Στα «Ενθέματα» αύριο 6 του Απρίλη - Κείμενα των: Δημήτρη Ψαρρά, Στρατή Μπουρνάζου, Ιλεάνας Μορώνη, Ματθαίου Τσιμιτάκη, Ν. Ε. Καραπιδάκη, Ρίκας Μπενβενίστε, Ζακ Λε Γκοφ, Αποστόλη Φωτιάδη, Νίκου Σαραντάκου, Βλάσση Μισσού, Μιχάλη Βεληζιώτη

Στα «Ενθέματα» αύριο 6 του Απρίλη

Στα περίπτερα εντός της «Αυγής», στο μπλογκ τους(enthemata.wordpress.com), στο facebook (Enthemata Avgis) και στο twitter: @enthemata

Κείμενα των: Δημήτρη Ψαρρά, Στρατή Μπουρνάζου, Ιλεάνας Μορώνη, Ματθαίου Τσιμιτάκη, Ν. Ε. Καραπιδάκη, Ρίκας Μπενβενίστε, Ζακ Λε Γκοφ, Αποστόλη Φωτιάδη, Νίκου Σαραντάκου, Βλάσση Μισσού, Μιχάλη Βεληζιώτη

ΒALTAKOSGATE, SAMARASGATE

1. Κράτος και Χρυσή Αυγή. H τομή της 28ης Σπετεμβρίου. ΟΔημήτρης Ψαρράς  εξηγεί γιατί οι  28.9.2014 είναι τομή και καταλήγει: «Εκείνο που θα μπορούσε να προσάψει κανείς στους υπουργούς Δικαιοσύνης και Προστασίας του Πολίτη ή και στην ηγεσία της Δικαιοσύνης δεν είναι η άσκηση των διώξεων, αλλά το γεγονός ότι οι διώξεις αυτές καθυστέρησαν […] Αυτή η καθυστέρηση βαρύνει τον ίδιο τον κ. Σαμαρά, ο οποίος επέλεξε μέχρι τις 28.9 να παίξει το χαρτί της Χρυσής Αυγής για να στηρίξει την περιβόητη θεωρία των δύο άκρων, ενισχύοντας μ’ αυτό τον τρόπο τη δημιουργία του πιο επικίνδυνου παρακρατικού μηχανισμού από τη μεταπολίτευση. Έπρεπε να το περιμένει ο πρωθυπουργός ότι δεν θα ήταν καθόλου εύκολο να πνίξει το φίδι που έτρεφε στον κόρφο της κυβέρνησής του με το γάλα του κ. Μπαλτάκου».

2. Μπαλτάκος 007 ή «Α, ένα ελάφι!». Γράφει ο Στρατής Μπουρνάζος: «Ο Τ. Μπαλτάκος δεν δρούσε εν κρυπτώ και παραβύστω· τις επαφές, τις συναντήσεις και τις μηχανορραφίες του τις ήξεραν πολλοί, δεκάδες, εκατοντάδες – και δεν εννοώ μόνο τους υπαλλήλους της Βουλής, τους καφετζήδες, του κλητήρες που τον έβλεπαν να ανταλλάσσει επισκέψεις με τον Κασιδιάρη και άλλους επιφανείς ναζιστές (“ενδεχομένως από ευγένεια”, όπως είπε προχθές ο υπουργός Δικαιοσύνης στον ΣΚΑΪ). Δεν μιλάμε πια για “ναζιστικούς θύλακες”, αλλά για “ναζιστικό πυρήνα” στην καρδιά της κυβέρνησης. Δεν θέλω, μ’ αυτά,  να δημιουργήσω την εικόνα  μιας παντοδύναμης Χρυσής Αυγής που λύνει και δένει. Πιστεύω το ακριβώς αντίθετο: έλυνε και έδενε πριν κάποιους μήνες, όταν δολοφονούσε ανενόχλητη κι έπινε καφεδάκι στα κυβερνητικά γραφεία. Ο εκβιασμός και η δημοσιοποίηση του βίντεο δεν είναι πράξη δύναμης, αλλά αδυναμίας».

Τουρκία: η εκδίκηση της λαϊκής Δεξιάς. Η Ιλεάνα Μορώνη μας εξηγεί γιατί κέρδισε ο Ερντογάν τις εκλογές της προηγούμενης Κυριακής: «Η επιτυχία κι η ανθεκτικότητα του ΚΔΑ οφείλονται στο ότι κατάφερε να συνθέσει και να εκφράσει τα βασικά στοιχεία του δεξιού πολιτικού λόγου όπως αυτά έχουν διαμορφωθεί σταδιακά εδώ και δεκαετίες, σε μια κοινωνία που σε μεγάλο ποσοστό αυτοτοποθετείται στα δεξιά του πολιτικού φάσματος και υιοθετεί συντηρητικές αξίες. Συνθέτει τον εθνικισμό και τον πατερναλισμό των δεξιών κομμάτων της Τουρκίας με υψηλότερες δόσεις ισλαμισμού […] προσθέτοντας στα γνωστά μοτίβα της τουρκικής λαϊκής Δεξιάς και το μοτίβο της καταπιεσμένης θρησκευτικής-συντηρητικής-λαϊκής ταυτότητας».

ΖΑΚ ΛΕ ΓΚΟΦ (1924-2014): Ο ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΠΟΥ ΦΩΤΙΣΕ ΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ

1. Αποχαιρετισμός στον Ζακ λε Γκοφ: Γράφει ο Ν. Ε. Καραπιδάκης: «Διερωτώμενος για το παρελθόν μέσω του παρόντος, έθεσε νέους όρους για την ιστορικότητα: πώς, δηλαδή, να κατανοούμε τις δικές μας ιδεολογίες, τον δικό μας τρόπο ζωής, τους δικούς μας θεσμούς παραβάλλοντάς τους με αυτούς των ανθρώπων του παρελθόντος. Βλέποντας το παρελθόν ταυτόχρονα μακρινό και κοντινό».

2. Ο Μεσαίωνας του Ζακ Λε Γκοφ. Γράφει η Ρίκα Μπενβενίστε: «Ως αριστερός, ο Ζακ Λε Γκοφ δεν ήταν μονάχα πανεπιστημιακός δάσκαλος. Ενδιαφερόταν επίσης για τη διδασκαλία της Ιστορίας στο σχολείο και ζωντανεύοντας άλλο ένα μάθημα του Μαρκ Μπλοκ επέμενε να ασκεί και να υπενθυμίζει τον διάλογο ανάμεσα στο παρόν και το παρελθόν. Τον απασχόλησε τόσο η διάκριση ανάμεσα στην ιστορία και τη μνήμη όσο και οι άρρηκτες σχέσεις τους. Υπηρέτησε πιστά την παράδοση υψηλής εκλαΐκευσης με όλα τα μέσα: ραδιόφωνο, εφημερίδες, τηλεόραση. Έπαιρνε θέση για την Ευρώπη και υποστήριζε με πάθος την ιδέα της, για την ελευθερία του ιστορικού όταν ένιωσε ότι αυτή απειλούνταν από τους “νόμους της μνήμης”».

3. Oμορφιά, δικαιοσύνη, τάξη: Να πού στηρίχθηκαν οι πολιτισμοί. Συνέντευξη. Μια από τις τελευταίες συνεντεύξεις του Ζακ Λε Γκοφ, στον NicolasTruong της Monde, (Γενάρης  2014): «Στην Άπω Ανατολή, οι διαφορές ανάμεσα στον κινεζικό και τον ιαπωνικό πολιτισμό εκφράζονται στη δομή των κήπων τους. Ο κινεζικός κήπος αγαπά την αταξία και το μυστικό, ενώ ο ιαπωνικός είναι πολύ τακτοποιημένος και παραχωρεί μια σημαντική θέση στο στοιχείο του νερού. Μαντεύουμε τις θρησκευτικές και πνευματικές τους επιρροές, μιας κι αυτές εκφράζουν δύο πολύ διαφορετικές προσεγγίσεις του θρησκευτικού, έχοντας, από τη μια, μια θρησκεία μυστηρίου, τον κινεζικό ταοϊσμό, και απ’ την άλλη, μια θρησκεία του φωτός, τον ιαπωνικό σιντοϊσμό.  Αλλά, για να δούμε ένα πιο κοντινό μας παράδειγμα, υπάρχει έντονη διαφορά ανάμεσα στον αγγλικό και στον γαλλικό κήπο: ο πρώτος είναι άτακτος, ένα ρομαντικό μέρος, ευνοεί την ονειροπόληση, ενώ ο δεύτερος είναι πολύ αυστηρά φτιαγμένος και δομημένος, είναι ένας καρτεσιανός κήπος, χτισμένος πάνω στο πεδίο του ορθολογισμού».

Η μαγική λέξη «ανταγωνιστικότητα». Ή οι βλαβερές συνέπειες της μείωσης των μισθών. Ο Βλάσσης Μισσός και ο Μιχάλης Βεληζιώτης εξηγούν γιατί η ανταγωνιστικότητα δεν είναι πανάκεια, διερωτώνται πόσο επηρεάζουν οι μισθοί την τιμή πώλησης ενός προϊόντος,  δείχνουν ότι οι μισθοί δεν αποτελούν μόνο κόστος αλλά και τμήμα της ζήτησης και καταλήγουν: «Με άλλα λόγια, πρέπει να γίνει κατανοητό πως η βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου και τα πλεονάσματα (εμπορικά και δημοσιονομικά) δεν είναι προνόμια των σκληρών νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Και, επίσης, στον βαθμό που αυτά κρίνονται απαραίτητα, μπορούν να προέλθουν από μια διαμετρικά αντίθετη λογική και ταξικά μεροληπτική πολιτική: από την υιοθέτηση μέτρων εισοδηματικής επέκτασης και υψηλής κοινωνικής ευαισθησίας».

Σκέψεις με αφορμή το «Φασισμός Α.Ε.». Ο Αποστόλης Φωτιάδηςγράφει με αφετηρία το ντοκυμαντέρ  «Φασισμός Α.Ε.» της Ιnfowar, το οποίο θα είναι διαθέσιμο διαδικτυακά από την Πέμπτη 10 Απριλίου στις 20:00 (στο fascism-inc.com): «Λίγες μόνο μέρες πριν τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, ντόπιοι δημοσιολόγοι πρότειναν στα σοβαρά τη σταθεροποίηση του πολιτικού συστήματος με τη συμμετοχή μιας «σοβαρότερης εκδοχής» του ελληνικού νεοφασισμού. Για να καταλάβει κανείς πόσο κοντά στον εφιάλτη βρέθηκε τότε η ελληνική κοινωνία, πρέπει να ψάξει τα ιστορικά ανάλογα αυτής της ιδέας αλλά και το τι συνέβη όταν εφαρμόστηκαν. Τόσο στην Ιταλία όσο και στη Γερμανία του Μεσοπολέμου, η άνοδος των φασιστικών κινημάτων στην εξουσία έγινε με αυτό τον τρόπο».

Άνω ποταμών η ελιά. Ο Νίκος Σαραντάκος, στη μόνιμη στήλη του «Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία», γράφει για ελιές και ποτάμια: «Τα ποτάμια από την αρχαιότητα τα χρησιμοποιούσαμε για να πλένουμε και να ξεπλένουμε, και ίσως δεν είναι τυχαία η ονομασία του νέου κόμματος αν σκεφτούμε ότι ο Σταύρος Θεοδωράκης και οι τηλεοπτικές εκπομπές του έχουν πάνω από μια φορά κατηγορηθεί, όχι άδικα φοβάμαι, ότι λειτούργησαν ως πλυντήριο, πρόσφατα των λιμενικών στο Φαρμακονήσι και παλιότερα της Χρυσής Αυγής. […] Βιβλίο θα μπορούσε να γραφτεί για την παρουσία και τη σημασία της ελιάς στον ελληνικό πολιτισμό και τη γλώσσα, οπότε μόνο μερικές αναφορές θα κάνω. Ο καρπός της ελιάς ήταν το συνηθισμένο προσφάι του φτωχού, και γι’ αυτό η φράση “ψωμί κι ελιά” έχει πάρει τη σημασία της εξαιρετικά λιτής διαβίωσης· “ψωμί κι ελιά και Κώτσο βασιλιά” φώναζαν οι φανατικοί βασιλόφρονες στα χρόνια του διχασμού».

Error 404 – democracy not found. O Mατθαίος Τσιμιτάκης γράφει με αφετηρία τον κύκλο εκδηλώσεων του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς για τις ψηφιακές προκλήσεις: «Αν η Αριστερά θέλει να αρθρώσει πολιτικό λόγο για το ζήτημα των δεδομένων και των πληροφοριών --από τα εργαλεία παραγωγής τους (λογισμικό) έως τη διαχείρισή τους σε ιδιωτικό ή δημόσιο επίπεδο (ιδιωτικότητα-επιτήρηση, ουδετερότητα του διαδικτύου, κατακράτηση δεδομένων από εταιρείες και οργανισμούς)-- πρέπει να καταλάβει πώς  αλλάζει το πεδίο της δημοσιότητας και γιατί τα παραδοσιακά ΜΜΕ καταρρέουν».