Στα «Ενθέματα» αύριο Κυριακή 20 του Οκτώβρη

Στα «Ενθέματα» αύριο Κυριακή 20 του Οκτώβρη

Στα περίπτερα εντός της «Αυγής», στο μπλογκ τους(enthemata.wordpress.com), στο facebook (Enthemata Avgis) και στο twitter: @enthemata

Kείμενα των: Αντρέα Νταβόλο, Χρήστου Λάσκου, Αριστείδη Μπαλτά, Θέμη Παπαδέα, Κώστα Μελά, Ντένιας Αθανασοπούλου-Κυπρίου, Χρήστου Ηλιάδη, Κώστα  Χ. Χρυσόγονου, Κωστή Σκαλιόρα

Λαμπεντούζα: Η τραγωδία και η απάτη. Ο Αντρέα Νταβόλο εξηγεί πως η τραγωδία στη Λαμπεντούζα έρχεται να προστεθεί σε μια συνεχιζόμενη εκατόμβη, που μετράει 20.000 θύματα τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια. Και συνεχίζει: «Είδαμε κυβερνητικούς αξιωματούχους και βουλευτές να χύνουν κουβάδες δάκρυα. Κι όμως είναι οι ίδιοι ακριβώς που υποστήριξαν και ψήφισαν όλους τους νόμους ενάντια στη μετανάστευση τα τελευταία χρόνια. Όλα αυτά τα χρόνια, παρακολουθούσαμε, στην πραγματικότητα, μια μακρά αντιμεταναστευτική εκστρατεία, που ξεκίνησε δύο δεκαετίες πριν, με πρωτοβουλία τόσο της κεντροαριστεράς όσο και της κεντροδεξιάς, μέσω των σχετικών νομοθετημάτων» (μετάφραση: Μαρία Καλαντζοπούλου)

Οι προοπτικές του γερμανικού καπιταλισμού. Ο Χρήστος Λάσκος, σε μια «ακτινογραφία» της γερμανικής οικονομίας αναδεικνύει τα ισχυρά αλλά και τα αδύνατα σημεία, που συνήθως δεν βλέπουμε. Και επισημαίνει ότι τα νέα για το γερμανικό καπιταλισμό δεν είναι τα καλύτερα, καθώς «αποκλειστικός σχεδόν παράγοντας της ανάκαμψης του ποσοστού κέρδους ήταν η πολύ μεγάλη αύξηση του ποσοστού εκμετάλλευσης».

Κρίση και διανοούμενοι, Αριστερά και επιστημονική τεκμηρίωση. Συνέντευξη. Ο Αριστείδης Μπαλτάς, νέος προέδρος του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς μιλάει για τις κατευθύνσεις του Ινστιτούτου, το πρόγραμμα της Αριστεράς και τον ρόλο των διανοουμένων, το κείμενο των «58», το πανεπιστήμιο, τη Χρυσή Αυγή: «Αν έρθουμε στα καθ’ ημάς, ενώ ο κόσμος αντιστέκεται με πολλούς τρόπους στον «μονόδρομο», λείπει, μολαταύτα, εντυπωσιακά --και σε αυτό συντελεί καθοριστικά η τηλεόραση και ο κυρίαρχος Τύπος-- μια κριτική σχέση με τα πράγματα, μια συγκρότηση των εννοιών, μια πρόσληψη της πραγματικότητας που να αντέχει στην κριτική. Με αυτή την έννοια, ο ρόλος του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς είναι μεγάλος: καλείται να βοηθήσει στη δημιουργία ενός συστηματικού πλαισίου, με κάποια απόσταση από την τρέχουσα επικαιρότητα, που να μπορεί να παράγει έλλογα θεωρητικά και πρακτικά αποτελέσματα».

ΤΡΙΑ ΣΧΟΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΑ

Με αφετηρία τη συζήτηση για τη βία που ήρθε άλλη μια φορά στο προσκήνιο.

Tι είναι βία και ποια τα όρια της. Πώς μπορούμε να ξεφύγουμε από το αδιέξοδο; O Xρήστος Ηλιάδης εξηγεί το αδιέξοδο και των δύο κυρίαρχων απόψεων περί βίας («καταδικάζουμε συλλήβδην και αδιακρίτως τη βία κάθε μορφής»  – «η βία είναι ανεκτή όταν είναι κοινωνικά νομιμοποιημένη») και προτείνει να αναζητήσουμε τη λύση στην εξής κατεύθυνση: «Η –συλλογική πάντα– βία μπορεί να θεωρηθεί αποδεκτή μόνο όταν η άσκηση πολιτικής δεν είναι αποτέλεσμα συγκεκριμένων δημοκρατικών διαδικασιών και όταν οι δημοκρατικά εκφρασμένες συλλογικές (και μαζικές) διαμαρτυρίες αγνοούνται».

Το μαχαίρι και το γιαούρτι. Γράφει ο Θέμης Παπαδέας: «Αυτή ήταν και η μεγάλη επιτυχία του Γιώργου Κατρούγκαλου, στην τελευταία «Ανατροπή»: έθεσε τις βάσεις μιας ουσιαστικής συζήτησης (που προφανώς δεν μπορούσε να γίνει στο δεδoμένο πάνελ), αναδεικνύοντας καίριες όψεις του ζητήματος. Έτσι, ακόμα και όσοι διαφωνούν με την άποψή του, κανονικά, του οφείλουν χάριτες: γιατί με αυτή την άποψη μπορεί να συμφωνήσει ή να αντιπαρατεθεί κανείς σοβαρά -- και όχι με τις φαιδρότητες περί «αρσενικού στην τούρτα» που πέταξαν στον πρώην πρύτανη του Πολυτεχνείου Κρήτης.

Προπαγάνδα και βία. Ο Κώστας Χρυσόγονος εξηγεί γιατί η επικοινωνιακή επίθεση της κυβέρνησης «εναντίον της βίας» ενέχει «εμφανή στοιχεία “ηθικοπλαστικής” υπεραπλούστευσης και τελικά διαστρέβλωσης  ενός  σύνθετου νομικού και πολιτικού ζητήματος. Η έννομη τάξη δεν αποδοκιμάζει αδιακρίτως κάθε μορφή βίας».

Νόμπελ Οικονομίας 2013: Η κυριαρχία των χρηματοοικονομικών. ΟΚώστας Μελάς παρουσιάζει με συντομία τους τρεις νικητές του φετινού Νόμπελ οικονομίας (Eugenio Fama και Lars Peter Hansen του Πανεπιστημίου του Σικάγο και Robert Shiller του Χάρβαρντ) και επισημαίνει: «Η επιλογή αφορά εμπειρικές εργασίες του κλάδου των χρηματοοικονομικών, και όχι της καθαρής θεωρητικής οικονομικής. Με αυτό τον τρόπο επιδιώκεται να τιμηθεί η εφαρμοσμένη επιστημονική έρευνα, σε πλήρη αντιστοίχηση με την ανάπτυξη της τεχνοεπιστήμης, κυρίαρχου χαρακτηριστικού της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας».

Pussy Riot: Μια προσευχή με σημασία. Η Ντένια Αθανασοπούλου-Κυπρίου  για τις Pussy Riot: «Η επιλογή να προσευχηθούν στην Παρθένο Μαρία δεν φαίνεται διόλου τυχαία. “Θεοτόκε, Παρθένα Μαρία, γίνε φεμινίστρια”. Μια προσευχή ικετευτική, παρακλητική, με περιεχόμενο το αίτημα  δικαιοσύνης και σεβασμού της διαφορετικότητας. Στην απολογία τους έδωσαν το ερμηνευτικό κλειδί για την παράστασή τους και διατύπωσαν μια θέση με εξέχουσα θεολογική σημασία:“Τολμήσαμε, χωρίς την ευλογία του Πατριάρχη, να συνδέσουμε οπτικά την κουλτούρα της Ορθοδοξίας με την κουλτούρα της διαμαρτυρίας. Γιατί πιστεύουμε ότι ο ορθόδοξος πολιτισμός δεν ανήκει μόνο στη Ρωσική Εκκλησία, τον Πατριάρχη και τον Πούτιν, αλλά μπορεί κάλλιστα να συμμαχήσει και να συμπορευθεί με την εξέγερση των πολιτών, με το πνεύμα της διαμαρτυρίας στη Ρωσία”».

Τσάπλιν και Μπρεχτ. Στη μνήμη του αξέχαστου Κωστή Σκαλιόρα, αυτής της ευγενικής, σοβαρής και μειλίχιας μορφής των γραμμάτων μας, που αποχαιρέτισε το Σάββατο 5.10, αναδημοσιεύουμε μια επιφυλλίδα του του 1972 για τον «Μεγάλο Δικτάτορα» του Τσάρλι Τσάπλιν: «Στην Ιστορία της ζωής μου του Τσάπλιν υπάρχουν μερικά διαφωτιστικά αποσπάσματα σχετικά με τη γένεση του έργου.Η αρχική παρακίνηση χρονολογείται από το 1937 και προήλθε από τον Αλεξάντερ Κόρντα, ο οποίος συνέστησε στον Τσάπλιν να κάνει μια ταινία που θα βασιζόταν σε μια σύγχυση προσώπων, “μια και ο Χίτλερ είχε το ίδιο μουστάκι με τον Σαρλώ”. Στην σκέψη του Άγγλου παραγωγού ο Τσάπλιν θα μπορούσε να παίζει και τους δύο ρόλους, πράγμα που έθελξε τον ενδιαφερόμενο, γιατί του έδινε ανάμεσα σ’ άλλα την δυνατότητα να εξασφαλίσει ένα πέρασμα από τον βωβό στον ομιλούντα. […]Ο Βάντερμπιλτ μου έδειξε μια σειρά φωτογραφιών που παριστάνουν τον Χίτλερ να μιλάει. Το πρόσωπό του ήταν τρομερά κωμικό: μια κακή απομίμηση του Σαρλώ, με το γελοίο μουστάκι του, τ’ αχτένιστα μαλλιά του που κρέμονταν σ’ αηδιαστικά τσουλούφια, το μικρό του στόμα».