Διάλεξη του Ίαν Γκαφ: Rethinking Social Policy. A Global Welfare Regime Approach. Προλογίζει η Μαρία Πετμεζίδου

Η Επιστημονική Εταιρεία Κοινωνικής Πολιτικής (ΕΕΚΠ) στο πλαίσιο των ετήσιων διαλέξεων με σημαντικές προσωπικότητες από τον χώρο της κοινωνικής πολιτικής διοργανώνει ομιλία του καθηγητή Ian Gough με θέμα Επανεξετάζοντας την κοινωνική πολιτική. Μια προσέγγιση για ένα παγκόσμιο καθεστώς ευημερίας.
Την ομιλία του Ίαν Γκαφ Rethinking Social Policy. A Global Welfare Regime Approach θα προλογίσει η πρόεδρος της ΕΕΚΠ καθηγήτρια Μαρία Πετμεζίδου, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.
Η διάλεξη θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα, στο αμφιθέατρο της ΓΣΕΕ (Πατησίων 69 και Αινιάνος 4) την Δευτέρα 7 Απριλίου στις 18.30. Ταυτόχρονη μετάφραση σε Ελληνικά & Αγγλικά.


Ian Gough (2008) Η πολιτική οικονομία του κοινωνικού κράτους. (Μετάφραση Λεων. Βατικιώτης. Επιστημονική θεώρηση: Διον. Γράβαρης και Μιχ. Σπουρδαλάκης) Αθήνα: Εκδ. Σαββάλας, Σειρά «Κοινωνικές Επιστήμες» σελίδες 288.

Ο Ίαν Γκαφ είναι καθηγητής Κοινωνικής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Μπαθ του Ηνωμένου Βασιλείου. Ασχολείται με την κοινωνική πολιτική στις χώρες του ΟΟΣΑ και στις αναπτυσσόμενες χώρες σε παγκόσμιο επίπεδο. Στο βιβλίο αυτό ο Ι. Γκαφ αναλύει την αλληλεξάρτηση των πολιτικών του κοινωνικού κράτους και του καπιταλιστικού συστήματος. Δείχνει ότι η ανάπτυξη του κοινωνικό κράτος αντανακλά τη μεταβαλλόμενη φύση της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας. Από τη μια θέτει νέους οικονομικούς και πολιτικούς φραγμούς στο σύστημα και από την άλλη απειλεί την καπιταλιστική συσσώρευση και τις πολιτικές ελευθερίες.

Στην ειδική εισαγωγή του στην ελληνική έκδοση, ο Ι. Γκαφ επισημαίνει -και ορθώς κατά τη γνώμη μου- ότι, στο βαθμό που όλα τα κοινωνικο-οικονομικά και τα πολιτικά δεδομένα έχουν μεταβληθεί στη διάρκεια της τριακονταετίας από την πρώτη βρετανική έκδοση του βιβλίου, έχουν αλλάξει μαζί με το γενικότερο θεωρητικό πλαίσιο και οι δικές του απόψεις και ιδέες. Σύμφωνα με την πρώτη έκδοση δύο ήταν οι βασικές θέσεις του Ι. Γκαφ. Πρώτον, ότι το κοινωνικό κράτος εκφράζει θετικά και αρνητικά γνωρίσματα στο εσωτερικό μιας αντιφατικής ενότητας. Δεύτερον, ότι η επέκταση των κοινωνικών κρατών του δυτικού καπιταλισμού είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας επιπλέον αντίφασης, μεταξύ της απαίτησης του συστήματος για ολοένα και εντονότερη κρατική παρέμβαση από τη μια και της έλλειψης πραγματικών δυνατοτήτων ανταπόκρισης στις αυξανόμενες αυτές απαιτήσεις από την άλλη. Η πρόταση του συγγραφέα ήταν να μεταφερθεί το κόστος που προκύπτει από τις επιπρόσθετες υπηρεσίες πρόνοιας από την Εργασία στο Κεφάλαιο –και πάλι ορθώς κατά τη γνώμη μου.

Τι άλλαξε, λοιπόν, στο μεταξύ; Χωρίς να απομακρύνεται από το δομικό μαρξισμό και την ανάλυση της πολιτικής οικονομία του καπιταλισμού της εποχής της «παγκοσμιοποίησης», ο Ίαν Γκαφ θεωρεί ότι πρέπει να συσχετίζονται οι δομές και οι δράσεις κατά την εξήγηση ιστορικών διαδικασιών, δηλαδή να μην μένουμε μόνο στην ανάλυση των δομών των καπιταλιστικών κοινωνικών σχηματισμών αλλά να προχωράμε στην ανάλυση των κοινωνικών δρώντων που είναι οι κοινωνικές τάξεις. Επιλέγοντας για το σκοπό αυτό μεταξύ των πιο σύγχρονων μεθόδων ανάλυσης στα πλαίσια της νέας θεσμικής προσέγγισης, προκρίνει την «ιστορική-θεσμική προσέγγιση.» Επισημαίνει ότι αν η σημερινή κυρίαρχη τάση, που δίνει βάρος στην ανάδειξη σε πρώτο πλάνο των αδιόρατων μηχανισμών εξουσίας στην καθημερινή ζωή, των πολιτισμικών διαδικασιών, της θρησκείας, του συναισθήματος, της βίας και των συνηθειών και που παραγνωρίζει τον καπιταλισμό και τις κοινωνικές τάξεις, επεκταθεί στην κοινωνική πολιτική, τότε είναι σαν να παραδίδεται αμαχητί η υπόθεση των μεγάλων ζητημάτων της ανισότητας, της φτώχειας, του ελέγχου και της αυτονομίας, των αναγκών και των επιθυμιών. Επιθυμούμε κάτι τέτοιο; Μάλλον όχι. Γι’ αυτό και προσπαθούμε να στηρίξουμε με όλες τις δυνάμεις μας τα σημερινά κοινωνικά κινήματα.

ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ