ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΒΟΛΩΝ 23η χειμερινή περίοδος 2010 – 2011

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΒΟΛΩΝ

23η χειμερινή περίοδος 2010 – 2011

<!--[if !vml]--><!--[endif]-->

Κάθε ΚΥΡΙΑΚΗ στις 8:00 μ.μ.

στην Αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΕΞΑΓΩΓΩΝ

(Μαρίνου Αντύπα 86, Ηλιούπολη, τηλ. 2109941199, 2109914732, 6945405825

ιστοσελίδα: www.klh.gr, e-mail: cineclubilioupolis@gmail.com).

<!--[if !supportLists]-->·         <!--[endif]-->ΚΥΡΙΑΚΗ  16/01/2011

«ΕΝΑ ΚΑΡΑΒΙ ΓΙΑ ΤΗ ΓΑΖΑ»

ΓΑΖΑ ΕΡΧΟΜΑΣΤΕ

των Γιώργου Αυγερόπουλου και Γιάννη Καρυπίδη

(ΕΛΛΑΔΑ, 2009, έγχρωμη, 49΄)

Θα ακολουθήσει συζήτηση με εισηγητές τους Βαγγέλη Πισσία  (καθηγητή Τ.Ε.Ι. Αθήνας, επιβαίνοντα στο πλοίο «Ελεύθερη Μεσόγειος», συντονιστή του «Free Gaza movement» και της  πρωτοβουλίας «Ένα καράβι για τη Γάζα-Ship to Gaza»), Γιώργο Λιερό  (κτηνίατρο, επιβαίνοντα στο πλοίο «Σφενδόνη») και Ισμάτ Σαμπρί (πρώην επιτετραμμένο της Παλαιστινιακής Αρχής στην Αθήνα).

                                

Προβολή κινηματογραφικού υλικού από το πρόσφατο ταξίδι του στόλου της ελευθερίας.

Έκθεση φωτογραφικού υλικού από τη δράση της πρωτοβουλίας «Ένα καράβι για τη Γάζα».

Σε συνεργασία με το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης.

• ΚΥΡΙΑΚΗ 23/01/2011

ΓΕΡΜΑΝΟ-ΙΤΑΛΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: Ο ΛΙΜΟΣ ΤΟ ΧΕΙΜΩΝΑ ΤΟΥ 1941-42 ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ

του Αντώνη Παπαδόπουλου (ΕΛΛΑΔΑ, 2009, έγχρωμη και ασπρόμαυρη, 52΄)

Θα ακολουθήσει συζήτηση με εισηγητές τους Αντώνη Παπαδόπουλο (σκηνοθέτη της ταινίας και Καλλιτεχνικό Διευθυντή του Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας), Γιάγκο Ανδρεάδη, (καθηγητή Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών), Μαρία Κομνηνού (αναπληρώτρια καθηγήτρια και διευθύντρια του Εργαστηρίου Οπτικοακουστικών Μέσων στο Tμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Mαζικής Ενημέρωσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Γενική Γραμματέα του Διοικητικού Συμβουλίου της Ταινιοθήκης της Ελλάδος), Ιωάννα Αθανασάτου (διδάσκουσα Τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών) και Κώστα Μακρή (καθηγητή Ιστορίας).

Σε συνεργασία με το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης.

• ΚΥΡΙΑΚΗ 30/01/2011

ΕΝΑΣ ΤΟΥΡΚΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΝΤΑΡΤΩΝ

ΚΑΠΕΤΑΝ ΚΕΜΑΛ , Ο ΣΥΝΤΡΟΦΟΣ

του Φώτου Λαμπρινού (ΕΛΛΑΔΑ/ΤΟΥΡΚΙΑ, 2008, έγχρωμη και ασπρόμαυρη, 72΄)

Θα ακολουθήσει συζήτηση με εισηγητές τους Φώτο Λαμπρινό ( σκηνοθέτη της ταινίας), Μάνο Ζαχαρία (σκηνοθέτη) και Κώστα Μακρή (καθηγητή Ιστορίας).

Σε συνεργασία με το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης.

• ΣΑΒΒΑΤΟ 05/02/2011
• ΚΥΡΙΑΚΗ 06/02/2011

ΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΔΡΑΜΑΣ ΤΑΞΙΔΕΥΕΙ ΣΤΗΝ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ

ΔΙΗΜΕΡΟ ΠΡΟΒΟΛΩΝ ΤΩΝ ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΩΝ ΤΑΙΝΙΩΝ ΤΟΥ 33ου ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΤΑΙΝΙΩΝ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ ΔΡΑΜΑΣ

 (2010,8+4  ταινίες, 133΄ + 114΄)

Σε συνεργασία με την Οργανωτική Επιτροπή του Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας.

• ΚΥΡΙΑΚΗ 13/02/2011

ΤΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΑΓΓΕΛΑΚΑ

ΤΑΞΙΔΙΑΡΑ ΨΥΧΗ

της Αγγελικής Αριστομενοπούλου (ΕΛΛΑΔΑ, 2009, έγχρωμη, 65΄)

• ΚΥΡΙΑΚΗ 20/02/2011

«ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΝΕΩΝ ΤΗΣ ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑΣ “ΣΙΜΟΝ ΜΠΟΛΙΒΑΡ”» - ΔΙΕΞΟΔΟΣ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΓΙΑ ΦΤΩΧΑ, ΟΡΦΑΝΑ ΚΑΙ ΚΑΚΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΠΑΙΔΙΑ

ΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΑΣ ΚΑΙ ΝΑ ΑΓΩΝΙΖΕΣΑΙ

(TOCAR  Y  LUCHAR)

του Αλμπέρτο Αρβέλο (ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ, 2005, έγχρωμη, 70΄)

Θα ακολουθήσει συζήτηση με εισηγητές τους  Ροδρίγο Οσβάλντο Τσάβες Σαμούδιο (Πρέσβη της Μπολιβαριανής Δημοκρατίας της Βενεζουέλας στην Ελλάδα) και Κώστα Ήσυχο (εκπρόσωπο του Συλλόγου Φίλων «Σπίτι της Άλμπα-Casa de Alba»).

Σύντομο μουσικό πρόγραμμα από λατινοαμερικάνικο συγκρότημα (Μάρθα Μορελεόν, Χέρμαν Μάιρ, Αλεχάντρο Ντίας, Άλκης Κόλλιας).

Έκθεση φωτογραφικού υλικού.

Σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Μπολιβαριανής Δημοκρατίας της Βενεζουέλας στην Ελλάδα.

• ΚΥΡΙΑΚΗ 27/02/2011

Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΘΕΛΗΣΗΣ - ΒΓΑΙΝΟΝΤΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΩΝ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΥΡΥΔΙΚΗ

του Φρέντυ Βιανέλλη (ΕΛΛΑΔΑ, 2009, έγχρωμη, 74΄)

Θα ακολουθήσει συζήτηση με εισηγητές τους Φρέντυ Βιανέλλη (σκηνοθέτη της ταινίας), Κλεάνθη Δανόπουλο (σκηνοθέτη) και άτομα που είχαν άμεση εμπειρία από τη διαδικασία απεξάρτησης με τη συμπαράσταση τη «Μονάδας Απεξάρτησης “18 Άνω”».

• ΚΥΡΙΑΚΗ 13/03/2011

ΕΝΑ ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

ΟΝΕΙΡΑ ΣΕ ΑΛΛΗ ΓΛΩΣΣΑ

της Λουκίας Ρικάκη (ΕΛΛΑΔΑ, 2010, έγχρωμη, 68΄)

Θα ακολουθήσει συζήτηση με εισηγητές τους Λουκία Ρικάκη (σκηνοθέτιδα της ταινίας), Άννα Φραγκουδάκη (ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων) και Παύλο Χαραμή (Πρόεδρο του Κέντρου Μελετών και Τεκμηρίωσης της Ομοσπονδίας Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης Ελλάδας).

• ΚΥΡΙΑΚΗ 20/03/2011

ΦΙΛΜ ΝΟΥΑΡ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ ΓΡΙΦΟΙ - ΜΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ

ΠΡΟΒΟΛΗ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΤΑΙΝΙΕΣ «ΤΟ ΓΕΡΑΚΙ ΤΗΣ ΜΑΛΤΑΣ (THE MALTESE FALCON)» (ΗΠΑ, 1941) ΤΟΥ ΤΖΟΝ ΧΙΟΥΣΤΟΝ ΚΑΙ «ΕΓΚΛΗΜΑ ΣΤΟ ΟΡΙΕΝΤ ΕΞΠΡΕΣ (MURDER ON THE ORIENT EXPRESS)» (ΒΡΕΤΑΝΙΑ, 1974) ΤΟΥ ΣΙΝΤΝΕΪ ΛΟΥΜΕΤ

Θα ακολουθήσει συζήτηση με εισηγητές τους Τάσο Πατρώνη (επίκουρο καθηγητή Τμήματος Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Πατρών) και Σωφρόνη Βαμβακούση (μαθηματικό, καθηγητή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης).

• ΚΥΡΙΑΚΗ 03/04/2011

ΚΩΣΤΑΣ ΣΦΗΚΑΣ (1927-2009) – Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΩΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ

ΑΝΑΜΟΝΗ

του Κώστα Σφήκα (ΕΛΛΑΔΑ, 1962, ασπρόμαυρη, 22΄)

ΘΗΡΑΪΚΟΣ ΟΡΘΡΟΣ

του Κώστα Σφήκα (ΕΛΛΑΔΑ, 1968, ασπρόμαυρη, 25΄)

ΤΟ ΠΡΟΦΗΤΙΚΟ ΠΟΥΛΙ ΤΩΝ ΘΛΙΨΕΩΝ ΤΟΥ ΠΑΟΥΛ ΚΛΕΕ

του Κώστα Σφήκα (ΕΛΛΑΔΑ, 1995, έγχρωμη, 67΄)

Θα ακολουθήσει συζήτηση με εισηγητές τους Σάββα Μιχαήλ (συγγραφέα),  Γιάννη Σολδάτο (σκηνοθέτη, συγγραφέα, εκδότη) και Τάκη Σασλίδη (συνεργάτη του Κώστα Σφήκα).

• ΣΑΒΒΑΤΟ 09/04/2011
• ΚΥΡΙΑΚΗ 10/04/2011

ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ 2011

ΔΙΗΜΕΡΟ ΠΡΟΒΟΛΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΤΑΙΝΙΩΝ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 2010

Θα ακολουθήσει απονομή πέντε βραβείων (καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας από το Ίδρυμα «Βαγγέλης Κοτρώνης»,  σεναρίου από το ΙΕΚ ΑΚΜΗ, καλύτερης ταινίας επιστημονικής φαντασίας από την Αθηναϊκή Λέσχη Επιστημονικής Φαντασίας και κοινού) και δώδεκα τιμητικών διακρίσεων (διεύθυνσης φωτογραφίας, μοντάζ, ηχοληψίας, sound design,  μουσικής,  σκηνογραφίας, ενδυματολογίας, μακιγιάζ, Α΄ γυναικείου ρόλου, Β΄ γυναικείου ρόλου, Α΄ ανδρικού ρόλου και Β΄ ανδρικού ρόλου) από το ΙΕΚ ΑΚΜΗ.

Σε συνεργασία με το Ίδρυμα «Βαγγέλης Κοτρώνης» και το ΙΕΚ ΑΚΜΗ.

Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

<!--[if !vml]--><!--[endif]-->

Η ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ συμπληρώνει φέτος 23 χρόνια συνεχούς λειτουργίας. Η δραστηριότητά της όλο αυτό το διάστημα υπήρξε πλούσια και πολύπλευρη:

<!--[if !supportLists]-->·         <!--[endif]-->Προβολές ταινιών μεγάλου και μικρού μήκους από τον ελληνικό και παγκόσμιο κινηματογράφο.

<!--[if !supportLists]-->·         <!--[endif]-->Ειδικές προβολές – εκδηλώσεις

<!--[if !supportLists]-->·         <!--[endif]-->Σεμινάρια, μαθήματα, συζητήσεις, εκθέσεις.

<!--[if !supportLists]-->·         <!--[endif]-->Εκδόσεις, δημοσιεύσεις (Περιοδικό ΠΡΟΣΕΧΩΣ, ειδικά φυλλάδια, προγράμματα, κείμενα σε περιοδικά και εφημερίδες).

Οι προβολές της Λέσχης με το τέλος της χειμερινής περιόδου 2010-2011 θα φτάσουν τις 1390 (694 ταινίες μεγάλου μήκους και 696 μικρού). Οι ταινίες προέρχονται από 48 χώρες και καλύπτουν το διάστημα από το 1894 έως σήμερα.

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ

23 ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ

Ανθρωπιστικές σπουδές, όπως V for Vendetta

Με αφορμή τη συζήτηση που οργάνωσε το περιοδικό «Ιστορείν», στις 13 Νοεμβρίου, με θέμα: “Πολιτικές αλλαγών στο πανεπιστήμιο - Διεκδικώντας μέλλον για τις ανθρωπιστικές και κοινωνικές σπουδές”. Το ερώτημα που  μας απασχολεί είναι πού βρίσκεται το μέλλον των ανθρωπιστικών και κοινωνικών σπουδών;

Το τοπίο των ανθρωπιστικών και κοινωνικών σπουδών αλλάζει. Από τα πιο κραυγαλέα παραδείγματα είναι το εργατικό δίκαιο που παύει να ασχολείται με την εξισορρόπηση της σχέσης κεφαλαίου και εργασίας, και τείνει να επικεντρωθεί στον ατομικό πωλητή εργατικής δύναμης, η πολιτική οικονομία που μετατρέπεται στην εφαρμοσμένη επιστήμη της ανάλυσης των αγορών, η κοινωνιολογία που βλέπει το αντικείμενό της να συρρικνώνεται, καθώς το μέλημα της κοινωνικής συνοχής εγκαταλείπεται στον ένα ή τον άλλο βαθμό, στο όνομα της απορρύθμισης και της ευελιξίας.
Οι δημόσιοι πόροι λιγοστεύουν, για να αφήσουν ελεύθερο το πεδίο στις ιδιωτικές χορηγίες, η επιστημονική έρευνα αξιολογείται με βάση τη χρησιμότητά της για το κυρίαρχο μοντέλο της αγοράς, του κέρδους και της εξατομίκευσης, οι θεωρητικές προσεγγίσεις δογματοποιούνται, και οι θεσμοί που βρισκόταν από την πλευρά της ζήτησης για κοινωνική έρευνα περιορίζονται ή καταργούνται. Πού οδηγούνται οι ανθρωπιστικές και κοινωνικές σπουδές σε τέτοιες συνθήκες;
Οι ανθρωπιστικές και κοινωνικές σπουδές όπως τις ξέρουμε ήταν το προϊόν της μεταπολεμικής οικονομικής ανάπτυξης και ειδικότερα της μαζικοποίησης του πανεπιστημίου από τη δεκαετία του 60 και μετά. Υπήρχαν πόροι για εκπαίδευση και έρευνα, υπήρχαν θέματα σχετικά με τη διαχείριση και εξέλιξη του κοινωνικού κράτους, και η μεταποικιακή εποχή έθετε ερωτήματα ως προς τον μετασχηματισμό των “υπανάπτυκτων” κοινωνιών, που απευθυνόταν σε ένα μεγάλο μέρος αυτών των επιστημονικών κλάδων.

Κριτική προσέγγιση
των σπουδών

Τα κινήματα αμφισβήτησης εκείνης της περιόδου έδωσαν μια ώθηση στην κριτική προσέγγιση των σπουδών αυτών, αλλά επρόκειτο για έρευνα και διδασκαλία που αμφισβητούσε τις κυρίαρχες κοινωνικές σχέσεις και πολιτικές, σε ένα περιβάλλον ασφαλές, σε ένα χώρο δημόσιο, στο πλαίσιο μιας ενιαίας επαγγελματικής και κοινωνικής ομάδας. Αυτό το περιβάλλον διαμόρφωσε σε καθοριστικό βαθμό τον τρόπο με τον οποίο σκεπτόμαστε σήμερα το πανεπιστήμιο, τις ανθρωπιστικές και κοινωνικές σπουδές, και τη δυνατότητα να αναπτύσσονται κριτικές προσεγγίσεις ως κατοχυρωμένο δικαίωμα, κατά την ομαλή επαγγελματική δραστηριότητα.
Ένας τέτοιος ενοποιημένος χώρος σπουδών, επέτρεπε να σκέφτεται κανείς και να ερευνά με σκοπό τη μεταρρύθμιση του συστήματος, ή και την ανατροπή του, απευθυνόμενος στην πραγματικότητα σε ένα θεσμικό πλαίσιο κοινωνικών πρακτικών, που θα αξιοποιούσε ή όχι το ανανεωνόμενο γνωσιακό κεφάλαιο, αλλά πάντως δεν θα υιοθετούσε ανατρεπτικές ρήξεις. Οι υποστηρικτές κριτικών προσεγγίσεων ήταν όμως εξίσου ασφαλείς με τους υπόλοιπους, δεν αποχωρούσαν από τον χώρο των σπουδών και της έρευνας αν οι ανατρεπτικές τους θέσεις παρέμεναν μη αναγνωρισμένες, και κυρίως δεν έχαναν την κοινωνική τους θέση.
Παρέμεναν εξωτερικοί παρατηρητές που θα επηρέαζαν τις πραγματικές εξελίξεις, μόνο στο βαθμό που οι μηχανισμοί άσκησης πολιτικών θα υιοθετούσαν κάποια από τα αποτελέσματα των ερευνών τους. Δεν είναι επομένως ανεξήγητο ότι οι αντιδράσεις των περισσοτέρων εκφραστών κριτικών προσεγγίσεων, απέναντι στο σημερινό μεταρρυθμιστικό μένος στο χώρο των πανεπιστημίων και της έρευνας, έχουν περισσότερο κοινωνικά κίνητρα παρά επιστημονικά. Δύο είδη αντιδράσεων κυριαρχούν: η διεκδίκηση του status quo ante αφενός, και η σύναψη αφετέρου νέων συμμαχιών στο εσωτερικού του εξελισσόμενου θεσμικού πλαισίου. Αντιδράσεις που είναι αμυντικές και δεν επιδιώκουν να δώσουν νέες απαντήσεις και να επανεφεύρουν τη σχέση κοινωνικών αναγκών και επιστημονικών σπουδών και έρευνας.
Καθώς όμως οι θεσμοί που παρήγαγαν γνώση, όπως και οι θεσμοί που τη ζητούσαν και την αξιοποιούσαν, μετατρέπονται σε μέρη ενός τοπίου διασκορπισμένων υπολειμμάτων, είναι ορατό διεθνώς ότι γεννιούνται μέσα στο περιβάλλον που ονομάστηκε κοινωνία της γνώσης, νέες δυνατότητες αξιοποιήσιμης γνωστικής ικανότητας αλλά και νέες ανεξάρτητες “κοινότητες γνώσης” που μπορεί να χρησιμοποιούν και να αναπαράγουν διαθέσιμο γνωσιακό κεφάλαιο, ή ακόμα και να φθάνουν σε αυθεντικές ερευνητικές δραστηριότητες στο τομέα των ανθρωπιστικών και κοινωνικών σπουδών.
Σε χώρες με ισχυρή θεσμική παράδοση σε αυτό τον τομέα, οι ανεξάρτητες κοινότητες γνώσης αποτελούν προεκτάσεις, ή εκχειλίσεις δραστηριοτήτων, με προηγούμενες ή συνεχιζόμενες σχέσεις με δημόσια ερευνητικά ιδρύματα. Ένα πεδίο όπου αυτή η τάση είναι με καθαρό τρόπο ορατή, είναι εκεί όπου οι περιβαλλοντικές μελέτες και έρευνες συναντώνται με τις κοινωνικές επιστήμες, και συνυπάρχουν κρατικοί ή υπερεθνικοί θεσμοί, κινήσεις πολιτών και μη κυβερνητικές οργανώσεις με έντονη πολλές φορές ερευνητική δραστηριότητα.

Από πού γεννιούνται
τα ερευνητικά
ερωτήματα και πώς;

Αυτή η εξέλιξη όμως μετατρέπει τη θέση και την οπτική του ερευνητή. Από τη στιγμή που το ζητούμενο δεν είναι πλέον το πώς θα βελτιωθούν ή θα μετεξελιχθούν υπαρκτοί θεσμοί, αλλά το πώς θα εφευρεθούν νέοι, το πώς θα δημιουργηθούν μέσα από το σημερινό κατεστραμμένο τοπίο νέες συλλογικές πρακτικές, ο ερευνητής παύει να είναι ο παρατηρητής που παραδίδει τα συμπεράσματά του σε σταθερούς θεσμούς. Γίνεται αυτός που για να θέσει ερευνητικά ερωτήματα και να εμπλακεί σε μια ερευνητική διαδικασία πρέπει να εμπλακεί επίσης σε κοινωνικές αν όχι κινηματικές διεργασίες, οι οποίες θα επιδιώξουν να γεννήσουν νέες πρακτικές και νέους θεσμούς.
Πολλά παραδείγματα μπορεί να αναφερθούν στους τομείς των κοινωνικών, οικονομικών και νομικών επιστημών. Πώς μπορεί να ανοικοδομηθεί ένα εργατικό δίκαιο που ενισχύει την προστασία του εργαζόμενου, χωρίς μια ερευνητική δουλειά πεδίου, η οποία θα ενσωματώνει όχι μόνο τις καταγραφές και αναλύσεις των πραγματικών συνθηκών που έχουν πλέον διαμορφωθεί, αλλά και τις επιδιώξεις των ενδιαφερομένων όπως διαμορφώνονται μέσω κοινωνικών διεργασιών; Πώς μπορεί να απαντηθεί η σημερινή αποδόμηση των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, χωρίς μελετητικό και ερευνητικό έργο με θέμα την εξασφάλιση υπηρεσιών υγείας και συντάξεων σε έναν κόσμο με λιγότερο εργάσιμο χρόνο, μεγαλύτερη κινητικότητα και πολλαπλά χρονικά διαστήματα μάθησης, αλλά και χωρίς το άμεσο διάλογο της έρευνας με τις ανάγκες των ενδιαφερομένων;
Κατά τη συζήτηση που οργάνωσε το περιοδικό «Ιστορείν», ο Αντώνης Λιάκος θυμήθηκε, για να περιγράψει τις συνθήκες στις οποίες κινδυνεύουν να βρεθούν οι σπουδές αυτές, το υπόγειο στο οποίο ζεί ο ήρωας της γνωστής ταινίας V for Vendetta: σε μια Αγγλία υπό τη δικτατορία της αστυνομίας, του στρατού και των απόλυτα ελεγχόμενων μέσων ενημέρωσης, ο V έχει εγκατασταθεί σε μια ευρύχωρη κατοικία κάτω από το επίπεδο των δρόμων του Λονδίνου, με έπιπλα και αντικείμενα υψηλής καλλιτεχνικής αξίας, και ένα θησαυρό βιβλίων και δίσκων μουσικής. Τι θα είναι δηλαδή στο μέλλον οι ανθρωπιστικές και κοινωνικές σπουδές στο πανεπιστήμιο; Μια ενασχόληση σε ένα απομονωμένο χώρο, που θα ικανοποιεί αυτούς που τις έχουν διαφυλάξει, αλλά χωρίς επαφή με τον έξω κόσμο; Δεν ήταν πάντως αυτή η προσέγγιση του V! Να βγει το πλήθος στο δρόμο ήταν ο στόχος του και αυτό συνέβη!

Εποχή

www.epohi.gr

Νίκη των εργαζομένων της Εμπορικής Τράπεζας.

Η πιο μαζική και η πιο δραματική συνέλευση (Σάββατο, 4/12/2010) των τελευταίων 25 χρονών απέρριψε το ξεπούλημα του Οργανισμού Προσωπικού λέγοντας “όχι στον ψευτοδιαλογο – άμεση ενταξη των νεων συναδελφων στον Οργανισμό. Να σημειωθεί οτι η απόφαση πάρθηκε κόντρα στην ψυχολογική βία που άσκουσε η πλειοψηφία του δ.σ του συλλόγου (ΔΗΣΥΕ/ΠΑΣΚΕ & επίσημη ΔΑΚΕ).



Η πρώτη ψηφοφορία για τη διαδικασία της λήψης της απόφασης έδειξε ότι το δίδυμο ΠΑΣΚΕ-ΔΑΚΕ) θα λαχταρούσε από την εξέγερση των εργαζομένων. Η κοινή πρόταση των παρατάξεων ΕΑΣ-ΕΣΑΚ-ΔΑΚΕ (Νέα Άποψη) και Οδός Ευπόλιδος (σύνολο μελών ΔΣ 5 έναντι 10 των ΠΑΣΚΕ και ΔΑΚΕ) για μυστική ψηφοφορία με κάλπη πήρε 242 ψήφους ενώ η πρόταση των ΠΑΣΚΕ-ΔΑΚΕ για ψηφοφορία με ανάταση των χεριών 283.



Το δεύτερο σημάδι του τι θα πάθαινε το δίδυμο ΠΑΣΚΕ-ΔΑΚΕ ήταν το γεγονός ότι για πρώτη φόρα στην αίθουσα της συνέλευσης «δεν έπεφτε καρφίτσα» σε ολόκληρη τη διάρκεια της δραματικής συνέλευσης που διήρκεσε πάνω από 6 ώρες. Μίλησαν συνάδελφοι εκτός παρατάξεων και νέοι συνάδελφοι.



Όσο περνούσε η ώρα τόσο περισσότεροι συνάδελφοι αγανακτούσαν με την αλαζονική εμφάνιση των ηγετών της ΠΑΣΚΕ που στις ομιλίες προκαλούσαν με τις προσβολές τους και την τραμπουκική συμπεριφορά τους. Ώσπου ήρθε η μεγάλη στιγμή της ψηφοφορίας όπου έγινε το “αναπάντεχο” (για την ΠΑΣΚΕ και τη ΔΑΚΕ). 364 ψήφοι υπέρ της πρότασης των ΕΑΣ-ΕΣΑΚ-ΔΑΚΕ (Νέα Άποψη) και Οδός Ευπόλιδος και 339 για την πρόταση ΠΑΣΚΕ-ΔΑΚΕ.



Οι εργαζομενοι στην Εμπορική Τράπεζα κέρδισαν την πρώτη μάχη. Αποφάσισαν ότι δεν θα μπουν στη διαδικασία “διαλόγου” που θα νομιμοποιούσε την εργοδοσία να περάσει τη λογική του μνημονίου με τη συναίνεση τους. Αποφάσισαν να απαιτήσουν την πλήρη εφαρμογή του οργανισμού: ένταξη των νέων συναδέλφων τώρα, όπως προβλέπεται από τον οργανισμό προσωπικού που είναι νόμος του κράτους από το 1977 και μεγάλη νίκη του συνδικαλιστικού κινήματος.



Θανάσης Τσακίρης


Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Εργαζομένων στην Εμπορική Τράπεζα

http://easpemporiki.wordpress.com/

Η ΕΚΡΗΞΗ του ΔΕΚΕΜΒΡΗ 2 χρονια μετά. Εκδήλωση του Δικτύου Νέων της Στάσης Βύρωνα.

Εκδήλωση του Δικτύου Νέων της Στάσης Βύρωνα.

Η ΕΚΡΗΞΗ του ΔΕΚΕΜΒΡΗ 2 χρονια μετά.

Η συμμετοχή της κοινωνίας.
Ο ρόλος της νεολαίας.
Η στάση των ΜΜΕ.

ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΑΙΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΤΟΥ ΔΕΚΕΜΒΡΗ.

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ :
 
Θανάση Τσακίρη, πολιτικό επιστήμονα.

Μάνια Σωτηροπούλου, φοιτήτρια /μέλος συντον. μαθητών Αλέξης Γρηγορόπουλος.

Άρη Χατζηστεφάνου, δημοσιογράφο (ΣΚΑΪ, Καθημερινή).

Παρασκευή, 3 Δεκεμβρίου,  7:00μμ - 10:00μμ
	Πολυχώρος "Ζωή Ποδήλατο" Χρυσοστόμου Σμύρνης 143-151 Λεωφορεία 203, 204. Τρόλεϋ 11: Στάση Βουτσά

"ΜΑΤΙΑ ΠΟΥ ΚΑΙΝΕ" μέρος 2ο

ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ

ΜΑΤΙΑ ΠΟΥ ΚΑΙΝΕ

  

Ένα ερωτικό αντιρατσιστικό διήγημα-νουάρ 

Αθήνα-Πάτρα

                                Φεβρουάριος-Σεπτέμβριος 2010
Σύνδεση με τα προηγούμενα...

-          Καλώς τον Αλέξανδρο. Μαύρα μάτια κάναμε να σε δούμε . Έτσι είναι οι φίλοι ;

-          Ευάκι μου, μανάρι μου. Όταν μεγαλώσεις  θα με καταλάβεις. Θα με θυμηθείς. Δεν είναι μόνο η δουλειά που με κρατά μακριά σου. Είναι και αυτές οι ρημάδες οι μαύρες σκέψεις, οι αναμνήσεις που με κάνουν να πέφτω στις μαύρες τρύπες και να χάνομαι για λίγες μέρες. Αγάπα τον πλησίον σου και με τα ελαττώματά του. Έτσι δεν μας έλεγαν στο κατηχητικό; Μα που να ξέρεις κούκλα μου τα δικά μας τα κατηχητικά των sixties; Εσύ δεν ήσουν ακόμα ούτε στη σκέψη του μπαμπά σου.

-          Γέρο μου σε έπιασαν πάλι τα γεροντίστικα και άρχισες να παραληρείς; Και ακόμη δεν ήπιες ούτε μια σταγόνα.

-          Με μεθάς εσύ λεμονιά μου μόνο που σε βλέπω.

-          Λοιπόν Μπάρμπα, πάω να πω στο Μήτσο το «δήμαρχο» να κάτσει στο πόδι μου στο μαγαζί και πάμε μια βόλτα στα παράλια γιατί δε θα τη βγάλω καθαρή απόψε .

Σηκώθηκε η Εύη να πάει στη μπάρα για να πει στο Μήτσο ότι έχει fifty –sitting  για κανένα δίωρο και θα επιστρέψει. Ο Αλέξανδρος θαύμαζε την κορμοστασιά και τα πλούσια μαύρα μαλλιά της πρώην φοιτήτριας του στο Πολυτεχνείο, που είχε μετατρέψει ένα μισό ερειπωμένο καφενείο – μπαρ των αρχών του 20ού αιώνα σε υπόδειγμα εσωτερικής αρχιτεκτονικής. Έπιασε τον εαυτό του να ονειροπολεί. Πάνε χρόνια που ένιωθε για γυναίκα τέτοιο πόθο. Όλες οι σχέσεις του είχαν καταλήξει σαν έρημα σπίτια . Πολυτεχνίτης και ερημοσπίτης που λέει ο «σοφός λαός».Βιάστηκε να καταπνίξει αυτό το συναίσθημα.

-          «Είμαι 50 και είναι 35. Τι θα πει ο κόσμος;» Σκέφτηκε φωναχτά .

-          «Ποια είναι 35, μπάρμπα;» άκουσε την ξαδέρφη του την Κάτια να του ψιθυρίζει στο αυτί και κουνήθηκε από τη θέση του.

Η Κάτια ήταν ακόμα πιο μικρή και από την Εύη. Ήταν κόρη της αδερφής του από το δεύτερο γάμο της.  Και κατά σύμπτωση έμοιαζε με την Εύη, λες και ήταν αδελφές. Μόνο στο χρώμα μαλλιών και των ματιών άλλαζαν .Η Κάτια ως απόγονη Ρωσίδας αριστοκράτισσας ήταν καστανόξανθη με πράσινα μάτια.

-          Ρε κορίτσια  με έχετε κάνει να νιώθω σαν τον πρωταγωνιστή του «Οχτώμιση» του «Φελίνι» .

-          «Ποιος είναι αυτός μπάρμπα;» νιαούρισε η Κάτια

-          Πού να στο εξηγώ τώρα; Κατέβα μαζί μου στην Αθήνα μια μέρα να σε πάω σε πολυσινεμά να δούμε το «εννέα» που βασίζεται στο «οχτώμιση» και μετά τα λέμε.

Στο μεταξύ η Εύη πλησίαζε με ένα κατακόκκινο σάλι που την έκανε ακόμα πιο φωτεινή και φλογερή . Άντε πάλι ο Αλέξανδρος να καταπνίξει το συναίσθημα.

-          Καλό μου, θα σου κλέψω το θείο σου για καμιά –δύο ώρες αν δε σε πειράζει. Απόψε είναι δικός μου .

-          Θείε, σου έφεξε απόψε και έχει και πανσέληνο

-          Μικρό βγάζουμε γλώσσα;» της πέταξε η Εύη.

-          «Άντε γειά»  είπε η Κάτια και σηκώθηκε για να συνεχίσει την τσάρκα της στα μπαρ της παραλίας .

-          Πάμε γέρο μου πάμε μια βόλτα γιαλό- γιαλό: Άκολη, Σελιανίτικα, Λόγγο Καμάρες. Τώρα που το φεγγάρι μας λούζει φως .

-          Πως λέμε Βόλο, Λάρισα, Καρδίτσα, μια βδομάδα θα χαθώ;

-          «Ναι γέρο μου, έτσι είναι όπως τα λες» λέει η Εύη και τον πιάνει αγκαλιά τον Αλέξανδρο και ξεκινούν για τη βραδινή φεγγαρότσαρκα.

Συνεχίζεται.....

Η ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 28/11/2010

Στην «Εποχή» της Κυριακής

Κεντρικός τίτλος: “ Η Ευρώπη βουλιάζει γιατί δεν αλλάζει”

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΑΡΙΣΤΕΡΑ: Ρεπορτάζ από τις συνεδριάσεις του Συνασπισμού, του Μετώπου, της ΑΚΟΑ. Γράφουν: Π. Λάμπρου, Στάθης Κουτρουβίδης

·         Άρθρα για τον ΣΥΡΙΖΑ: Γράφουν: Μ. Γλέζος, Δημ. Βίτσας, Θ. Δρίτσας, Δ. Στρατούλης, Χρ. Κατσούλας, Κ. Ελευθερίου

•  

·         Πρόσκληση σε διάλογο από τα 9 μέλη της Γραμματείας και 2 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ

Θ. Παρασκευόπουλος: «Έχει η Αριστερά πρόταση;»

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ – ΕΡΓΑΣΙΑ

Κώστας Λαπαβίτσας: «Η Ευρώπη πριν την κατάρρευση», συνέντευξη του γνωστού οικονομολόγου στον Π. Κλαυδιανό


ΔΙΕΘΝΗ

Ιρλανδία: «Η κέλτικη τίγρη αποδείχτηκε οκνηρό βόδι». Συνέντευξη με τον ιρλανδό οικονομολόγο, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Κορκ, Πήτερ Χέρμαν, στην Ιωάν. Δρόσου.


Συνέδριο του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Μιλά στην «Εποχή» ο υπεύθυνος για την ευρωπαϊκή πολιτική του ΚΚΓ Ολιβιέ Νταρτινιόλ και γράφει ο Μπ. Κοβάνης.


Ιταλία:

·         «Εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι και φοιτητές στους δρόμους», του Αργ. Παναγόπουλου

·         «Η Ιταλική Ριζοσπατική Αριστερά ξανά μαζί»

Μεξικό: «Αυτό το σώμα είναι δικό μου», του απεσταλμένου μας στο Μεξικό Δημήτρη Μελέτη.


ΝΑΤΟ: «Μέρες Λισαβόνας», της Όλγας Αθανίτου

Resistencials

·         Λατινική Αμερική: «Το δικαίωμα της μητρότητας οδηγεί τις γυναίκες στη φυλακή», της Γ. Ντούσια

·         Εκουαδόρ: «Μετά το πραξικόπημα» του Κ. Αθανασίου

·         Χώρα των Βάσκων: «Νέα εποχή για την «πατριωτική αριστερά» του Ν. Μανωλά

·         Ερυθραία: «Τι απέγινε η επανάσταση;», του Γ. Καρατζά

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Χαλκίδα: «Φαντάσου την πόλη», του Κ. Χαϊνά

Ελαιώνας: «Όχι στη νέα “βωβή” ρύθμιση», της “Επιτροπής Πολιτών για τη Διάσωση του Ελαιώνα”.

Citta Slow: «Ενάντια στο άγχος της καθημερινότητας», της Ειρήνης Στέφου

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

«Η Κική Δημουλά, ο Ηλ. Ψινάκης και το λίγο του κόσμου», του Θ. Τσαλαπάτη

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Υγεία: «Απόβαση στην εναπομείνασα δημόσια υγεία».
Γράφουν: Τάκης Γεωργακόπουλος, Όλγα Κοσμοπούλου, Δημήτρης Βαρνάβας, Η «κίνηση για την ανασυγκρότηση του ΕΣΥ»

« Η κινέζικη επαρχία… του Πειραιά». Για την εργασιακή αθλιότητα της κινέζικης ΣΕΠ μιλά στον Αγγ. Νέστορα η Αναστ. Φρατζεσκάκη μέλος του ΔΣ της Ένωσης Μονίμων Υπαλλήλων ΟΛΠ.

«Διαδίκτυο»: Ελευθερία και ύβρις», της Μ. Τριανταφύλλου

Διόδια: «Να σηκώσουμε τις μπάρες!», της Μαρίας Πιλάτου

ΘΕΩΡΙΑ

«Ευρωπαϊσμός ή διεθνισμός; Διεθνισμός, βέβαια”, του Χρ. Λάσκου





ΟΙ ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ:

«Ό,τι συμβεί στα πέριξ» της Γωγώς Παυλοπούλου
«Ξούθου και Μενάνδρου γωνία» του Κ. Κρεμύδα
«Αφρόδιχτα της Αριστερής όχθης» του Γεράσιμου του Aλιέα
“ Η Εποχή της Εργασίας” του Θαν. Τσακίρη
«Στα δίκτυα του κόσμου» του Δημήτρη Γκιβίση
Η σελίδα της Θεσσαλονίκης,
Δελτίο ανεργατικής θυέλλης

Μουσικές Προτάσεις. Επιμέλεια Λιάνας Μαλανδρενιώτη
Κινηματογράφος: Παρουσίαση από τον Στράτο Κερσανίδη
EX LIBRIS: Βιβλιοκριτική από τη Μ. Θεοδοσοπούλου

Η Εποχή της Κυριακής, μέσα στα κινήματα, στην Αριστερά

Ενας είναι ο εχθρός (ο κατακερματισμός;)

Παραθέτω προς προβληματισμό και συζήτηση το ενδιαφέρον άρθρο της Ρίκας Βαγιάννη στο "Έθνος" http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11825&subid=2&pubid=43252949#

Ενας είναι ο εχθρός (ο κατακερματισμός;)


Γράφει η Ρίκα Βαγιάνη

25/11/2010
Ο παλαίμαχος ποδοσφαιριστής και νυν ηθοποιός-ακτιβιστής Ερικ Καντονά ηγείται κινήματος στη Γαλλία που προσπαθεί να πείσει τους καταναλωτές να «τσακίσουν τα πόδια» των τραπεζών, αποσύροντας όλοι μαζί τις καταθέσεις τους, μέσα από μηχανήματα αυτόματων συναλλαγών, το πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα.



Στις Ηνωμένες Πολιτείες, μια «κίνηση εξέγερσης επιβατών» διεκδικεί κυριολεκτικά το τελευταίο φύλλο συκής που απέμεινε στους πολίτες που μετακινούνται αεροπορικώς. Τα μέλη της δηλώνουν ανυπακοή στο «σκανάρισμα» από τα μηχανήματα των αεροδρομίων, που δείχνουν τους ανθρώπους γυμνούς, ενώ ταυτοχρόνως αρνούνται κατηγορηματικά να τους βάζουν «άγριο χέρι» στα απόκρυφά τους οι ελεγκτές ασφαλείας.



Στην Αθήνα, ένας ανένταχτος, τηλεπαρουσιαστής, «από το πουθενά», έφυγε στον πρώτο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών με ένα ιλιγγιώδες (για την κομματοκρατούμενη Ελλάδα) ποσοστό της τάξης του 7%, διεκδικώντας, απλώς, ποδήλατα, πάρκινγκ και πεζοδρόμια για τους δημότες.



Στο ταλαιπωρημένο από την οικονομική κρίση Οκλαντ της Καλιφόρνια, ένα κίνημα πολιτών οργανώνεται εναντίον της εμπορευματοποίησης της τροφής: Ανταλλάσσουν, μοιράζονται, καλλιεργούν σε αυλές και οικόπεδα ή συλλέγουν από δέντρα, πάρκα και κάδους απορριμμάτων την τροφή τους, αποφεύγοντας όπως ο διάβολος το λιβάνι τα εμπορικά καταστήματα.



Μικρές σταγόνες σ’ έναν ωκεανό «μίνι» εξεγέρσεων: Πρωτοβουλίες πολιτών, συγκινητικές μαζικές κινήσεις, ή παλαβομάρες που βρίσκουν έδαφος και εξαπλώνονται.



Η κοινωνική διαμαρτυρία δεν ανήκει πια αυτοδικαίως σε μια παράταξη, ή μια πολιτική κατεύθυνση, δεν είναι κληρονομική, δεν έχει χρώμα ή «γραμμή». Ο καθένας διεκδικεί το δικαίωμα να σώσει τον εαυτό του: Αυτός ο κατακερματισμός, βέβαια, αποδυναμώνει τα μεγάλα κινήματα, ελαχιστοποιώντας τις ελπίδες των αδυνάτων να βρουν κάποτε το δίκιο τους. Από την άλλη μεριά, προφυλάσσει τους εξεγερμένους από τη χειραγώγηση των ονείρων τους: Η επανάσταση μπορεί να αργήσει (ίσως αιώνια, πηγαινοερχόμενη μεταξύ ποδηλατών και τροφοσυλλεκτών), αλλά τουλάχιστον δεν θα γίνει εύκολα «σημαία ευκαιρίας» στον πρώτο περαστικό πατερούλη. Είμαστε τελικά «πολύ λίγοι» ή «λίγοι πολλοί;».

ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΟΔΟ ΤΗΣ ΑΚΡΑΣ ΔΕΞΙΑΣ (ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ)

ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΟΔΟ ΤΗΣ ΑΚΡΑΣ ΔΕΞΙΑΣ (ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ)

του Θανάση Τσακίρη

Ο πρώτος δείκτης που μας φανερώνει τα σημάδια δυσαρέσκειας των εκλογέων με την πολιτική διαδικασία και τους βασικούς πρωταγωνιστές και παράγοντες του συστήματος είναι το επίπεδο υποστήριξης από τον πληθυσμό στα πολιτικά κόμματα και οργανώσεις που αυτοπροσδιορίζονται ως «αμφισβητίες» του «πολιτικού κατεστημένου». Ανάλογα με το επίπεδο υποστήριξης μπορούν να επέλθουν ανάλογες συνέπειες για το πολιτικό σύστημα. Επίσης αυξάνεται ο πολιτικός κυνισμός των ίδιων των πολιτών.[1] Πρώτα απ’ όλα, η υποστήριξη στα κόμματα αμφισβήτησης επιδρά στη δυναμική του κομματικού συστήματος που σημαίνει ότι στενεύουν οι ορίζοντες των πολιτικών επιλογών των «κατεστημένων κομμάτων» όσον αφορά το σχηματισμό κυβέρνησης και τη διαμόρφωση και συγκρότηση πολιτικών συνασπισμών. Ακόμη και αν αφήνει μεγαλύτερα περιθώρια στα «κατεστημένα κόμματα» για σχηματισμό κυβέρνησης ή συνασπισμών, η υποστήριξη στα «κόμματα αμφισβήτησης» συχνά αλλάζει την θεματική ατζέντα της πολιτικής και του πολιτικού διαλόγου, εντός ή εκτός κοινοβουλίου, καθώς και τον τόνο των πολιτικών διαμαχών και αντιπαραθέσεων με την επιλογή μη συμβατικών μεθόδων πάλης και των ρεπερτορίων μορφών δράσης.[2]  

Τα επίπεδα υποστήριξης των «κομμάτων αμφισβήτησης» δεν είναι παντού και πάντα τα ίδια, αλλά διαφέρουν από κράτος σε κράτος και από χρόνο σε χρόνο. Πώς γίνεται αυτό; Γιατί αλλού τα ακροδεξιά ή τα εναλλακτικά, πράσινα και νεοαριστερά κόμματα που θεωρούνται ή αυτοπροσδιορίζονται ως «κόμματα αμφισβήτησης» σημειώνουν αξιοσημείωτη επιτυχία ενώ αλλού φυτοζωούν στο περιθώριο της πολιτικής διαδικασίας, ακόμη κι αν υπάρχει σχετικά ισχυρό κοινωνικό κίνημα για τα παρεμφερή ζητήματα; Πρόκειται ένα από τα πολύ σοβαρά ερευνητικά ερωτήματα στο χώρο της συγκριτικής πολιτικής κοινωνιολογίας. Όμως, για να απαντηθεί αυτό ερώτημα πρέπει πρώτα να ανιχνευθούν οι προϋποθέσεις που καθιστούν δυνατή την επιτυχία αυτών των κομμάτων σε εκλογικές διαδικασίες σε όλα τα επίπεδα, καθώς και πρόσθετοι παράγοντες που τα επηρεάζουν και που αφορούν τις υποκατηγορίες των «κομμάτων αμφισβήτησης». Τέλος, η προσέγγιση πρέπει να έχει διαχρονικό και διατοπικό χαρακτήρα. 

Η πλειονότητα των εργασιών που έχουν εκπονηθεί αφορά είτε την άκρα δεξιά είτε την λεγόμενη «ελευθεριακή αριστερά». Οι περισσότερες εξετάζουν τις διαφορετικές βάσεις κοινωνικής υποστήριξης των κομμάτων αυτών, τις διαφορετικές οργανωτικές δομές και μορφές τους και τις γενικότερες πολιτικές πλατφόρμες και τις ιδεολογικές κατασκευές τους.

Στην πρώτη συζήτηση που έγινε επί των σχετικών θεμάτων ο Paul Taggart[3] πρότεινε τη χρήση των όρων «νεολαϊκισμός» και «νέα πολιτική» για αναφορά στα ακροδεξιά και τα μη παραδοσιακά αριστερά κόμματα αντίστοιχα. Αμφότερες οι πλευρές αυτοορίζονται ως αντιπολίτευση (“opposition”) στις κυρίαρχες ιδεολογικές και οργανωτικές δομές. Με άλλα λόγια είναι κόμματα της «Νέας Διαμαρτυρίας» (“New Protest” parties) και είναι διαφορετικά από τα παλιότερα «λαϊκίστικα κόμματα» και κινήματα που μελετήθηκαν από την επιστημονική κοινότητα στις δεκαετίες του 1970 και 1980.[4]

Ο Piero Ignazi στη δική του συνεισφορά στη συζήτηση έδωσε έμφαση στην έννοια της «αλλαγής αξιών» στην μετάβαση από τη βιομηχανική στη  μεταβιομηχανική κοινωνία.[5] Τα Πράσινα κόμματα στην αριστερά και από την άλλη πλευρά τα εξτρεμιστικά ακροδεξιά κόμματα από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 προσπαθούν να εκπροσωπήσουν τα νέα κοινωνικά ζητήματα που είναι αποτελέσματα των «δομικών μετασχηματισμών που οδήγησαν στην εμφάνιση και άνοδο ενός συστήματος «μεταβιομηχανικών αξιών». Τα πράσινα κόμματα εκφράζουν την μεταβιομηχανική προοδευτική ατζέντα και τα ακροδεξιά την αυταρχική. H άκρα δεξιά οφείλει την νέα εμφάνισή της και τη ραγδαία άνοδό της σε μια σειρά παράγοντες: εμφάνιση νέων ζητημάτων που δεν λαμβάνονταν υπόψη από το πολιτικό σύστημα, έρπουσα κρίση εκπροσώπησης, αιφνίδια ανάδειξη νέων πρωτο-χαρισματικών ηγετών, αυξανόμενος βαθμός προσωποποίησης της πολιτικής, εντεινόμενη πολιτική και κοινωνική αποξένωση και αλλοτρίωση, δυσαρέσκεια με τα παραδοσιακά χαρακτηριστικά γνωρίσματα του πολιτικού συστήματος και με την ίδια την πολιτική. Αυτά τα ακροδεξιά κόμματα δεν φημίζονται για την τάση τους να επιστρέφουν στον παλιγγενετικό μύθο του κλασικού φασισμού αλλά είναι «αντισυστημικά» καθώς υπονομεύουν την νομιμοποίηση του (δημοκρατικού) πολιτικού συστήματος με τον λόγο τους και τη δράση τους.  Αντιτίθενται στην ιδέα της κοινοβουλευτικού τύπου εκπροσώπηση και των κομματικών συγκρούσεων και προτιμούν την «κορπορατιστική διευθέτηση» και, κυρίως τους  μηχανισμούς αμεσολάβητης και προσωπικοποιημένης εκπροσώπησης. Αντιτίθενται στην ιδέα του πλουραλισμού και είναι υπέρ κοινωνικής αρμονίας. Αντιτίθενται στην οικουμενική ιδέα των ίσων δικαιωμάτων και είναι υπέρ της απόδοσης δικαιωμάτων μόνο στη βάση συγκεκριμένων επιμέρους χαρακτηριστικών (φυλή, γλώσσα, εθνότητα).   Τέλος, είναι σε μεγάλο βαθμό αυταρχικά γιατί θεωρούν πολύ πιο σημαντική την υπερατομική και συλλογική εξουσία (κράτος, έθνος, κοινότητα).[6]

Εκτός από τη μελέτη των κοινωνικών συνασπισμών που στηρίζουν τα εθνικο-λαϊκιστικά κόμματα ερωτήματα τίθενται για τα κίνητρα που ωθούν τους κοινωνικούς σχηματισμούς υποστήριξης. Ο Yannis Papadopoulos[7] τονίζει ότι αυτά μπορεί να ποικίλουν από την «δυσαρέσκεια» (“Verdrossenheit”) απέναντι στα κατεστημένα κόμματα που ενισχύεται της παρατηρούμενης προγραμματικής σύγκλισης ανάμεσά τους (Schedler, 1996) ως την αντίδραση στην επιτυχία των «ελευθεριακών αριστερών αξιών» που υποστηρίζουν την σημερινή ολοένα και πιο ανεκτική και πολυπολιτισμική φύση των κοινωνιών[8] ή το φόβο που κυριαρχεί στο μυαλό των «χαμένων» από τις διαδικασίες εκσυγχρονισμού που ωθούνται από την παγκοσμιοποίηση ή την Ευρωπαϊκή ενοποίηση[9] (Kriesi, 1998 and 1999), ή από τις νέες μεταβιομηχανικές μορφές κοινωνικής οργάνωσης, όπως μας επισήμανε ο P.Ignazi.[10]

O Peter Mair[11] αποδίδει την κρίση στην συνεχιζόμενη μεταβολή του διεθνούς περιβάλλοντος, το οποίο ωθείται σε μια ολοένα και πιο διευρυμένη οικονομική παγκοσμιοποίηση, μειώνοντας τις δυνατότητες των μεμονωμένων κρατών να συγκροτήσουν μια ενιαία εθνική πολιτική επίλυσης των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών προβλημάτων της επικράτειάς τους. Αυτή η αδυναμία εθνικής προσέγγισης για την πολιτική αποδυναμώνει τα κυρίαρχα κόμματα που εναλλάσσονται στην κυβερνητική εξουσία, ειδικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και που εσχάτως δοκιμάζουν με αρνητικά αποτελέσματα την ιδέα της συγκυβέρνηση με συνέπεια να σπρώχνουν ολοένα και περισσότερους ψηφοφόρους σε πολιτικούς σχηματισμούς που ζητούν πολύ σαφείς πολιτικές οριοθετήσεις. Η άκρα δεξιά που προσπαθεί να συγκεντρώσει δυνάμεις αμφισβήτησης του συστήματος συγκυβέρνησης τα καταφέρνει καλύτερα από την αριστερά, τουλάχιστον στις πιο παραδοσιακές μορφές της. 

O Tom Mackie από την πλευρά του επισημαίνει ότι τα κόμματα της «νεολαϊκιστικής δεξιάς» συγκροτούνται κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση των κομμάτων και οργανώσεων της «ελευθεριακής αριστεράς» (“libertarian left”).[12] Αμφότεροι οι τύποι κομμάτων διεισδύουν εκλογικά με επιτυχία στις ίδιες κοινωνίες και αντίστοιχα είναι σε εξίσου κακή κατάσταση στις υπόλοιπες. Επομένως είναι η ίδια αιτία, δηλαδή «η δυσαρέσκεια με το status quo», που βρίσκεται πίσω από την επιτυχία αμφοτέρων των τύπων «κομμάτων ενάντια στο κατεστημένο».

Ερευνώντας τις περιπτώσεις του Γαλλικού Εθνικού Μετώπου και του Αυστριακού Κόμματος της Ελευθερίας, οι Ami Pedahzur και Avraham Brichta εξηγούν την αινιγματική επιτυχία της Άκρας Δεξιάς στην Ευρώπη χρησιμοποιώντας μικρο-οργανωτικούς παράγοντες, δηλαδή την «χαρισματική ηγεσία» και την «συνεκτική κομματική οργάνωση, που συμβάλλουν στην διαδικασία της κομματικής θεσμοποίησής τους.[13] Θεωρούν πως είναι μόνο φαινομενικά παράδοξη αυτή η θεσμοποίηση του χαρίσματος, γιατί προτείνουν μια νέα θεωρητική πρόταση που λαμβάνει υπόψη μια έννοια του χαρίσματος τέτοια που να μπορεί να περιλαμβάνει «υβριδικές» καταστάσεις που δημιουργούνται σε ρευστές πολιτικές καταστάσεις. Ονομάζουν τη θεωρία τους «θεωρία των σκληρών χαρισματικών κομμάτων» (theory of “hard charismatic parties”).

Αρχικά είδαμε τις ερωτήσεις και τις πρώτες απαντήσεις που προσδιόρισαν τις κατευθύνσεις της αναζήτησης και του διαλόγου για την ανάδειξη των αιτιών της εμφάνισης και της ανόδου των δύο αυτών τύπων «κομμάτων αμφισβήτησης» του status quo.  Στην συνέχεια διαμορφώνονται δύο διακριτά αλλά και αλληλοτεμνόμενα σύνολα πολιτικών κοινωνιολόγων που διατυπώνουν πιο συγκροτημένα θεωρητικά σχήματα.

Η πρώτη ομάδα τονίζει τις διαφορές μεταξύ των αντιπολιτευτικών κομμάτων και προβαίνουν σε συγκεκριμένες διακρίσεις μεταξύ των δυνάμεων της «αντισυστημικής αντιπολίτευσης» και της «κατεστημένης αντιπολίτευσης». Σύμφωνα με τον Kirchheimer, τα κόμματα διακρίνονται σε κόμματα «πιστά ή μη» στο πολιτικό σύστημα: «πιστή αντιπολίτευση» και «αντιπολίτευση βάσει αρχών». Ο Sartori θεωρεί ως «αντισυστημικό κόμμα» αυτό που δεν αποδέχεται τη νομιμοποίηση του πολιτικού συστήματος και εμπλέκεται σε αγώνα για την υπονόμευσή του. Ο Giovanni Cappocia με βάση τη θέση του Sartori διακρίνει μεταξύ της «ιδεολογικής αντισυστημικότητας» και της «σχεσιακής συστημικότητας» (“relational”) και δημιουργεί μια τετράπτυχη τυπολογία ανάλογα με το αν ένα κόμμα είναι σχεσιακά αντισυστημικό ή όχι και αν είναι ιδεολογικά αντισυστημικό ή όχι. Στην πρώτη περίπτωση τα σχεσιακά αντισυστημικά κόμματα επηρεάζουν τη λειτουργία του κομματικού συστήματος ωθώντας το στην εντεινόμενη πόλωση και στην ανάπτυξη μιας φυγόκεντρης δυναμικής. Στη δεύτερη περίπτωση τα ιδεολογικά αντισυστημικά κόμματα μπορούν να επηρεάσουν την σταθερότητα, τη νομιμοποίηση και την εμπέδωση του δημοκρατικού πολιτικού συστήματος. Ο Smith κατασκεύασε μια τυπολογία με βάση δυο ερωτήματα: α) είναι συμβατοί οι στόχοι του κόμματος συμβατοί με το υφιστάμενο καθεστώς και τις συνακόλουθες δομές του; β) οι οπαδοί του ακολουθούν ένα πρόγραμμα δράσης και ενεργειών που είναι αποδεκτές από τα άλλα κόμματα και ιδίως από τις πολιτικές αρχές (authorities); Η τετράπτυχη τυπολογία του εξετάζει α) αν οι «στόχοι πολιτικής» (“policy goals”) του κόμματος είναι «μετασχηματιστικοί» ή «συμβιβαστικοί» ως προς το σύστημα, και β) αν οι στρατηγικές των κομμάτων είναι «αποδεκτές» ή «απαράδεκτες».

Σύμφωνα με μια αξιολόγηση όλοι αυτοί οι ορισμοί και οι τυπολογίες είναι ταυτόχρονα πολύ ευρείς και πολύ περιοριστικοί. Είναι ευρείς γιατί το μόνο κοινό σημείο τους είναι η «αντισυστημικότητα» (ιδεολογική ή συμπεριφορική). Είναι στενές γιατί δεν περιλαμβάνουν κόμματα που είναι αμφίσημα ως προς το δημοκρατικό σύστημα.[14] 

Συνεχίζεται…(δυστυχώς)

---

[1] Στις ΗΠΑ έρευνες έδειξαν ότι επικρατεί μια τάση απεμπλοκής από την πολιτική σε συνδυασμό με τον έντονο πολιτικό κυνισμό απέναντι στις πολιτικές ελίτ και τα πολιτικά κόμματα, τάσεις που και οι δύο ενισχύονται από την ισχυρή παρέμβαση των ΜΜΕ. Βλ Webb Paul (2005) “Political parties and democracy: The ambiguous crisis.” Democratization, 1743-890X, Volume 12, Issue 5, σελ. 633 – 650.

[2] Για την έννοια των ρεπερτορίων δράσης και των αλλαγών τους, βλ. Tilly Ch. (2007) Κοινωνικά Κινήματα 1768-2004. Αθήνα: Εκδ. Σαββάλας.

[3] Taggart P. (1996) The New Populism and the New Politics: New Protest Parties in Sweden in a Comparative Perspective, New York: St Martin’s Press and Taggart P. (2000) Populism. Buckingham: Open University Press.

[4] Για μια κριτική της εργασίας του Taggart με την έννοια ότι, παρά την προσφορά του ορισμού του όρου «νεολαϊκισμός» σε αντίθεση με τους παλιότερους μελετητές, το ερευνητικό έργο του είναι μεγάλο σε εύρος καθώς μελετά πλειάδα περιπτώσεων χωρίς να έχει το επαρκές βάθος που απαιτείται, βλ. Patten St. (2001) “Populism”. Labour/Le Travail. FindArticles.com. 06 Aug, 2009. http://findarticles.com/p/articles/mi_hb6394/is_2001_Fall/ai_n28880670/

[5] Bλ. Ignazi P. (1997) “New Challenges: Post-Materialism and the Extreme Right” στο Rhodes M., Heywood P. and Wright V. (eds) Developments in West European Politics. Basingstoke, Hampshire, UK: Macmillan Press Ltd,  σελ. 300-319.

[6] Βλ. Ignazi P. (2003) Extreme Right Parties in Western Europe. Oxford, UK: Oxford University Press

[7] Βλ. Papadopoulos Υ. (2000) “Populism, the Democratic Question, and Contemporary Governance” Ανακοίνωση στο Εργαστήριο για το Λαϊκισμό, Robert Schuman Centre of the European University Institute, Florence, 14-15 January 2000

[8] Kitschelt H. (1995) The Radical Right in Western Europe: A Comparative Analysis. Ann Arbor, MI: University of Michigan Press.

[9] Kriesi Hanspeter (1998) “The Transformation of Cleavage Politics”. European Journal of Political Research, 33: 2, σελ 165-185 και Kriesi H.(1999) “Movements of the Left. Movements of the Right: Putting the Mobilization of Two New Types of Social Movements into Political Context” στο Η.Kitschelt et al. (eds.), Continuity and Change in Contemporary Capitalism, Cambridge, UK:Cambridge University Press, σελ. 398-423.

[10] Ignazi P. (1999) “Les partis d'extrême-droite: les fruits inachevés de la société

post-industrielle”,Ανακοίνωση στο 6th Congress of the French Political Science

Association, Rennes, Sept. 28-Oct.1st.

[11] Mair P. (1995) “Political Parties, Popular Legitimacy and Public Privilege, ” West European Politics (special issue: The Crisis of Representation in Europe) 18, 3, 1, σελ46-8

[12] Mackie T. (1995) “Parties and Elections,” στο Hayward Jack and Page Edward. (eds) Governing the New Europe, Cambridge, UK: Polity Press, σελ 166-95.

[13]  Pedahzur A. and Brichta Avr. (2002) Party Politics, Vol. 8, No. 1, σελ. 31-49

[14] Βλ. Abadi A. (2004), ο.ε.π. σελ. 6-10.