Tsakthan Weekly 2/7/2018 -- Για τον ηγέτη και την ηγεσία (1ο μέρος)

  

Προλεγόμενα για τον ηγέτη και την ηγεσία (1ο μέρος)

Ένας κοινώς αποδεκτός ορισμός της λέξης «ηγεσία» θα ήταν ο εξής: «ηγεσία είναι μια διαδικασία κοινωνικής επιρροής στην οποία ένα πρόσωπο που μπορεί να εξασφαλίσει την υποστήριξη και την βοήθεια άλλων για την επίτευξη ενός κοινού σκοπού»[1] Απλούστερα, θα λέγαμε ότι ηγεσία είναι μια διαδικασία οργάνωσης ομάδας ανθρώπων για την επίτευξη ενός κοινού στόχου.

Ο ηγέτης που οργανώνει και συντονίζει τις απαραίτητες εργασίες χαράσσοντας στρατηγική και τακτικές δεν είναι αποκλειστικά αυτός που είναι επίσημα υπεύθυνος γι’ αυτή τη δουλειά. Αντιθέτως, μπορεί να είναι ανεπίσημος ηγέτης ο οποίος διαθέτει ηγετικά χαρακτηριστικά και εκ των πραγμάτων ασκεί επιρροή. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που αναδεικνύουν ένα πρόσωπο σε ηγετική μορφή, δηλαδή να το ακολουθούν άλλοι άνθρωποι τους οποίους καθοδηγεί ή κατευθύνει; Ας απαριθμήσουμε ορισμένα που οι περισσότεροι θεωρητικοί αποδέχονται ως καθοριστικά για τον χαρακτηρισμό ως «ηγέτη»: 

• ·         Όραμα
• ·         Αξίες
• ·         Χάρισμα
• ·         Ευφυΐα
• ·         Δύναμη
• ·         Συμπεριφορά
• ·         Λειτουργία
• ·         Συνολική αντίληψη του εκάστοτε πλαισίου (situational interaction)

Από τον Ηράκλειτο και τον Πλάτωνα ως τον Πλούταρχο το θέμα του ηγέτη και της ηγεσίας ήταν από τα αγαπημένα στο δημόσιο διάλογο. Τα ερωτήματα που τίθεντο αφορούσαν τις ιδιότητες που διακρίνουν ένα άτομο ως ηγέτη και υπονοείτο ότι ο ηγέτες υπάρχει και η βασική ιδέα ήταν ότι ορισμένοι άνθρωποι κατέχουν ορισμένες ή όλες τις ιδιότητες και τα προσόντα του ηγέτη.

O Πλάτωνας στην Πολιτεία εισηγείται ουσιαστικά τη βασική θεωρία των προσόντων του ηγέτη ως πρότυπου. Ο Πλάτωνας στην Πολιτεία στο διάλογο του Σωκράτη με τον Αδείμαντο τονίζει ότι μόνο μια ομάδα σπάνιων ανθρώπων, αυτή των φιλοσόφων-αρχόντων, μπορεί να οδηγεί και να κυβερνά μια ανεκπαίδευτη και ζωώδη πλειονότητα και χωρίς την ύπαρξη αυτής της ομάδας θα κινδυνεύει η δημοκρατία.

Σωκράτης. Δες το μέσα στο πλαίσιο όσων λέγαμε πρωτύτερα. Συμφωνήσαμε ότι ένας φιλόσοφος έχει την ικανότητα να μαθαίνει γρήγορα∙ έχει καλή μνήμη, κουράγιο και ευρύτητα οράματος.

Αδείμαντος. Ναι.

Σωκράτης. Από τα πολύ πρώτα χρόνια του, τότε, θα ξεπερνά τα άλλα παιδιά στα πάντα, ειδικά δε αν είναι σωματικά τόσο προικισμένο όσο και πνευματικά. Έτσι δεν είναι;

Αδείμαντος. Βεβαίως.

Σωκράτης. Όταν, λοιπόν, μεγαλώσει, οι φίλοι του και οι συμπολίτες του θα θέλουν να τον χρησιμοποιούν για τις δικές τους υποθέσεις.

Αδείμαντος. Φυσικά

Μένουμε, έτσι, με ένα πολύ μικρό αριθμό ανθρώπων Αδείμαντε…

Έτσι ο Πλάτων θέτει τις βάσεις για την διατύπωση της θεωρίας των χαρακτηριστικών γνωρισμάτων του ηγέτη που εστιάζεται στην ψυχολογία του ατόμου και υποστηρίζει ότι είναι τα ξεχωριστά και εξαιρετικά προσόντα του που τον χαρακτηρίζουν και του αξίζει ο γενικός σεβασμός και θαυμασμός .Έναν αιώνα νωρίτερα από τον Πλάτωνα, ο Ηράκλειτος εκτιμούσε ότι «οι πολλοί είναι άχρηστοι, οι καλοί άνδρες είναι λίγοι. Ένας μόνο άνθρωπος ανάμεσα σε 10.000 είναι καλός».

Διαφορετικές αναλύσεις έδιναν έμφαση σε διαφορετικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα και προσόντα του ηγέτη. Ο Σωκράτης, όπως είδαμε, θεωρούσε ότι ηγέτης είναι αυτός που μαθαίνει γρήγορα, θυμάται εύκολα και καλά, δεν πτοείται, διαθέτει οραματική ευρύτητα, φυσική παρουσία και ανδρεία. Σήμερα αυτές έχουν εμπλουτιστεί: φαντασία, αποφασιστικότητα, διορατικότητα, ευφυΐα και χάρισμα. Το «χάρισμα» μελετήθηκε περισσότερο από τα άλλα χαρακτηριστικά γνωρίσματα, όπως θα δούμε παρακάτω, γιατί συλλαμβάνει την αίσθηση του «κάτι του ξεχωριστού» που περιβάλλει τον ηγέτη κα τη σχέση με εμάς τους υπόλοιπους.

Αυτή η αναζήτηση των χαρακτηριστικών γνωρισμάτων του ηγέτη (trail theory of leadership) που ξεκίνησαν ο Πλάτωνας και ο Πλούταρχος επανεκκινήθηκε στη διάρκεια του 19ου αιώνα με το έργο του Thomas Carlyle και την άποψή του για την ιστορία ως αφήγηση των έργων των Μεγάλων Ανδρών.[2] Ο συγγραφέας προσπαθεί να αναγνωρίσει τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του ηγέτη κάνοντας αναδρομή σε «μεγάλες άνδρες» του ιστορικού παρελθόντος. Θεωρούσε ότι αυτά τα γνωρίσματα είναι διαχρονικά ανεξάρτητα από την εκάστοτε ιστορική συγκυρία και κοινωνικο-πολιτική δομή και πίστευε ότι μπορούν εύκολα να εντοπιστούν νέοι ηγέτες. Επίσης στη θεωρητική αυτή προσέγγιση συνέβαλε ο Francis Galton που εξέτασε τις ηγετικές ικανότητες στις οικογένειες των «μεγάλων ανδρών» έως δευτέρου βαθμού συγγένειες και κατέληξε στο αποτέλεσμα ότι η ιδιότητα του ηγέτη είναι κληρονομική: «ο ηγέτης δεν γίνεται αλλά γεννιέται ηγέτης».[3]

[1] Chemers Martin (1997) An Integrative Theory of Leadership. Mahwah, NJ.: Lawrence Erlbaum Associates.

[2] Carlyle Thomas (1841/1888) Heroes and Hero Worship, and the Heroic in History. New York, NY: Frederick A. Stokes & Brother. http://www.gutenberg.org/ebooks/1091

[3] Galton Francis (1869) Hereditary Genius. An Inquiry into Its Laws and Consequences. London, UK:Macmillan and Co. http://galton.org/books/hereditary-genius/text/pdf/galton-1869-genius-v3.pdf

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ….

ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ

Άνομη η σκέψη μου κι η πράξη μου ίδια - 2012     

Στίχοι:   B.D Foxmoor
Μουσική:   B.D Foxmoοr
Ερμηνεία: B.D. Foxmoor

Βρε, μιας και είσαι ζωντανός
με λάδι στο καντήλι,
πριν σφαλιστεί ο ουρανός
και ‘ρθει πιο πριν το δείλι,
ζήσε όσο λεύτερος μπορείς,
σ’ ό,τι αγαπάς χατήρι,
κάνε, και πήγαινε χωρίς
τον φόβο ψωμοτύρι.

Αν κάνεις συντροφιά στην πλάνη,
ανήμερο θεριό ο πόνος σου,
η ίδια ντροπή θα σε ξεκάνει,
καλό κουμάσι και του λόγου σου.
Ποιο κομποσκοίνι να σε σώσει,
άμα γεμίζεις πορτοφόλια;
O χρόνος θα σε παραδώσει
σε τέρατα δίποδα αποφώλια.

Και λιγωμένος θα μετράς
το κάρπισμα της κλάκας.
Στους άδικους ν’ αποζητάς
το δίκιο – τι μαλάκας!
Σε βουρλίζει η εποχή
κι ο ηγέτης το βιολί του.
Ο ήλιος τραβάει την προσοχή
μόνο στην έκλειψη του.

Τα πάνω κάτω φέρανε οι κουφάλες
και τρέμουν σύγκορμοι οι παρασαλεμένοι.
Ντροπιάζουν τον ηγέτη οι πολλές κρεμάλες
και το καρπώνονται οι κανακεμένοι.
Στον παράδεισο η βλακεία γυρεύει πόρτα.
μια κουστωδία δειλών μάς στέλνει στα τσακίδια
και μπρος στο κλάδεμα του ανθρώπου, όπως πρώτα,
άνομη η σκέψη μου κι η πράξη μου ίδια.

Μάθανε οι απόκαιροι το κάθε χούι σου
και σε διαβάσανε οι κοσμοχαλαστές,
ξεχωρίζουν στον όχλο το σουλούπι σου
οι επιμελείς υποκριτές.
Βλέπεις, τα κουσούρια σου και τα λάθια σου
είναι απασφαλισμένα.
Έχασες και τα γούρια σου,
που σου τα ‘χε η οργή όλα καμωμένα.

Άρα λοιπόν τι απέμεινε;
Μια άδικη μοιρασιά.
Το μόνο που σου ξέμεινε,
κάνε όπλο σου τη μπαμπεσιά.
Όπως τους τιμά και τους αξίζει
- οι μακελάρηδες ύπουλα να φεύγουν,
καθώς το μίσος τους τριγυρίζει.
Ούτε να μετανοιώνουν, ούτε να διαλέγουν.

https://www.youtube.com/watch?v=ernGa6sMpQo





ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ

ΤΕΤΑΡΤΗ 04/07/2018 ΘΕΕ ΜΟΥ ΤΙ ΣΟΥ ΚΑΝΑΜΕ;

(QU’EST-CE QU’ON A FAIT AU BON DIEU?)
του Φιλίπ ντε Σοβερόν (ΓΑΛΛΙΑ, 2014, έγχρωμη, 97΄)



Aνάλαφρη κωμωδία που σατιρίζει τα λαογραφικά και κοινωνικοθρησκευτικά στερεότυπα. Η πιο επιτυχημένη ταινία στη Γαλλία πριν από τέσσερα χρόνια (8 εκατομμύρια εισιτήρια στις γαλλικές αίθουσες). H Mαρί και ο Κλοντ Βερνέιγ είναι ένα παραδοσιακό ζευγάρι της μεσοαστικής γαλλικής κοινωνίας, που έχουν τέσσερις κόρες. Οι τρεις από αυτές έχουν παντρευτεί ξένους γαμπρούς. Όταν η τέταρτη τους ανακοινώνει ότι θα παντρευτεί τον Σαρλ, παραλείπει ότι είναι από την Αφρική... Απολαυστικός ο Κριστιάν Κλαβιέ στον ρόλο του πατέρα.

ΚΑΘΕ ΤΕΤΑΡΤΗ ΣΤΙΣ 9:00 μ.μ. ΚΑΙ ΣΤΙΣ 11:00 μ.μ.

(Από τις 22/08/2018 στις 8:30 μ.μ. και στις 10:30 μ.μ.)

ΣΤΟΝ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ «ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ»

(Λεωφ. Ειρήνης 50, Πλατεία Εθνικής Αντίστασης, Άνω Ηλιούπολη,

Τηλ.: 210 9937870, 210 9941199, 210 9914732, 6945405825, E-mail: info@klh.gr

Ιστοσελίδα: www.klh.gr)