Tsakthan Weekly, 11-18 Ιανουαρίου 2010 - Η δεκαετία 1950-1960

Tsakthan Weekly, 11-18 Ιανουαρίου 2010
Η δεκαετία 1950-1960

Μιας και ξεκίνησε μια νέα δεκαετία του 21ου αιώνα, λέω σήμερα να πάμε 6 δεκαετίες πίσω και να δούμε πού βάδιζε η ελληνική κοινωνία και πώς διαμορφώνονταν οι κοινωνικές αντιπαραθέσεις μετά την λήξη του Εμφυλίου Πολέμου. Στην αρχή της δεκαετίας του ’50 οι 540.000 βιομηχανικοί εργάτες και ο αυξανόμενος υπαλληλικός κόσμος (τράπεζες, δημόσια διοίκηση κ.α.) χωρίς αξιόπιστη συνδικαλιστική ηγεσία σε δευτεροβάθμιο και τριτοβάθμιο επίπεδο, λόγω της κυριαρχίας των παρατάξεων των Μακρή και Θεοδώρου, προσπαθούσαν να επιβιώσουν οικονομικά είτε με την αμερικανική βοήθεια και το σχέδιο Μάρσαλ είτε με την αυτοσυγκράτηση και τη λιτότητα στη διαβίωσή τους.

Όμως τα σημαντικότερα προβλήματα της εποχής είναι η ανεργία και η υποαπασχόληση. Παρά τη μετανάστευση αυξάνεται τόσο ο απόλυτος όσο και ο σχετικός αριθμός των ανέργων. Η κυβερνητική πολιτική, ιδιαίτερα με την ανάληψη της πρωθυπουργίας και της ηγεσίας της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ένωσης από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή το 1955, είναι προσανατολισμένη στην ταχεία οικονομική ανάπτυξη μέσω κατασκευής έργων υποδομής, εισαγωγή κινήτρων για το ιδιωτικό κεφάλαιο για την πραγματοποίηση επενδύσεων, που στηρίζονταν εν πολλοίς στη συμπίεση των μισθών και ημερομισθίων στα όρια της επιβίωσης. Ταυτόχρονα αρχίζει ένα νέο κύμα μετανάστευσης προς τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, που μεγαλώνει στα μέσα της δεκαετίας, υπό τις ευλογίες της δεξιάς κυβέρνησης με τις «διακρατικές συμφωνίες». Η οικονομική εισοδηματική πολιτική που ακολουθήθηκε, ιδιαίτερα από τις κυβερνήσεις της δεξιάς, αποσκοπούσε στη συνεχή αφαίρεση δικαιωμάτων των εργαζομένων, με αιχμές την μείωση ή κατάργηση της αποζημίωσης των απολυομένων, την αναστολή του νόμου για τον κρατικό έλεγχο των ομαδικών απολύσεων, την μείωση του επιδόματος ανεργίας και εν γένει την εξασθένιση ή/και αφαίρεση δικαιωμάτων και ελευθεριών.

Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, και με ένα μεγάλο μέρος της ηγεσίας της στους τάφους, στις εξορίες και στις φυλακές, η συνδικαλιστική αριστερά και πολλοί συνδικαλιστές σοσιαλιστικής ή φιλελεύθερης κατεύθυνσης που δεν εντάχθηκαν στα συνδικαλιστικά σχήματα του «κρατικού συνδικαλισμού» προσπάθησαν να ανασυνταχθούν προσπαθώντας να κινητοποιήσουν τους εργαζόμενους για την επίλυση των άμεσων και καυτών προβλημάτων και, στο μέτρο του δυνατού, να ασκήσουν άμεση και έμμεση επιρροή στις «επίσημες ηγεσίες». Ο κρατικός συνδικαλισμός από την άλλη δεν αποτελούσε ένα απόλυτα ενιαίο και συμπαγές σύνολο καθώς πολλοί ήταν εκείνοι που παρίσταναν τους «ηγέτες» της εργατικής τάξης εντελώς ιδιοτελώς και όταν δεν αποδέχονταν την κρατική παρέμβαση για λόγους πολιτικής επιβίωσης -ακόμη κι αυτοί έπρεπε να λογοδοτήσουν στη βάση τους κατά τις συνδικαλιστικές εκλογές, εκτός αν επρόκειτο για τα λεγόμενα «σωματεία-φαντάσματα» - ακολουθούσαν διασπάσεις της ΓΣΕΕ (π.χ. 1954 με τη δημιουργία της «Νέας ΓΣΕΕ»).

Η αριστερά και οι δημοκρατικοί συνδικαλιστές συγκρότησαν παρατάξεις με κυριότερη το «Δημοκρατικό Συνδικαλιστικό Κίνημα» (ΔΣΚ) που στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορικής του διαδρομής ακολούθησε μια γραμμή σχετικής αυτονομίας απέναντι στις κομματικές εκφράσεις (ΕΔΑ, ΕΛΔ-ΣΚΕ, κ.α.) και απέκλεισε το ενδεχόμενο συγκρότησης ξεχωριστής συνομοσπονδίας τύπου προπολεμικής «Ενωτικής ΓΣΕΕ». Έτσι από τη μια το ΔΣΚ λειτουργούσε ως πόλος συσπείρωσης του αποκαλούμενου προοδευτικού συνδικαλισμού και από την άλλη με το να μην θεωρείται ένα είδος αντι-ΓΣΕΕ διευκόλυνε την προσέγγιση είτε με συντηρητικούς και ρεφορμιστές συνδικαλιστές που διαχωρίζονταν από την επίσημη κρατικά ελεγχόμενη ΓΣΕΕ είτε με συνδικαλιστές που προέρχονταν από νέα στρώματα της εργατικής τάξης που δημιουργούνταν λόγω της οικονομικής μεγέθυνσης και της αλλαγής της κοινωνικής μορφολογίας και τα οποία δεν επιθυμούσαν να ταυτιστούν με την παραδοσιακή κομμουνιστική αριστερά.

Αυτή η στρατηγική απέβη προς όφελος της εργατικής τάξης στο βαθμό που από τη μια μπορούσαν οι αποκαλούμενοι προοδευτικοί συνδικαλιστές να κινητοποιούν τα τμήματα που το αναπτυξιακό μοντέλο της ελληνικής οικονομίας αναδείκνυε πιο δυναμικά (οικοδόμοι που η αύξησή τους λόγω της ανοικοδόμησης δεν είχε ακόμη οροφή, αυτοκινητιστές, τραμβαγέρηδες και σιδηροδρομικοί, ηλεκτρισμός, τραπεζοϋπάλληλοι κ.α.) και από την άλλη υπό το φόβο της ανάπτυξης μαζικών κοινωνικών κινημάτων εκτός των ορίων του συστήματος οι κυβερνήσεις τόσο του Κέντρου (ΕΠΕΚ) όσο και της Δεξιάς («Ελληνικός Συναγερμός», ΕΡΕ) φρόντισαν να προβούν σε ορισμένες παραχωρήσεις στο επίπεδο της εργατικής νομοθεσίας ενσωματώνοντας στο ελληνικό δίκαιο διεθνείς συμβάσεις εργασίας. Βέβαια, η εφαρμογή τους στην πράξη δεν ήταν πάντοτε αυτονόητη καθόσον οι κυβερνήσεις και οι εργοδότες προσπαθούσαν να παραβλέπουν το νομικό αυτό πλαίσιο, γεγονός που άφηνε το σεβασμό και την εφαρμογή των συμβάσεων αυτών στην αγωνιστικότητα των εργαζομένων. Οι αγώνες που αναπτύσσονται κυρίως με ευθύνη των ομοσπονδιών και σωματείων που επηρεάζονται ή διοικούνται από αριστερούς, σοσιαλιστές και ανεξάρτητους φιλελεύθερους συνδικαλιστές κλιμακώνονται καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας. Ήδη την επαύριον της στρατιωτικό-πολιτικής ήττας της κομμουνιστικής αριστεράς, το 1950, από την 1η Μαΐου μέχρι την 31η Οκτωβρίου εκδηλώθηκαν 79 απεργίες με 163.000 απεργούς. Το 1951 οι απεργίες έγιναν με αίτημα την αποκατάσταση των ημερομισθίων και των μισθών τουλάχιστον στα προπολεμικά επίπεδα. Το 1952 έγιναν 259 απεργίες με 298.673 απεργούς με αιτήματα αύξησης αποδοχών, μείωσης της ανεργίας, και διατήρησης των επικουρικών ταμείων μιας σειράς κλάδων. Το τελευταίο αυτό αίτημα διατηρεί σήμερα αμείωτη την έντασή του καθώς από τότε οι περισσότερες κυβερνήσεις προσπαθούν να συγχωνεύσουν τα ταμεία αυτά και να τα εντάξουν στο Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων –συχνά με μείωση συντάξεων και αύξηση ορίων ηλικίας για συνταξιοδότηση καθώς και με αύξηση των εισφορών των εργαζομένων. Η πρώτη αυτή απόπειρα απέτυχε δείχνοντας ότι επρόκειτο για αίτημα που συνένωνε επίσημη ΓΣΕΕ και ανεπίσημη αριστερή συνδικαλιστική ηγεσία και που η εναντίωση σ’ αυτή την σιωπηρή συμμαχία θα δημιουργούσε μείζονα πολιτικά προβλήματα. Το 1954 η κυβέρνηση Παπάγου προσπάθησε να αφαιρέσει δικαιώματα προστασίας των συνδικαλιστικών στελεχών και να περικόψει τα ανθυγιεινά επιδόματα. Ένα σημαντικό στοιχείο αυτής της χρονιάς είναι η διεκδίκηση των συνδικαλιστών της επίσημης ΓΣΕΕ για καθιέρωση της υποχρεωτικής συνδρομής στα συνδικάτα.

Το 1955 η κατάσταση αρχίζει να αλλάζει καθώς τα προβλήματα οξύνονται και οι εργαζόμενοι αντιδρούν πολύ πιο έντονα και μαζικά. Επίσης απεργούν ολοένα και περισσότεροι κλάδοι, ακόμη και οι θεωρούμενοι ως κοινωνικώς συντηρητικοί, όπως οι καθηγητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Παράλληλα κινητοποιούνται με 24 και 48ωρες απεργίες οι τροχιοδρομικοί Αθήνας-Πειραιά, οι αρτεργάτες και οι εργαζόμενοι στον ΟΤΕ. Εκτός από τα άμεσα κλαδικά και οικονομικά αιτήματα, σε πολλές περιπτώσεις προβάλλονται θεσμικά αιτήματα αποκατάστασης των συνδικαλιστικών ελευθεριών, εκδημοκρατισμού του συνδικαλιστικού κινήματος, απόσυρση διατάξεων περί υποχρεωτικής συνδικαλιστικής εισφοράς. Το 1955 είναι σημαντικό έτος και από την άποψη των συνεδρίων: 12ο Συνέδριο ΓΣΕΕ (δεν άλλαξαν οι συσχετισμοί), ιδρυτικά συνέδρια του «Δημοκρατικού Συνδικαλιστικού Κινήματος» και της Ομοσπονδίας Τραπεζοϋπαλληλικών Οργανώσεων Ελλάδας (ΟΤΟΕ). Μπροστά στον κίνδυνο να χάσει η επίσημη ΓΣΕΕ την όποια απήχησή της στους εργαζόμενους προβαίνει σε ορισμένες κινητοποιήσεις και παρουσιάζει προς τα έξω δημοκρατικότερο προσωπείο. Γι’ αυτό, το 1956 έγιναν πολύ περισσότερες απεργίες (147) στις οποίες συμμετείχαν περισσότεροι εργαζόμενοι (320.000) και από τις απεργίες αυτές 12 ήταν πανελλαδικές και 38 μεγάλης διάρκειας (τροχιοδρομικοί, καπνεργάτες, αρτεργάτες, τυπογράφοι). Το 1957 μειώνονται οι απεργίες αλλά αυξάνουν οι απεργοί και οι χαμένες ώρες εργασίας. Πολλές απεργίες κηρύσσονται πάλι από την επίσημη ΓΣΕΕ για λόγους γοήτρου.

Ορισμένες από αυτές τις παραπάνω απεργίες παρουσίασαν μια ποικιλία πρωτοβουλιών και μεθόδων δράσης. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι απεργοί συγκρούστηκαν μετωπικά με τους ισχυρούς την εποχή εκείνη κατασταλτικούς μηχανισμούς της «καχεκτικής δημοκρατίας» ή προέβησαν σε καταλήψεις εργοστασιακών εγκαταστάσεων και απεργίες πείνας (μεταλλωρύχοι Λαυρίου, λιγνιτωρύχοι, κλωστοϋφαντουργοί Βέροιας κ.α.). Το 1958 παρατηρείται ύφεση του απεργιακού κύματος καθόσον ότι η επίσημη ΓΣΕΕ εκτίμησε ότι η προεκλογική περίοδος δεν προσφερόταν για αγωνιστικές απεργιακές κινητοποιήσεις που θα έφερναν σε δύσκολη θέση την κυβέρνηση ΕΡΕ-Καραμανλή. Αντιθέτως, η αντιπολίτευση και κυρίως η ΕΔΑ τις ευνοούσαν προσπαθώντας να κεφαλαιοποιήσουν πολιτικά τους απεργιακούς αγώνες. Η Πρωτομαγιά και άλλες περιπτώσεις όπου μπορούσαν να υπάρξουν κινητοποιήσεις των εργατικών τάξεων και στρωμάτων προσφέρονταν για την προσέλκυση ψηφοφόρων και στελεχών. Η ΕΔΑ κατάφερε να φέρει στην επιφάνεια του εκλογικού προσκήνιου την κοινωνικο-κινηματική διάσταση που είχε πάρει η μέχρι τότε εργατική δράση και έτσι συμβάλλοντας αποφασιστικά η αριστερά αναδείχτηκε σε αξιωματική αντιπολίτευση για πρώτη φορά στην νεοελληνική ιστορία. Αυτή η εξέλιξη επέδρασε θετικά σε δύο επίπεδα. Από τη μια ενίσχυσε την αυτοπεποίθηση ενός μεγάλου μέρους των εργαζομένων που αντιλαμβάνονταν τη σημασία της κοινωνικό-κινηματικής διάστασης του απεργιακού αγώνα και από την άλλη οδήγησε την επίσημη ΓΣΕΕ να αποδεχθεί αιτήματα της συνδικαλιστικής αντιπολίτευσης˙ γεγονός που στο συνολικό πολιτικό πλαίσιο της εποχής σήμαινε για τους ακραίους πολιτικούς και κομματικούς συμμάχους της ότι οδηγείτο σε «ολισθηρούς δρόμους». Παρ’ όλα αυτά, την επόμενη χρονιά (1959) οι απεργιακές κινητοποιήσεις μειώθηκαν μιας και η επίσημη ΓΣΕΕ κηρύσσει λιγότερες απεργίες και συνήθως τις εκτονώνει μέσα σε λίγες ώρες. Οι όποιες μεγάλες απεργίες έγιναν ήταν εκείνες που οργανώνονταν από τις ομοσπονδίες στις οποίες η αντιπολίτευση ασκούσε μεγάλη επιρροή (12ήμερη πανελλαδική απεργία της Ομοσπονδίας Πετρελαίου, 48ωρη απεργία πείνας εργαζόμενων στον ΣΕΚ Πειραιά, 48ωρη πανελλαδική απεργία των αρτεργατών-μακαρονοποιών.)

ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ
http://tsakiris.snn.gr
http://tsakthan.blogspot.com
http://tsakthan.wordpress.com
http://antiracistes.wordpress.com
http://homoecologicus.wordpress.com
http://leftypedia.wordpress.com
http://greekunions.wordpress.com
http://femininmasculin.wordpress.com
http://ilioupoli.wordpress.com

Όμορφη πόλη
Νταλάρας Γιώργος & Pontes Dulce
Μουσική/Στίχοι: Θεοδωράκης Μίκης/Θεοδωράκης Γιάννης

Όμορφη πόλη φωνές μουσικές
Απέραντοι δρόμοι κλεμμένες ματιές
Ο ήλιος χρυσίζει χέρια σπαρμένα
Βουνά και γιαπιά πελάγη απλωμένα

Θα γίνεις δικιά μου πριν έρθει η νύχτα
Τα χλωμά τα φώτα, πριν ρίξουν δίχτυα
Θα γίνεις δικιά μου

L un pres l’ autre
Se tiennent les amants
Ila se sont retrouves
Pour se sont retrouves
Pour cheminer cote a cote
Retrouves dans la mort
Puisque la vie n’ a pas sut les comprendre
Retrouves dans l’ amour
La haine n’ ayant pas pu les atteindre
Les feuilles, les feuilles tombent
Sur leur lit de noces
Que la terre soit douce
Soit douce aux amants de teruel
Enfin reunit dans l’ ombre

Η νύχτα έφτασε, τα παράθυρα κλείσαν
Η νύχτα έπεσε, οι δρόμοι χαθήκαν

ΣΗΜΕΡΟΝ ΤΡΕΙΣ ΤΑΙΝΙΕΣ

1) Ένας Σοβαρός Άνθρωπος
2) Avatar
3) Εννέα

Επτά, Κυριακή 10 Ιανουαρίου 2010
Η σιωπή των διανοούμενωνhttp://www.enet.gr/?i=arthra-sthles.el.home&id=118612
Ο γάλλος ιστορικός Μισέλ Βινόκ χαρτογραφεί το τοπίο της γαλλικής διανόησης και αναλύει τις μεταβολές που συντελέστηκαν από την υπόθεση Ντρέιφους ώς τις μέρες μας
του Θανάση Γιαλκέτση
Το 1983, ο Μαξ Γκαλό, ο οποίος ήταν τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος της γαλλικής σοσιαλιστικής κυβέρνησης, είχε καταγγείλει τη «σιωπή των διανοουμένων».
Η αριστερά είχε κερδίσει τις εκλογές του 1981, χωρίς να εκφραστεί μαζικά η δημόσια υποστήριξη των διανοουμένων, και ο Γκαλό υπενθύμιζε την εμπειρία τού «Λαϊκού Μετώπου», υπέρ του οποίου είχε στρατευθεί με ενθουσιασμό η γαλλική διανοητική πρωτοπορία της εποχής. Στη δεκαετία του 1980, αντίθετα, εκδηλώθηκε καθαρά ο διαχωρισμός ανάμεσα σε διανοητική αριστερά και πολιτική αριστερά. Ηδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, οι γάλλοι διανοούμενοι είχαν προσχωρήσει μαζικά στο ρεύμα της κριτικής του «ολοκληρωτισμού», υποστήριζαν τους σοβιετικούς διαφωνούντες, διαδήλωναν υπέρ της πολωνικής «Αλληλεγγύης» και καταδίκαζαν τη σοβιετική επέμβαση στο Αφγανιστάν. Δεν έδειχναν επομένως ιδιαίτερα πρόθυμοι να υποστηρίξουν την κυβέρνηση του Μιτεράν, ο οποίος έδινε υπουργεία στους κομμουνιστές.
Η πτώση του τείχους του Βερολίνου, το 1989, άλλαξε και πάλι τα δεδομένα της γαλλικής πνευματικής ζωής. Το νέο τοπίο που διαμορφώθηκε χαρτογραφεί μιλώντας στη «Monde» ο γάλλος ιστορικός Μισέλ Βινόκ: «Το τέλος του σοβιετικού κομμουνισμού και της ΕΣΣΔ είναι και ο επίλογος ενός μεγάλου ιστορικού κύκλου, στη διάρκεια του οποίου ο σοβιετικός κομμουνισμός ήταν το κομβικό ζήτημα. Οι φάροι αυτής της μακράς μάχης, ο Σαρτρ, ο Αρόν, ο Μερλό-Ποντί, ο Καμί, είχαν εδώ και πολύ καιρό σβήσει. Το διανοητικό σύμπαν, το οποίο λειτουργούσε σε μεγάλο βαθμό με βάση τη δυαδική διαίρεση "φιλοκομμουνιστές εναντίον αντικομμουνιστών", βαθμιαία άλλαξε, κατακερματίστηκε.
Αυτό που συμβαίνει σήμερα δεν είναι μια μαζική επιστροφή της στράτευσης των διανοουμένων, αλλά είναι ένα αποτέλεσμα της επικυριαρχίας των μέσων μαζικής επικοινωνίας στη διανοητική ζωή. Είναι οι τηλεοράσεις και οι εφημερίδες αυτές που υποκινούν την "επιστροφή" των διανοουμένων.
Ενα σταθερό χαρακτηριστικό της ιστορίας των διανοουμένων είναι το ότι δεν ασκούν αληθινή επίδραση παρά μόνον στους ίδιους τους διανοούμενους. Δεν ασκούν επίδραση στις μάζες, ενώ μικρή είναι η επιρροή τους στους πολιτικούς. Η διαφορά του σήμερα με το χθες είναι το ότι όλοι εκείνοι -ο Σαρτρ, ο Καμί, ο Μερλό-Ποντί, ο Αρόν- είχαν σημαντικό έργο. Ενώ αυτοί που βλέπουμε σήμερα στο προσκήνιο είναι "επαγγελματίες" της υπεράσπισης του καλού σκοπού (χωρίς σημαντικό έργο).
Οπως είναι γνωστό, το ουσιαστικό "διανοούμενος" επιβλήθηκε με την υπόθεση Ντρέιφους. Ο Ζολά είναι η υποδειγματική μορφή του κριτικού διανοούμενου. Πρόκειται για έναν συγγραφέα (μπορεί να είναι επίσης φιλόσοφος, επιστήμονας, καλλιτέχνης), ο οποίος χρησιμοποιεί τη φήμη του για να υπερασπιστεί δημόσια οικουμενικές αξίες, οι οποίες απειλούνται: τη δικαιοσύνη, την αλήθεια, την ελευθερία, τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ξαναβρίσκουμε αυτή τη μορφή στην περίοδο του πολέμου στην Αλγερία και ιδιαίτερα στη διαμαρτυρία ενάντια στα βασανιστήρια. Με δυο λόγια, είναι ο κήρυκας των δικαιωμάτων του ανθρώπου.
Ωστόσο, η ανάπτυξη του σοσιαλισμού και έπειτα του κομμουνισμού προκάλεσε τη γέννηση ενός δεύτερου τύπου διανοουμένου: εκείνου που θέτει τον εαυτό του στην υπηρεσία του κόμματος είτε προσχωρώντας σε αυτό (Αραγκόν) είτε ως συνοδοιπόρος (Σαρτρ). Από το 1927, ο Ζιλιέν Μπεντά καταδίκαζε αυτή την "προδοσία των διανοουμένων" (βάζοντας στο στόχαστρο της πολεμικής του τόσο τους εθνικιστές όσο και τους μαρξιστές). Ο πόλεμος της Ισπανίας και αργότερα ο Ψυχρός Πόλεμος επανενεργοποίησαν έναν πόλεμο "οπαδών" με διακηρύξεις, συλλογές υπογραφών και δημόσιες τοποθετήσεις. Η βαθμιαία διάλυση του κομμουνισμού, με αφετηρία το 1956, ακύρωσε αυτή τη σύγκρουση δύο στρατοπέδων. Στις μέρες μας νομίζω ότι ο διανοούμενος που μας κληρονόμησε η υπόθεση Ντρέιφους έχει σε μεγάλο βαθμό αντικατασταθεί από το κίνημα οργανώσεων που μάχονται για μια σειρά σκοπούς, όπως οι "Γιατροί χωρίς σύνορα" και τόσες άλλες. Από την άλλη μεριά, ξαναβρίσκουμε "οπαδούς", λιγότερο στα κόμματα και περισσότερο στον αστερισμό της "αριστεράς της αριστεράς". Μετά τον θάνατο του Μπουρντιέ οι φάροι δεν λάμπουν πλέον, αλλά δεν λείπουν τα μικρά φώτα.
Στο παρελθόν οι διανοούμενοι ήταν οι καθοδηγητές, ήταν ένα είδος ιερέων. Αυτό έχει τελειώσει σήμερα. Και η αλλαγή αυτή δεν οφείλεται μόνον στο ότι τα μέσα μαζικής επικοινωνίας, με επικεφαλής την τηλεόραση, έχουν καταλάβει την εξουσία.
Οφείλεται και σε ένα κοινωνιολογικό φαινόμενο που έχει αλλάξει τα πάντα. Πριν από 50 χρόνια αριθμούσαμε λιγότερο από 10% αποφοίτους του γαλλικού λυκείου σε κάθε ηλικιακή κατηγορία, ενώ σήμερα έχουμε 60%. Οι άνθρωποι επιθυμούν λιγότερο να έχουν καθοδηγητές και περισσότερο να εκφράζονται οι ίδιοι. Αυτό δείχνει η εξαιρετική άνθηση των μπλογκ στο Ιντερνετ.
Ας προσθέσουμε ακόμα μια κατηγορία διανοουμένων, που ο Μισέλ Φουκό όριζε ως "ειδικούς διανοούμενους". Με άλλα λόγια πρόκειται για ανθρώπους οι οποίοι, παραμένοντας στο δικό τους πεδίο ειδικών γνώσεων, εκφράζονται ενάντια στο λάθος ή την αδικία. Αρχικά, στην περίοδο της υπόθεσης Ντρέιφους, ο διανοούμενος είναι εξ ορισμού αριστερός, επειδή εκείνοι που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε διανοούμενους της δεξιάς (ο Μπαρές, ο Μοράς κ.ά.) περιγελούσαν τον όρο "διανοούμενος". Ωστόσο, μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι διανοούμενοι της δεξιάς υιοθέτησαν τη λέξη και ήταν πολλοί. Για παράδειγμα, τον καιρό του πολέμου στην Αιθιοπία υπήρξε ένα μανιφέστο υπέρ του Μουσολίνι που συγκέντρωνε 64 υπογραφές διανοουμένων. Και έπειτα είχαμε την κατηγορία των φιλελεύθερων διανοουμένων του κύκλου του Αρόν, που δεν ήταν βέβαια διανοούμενοι της αριστεράς.
Θα ήταν επομένως λάθος να κατατάσσουμε συστηματικά τους διανοούμενους στην αριστερά. Το καινούριο στοιχείο ίσως είναι ο μεγάλος αριθμός των διανοουμένων που ήταν πρώην αριστεριστές, πρώην κομμουνιστές και που μετακινήθηκαν προς τα δεξιά».

ΤΟ ΒΗΜΑ
Η ακτινογραφία της Generation ΧD ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΓΡΑΜΜΕΛΗ | Αθήνα - Κυριακή 10 Ιανουαρίου 2010
Δεν έχουν γνωρίσει τον κόσμο δίχως το Διαδίκτυο, ανατράφηκαν στην ψηφιακή εποχή και έχουν «εκτεθεί» σε πολύ περισσότερα τεχνολογικά επιτεύγματα από κάθε άλλη γενιά. Ο λόγος για τη «Generation ΧD», τα ψηφιακά Παιδιά της Γενιάς Χ, ηλικίας 8-14 ετών. Μέσα από τη μεγαλύτερη πανευρωπαϊκή μελέτη που έχει διεξαχθεί ποτέ για τους προεφήβους- «tweens» (έγινε σε περισσότερα από 3.000 παιδιά ηλικίας 8-14 ετών σε έξι χώρες της Ευρώπης)-, την οποία ζήτησε η Disney ως μέρος της συνεχούς έρευνας για το νέο παιδικό τηλεοπτικό κανάλι Disney ΧD, το οποίο εκπέμπει και στην Ελλάδα μέσα από την πλατφόρμα της Νova, προέκυψαν αποτελέσματα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα τα οποία κατέρριψαν πολλούς μύθους για τη σχέση των παιδιών με το Διαδίκτυο αλλά και τη στάση τους απέναντι στην οικογένεια και την έννοια της διασημότητας που προβάλλει η σύγχρονη κουλτούρα. Με θεμελιώδεις διαφορές σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές, ακριβώς λόγω της «ψηφιακής τους» ανατροφής, η συγκεκριμένη γενιά δεν έχει γνωρίσει τη ζωή χωρίς την ψηφιακή ψυχαγωγία, την κινητή τηλεφωνία ή τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media channels).

Αν και απόλυτα εξοικειωμένοι με την τεχνολογία, οι εκπρόσωποι της γενιάς ΧD τη χρησιμοποιούν για να αναβαθμίσουν και όχι να αντικαταστήσουν την προσωπική κοινωνική επαφή. Εξ ου και η προσωπική επαφή παραμένει ο πλέον προτιμητέος τρόπος επικοινωνίας με τους φίλους (30%), πολύ περισσότερο από την αποστολή γραπτών μηνυμάτων (15%), τις ζωντανές διαδικτυακές συζητήσεις (14%) και το κινητό τηλέφωνο (8%)! Το 95% των παιδιών αυτών θεωρούν σημαντικά το Διαδίκτυο και τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, 53% θεωρούν ότι το Διαδίκτυο βελτιώνει τη ζωή τους εξασφαλίζοντάς τους δυνατότητα επικοινωνίας με τους φίλους τους εκτός σχολείου, ενώ 44% δηλώνουν ότι το Διαδίκτυο διευκολύνει τη διατήρηση επαφής με τους φίλους τους. Σχεδόν τα μισά από τα παιδιά δεν μπορούν καν να φανταστούν τον κόσμο δίχως αυτά τα εργαλεία.

Σε άλλο σημείο της έρευνας γίνεται σαφές ότι η χρήση των υπολογιστών για την ολοκλήρωση των σχολικών τους εργασιών είναι η δεύτερη (59%) συνηθέστερη χρήση του Διαδικτύου μετά τα διάφορα παιχνίδια (74%).

Στο πλαίσιο της πιστωτικής κρίσης η γενιά των παιδιών 8-14 καταφέρνει να αναδειχθεί μάλλον κερδισμένη καθώς, σύμφωνα πάντα με τη συγκεκριμένη έρευνα, οι «Μικροί Επιχειρηματίες» αποκτούν καλές οικονομικές συνήθειες νωρίς. Συγκεκριμένα 70% αποταμιεύουν το χαρτζιλίκι τους αντί να το ξοδεύουν αμέσως, ενώ 64% θα προτιμούσαν να εργάζονται ανεξάρτητα και όχι για κάποιον άλλον όταν μεγαλώσουν.

Οσον αφορά τις φιλοδοξίες τους, παρά το γεγονός ότι μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχεί η έννοια της διασημότητας, έχουν ισχυρές οικογενειακές αξίες και φιλοδοξούν να ασχοληθούν με παραδοσιακά επαγγέλματα μεγαλώνοντας, αντί να επιδοθούν στο κυνήγι της διασημότητας. Στο συναισθηματικό κομμάτι της έρευνας η μητέρα κυριαρχεί καθώς αναδείχθηκε το άτομο που θαυμάζουν περισσότερο: 43%, σε κάθε χώρα διεξαγωγής της έρευνας, με τον μπαμπά να ακολουθεί δεύτερος με ποσοστό 30%.

Αξιο λόγου είναι και το γεγονός πως με βάση τα στοιχεία η γενιά των προεφήβων δηλώνει ότι το ενδιαφέρον για το περιβάλλον είναι σημαντικό. Το 97% των εκπροσώπων της γενιάς ΧD πιστεύει ότι είναι σημαντικό να προστατεύουμε τον πλανήτη μας, με το 74% να ανακυκλώνει ήδη σταθερά. Το 69% προσπαθεί να εξοικονομεί νερό, το 68% σβήνει τα φώτα και το 59% ξαναχρησιμοποιεί τις σακούλες για ψώνια. Τέλος, όταν τα παιδιά ρωτήθηκαν για τις πέντε μεγαλύτερες μελλοντικές ανησυχίες, απάντησαν με την παρακάτω σειρά: το περιβάλλον, ο πόλεμος, οι αρρώστιες, η έλλειψη θέσεων εργασίας και η φτώχεια.
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artId=308618&dt=10/01/2010


ΓΥΝΑΙΚΑhttp://trans.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_womsxeseis_1_18/12/2009_315029
Μαριόν Κοτιγιάρ: Ο κόσμος στα πόδια της
Μας συστήθηκε μέσα από το γαλλικό σινεμά προκαλώντας μας «Αγάπα με, αν Τολμάς». Υστερα μας συντάραξε υποδυόμενη την Εντίθ Πιαφ στην ταινία «Ζωή σαν Τριαντάφυλλο». Eφέτος πραγματοποιεί ένα παιδικό της όνειρο και πρωταγωνιστεί σε μιούζικαλ. Η ερμηνεία της στο «Εννέα» δεν θα αφήσει, και πάλι, κανέναν ασυγκίνητο
Από τη Mυροεσσα Mεταξά

Mου είναι κι εμένα αδύνατον να μη συγκινηθώ κάθε φορά που τη βλέπω να παραλαμβάνει το Οσκαρ με δάκρυα ευτυχίας στα μάτια και ένα πλατύ χαμόγελο στα κατακόκκινα χείλη της καθώς ευχαριστεί τον σκηνοθέτη της, τη ζωή, την αγάπη... Η καθηλωτική ερμηνεία της στην ταινία «Ζωή σαν Τριαντάφυλλο» έφτανε και με το παραπάνω για να κερδίσει τον θαυμασμό μας.
Η 34χρονη Γαλλίδα, όμως, είναι κάτι περισσότερο από θαυμάσια ηθοποιός. Με τις γεμάτες ζωντάνια μα και ταπεινοφροσύνη αντιδράσεις της απέναντι στις διθυραμβικές κριτικές που απέσπασε για τη μεταμόρφωσή της σε Εντίθ Πιαφ κέρδισε και τη συμπάθειά μας. Οσο για τη φινετσάτη εμφάνισή της και τις υπέρκομψες στυλιστικές επιλογές της, φέρουν την υπογραφή fabrique à Paris και εντυπωσιάζουν.
Ενα τραγούδι για τη Μαριόν
«Δεν ερμηνεύει την Εντίθ Πιαφ, είναι η Εντίθ Πιαφ», έγραψαν οι κριτικοί για τον ρόλο της στη «Ζωή σαν Τριαντάφυλλο» και συμπεριέλαβαν την ερμηνεία της ανάμεσα στις καλύτερες που αποτυπώθηκαν ποτέ στο σελιλόιντ.
Ο σκηνοθέτης Ολιβιέ Νταχάν αρχικά δεν την είχε καν συμπεριλάβει στη λίστα με τις υποψήφιες πρωταγωνίστριες, μια που η φυσιογνωμία, τα χαρακτηριστικά, ακόμα και το ψηλό κορμί της -με εξαίρεση τα μάτια της, που στάθηκαν τελικά η αφορμή για να την επιλέξει- καθόλου δεν θύμιζαν την Πιαφ. Παρ' όλα αυτά η Μαριόν, ξεδιπλώνοντας τα εκφραστικά της μέσα κατάφερε να μεταμορφωθεί με τέτοια επιτυχία σε Εντίθ Πιαφ ώστε να κοντέψουμε να ταυτίσουμε το δικό της πρόσωπο με τη φωνή της σπουδαίας Γαλλίδας τραγουδίστριας. Tη δική της φωνή την είχαμε ανακαλύψει παλαιότερα: το 2001, στην ταινία «Ομορφα Πράγματα» του Ζιλ Πακέ-Μπρενέρ, μια εντυπωσιακή ψηλή φιγούρα με ξέπλεκα μαλλιά λικνιζόταν αισθησιακά στη σκηνή, ερμηνεύοντας δύο κομμάτια που μάλιστα συνέγραψε.
Ενας μόλις μήνας μαθημάτων τραγουδιού είχε ως αποτέλεσμα δύο μουσικά διαμαντάκια: «La Fille de Joie» και «La Conne», από το σάουντρακ της ταινίας που εκείνον τον χρόνο τής χάρισε και μια υποψηφιότητα για Σεζάρ. Το τραγούδι ήταν, άλλωστε, ένα από τα παιδικά της όνειρα. Οπως και το να πρωταγωνιστήσει κάποτε σε μιούζικαλ. Οταν μικρή ξεπατίκωνε τις χορογραφίες του Τζιν Κέλι, του Φρεντ Αστέρ και της Τζίντζερ Ρότζερς και τραγουδούσε τα κομμάτια των αμερικανικών πολύχρωμων μιούζικαλ δεν είχε φανταστεί πως το όνειρό της θα γινόταν πραγματικότητα ύστερα από κάποια χρόνια και μάλιστα υπό την καθοδήγηση του καλύτερου στο είδος.
Ο Ρομπ Μάρσαλ, ο βραβευμένος με Οσκαρ μετρ των χολιγουντιανών μιούζικαλ, συγκέντρωσε ένα υπέρλαμπρο καστ οσκαρικών ηθοποιών στο πολυαναμενόμενο «Εννέα». Ανάμεσά τους και η Μαριόν που, με το «Take it All», επιβεβαιώνει τις υποψίες μας πως θα γινόταν μια πρώτης τάξεως τραγουδίστρια, αν το επιθυμούσε.
Ο δρόμος προς την κορυφή
Με τη συστολή που τη χαρακτηρίζει, αστειεύεται συχνά λέγοντας πως για όλα φταίει το «ζωηρό καλλιτεχνικό περιβάλλον» στο οποίο μεγάλωσε και σατιρίζει τις μηδαμινές δεξιότητές της στην κλασική κιθάρα, που είναι η τελευταία της μεγάλη αγάπη. Ο πατέρας της Ζαν Κλοντ Κοτιγιάρ είναι ηθοποιός, μίμος, καθηγητής και βραβευμένος, με Μολιέρ, θεατρικός σκηνοθέτης.
Η μητέρα της, Νιζεμά Τεγιό, είναι επίσης ηθοποιός και δασκάλα θεάτρου. Με καταγεγραμμένη την αγάπη για την τέχνη στο DNA τους, η Μαριόν και οι δίδυμοι αδερφοί της βάδισαν με επιτυχία στα αρτιστίκ μονοπάτια τους διαπρέποντας ο καθένας στον τομέα του. Η Μαριόν ανέβηκε στο σανίδι πολύ νωρίς, προτού καλά καλά τελειώσει το δημοτικό, παίζοντας σε παραστάσεις του πατέρα της και όχι μόνον. Τηλεοπτικές, θεατρικές και κινηματογραφικές εμφανίσεις την είχαν ήδη καθιερώσει στη Γαλλία προτού κάνει το υπερατλαντικό βήμα της το 2003 για να βρεθεί στον παραμυθόκοσμο του Τιμ Μπάρτον στο «Big Fish». Στην Ελλάδα μάς συστήθηκε την ίδια χρονιά μέσα από την τρυφερή γαλλική ταινία «Αγάπα με, αν Τολμάς».
Τότε ήταν που τόλμησε πράγματι να αγαπήσει και εκτός σελιλόιντ τον συμπρωταγωνιστή της, Γάλλο ηθοποιό και σκηνοθέτη Γκιγιόμ Κανέ. Μαζί εξακολουθούν να σεργιανίζουν στους δρόμους του Παρισιού κάνοντας τους Γάλλους να κορδώνονται υπερήφανοι για τη φράγκικη εκδοχή των «Brangelina», όπως αποκαλεί ο εγχώριος Τύπος το ζεύγος.
Την επόμενη χρονιά η εμφάνισή της στην ταινία «Ατελείωτοι Αρραβώνες» του Ζαν Πιερ Ζενέ επισκιάστηκε από τη φήμη της ταχύτατα ανερχόμενης τότε συμπρωταγωνίστριάς της, Οντρέ Τοτού, που με τη φόρα της «Αμελί» κέρδισε σε δημοσιότητα, όχι όμως και σε ερμηνεία. Η Κοτιγιάρ βραβεύτηκε με το Σεζάρ και έμεινε αξέχαστη ως ημίτρελη πόρνη. Το 2006 βρέθηκε στην ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ «Μια Καλή Χρονιά» και η διεθνής προσοχή στράφηκε για τα καλά επάνω της. Οχι, όμως, μόνον εξαιτίας της ταινίας. Ο ευρωπαϊκού τύπου σκεπτικισμός της την έβαλε σε μπελάδες, όταν σε τηλεοπτική της συνέντευξη αμφισβήτησε την επίσημη εκδοχή σχετικά με την τρομοκρατική επίθεση της 9ης Σεπτεμβρίου.
Σε ερώτηση του Κρεγκ Φέργκιουσον, οικοδεσπότη του «Late Late Night Show», σχετικά με το περιστατικό είπε: «Με τρομάζει η τηλεόραση. Ο μισός μου εγκέφαλος καταρρέει όταν εμφανίζομαι σε κάποια εκπομπή». Ο αυτοσαρκασμός και το χιούμορ δεν λείπουν από τη Γαλλίδα σταρ, όπως, επίσης, και το ενδιαφέρον της για το περιβάλλον. Είναι επίσημη εκπρόσωπος της Greenpeace και συμμετείχε μαζί με άλλους καλλιτέχνες στην έκδοση του άλμπουμ «Dessins Pour Le Climat».
Η mademoiselle Μαριόν είναι διάσημη και για το απαράμιλλα κομψό στυλ της -και ας έχει δηλώσει επανειλημμένως πως δεν την ενδιαφέρει καθόλου η μόδα. Για να επισφραγιστεί αυτή η φήμη με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο, η Μαριόν είναι πλέον το πρόσωπο της θρυλικής τσάντας Lady Dior, που λανσαρίστηκε πριν από 14 χρόνια ως «chou chou». «Φοράει» την περσόνα της femme fatale, ισορροπεί στα πανύψηλα τακούνια της, σκαρφαλώνει στον Πύργο του Αϊφελ και ποζάρει ανιγματικά στον φακό του Πίτερ Λίντμπεργκ και της Ανι Λίμποβιτς. Στην online καμπάνια η Lady Marion πρωταγωνιστεί σε μια σειρά ατμοσφαιρικές μικρές ταινίες που φέρουν την υπογραφή του σκηνοθέτη Ολιβιέ Νταχάν, του ανθρώπου που την εκτόξευσε στην κορυφή της δόξας.
Info: Η ταινία «Εννέα» σε σκηνοθεσία Ρομπ Μάρσαλ βγαίνει στις κινηματογραφικές αίθουσες στις 24 Δεκεμβρίου.
Η mademoiselle Μαριόν και οι διακρίσεις της
Για την ταινία «Ζωή σαν Τριαντάφυλλο» απέσπασε συνολικά 23 υποψηφιότητες και κέρδισε 18 βραβεία.
Το 2008 έγινε η πρώτη Γαλλίδα που κέρδισε το Οσκαρ Α' Γυναικείου Ρόλου για γαλλόφωνη ταινία με τη «Ζωή σαν Τριαντάφυλλο», σε σκηνοθεσία Ολιβιέ Νταχάν.
Είναι η δεύτερη, μόλις, ηθοποιός στην ιστορία των Οσκαρ που βραβεύτηκε για ερμηνεία σε ξενόγλωσση παραγωγή, μετά τη Σοφία Λόρεν στην ιταλική ταινία του Βιτόριο Ντε Σίκα «Η Ατιμασμένη», το 1962.
Οι μοναδικές άλλες Γαλλίδες που έχουν τιμηθεί με βραβείο Οσκαρ είναι η Σιμόν Σινιορέ («Ο Ανεμοστρόβιλος του Πάθους», 1960) και η Ζιλιέτ Μπινός («Αγγλος Ασθενής», 1997) για αγγλόφωνες, όμως, ταινίες.
Είναι η πρώτη Γαλλίδα που τιμήθηκε με BAFTA.
Είναι η δεύτερη ηθοποιός -μετά τη Νορβηγίδα Λιβ Ούλμαν στους «Εμιγκρέδες» του 1972- που τιμήθηκε με Χρυσή Σφαίρα για ξενόγλωσση ταινία.
Για την ταινία «Ζωή σαν Τριαντάφυλλο» κέρδισε το 2008 το Σεζάρ Α' Γυναικείου Ρόλου. Το 2005 είχε κερδίσει το Σεζάρ Β' Γυναικείου Ρόλου για την ταινία «Ατέλειωτοι Αρραβώνες». Ηταν υποψήφια δύο ακόμη φορές: το 2002 («Ομορφα Πράγματα»)και το 1999 («Ταξί»).
Από το 2008 είναι μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου.