Στα «Ενθέματα» αύριο Kυριακή 3 Μαΐου-Κείμενα των: Βασίλη Παπαστεργίου, Μαρίας Δαμηλάκου, Δέσποινας Παρασκευά-Βελουδογιάννη, Μαουρίτσιο Λατσαράτο, Νίκου Σαραντάκου, Δημήτρη Δημητρόπουλου, Αλέξανδρου Σακελλαρίου, Γκεσίν Σβαν, Σώτου Κτωρή, Στρατή Μπουρνάζου

Στα «Ενθέματα» αύριο Kυριακή 3 Μαΐου

Στα περίπτερα εντός της «Αυγής», στο μπλογκ τους (enthemata.wordpress.com), στο facebook (Enthemata Avgis) και στο twitter: @enthemata

 

Κείμενα των: Βασίλη Παπαστεργίου, Μαρίας Δαμηλάκου, Δέσποινας Παρασκευά-Βελουδογιάννη, Μαουρίτσιο Λατσαράτο, Νίκου Σαραντάκου, Δημήτρη Δημητρόπουλου, Αλέξανδρου Σακελλαρίου, Γκεσίν Σβαν, Σώτου Κτωρή, Στρατή Μπουρνάζου

 

Μετά την τραγωδία. Μπορεί να αλλάξει η ευρωπαϊκή πολιτική στα σύνορα; O Βασίλης Παπαστεργίου γράφει: «Η όξυνση του προσφυγικού ζητήματος παρέχει στην ελληνική κυβέρνηση τη δυνατότητα να αποτελέσει την αιχμή μιας αριστερής συνείδησης της Ευρώπης/ Η συζήτηση για μια πιο προωθημένη πολιτική ένταξης στο εσωτερικό των ευρωπαϊκών κοινωνιών, η εξασφάλιση νόμιμων διόδων για τη μετακίνηση των μεταναστών και των προσφύγων και ταυτόχρονα η ανάληψη πρωτοβουλιών για την ενίσχυση των πληθυσμών των μεταναστών στις χώρες της καταγωγής τους, μπορούν να αποτελέσουν ένα σινιάλο ότι η Αριστερά δεν διεκδικεί μόνο τον τερματισμό της λιτότητας, αλλά διατυπώνει μια ριζικά διαφορετική πολιτική […] μια τέτοια στάση της Ελλάδας θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο αναφοράς για τις κινήσεις αλληλεγγύης, τα κινήματα, την Αριστερά και τον προοδευτικό κόσμο σε όλη την στην Ευρώπη. Για όσους επιμένουν στη δυνατότητα μιας πολιτικής μαζών, αυτό δεν είναι λίγο».

Στα χρόνια της οικονομίας του χρέους η Κόλαση είναι η αιώνια οφειλή. Συνέντευξη του Μαυρίτσιο Λατσαράτο. O Δημοσθένης Παπαδάτος-Αναγνωστόπουλος και ο Γιάννης Ορέστης Παπαδημητρίου συνάντησαν στην Αθήνα τον Μ.Λατσαράτο και συζήτησαν μαζί του για την κατασκευή του χρέους, τη γενίκευση της σχέσης πιστωτή-οφειλέτη, τη διαλεκτική κράτους-κεφαλαίου στα χρόνια του νεοφιλελευθερισμού, τις εργασιακές σχέσεις «νέας δουλείας»: «Η κλοπή αυτή του χρόνου συντελείται με έναν διαφορετικό τρόπο από ό,τι στα χρόνια που κυριαρχούσε η δουλειά στο εργοστάσιο. Στα χρόνια εκείνα, ο καπιταλιστής σου έκλεβε το χρόνο για όσες ώρες βρισκόσουν στο εργοστάσιο. Σήμερα, το αντικείμενο της κλοπής είναι ο χρόνος ως ορίζοντας δυνατοτήτων -- ο χρόνος ως μέλλον. Η χρηματοπιστωτική οικονομία είναι μια οικονομία  προσανατολισμένη προς το μέλλον, με τρόπο που εξουδετερώνει κάθε δυνατότητα να ορίσεις τον χρόνο. […]Η οικονομία του χρέους έχει υποκαταστήσει την πολιτική για τους μισθούς, την εκπαίδευση ή την υγεία: το σύνθημα είναι ότι πριν από όλα αυτά πρέπει να ξεπληρώσουμε τους δανειστές». Η συνέντευξη, στην πλήρη μορφή της δημοσιεύεται στο RedNotebook.

O Εχθρός, το Αίμα, ο Τιμωρός. Χίτλερ και Μιχαλολιάκος: εκλεκτικές συγγένειες. Αποσπάσματα από τη μελέτη της Δέσποινας Παρασκευά-Βελουδογιάννη (κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις νήσος), μια σημαντική μελέτη  που αναλύει 13 λόγου του «Αρχηγού» της Χρυσής Αυγής. Μια μελέτη εξαιρετικά χρήσιμη για την κατανόηση του λόγου και της απεύθυνσης της Χρυσής Αυγής, που τροφοδοτεί την πολιτική σκέψη και δράση:  «Είναι μάλλον προφανές ότι όχι μόνο η δομή, τα θέματα, οι στρατηγικές και η φυσιογνωμία του λόγου της Χρυσής Αυγής είναι χιτλερικής προέλευσης, αλλά ακόμα και η ίδια η έμπνευση και θεωρητικοϊδεολογική καταγωγή τους. Ωστόσο, πέρα από τη συνολική προσέγγιση, αλλά και την προηγούμενη αναφορά στις μιμήσεις και την υιοθέτηση από τη Χ.Α. ων καθαυτό χιτλερικών συνθημάτων, έχει σημασία να εντοπιστούν και να αναδειχτούν και οι έμμεσες, πλην σαφείς, αναφορές σε χιτλερικά κείμενα».

Πείτε μου πώς φέρεστε στην Ελλάδα και θα σας πω ποια είναι η πολιτική σας. Άρθρο της Γκεσίν Σβαν, υποψήφιας των Σοσιλαδημοκρατών, το 2009, για την προεδρία της Γερμανίας: «Όσο ο διακεκριμένος πολιτικός Σόιμπλε μεγαλώνει, τόσο πλησιάζει στην κλασική γερμανική παράδοση του απολυταρχισμού: ανθρωπολογικός πεσιμισμός, δυσπιστία, έλεγχος, δικονομικός εξαναγκασμός αντί για πολιτική. Στην πολιτική κουλτούρα, μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, υποτίθεται πως αυτός ο παραδοσιακός απολυταρχισμός θα αντικαθίστατο στα σχολεία από μια δημοκρατική άποψη της ανθρώπινης φύσης, γιατί δημοκρατία δεν υφίσταται χωρίς μια στοιχειώδη εμπιστοσύνη στην πολιτική ελευθερία και την ευθύνη. […] Ο ΣΥΡΙΖΑ, λοιπόν, δεν αντιμετωπίζεται ως η τελευταία ευκαιρία να εξέλθει η χώρα από την κρίση χωρίς σοβαρές κοινωνικές αναταραχές και υπό μια κυβέρνηση που διατηρεί (τουλάχιστον μέχρι τώρα!) την υποστήριξη της κοινωνίας. Αντίθετα, πρέπει να αποτύχει και να αντικατασταθεί --ώστε να λειτουργήσει και ως παράδειγμα για τους Podemos στις ισπανικές εκλογές του φθινοπώρου». (μετάφραση: Δημήτρης Ιωάννου, Γιάννης Χατζηδημητράκης).

Η «άλλη» Ευρώπη και η Λατινική Αμερική στον καθρέφτη. Μια μεγάλη «πολιτική γιορτή» στο Μπουένος Άιρες. H Μαρία Δαμηλάκου βρέθηκε στο  «Διεθνές φόρουμ για τη χειραφέτηση και την ισότητα»  στο Μπουένος Άιρες (12-14.3.2015), μας περιγράφει το κλίμα και καταλήγει: «Το μήνυμα είναι ότι πρέπει να οικοδομηθούν γέφυρες ουσιαστικής επικοινωνίας, χάραξης στρατηγικών και ανταλλαγής εμπειρίας αριστερής διακυβέρνησης. Γιατί όλες αυτές οι Αριστερές εκφράζουν μια κοινή πολιτική βούληση για τη νίκη επί του νεοφιλελευθερισμού και τον εξανθρωπισμό του καπιταλισμού και είναι πεπεισμένες ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της εξουσίας και της άσκησης της καλής διακυβέρνησης. Οι νέες ευρωπαϊκές Αριστερές έχουν πολλά να διδαχθούν από τις επιτυχίες, τους περιορισμούς και τα λάθη των αριστερών κυβερνήσεων που ασκούν την εξουσία στη Λατινική Αμερική για πάνω από μια δεκαετία».

Περί της κερδοφορίας των ανθρωπιστικών επιστημών. Γράφει ο Δημήτρης Δημητρόπουλος: «Η δημιουργία μεγάλων έργων ψηφιοποίησης και κατασκευής ηλεκτρονικών υποδομών στηρίχθηκε στην αξιοποίηση της συσσωρευμένης από τις ανθρωπιστικές επιστήμες γνώσης. Οι πόροι όμως που διατέθηκαν διοχετεύθηκαν αποκλειστικά σχεδόν στους διαχειριστές-διακινητές της πληροφορίας και στις εταιρείες πληροφορικών εφαρμογών, ενώ οι επιστημονικοί κλάδοι που είχαν παράγει το περιεχόμενο δεν εξασφάλισαν ούτε μία στοιχειώδη συνδρομή για την αναπαραγωγή τους. Δεν χρησιμοποιήθηκε δηλαδή, παρά ελάχιστα, επιστημονικό προσωπικό από τους κλάδους των ανθρωπιστικών επιστημών στην λεγόμενη παραγωγή μεταδεδομένων, καθώς η έμφαση δόθηκε στην απλή ψηφιακή αναπαραγωγή. Τα καλά και τα κακά έργα στον τομέα αυτό είναι πολλά και προσιτά σε όλους στο διαδίκτυο· ευθύνη της πολιτικής ηγεσίας είναι –ιδιαίτερα σήμερα στην εποχή των ισχνών αγελάδων– να επιλέξει ποιον δρόμο θα επιλέξει».

Η θρησκευτικότητα των Ελλήνων: ιδιωτικοποίηση ή απομάκρυνση; Ο Αλέξανδρος Σακελλαρίου σχολιάζει μια πρόσφατη έρευνα για τη θρησκευτικότητα των Ελλήνων: «Όταν κάνουμε λόγο για εκκοσμίκευση, αυτή θα πρέπει να αφορά το κράτος και τους θεσμούς, και όχι στην καθημερινότητα των ανθρώπων στους οποίους δεν θα πρέπει να επιβληθεί ένας κοσμικός τρόπος ζωής που αφορά την ιδιωτικότητά τους. Πάντως, από τα δεδομένα της εν λόγω έρευνας φαίνεται ότι υφίσταται  αφενός μια τάση μάλλον για ιδιωτικοποίηση της θρησκείας αφενός και αφετέρου μια τάση απομάκρυνσης από τη θρησκεία, η οποία ενδεχομένως εκφράζεται είτε με θρησκευτική αδιαφορία είτε με την απόρριψη της ορθόδοξης Εκκλησίας είτε με την άνοδο της αθεΐας  – είτε όλα αυτά μαζί».

Οι λόγοι και η σημασία της νίκης του Μουσταφά Ακιντζί. Γράφει ο Σωτήρης Κτωρής, μεταξύ άλλων: «Η απόρριψη της υποψηφιότητας Έρογλου, εκφραστή για δεκαετίες της διαλεκτικής της διαίρεσης και της συντήρησης του status quo αναδεικνύει νέες κοινωνικές και πολιτικές δυναμικές εντός της  τουρκοκυπριακής κοινότητας. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον, για παράδειγμα, πως τον Ακιντζί δεν υπερψήφισε μόνο η πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων, αλλά και μεγάλος αριθμός εποίκων, σε ποσοστό που προσεγγίζει το 40%».

Στα βράχια λοιπόν; Γράφει ο Νίκος Σαραντάκος, στη μόνιμη στήλη του «Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία», με αφορμή τις κατηγορίες ότι η κυβέρνηση οδηγεί τη χώρα «στα βράχια»: «Ο βράχος είναι λέξη της ελληνιστικής εποχής, που έχει απροσδόκητη ετυμολογία. Στα αρχαία ελληνικά, “τα βράχεα” (εννοείται η λέξη “ύδατα”) ήταν τα ρηχά της θάλασσας. Κι επειδή τις περισσότερες φορές η ρηχή θάλασσα είναι γεμάτη βράχια, τελικά «τα βράχεα» ονομάστηκαν οι βραχώδεις ακτές, και στη συνέχεια τα βράχια, ήδη από τον Ηρόδοτο (“απικέσθαι ες θάλασσαν ουκέτι πλωτήν υπό βραχέων”, 2.102), ενώ αργότερα εμφανίζεται και σε ενικό, το βράχος με πληθυντικό τα βράχη, ενώ η μετατροπή σε αρσενικό γένος, ο βράχος, πήρε μεγεθυντική σημασία -- κι έτσι από ένα ρευστό φτάσαμε η ίδια λέξη να δηλώνει ένα στερεό, και μάλιστα ογκώδες και συμπαγές στερεό.

Μια «τιμητική» δίωξη. Ένα μικρό σχόλιο του Στρατή Μπουρνάζου για την αγωγή της Άννας Παναγιωταρέα εναντίον της Δέσποινας Κουτσούμπα, που εκδικάζεται την Πέμπτη 7.5: «H αγωγή της Άννας Παναγιωταρέα αποτελεί έναν ακόμα τίτλο τιμής, ένα ακόμα αγωνιστικό εύσημο για τη Δ. Κουτσούμπα. Είναι προφανές ότι όσα έγραψε η Δ. Κουτσούμπα,) καμιά σχέση με δυσφήμιση και συκοφαντία δεν έχουν, αλλά συνιστούν ουσιαστική κριτική. Η ουσία της υπόθεσης  είναι όμως ότι  ο συγκεκριμένος  τυποκτόνος νόμος αποτελεί όπλο για τη φίμωση της κριτικής και του ελέγχου προσώπων με δημόσιο ρόλο».