ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ
(Μέρος 1ο)
του Θανάση Τσακίρη
Ζούμε, λένε πολλοί, σε μια «παράξενη εποχή». Ή μήπως
όχι; «Ορδές» ανεξέλεγκτων νέων ανάβουν φωτιές, στήνουν οδοφράγματα, τσακίζουν
αυτοκίνητα, θρυμματίζουν βιτρίνες τραπεζικών καταστημάτων και πολυεθνικών εταιριών.
Την επόμενη ημέρα, κουστουμαρισμένοι κύριοι και
κυρίες με έναν αριθμό μετοχών στα χέρια τους «με το σεις και το σας»
διατυπώνουν την άποψη ότι οι μέτοχοι μιας μεγάλης επιχείρησης πρέπει να
καταψηφίσουν συνολικά την έκθεση πεπραγμένων του Διευθύνοντος Συμβούλου και του
Διοικητικού της Συμβουλίου γιατί τα στοιχεία της Έκθεσης Εταιρικής Κοινωνικής
Ευθύνης δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και δίνουν άλλη εικόνα στους
ενδιαφερόμενους φορείς της κοινότητας στην οποία δραστηριοποιείται η
επιχείρηση.
Λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα κάτοικοι μιας μικρής
προαστιακής κοινότητας διαμαρτύρονται έντονα για την καταστροφή ενός μέρους του
δάσους της περιοχής και την κατασκευή ενός μεγάλου εμπορικού κέντρου. Οι περισσότεροι
διαμαρτυρόμενοι ξαπλώνουν μπροστά στα οχήματα και τις μηχανές εκσκαφής για να
εμποδίσουν την λειτουργία τους. Επεμβαίνουν Μονάδες Αποκατάστασης Τάξης και με
δακρυγόνα και άλλη «χημικά» διαλύουν το μεγάλο μέρος της συγκέντρωσης και
συλλαμβάνουν πολλούς από τους ξαπλωμένους μπροστά στους εκσκαφείς
διαμαρτυρόμενους, τους οποίους στοιβάζουν σε μία αστυνομική «κλούβα». Τα ίδια
συμβαίνουν στις ορεινές συνοικίες της πρωτεύουσας όπου επί χρόνια ομάδες
κατοίκων μελών γειτονικών δήμων προσπαθούν να αποτρέψουν την χάραξη και
κατασκευή νέας περιφερειακής λεωφόρου που θα υποβαθμίσει το φυσικό περιβάλλον
και την υγεία των παιδιών τους. Προβάλλουν επιστημονικά δεδομένα, διοργανώνουν
ημερίδες με καταξιωμένους επιστήμονες, στέλνουν δελτία τύπου και ανακοινώσεις
σε γραπτό και ηλεκτρονικό τύπο, αρθρογραφούν σε τοπικά περιοδικά και
διαδικτυακές ιστοσελίδες και, βεβαίως, προβαίνουν σε συμβολικές καταλήψεις,
περικυκλώσεις, κάνουν διαδηλώσεις και χάπενινγκ δρόμου.
Έξω από την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα δεκάδες
χιλιάδες διαδηλωτές διαμαρτύρονται για την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ. Η πορεία
κυλάει ομαλά αλλά οι διαδηλωτές είναι οργισμένοι και φωνάζουν συνθήματα, όπως
«Φονιάδες των λαών Αμερικάνοι», «Ένας είναι ο εχθρός, ο ιμπεριαλισμός» και άλλα
παρόμοια. Οι Μονάδες Αποκατάστασης Τάξης είναι με το δάχτυλο στη σκανδάλη για
να ρίξουν δακρυγόνα αν συμβεί το παραμικρός.
Σε μία βιβλιοθήκη του τοπικού πανεπιστήμιου, έχουν
συγκεντρωθεί δεκάδες φοιτήτριες καθισμένες κυκλικά και συμμετέχουν στην
διαδικασία αφύπνισης της φεμινιστικής τους συνείδησης. Ορισμένες από αυτές
δηλώνουν τη διαφωνία τους με την απαγόρευση συμμετοχής ομοφυλόφιλων γυναικών
στη διαδικασία και αποχωρούν με σκοπό τη δημιουργία μιας νέας λεσβιακής ομάδας
φεμινιστικής αφύπνισης.
Στη βιομηχανική ζώνη της ίδιας πόλης, εκατοντάδες
εργάτες και εργάτριες είναι σε κατάσταση αναβρασμού. Η εργοδότρια εταιρεία
αποφάσισε να θέσει όλο σχεδόν το προσωπικό σε διαθεσιμότητα ενόψει της
οικονομικής κρίσης. Σχεδιάζει να μεταφέρει μεγάλο τμήμα των εγκαταστάσεών της
στη γειτονική χώρα όπου οι σχέσεις εργασίας είναι άκρως ελαστικές, τα
μεροκάματα πολύ χαμηλότερα, τα συνδικάτα είναι ανύπαρκτα και η φορολογία σχεδόν
μηδαμινή. Οι εργάτες της εταιρείας συσπειρώνονται γύρω από μια επιτροπή που
εκλέχτηκε από γενική συνέλευσή τους για να διεκδικήσει λύσεις στα προβλήματα
που τους απασχολούν.
Σε μια φτωχή και γκετοποιημένη συνοικία της πόλης,
ακροδεξιές ομάδες εκμεταλλεύονται την οικονομική κρίση και την παρουσία πολλών
μεταναστών και προσφύγων και εξορμούν με ρόπαλα, ασπίδες και κράνη εναντίον των
αντιρατσιστικών ομάδων και των δικτύων παροχής υποστήριξης στους πρόσφυγες και
τους μετανάστες που «τολμούν» να διοργανώνουν εράνους, συσσίτια, φεστιβάλ και
διαδηλώσεις για τα δικαιώματά τους.
Οι μικροί έμποροι και βιοτέχνες μιας συνοικίας
ασκούν μαζικά διαβήματα στο δήμαρχο για να μη δώσει άδειες σε παράνομους
πλανόδιους μικροπωλητές που πουλάνε πάμφθηνα εισαγόμενα προϊόντα από την Κίνα.
Κάθε μέρα επίσης καλούν την αστυνομία να μεταβεί στις λαϊκές αγορές προκειμένου
να επιβάλλει την τάξη. Αντί γι’ αυτό αναλαμβάνουν δράση ομοιόμορφα ντυμένοι και
σε στρατιωτική παράταξη πολίτες τσακίζουν τους πάγκους μεταναστών μικροπωλητών.
Τη νύχτα μερικοί από αυτούς μαχαιρώνουν μέχρι θανάτου μετανάστες ή «διαφορετικούς».
Σας θυμίζουν κάτι όλα αυτά; Βεβαίως, κάτι σας
θυμίζουν. Αυτή είναι πάνω-κάτω η καθημερινότητα ενός πολύ μεγάλου αριθμού
ανθρώπων στις σύγχρονες μητροπόλεις του κόσμου. Ζούμε σε μια «κινηματική
κοινωνία», όπως μας προανήγγελλε ένας σημαντικός μελετητής των κοινωνικών
κινημάτων πριν από τέσσερις δεκαετίες; [1]
Ζούμε σε μια κοινωνία «διαρκούς επανάστασης»[2]
όπου όλοι εξεγείρονται εναντίον των αρχών, των κυβερνήσεων, των τοπικών μικρών
εξουσιών, των εργοδοτών και των κάθε τύπου γραφειοκρατών, τεχνοκρατών,
πατερναλιστών και εξουσιαστών επιδιώκοντας την οικοδόμηση μιας ελεύθερης
κοινωνίας, ή μήπως κάποιοι άλλοι εννοούν κάτι διαφορετικό και καταφέρονται κατά
αντίπαλων κοινωνικών ομάδων, των ανήμπορων μειονοτήτων, των ξένων, των
προσφύγων και μεταναστών και γενικώς εναντίον των «άλλων» και των
«διαφορετικών»;
Συνεχίζεται....
[1] Βλ. Etzioni Amitai (1968) The Active
Society: A Theory of Societal and Political Processes. New York , NY
[2] Μια
παρεξηγημένη έννοια αυτή της «διαρκούς επανάστασης» διατυπώθηκε για πρώτη φορά
από τον μπολσεβίκο επαναστάτη Λέοντα Τρότσκι και σήμαινε τη διαρκή κινητοποίηση
των επαναστατημένων εργατικών και αγροτικών μαζών που έλαβαν μέρος στην
Οκτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία το 1917 με σκοπό να εκπληρώσουν αυτές και όχι η
ανίκανη αστική τάξη της Ρωσίας τα καθήκοντα της αστικής πολιτικής δημοκρατικής
επανάστασης και της αναδιανομής της γης και σύντομα να αναλάβουν το καθήκον της
έναρξης της διεθνούς σοσιαλιστικής επανάστασης που δεν θα μπορούσε να
καθιερώσει το σοσιαλισμό σε μία μόνο χώρα, όπως πίστευε η Σταλινική ηγεσία της
ΕΣΣΔ και του ΚΚΣΕ. Βλ. Τρότσκι Λ. (1984) Η
διαρκής επανάσταση, Αθήνα: Εκδ. Αλλαγή, http://www.marxistbooks.gr/diarkis_a.htm
(Ανάκτηση 3/2/2010). Όμως, πριν από αυτόν οι Καρλ Μαρξ και Φρήντριχ
Ένγκελς είχαν τονίσει ότι η εργατική τάξη μιας καπιταλιστικής χώρας, όπως αυτή
της Γαλλίας πρέπει να οργανωθεί σε ανεξάρτητη πολιτική δύναμη μακριά από την
δημοκρατική μικροαστική τάξη και να έχει ως σύνθημα μάχης την «διαρκή
επανάσταση Βλ. Marx Karl and Freidrich Engels (1850) Address of the Central Committee to the Communist League http://www.marxists.org/archive/marx/works/1847/communist-league/1850-ad1.htm (Ανάκτηση
3/2/2010).
Στις μέρες μας η έννοια της «διαρκούς επανάστασης» έχει διευρυνθεί για να
περιλάβει την απελευθέρωση από το σύνολο των μορφών κοινωνικής καταπίεσης (σεξουαλική,
φυλετική, εθνοτική κ.α.) εκτός από την ταξική καταπίεση. Βλ. Συλλογικό
(1985) «Permanent Revolution in the U.S. Today»
σε Speeches by Freedom Socialist Party delegates to
the Trotskyist and Revolutionary Socialist
Conference, San Francisco, November 30-December 1, 1985
No comments:
Post a Comment