ΗΠΑ: Υπάρχει χώρος για ελπίδα. Συνέντευξη με την Tineke Ritmeester

ΗΠΑ: Υπάρχει χώρος για ελπίδα

Συνέντευξη με την Tineke Ritmeester για τις προκριματικές εκλογές και τα κοινωνικά κινήματα

H Tineke Ritmeester είναι καθηγήτρια Γυναικείων Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Minnesota. Επισκέφθηκε την Ελλάδα τις ημέρες των εορτών και είχαμε μαζί της μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για το «κλίμα» των εκλογών στις ΗΠΑ και για την κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα βασικά κοινωνικά κινήματα και πώς μπορούν να επηρεάσουν την εξέλιξη των εκλογών και την πολιτική που ακολουθείται. Η συζήτηση έγινε μία ημέρα πριν από τη διεξαγωγή της εκλογικής διαδικασίας στην Πολιτεία Νιου Χάμπσαιρ, που θα επιβεβαίωνε, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, την απρόσμενη αλλά σταθερή πρωτιά του Μπάρακ Ομπάμα και θα αναπτέρωνε το ηθικό μιας ολόκληρης γενιάς που αγωνίζεται για την πτώση των Ρεπουμπλικανικών γερακιών και των πιο αντιδραστικών πολιτικών που κυβέρνησαν τις ΗΠΑ.

Θανάσης Τσακίρης
http://tsakiris.snn.gr
http://tsakthan.blogspot.com

1. Πώς βλέπεις τις προκριματικές εκλογές στις ΗΠΑ; Υπάρχει χώρος για ελπίδα αλλαγής;

Λοιπόν, μέχρι τις προκριματικές της Iowa δεν έδειχνα τόσο πολύ ενδιαφέρον επειδή μου φαινόταν ότι θα είναι μια από τα ίδια. Προσωπικά, αφενός το πρωταρχικό ενδιαφέρον μου δεν εστιαζόταν ποτέ στην πολιτική των κομμάτων και αφετέρου, δεν είμαι πολίτης των ΗΠΑ αλλά Ολλανδή, γι’ αυτό ακόμα κι αν ήθελα δεν θα μπορούσα να εμπλακώ στις προκριματικές, στις τοπικές συνελεύσεις εκλογής αντιπροσώπων για τα συνέδρια κλπ. Ο υποψήφιος της επιλογής μου θα ήταν ο Kucinich κι αυτός έχει βγει πλέον από τη λίστα. Οι πλατφόρμες των άλλων υποψηφίων δεν διέφεραν σημαντικά μεταξύ τους, τουλάχιστον μέχρι την Iowa. Τώρα, φαίνεται ότι ειδικά ο Obama γίνεται τολμηρότερος. Αυτή ήταν η τοποθέτησή μου μέχρι την Iowa όσον αφορά στις αμερικανικές εκλογές. Αλλά τώρα δεν μπορώ να αρνηθώ ότι ίσως με την Iowa το πεδίο έχει αλλάξει σημαντικά. Θα το μάθουμε αύριο στο Νιού Χάμσαιρ. Η επιλογή μου σε αυτό το σημείο θα ήταν ο Edwards λόγω των σχεδίων του για το Ιράκ, αλλά θα μπορούσα να αποδεχτώ και τον Obama. Καιρός είναι οι άνθρωποι να σταματήσουν να θεωρούν ή να υποθέτουν ότι η Αμερική δεν είναι έτοιμη για έναν Αφρο-Αμερικανό Πρόεδρο. Θα μπορούσαν να το κάνουν μια αυτο-εκπληρούμενη προφητεία. Εκτός αυτού, για εμένα το πραγματικό ζήτημα δεν είναι αν η Αμερική είναι ή δεν είναι έτοιμη για έναν Αφρο-Αμερικανό Πρόεδρο. Το πραγματικό ερώτημα θα ήταν εάν ο νέος Πρόεδρος μπορεί να ξεσηκώσει τους πολίτες των ΗΠΑ για να αποτινάξουν το πνεύμα της ρεπουμπλικανικής εποχής που εξαπολύθηκε με την προεδρία Reagan. Όσον καιρό βρίσκομαι στις ΗΠΑ, δηλαδή περισσότερο από 40 χρόνια, πάντοτε υπήρχε ευκαιρία για πραγματική αλλαγή, για κοινωνική αλλαγή. Θεωρώ ότι τα χέρια των πολιτικών είναι δεμένα από το τι θέλουν και τι δεν θέλουν για την Αμερική τα μεγαλοεπιχειρηματικά και τα στρατιωτικά συμφέροντα. Θέλω να πω ότι, με τους Edwards και Obama να παίρνουν το προβάδισμα, υπάρχει χώρος για ελπίδα.

2. Τι ρόλο μπορούν να παίξουν στην εκλογική διαδικασία κινήματα, όπως αυτό κατά του πολέμου στο Ιράκ.

Νομίζω ότι η ανάπτυξη της προεκλογικής διαδικασίας θα μπορούσε, πράγματι, να ανεφοδιάσει σε καύσιμα το αντιπολεμικό κίνημα μόνο που τη στιγμή αυτή ο πόλεμος δεν είναι τόσο πολύ θέμα της δημόσιας συζήτησης όπως ήταν κάποιους μήνες πριν. Δεν πιστεύω ότι αυτήν την περίοδο το αντιπολεμικό κίνημα αποτελεί από μόνο του δύναμη τέτοια ώστε να ληφθεί υπόψη από τους πολιτικούς. Η στιγμή κατά την οποία θα μπορούσε να είχε σφυρηλατηθεί ένας συνασπισμός μεταξύ του αντιπολεμικού κινήματος και του κινήματος για τα δικαιώματα των μεταναστών διέφυγε της προσοχής των οργανωτών. Ένα άλλο κοινωνικό κίνημα θα ήταν το κίνημα εναντίον της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, αλλά από το Σιάτλ και μετά, νομίζω πως το κίνημα αυτό είναι πιο ενεργό έξω από τις ΗΠΑ. Έτσι, θεωρώ ότι είναι τραγικό αυτή η γενιά, αντίθετα από τη δική μου ή τις προηγούμενες γενιές του 20ού αιώνα, να μη διαθέτει σε αυτήν τη φάση ένα εθνικό ή/και διεθνές συνεκτικό κοινωνικό κίνημα που θα μπορούσε να την ωθήσει στην ενωμένη δράση. Εννοώ ότι η πράξη που ελπίζουμε ότι θα προκύψει από αυτή την εκλογική διαδικασία να είναι οι άνθρωποι να ξέρουν να ψηφίσουν το σωστό πρόσωπο για το Λευκό Οίκο αλλά δεν είμαι σίγουρη για το τι θα συμβεί με όλη αυτήν την ενέργεια μόλις τελειώσουν οι εκλογές. Καλό θα ήταν κάποιο κοινωνικό κίνημα να μπορούσε να διατηρήσει την ορμή και μετά το 2009 και να συνεχίσει να ασκεί πίεση.

3. Ποια είναι η κατάσταση των κοινωνικών κινημάτων και πώς αναπτύσσονται;

Μια αισιόδοξη εξέλιξη, που θα έβλεπα, θα ήταν η οργάνωση στο τοπικό επίπεδο που ήδη πραγματοποιείται σε πολλές κοινότητες σε ολόκληρη τη χώρα. Αναλογίζομαι την κινητοποίηση κατά του πολέμου στο Ιράκ, τις τοποθετήσεις ενάντια στους νόμους για την εσωτερική ασφάλεια, τις τοπικές λύσεις στην κρίση της υγειονομικής περίθαλψης (ένα στα 6 άτομα είναι χωρίς ασφάλεια υγείας), το κίνημα υπέρ του slow food (δηλαδή υπέρ των τοπικών κουζινών και της γευστικής απόλαυσης). Άλλες τοπικές πρωτοβουλίες και κινήματα είναι τα κινήματα μεταρρύθμισης των φυλακών, οι εκστρατείες για την ένταξη εργαζομένων στα εργατικά συνδικάτα. Αυτές οι κοινότητες συνεργάζονται με τους τοπικούς εκπροσώπους τους και παίρνουν θέση ενάντια στις ομοσπονδιακές πολιτικές. Πρόκειται για αναπτυσσόμενο κίνημα. Προβλέπω ότι αυτό θα συνεχιστεί στο μέλλον ανεξάρτητα από τις εκλογές.

4. Και όσον αφορά το φεμινιστικό κίνημα;

Θεωρώ ότι το φεμινιστικό κίνημα, δυστυχώς, έχει θεσμοποιηθεί κατά μεγάλο μέρος. Οι ακτιβίστριες φεμινίστριες εργάζονται στα «χαρακώματα» με διαφορετικές οργανώσεις όπως οι κλινικές άμβλωσης, τα καταφύγια για τις κακοποιημένες γυναίκες, η στέγαση για γυναίκες και παιδιά χαμηλού εισοδήματος, τα διάφορα προγράμματα για τα θύματα σεξουαλικών επιθέσεων κ.λ.π. Όλες αυτές, λοιπόν, οι γυναίκες, και είναι πολλές, έχουν πελαγώσει με τις καθημερινές καταστάσεις κρίσης και έχοντας να υποβάλλουν τη μια αίτηση επιχορήγησης πίσω από την άλλη, που συνήθως δεν διαρκεί για περισσότερο από ένα έτος, ώστε πολύ απλά δεν υπάρχει και πολύς ελεύθερος χρόνος για τη δημιουργία συνασπισμών και κινημάτων, η δουλειά είναι τόσο απαιτητική και σε τέτοιο βαθμό που τις απομονώνει πολιτικά.