«Η ΕΥΝΟΟΥΜΕΝΗ» ή αλλιώς Η ΓΟΗΤΕΙΑ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ (Δημήτρης Κατσορίδας)

«Η ΕΥΝΟΟΥΜΕΝΗ» ή αλλιώς Η ΓΟΗΤΕΙΑ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

Δημήτρης Κατσορίδας

Στην καινούργια ταινία του Λάνθιμου, «Η ευνοούμενη» (2019), η υπόθεση διαδραματίζεται στην Αγγλία του 18ου αιώνα, με πρωταγωνίστριες τρεις γυναίκες: την Άννα, τη Σάρα και την Αμπιγκέιλ.

Η πρώτη είναι η βασίλισσα, μια φιλάσθενη, άβουλη και τραγική γυναίκα, που έχει αφεθεί στα χέρια της φίλης της, λαίδης Σάρα, η οποία ως σύμβουλός της είναι εκείνη που επί της ουσίας κυβερνά. Και κάπου εκεί φθάνει στο παλάτι, για να δουλέψει ως υπηρέτρια, η νεαρή Αμπιγκέιλ, ξαδέλφη της Σάρα, προερχόμενη από ξεπεσμένη ευγενή οικογένεια, η οποία κάνει τα πάντα προκειμένου να επιστρέψει στις αριστοκρατικές της ρίζες.

Γυναίκες δυναμικές αλλά και αδύναμες, σκληρές αλλά και εύθραυστες, συνθέτουν ένα ιδιόμορφο και περίεργο τρίγωνο σε όλα τα επίπεδα, οι οποίες έχουν ή θέλουν να έχουν σχέση με την εξουσία.

Έτσι ξεκινά μια ανελέητη μάχη για το ποια και ποιοι θα την κατέχουν. Μια εξουσία, η οποία, άσχετα εάν είναι μικρή ή μεγάλη, τις περισσότερες φορές γοητεύει και εγκλωβίζει αυτούς που την κυνηγούν και παγιδεύει όσους την κατέχουν, με συνέπεια τελικά να καθορίζονται από αυτό το ρόλο.

Μηχανορραφίες, δολοπλοκίες, ανταγωνισμοί, εγωισμοί, εξαχρείωση ηθών, βία, διαστροφή, ηθική κατάπτωση, ψεύτικοι έρωτες, υποκρισία, κολακεία, χλιδή, προνόμια, κυνισμός, πολιτική-ενδοταξική διαμάχη μεταξύ δύο κομμάτων, των Γουίγκς και των Τόρις, και άλλα τέτοια φαινόμενα συνθέτουν το όλο τοπίο. Ένα τοπίο, όπου αυτό το οποίο κυριαρχεί είναι η αποσύνθεση και η παρακμή. Από την άλλη ένας λαός σε εξαθλίωση, ο οποίος καλείται να πολεμά για τα ιδιοτελή συμφέροντα άλλων.

Ίσως η ταινία, ανατρέχοντας στο παρελθόν, να θέλει ουσιαστικά να καθρεφτίσει τις εξουσιαστικές δομές στο παρόν, είτε αυτό έχει σχέση με τα μεγάλα πολιτικά διακυβεύματα αυτών που ασκούν κρατική εξουσία είτε με την άσκηση μικροεξουσιών στους επιμέρους χώρους (π.χ. της εργασίας, των κομμάτων, των μικρών οργανώσεων, των συνδικάτων, των συλλόγων, των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων κ.λπ.),  και γι’ αυτό, στο τέλος, αφήνει μια δυσάρεστη γεύση, όταν αναλογιζόμαστε σε βάθος την ύπαρξη τέτοιων φαινομένων, και το κυριότερο όταν έχουμε, πολλές φορές, επίγνωση της αδυναμίας, του ατομικού παράγοντα να αλλάξει τα πράγματα, τα οποία μόνο με συλλογική προσπάθεια υπάρχει η δυνατότητα να πάνε αλλιώς.