΓΑΛΛΙΑ/ΓΕΡΜΑΝΙΑ/ΗΠΑ, 2008, έγχρωμη, 90΄)
του Ari Folman


O Ari Folman γεννήθηκε στην πόλη Χάιφα του Ισραήλ το 1962.



Το 1982 ήταν 19χρονος στρατιώτης του Ισραηλινού πεζικού. Όταν απολύθηκε ταξίδεψε στις χώρες τις Ασίας για δύο χρόνια χωρίς, όμως, να τις ζήσει όπως φανταζόταν. Έτσι, έμενε σε διάφορες πόλεις της Ν.Α. Ασίας από όπου έστελνε επιστολές σε φίλους του περιγράφοντας μέρη και τόπους στους οποίους δεν πήγε και εμπειρίες που ποτέ δεν έζησε. Αυτή η διαδικασία τον βοήθησε να ανακτήσει την αυτοπεποίθησή του με αποτέλεσμα να επιστρέψει στο Ισραήλ και να σπουδάσει κινηματογράφο μιας και μπορούσε να φαντάζεται και να αφηγείται ιστορίες.



24 χρόνια μετά τη στρατιωτική του θητεία, συναντιέται με έναν φίλο από τα χρόνια εκείνα του στρατού. Ο φίλος του διηγείται στον Ari τους τρομερούς του εφιάλτες που τους αποδίδει στις τραγικές αναμνήσεις των εμπειριών του της εποχής του πολέμου στο Λίβανο. Ο Ari ανακαλύπτει απορημένος πως δεν θυμάται τίποτα από εκείνη την εποχή. Όμως, το ίδιο βράδυ του έρχονται οι φρικτές αναμνήσεις από τη σφαγή στα παλαιστινιακά στρατόπεδα συγκέντρωσης Σάμπρα και Σατίλα. Δεν μπορεί να καταλάβει τι είναι φανταστικό και τι είναι πραγματικό. Στη μνήμη του έρχεται η εικόνα του μαζί με άλλους φίλους στρατιώτες να κολυμπούν τη νύχτα στις αμμουδιές της Βυρηττού ενώ βλέπουν στον ουρανό τις φωτιές να πέφτουν παντού στην πόλη.



Ο Folman τρέχει να συναντήσει έναν άλλο φίλο από εκείνα τα χρόνια που τον προτρέπει να συναντήσει κι άλλους πρώην στρατιώτες που υπηρετούσαν τη θητεία τους μαζί του για να διαμορφώσει μια πιο ευκρινή εικόνα των αναμνήσεών του. Ο Folman συζητά με έναν ψυχολόγο και ένα ρεπόρτερ φίλους του. Η ταινία εμπεριέχει τόσο φανταστικές φιγούρες και γεγονότα όσον και υπαρκτά πρόσωπα και καταστάσεις.



Τα άλλα πρόσωπα είναι ο Miki Leon που παίζει τον Boaz Rein-Buskila, το βετεράνο –σήμερα λογιστή- που υποφέρει από τους πολεμικούς εφιάλτες. Ο μακρόχρονος φίλος συμπαραγωγός και συν-σκηνοθέτης του Ari, o Ori Sivan παίζει τον εαυτό του.


O Yehezkel Lazarov ως Carmi Cna'an, ισραηλινός βετεράνος κι αυτός του πολέμου του Λιβάνου που ήταν κάποτε φίλος του σκηνοθέτη και σήμερα ζει στην Ολλανδία. Ο Ronny Dayag παίζει κι αυτός τον εαυτό του, ως ισραηλινός βετεράνος του πολέμου του Λιβάνου και σήμερα τεχνολόγος τροφίμων. Ο Shmuel Frenkel που ήταν διοικητής μιας μονάδας πεζικού υποδύεται κι αυτός τον εαυτό του. Και βεβαίως, οι Zahava Solomon (ισραηλινή ψυχολόγος που ερευνά στο πεδίο του «ψυχολογικού τραύματος») και Ron Ben-Yishai που ήταν ο πρώτος ισραηλινός δημοσιογράφος που κάλυψε το θέμα της σφαγής στα στρατόπεδα Σάμπρα και Σατίλα.

Η ταινία ήταν υποψήφια για βραβείο Όσκαρ αλλά έλαβε τελικά πολλές διακρίσεις και βραβεία σε Ευρώπη, Ασία και Ωκεανία. Δεν πήγε καλά από πλευράς εισπράξεων στο Ισραήλ, κάτι λογικό γιατί έξυνε πληγές εν μέσω πολέμου στη Γάζα και η «σιωπηρή πλειοψηφία» του Ισραήλ αγνόησε την ταινία. Σήμερα η ταινία είναι ξανά επίκαιρη μιας και ο «Στόλος της Ελευθερίας» και οι 16 δολοφοφονημένοι από τον Ισραηλινό στρατό ήρωες άνοιξαν τα μάτια των πολιτών του κόσμου που είδε πως στη Γάζα συντελείται η σφαγή ενός φυλακισμένου στην ίδια του τη χώρα λαού.

ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ του Ari Folman
Sha'anan Si (1991, μικρού μήκους ντοκιμαντέρ με τον Ori Sivan)
Saint Clara (1996, με τον Ori Sivan)
Made in Israel (2001)
Βαλς με τον Μπασίρ (2008)



ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ
http://tsakthan.blogspot.com
http://tsakiris.snn.gr
http://ilioupoli.wordpress.com
http://www.klh.gr