http://yalmpanis.wordpress.com/2011/11/19/225/
Το βίντεο-απάτη του Mega και η δύναμη του διαδικτύου
Όταν ήμουν στο Κάιρο, γνώρισα τον Μοχάμεντ Αμπντεφατάχ. Ο Μοχάμεντ είναι ένας νεαρός δημοσιογράφος και ακτιβιστής. Στις πρώτες μέρες της επανάστασης της πλατείας Ταχρίρ, όταν οι διαδηλωτές συγκρούονταν λυσσασμένα με την αστυνομία για να μπορέσουν να προσεγγίσουν την πλατεία, ο Μοχάμεντ μαζί με άλλους συντρόφους του βρέθηκε πολύ στριμωγμένος μπροστά σε ένα κυβερνητικό κτίριο. Οι δυνάμεις της καταστολής τούς είχαν περικυκλώσει, τούς έριχναν συνέχεια δακρυγόνα, και δεν φαινόταν να υπάρχει καμιά διαφυγή. Οι διαδηλωτές πανικοβλήθηκαν γιατί ούτε να αναπνεύσουν μπορούσαν, αλλά ούτε και να τρέξουν προς οποιαδήποτε στιγμή. Εκείνη τη στιγμή της απελπισίας, ο Μοχάμεντ έστειλε από το κινητό του στο Twitter δύο μηνύματα που καλούσαν τους άλλους διαδηλωτές σε βοήθεια. Τελικά τη γλίτωσε, αν και κρατήθηκε από την αστυνομία για κάποιες ώρες. Την επόμενη το απόγευμα είδε έκπληκτος ότι το μήνυμα του στο Twitter είχε αναπαραχθεί χιλιάδες φορές και είχε μάλιστα αναρτηθεί στα σάιτ των New York Times και του BBC. Τη στιγμή που μιλούσαμε, ο Μοχάμεντ είχε 13.000 followers στο Twitter -πολύ αμφιβάλλω αν υπάρχει Ευρωπαίος πολιτικός που να έχει λογαριασμό Twitter με τέτοια νούμερα.
Επιστρέφοντας στο ξενοδοχείο μετά την κουβέντα με το Μοχάμεντ, αναρωτιόμουν αν κάτι ανάλογο θα μπορούσε να συμβεί στην Ευρώπη. Δηλαδή αν το διαδίκτυο και τα κοινωνικά δίκτυα έχουν όντως τόση δύναμη ή είναι οι ιδιάζουσες συνθήκες των Αραβικών κρατών που αναδεικνύουν τα ψηφιακά εργαλεία σε βασικά μέσα αντίστασης.
Πηγαίνοντας να ξεπαρκάρω
Μετά το τέλος της πορείας της 17 Νοέμβρη, δεν κατευθύνθηκα μαζί με το υπόλοιπο μπλοκ του Δικτύου προς το Στέκι Μεταναστών (όπως συνήθως), αλλά προς το Νέο Κόσμο όπου είχα παρκάρει, μιας και οι σταθμοί του Μετρό ήταν (αδικαιολόγητα) κλειστοί και δεν θα μπορούσα να φύγω εύκολα από το κέντρο. Λόγω αυτής της σύμπτωσης, γύρισα σπίτι νωρίς και είδα το δελτίο του Mega στις 8:00. Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης της πορείας, ξαφνικά άρχισαν να πέφτουν πλάνα συγκρούσεων διαδηλωτών-αστυνομίας που δεν κολλάγανε με την προχτεσινή μέρα: ήταν πολύ πιο φωτεινά από το μουντό απόγευμα της 17ης Νοέμβρη, οι συγκρούσεις ήταν πολύ πιο μεγάλης κλίμακας από τα χτεσινά μικροεπεισόδια, και, κυρίως, εμφανίζονταν δύο πανό («Κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη» και «Συλλογή υπογραφών για δημοψήφισμα») τα οποία ήταν στην πρώτη γραμμή των κινητοποιήσεων των Αγανακτισμένων το περασμένο καλοκαίρι, αλλά δεν τα έχω ξαναδεί έκτοτε. Οι ενδείξεις οδηγούσαν στο συμπέρασμα ότι τα πλάνα ήταν από 28-29 Ιούνη και είχαν μπει «χωτά» στο ρεπορτάζ. Επειδή όμως, παρά τους «τάφους» της Τιμισοάρα και τον «θνήσκοντα» κορμοράνο του Περσικού, παραμένουμε όμηροι του στερεότυπου ότι η εικόνα λέει την αλήθεια, προσπάθησα να επιβεβαιώσω την εντύπωση που μού είχε δημιουργηθεί. Τηλεφώνησα στον Κώστα που σήκωνε όλο τον Ιούνη το κίτρινο πανό για τους τραπεζίτες και τον ρώτησα αν το είχε κατεβάσει ξανά στην πορεία του Πολυτεχνείου. Μού απάντησε έκπληκτος ότι δεν είχε ιδέα, οπότε κατάλαβα ότι το Mega την είχε στήσει τη δουλειά.
Το facebook πολλαπλασιάζει τη δύναμη του μηνύματος
Έκανα την πρώτη ανάρτηση στο facebook την Πέμπτη το βράδυ -ακόμα δεν είχε ανέβει στο σάιτ του καναλιού το βίντεο από το κεντρικό δελτίο. Αρκετοί φίλοι αλλά και «φίλοι» στο fb σχολίασαν πως είχαν ψυλλιαστεί ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με το ρεπορτάζ, αλλά δεν μπορούσαν να το προσδιορίσουν. Καταλάβαιναν δηλαδή ότι οι η κλίμακα των συγκρούσεων που έβλεπαν στις οθόνες τους, δεν ανταποκρινόταν σε όσα είχα δει ιδίοις όμμασι στην πορεία, αλλά δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι όντως είχε γίνει τηλεοπτική απάτη. Στην πραγματικότητα, τα πλάνα ήταν έτσι μονταρισμένα που δεν μπορούσε κανείς να αντιληφθεί εύκολα σε ποια εποχή ήταν γυρισμένα. Μόνο αν είχες μια πολύ καλή εικόνα των κινητοποιήσεων των Αγανακτισμένων μπορούσες να αντιληφθείς την απάτη.
Όλοι όσοι επικοινωνήσαμε εκείνο το βράδυ, μοιραζόμαστε το ίδιο συναίσθημα, ότι δηλαδή οι τηλεδημοσιογράφοι μάς κορόιδευαν απροκάλυπτα. Κανείς βέβαια δεν έχει αμφιβολίες για τη «δημοσιογραφία» που υπηρετεί το Mega. Τα δελτία ειδήσεων του είναι ένα μοναδικό υβριδικό μείγμα ανακοινώσεων αραβικής χούντας και καφενειακής κουβεντούλας. Η κανονική ροή ειδήσεων έχει καταργηθεί (δεν ξέρω αν αυτό συμβαίνει πουθενά αλλού στον κόσμο) κι έχει αντικατασταθεί από ένα ωριαίο τηλε-πηγαδάκι των δημοσιογράφων-αστέρων, που οποίοι εδώ κι ενάμιση χρόνο μάς επαναλαμβάνουν συνεχώς πόσο αναγκαία είναι τα μέτρα και πόσο φταίμε εμείς για τη χρεοκοπία (σαν να επέρριπτε ο καπετάνιος του Τιτανικού την ευθύνη του ναυαγίου στους μούτσους). Όμως, αυτή τη φορά δεν είχαμε απλή διαστρέβλωση της αλήθειας, αλλά συνολική κατασκευή της «πληροφορίας». Η εντύπωση που αποκόμιζε ο τηλεθεατής ήταν ότι στην πορεία είχε γίνει της μουρλής, ενώ δεν είχε γίνει κάτι ιδιαίτερο. Αυτού του τύπου η κατασκευή παραπέμπει κατ' ευθείαν στο 1984 του Όργουελ. Επιπλέον, μάς κάνει να ανακαλέσουμε δύο ακόμα ανάλογα περιστατικά που βαρύνουν το εν λόγω κανάλι. Στις 12 Μάρτη 2006 ο συνδικαλιστής της ΟΛΜΕ Γρηγόρης Καλομοίρης δέχεται μια άθλια επίθεση στην εκπομπή Ανατροπή. Κατηγορείται ως υποκινητής των μεγάλων επεισοδίων της 8 Μάρτη, με βάση ένα βίντεο που τον δείχνει να συμμετέχει σε κορδόνι διαδηλωτών, το οποίο «τατζάρεται» με τους αστυνομικούς. Στην πραγματικότητα, το βίντεο είναι από διαδήλωση της 19ης Φλεβάρη. Το δεύτερο (και πολύ πιο γνωστό) περιστατικό αφορά βέβαια στο βίντεο από τη δολοφονία του Αλέξη Γργογορόπουλου, το οποίο επενδύθηκε με ήχους από σπασίματα, για να ενισχυθεί ο ισχυρισμός του δολοφόνου Κορκονέα ότι την ώρα της δολοφονίας γίνονταν εκτεταμένα επεισόδια. Και τότε το έγκυρο κανάλι είχε μιλήσει για «τεχνικό λάθος».
Την επόμενη μέρα, το βίντεο του δελτίου ήταν διαθέσιμο στο σάιτ του Mega. Κατά συνέπεια, μπορούσε να αναπαραχθεί για να δουν κι άλλοι την απάτη. Ανάρτησα στον τοίχο μου το βίντεο μαζί με ένα πρόχειρο σχόλιο, από αυτά που στέλνουμε στο fb. Στη συνέχεια έστειλα το ποστ σε κάποιες λίστες που συμμετέχω, καθώς και σε δύο σάιτ εναλλακτικής ενημέρωσης: το Red Notebook και το TVXS. Από εκεί και πέρα τα πράγματα πήραν μια τελείως απρόσμενη τροπή, που μοιάζει αρκετά (αν και σε πολύ μικρότερο βαθμό) με την αρχική ιστορία του Μοχάμεντ. Πάρα πολλοί αναδημοσίευσαν το αρχικό μήνυμα, το μετέφεραν από τοίχο σε τοίχο, το τροποποίησαν, το σχολίασαν, το διέδωσαν πολύ μακρύτερα απ' ό,τι θα μπορούσε να φανταστεί κανείς. Το θέμα έγινε ακόμα πιο γνωστό όταν ο Δήμος ανέβασε το επίμαχο τμήμα του δελτίου στο Dailymotion, σουλούπωσε το αρχικό σημείωμα κι έκανε την ανάρτηση στο Red Notebook (το TVXS δεν δημοσίευσε τίποτα). Άλλα μπλογκ αναδημοσίευσαν το Red, το βίντεο ανέβηκε και στο youtube, το θέμα μαθεύτηκε. Τελικά, στο βραδινό δελτίο ειδήσεων το Mega ζήτησε συγγνώμη για το συμβάν, μιλώντας για (ένα ακόμα) τεχνικό λάθος. Το λάθος χρεώθηκε στο βοηθό σκηνοθέτη, ο οποίος μαθαίνω ότι απολύθηκε.
Δεν ξέρω αν υπήρξαν και άλλες αρχικές πηγές για να αποκαλυφθεί η απάτη. Ξέρω όμως ότι χάρη στη δύναμη που δίνει στους πολίτες το διαδίκτυο γενικά, και τα κοινωνικά δίκτυα ειδικά, πάρα πολλοί μοιράστηκαν ένα πρόχειρο σημείωμα που απλά ήθελε να εκφράσει την αγανάκτηση για την απροκάλυπτη κοροϊδία από το «έγκυρο» κανάλι. Αυτή η διαδικτυακή κινητοποίηση δεν έγινε ούτε από κάποιον οργανωμένο χώρο, ούτε βάσει συγκεκριμένου σχεδίου. Έγινε γιατί είμαστε πολλοί και πολλές αυτοί που έχουμε κόψει το «δε γαμιέται» (γιατί στην πράξη «γαμιέται πολύ) και έχουμε πια τα κατάλληλα εργαλεία διαδραστικής επικοινωνίας για να αποκαλύψουμε τη συνεχή διαστρέβλωση της αλήθειας από τα ΜΜΕ. Όσο ακόμα το διαδίκτυο παραμένει ελεύθερο πρέπει να το αξιοποιήσουμε στο έπακρο.
Και οι αντιρρήσεις.
Ωστόσο, υπήρξαν και κάποιοι που δεν συμφώνησαν με την αναφορά μας στο 1984 του Όργουελ. Ο συγγραφέας Πέτρος Τατσόπουλος (με τον οποίο είχα μια φεϊσμπουκική επικοινωνία, χωρίς να τον γνωρίζω προσωπικά) έκρινε αυτήν την αναφορά εξόφθαλμα υπερβολική, σε βαθμό μάλιστα που αποδυναμώνει την θεμιτή κριτική στα media. Απέδωσε τη χρησιμοποίηση των συγκεκριμένων πλάνων στον πολύ πιεστικό και πρόχειρο τρόπο που λειτουργεί η τηλεόραση. Τα επιχειρήματα του Τατσόπουλου δεν με έπεισαν. Οι λόγοι:
α) Δεν μπορεί να εξηγηθεί λογικά γιατί κάποιος ανατρέχει σε πλάνα αρχείου, ενώ έχει μπόλικο φρέσκο υλικό το οποίο έχει μοντάρει πριν λίγη ώρα.
β) Δεν μπορεί επίσης να εξηγηθεί λογικά γιατί το προχτεσινό «τεχνικό λάθος» είχε ανάλογο πολιτικό χαρακτήρα με το «λάθος» του 2008.
γ) Δεν μπορεί τέλος να εξηγηθεί λογικά γιατί κάποιος που θέλει να χρησιμοποιήσει πλάνα αρχείου δεν ανατρέχει σε παλιότερες πορείες του Πολυτεχνείου, αλλά στις κινητοποιήσεις των αγανακτισμένων.
Ωστόσο, ακόμα και αν ο Τατσόπουλος έχει δίκιο κι εμείς είμαστε υπερβολικοί (αριστεριστές γαρ), το πολιτικό ζήτημα παραμένει. Ο τεχνικός έκανε «λάθος» γιατί οι εργαζόμενοι της τηλεόρασης έχουν εμπεδώσει πλέον τη γραμμή της διεύθυνσης τους: οι διαδηλώσεις πρέπει να παρουσιάζονται με τρομακτικό και απειλητικό τρόπο, και το ρεπορτάζ να αναπαράγει το στερεότυπο ότι «50 κουκουλοφόροι έκαψαν την Αθήνα», είτε κάηκε είτε δεν κάηκε η Αθήνα, είτε ήταν λίγοι αυτοί που συγκρούστηκαν με την αστυνομία είτε χιλιάδες, όπως τον Δεκέμβρη του 2008. Κατά συνέπεια, και από τη σκοπιά του «τεχνικού λάθους» η διεύθυνση του καναλιού είναι έκθετη και η απόλυση του τεχνικού είναι απολύτως υποκριτική.
Επίλογος
Παραφράζουμε τον Σέξπιρ στο Βασιλιά Λιρ: Όσα η τηλεόραση κρύβει, το διαδίκτυο ξεσκεπάζει.
Γιάννης Αλμπάνης 19/11/11
Το βίντεο-απάτη του Mega και η δύναμη του διαδικτύου
Όταν ήμουν στο Κάιρο, γνώρισα τον Μοχάμεντ Αμπντεφατάχ. Ο Μοχάμεντ είναι ένας νεαρός δημοσιογράφος και ακτιβιστής. Στις πρώτες μέρες της επανάστασης της πλατείας Ταχρίρ, όταν οι διαδηλωτές συγκρούονταν λυσσασμένα με την αστυνομία για να μπορέσουν να προσεγγίσουν την πλατεία, ο Μοχάμεντ μαζί με άλλους συντρόφους του βρέθηκε πολύ στριμωγμένος μπροστά σε ένα κυβερνητικό κτίριο. Οι δυνάμεις της καταστολής τούς είχαν περικυκλώσει, τούς έριχναν συνέχεια δακρυγόνα, και δεν φαινόταν να υπάρχει καμιά διαφυγή. Οι διαδηλωτές πανικοβλήθηκαν γιατί ούτε να αναπνεύσουν μπορούσαν, αλλά ούτε και να τρέξουν προς οποιαδήποτε στιγμή. Εκείνη τη στιγμή της απελπισίας, ο Μοχάμεντ έστειλε από το κινητό του στο Twitter δύο μηνύματα που καλούσαν τους άλλους διαδηλωτές σε βοήθεια. Τελικά τη γλίτωσε, αν και κρατήθηκε από την αστυνομία για κάποιες ώρες. Την επόμενη το απόγευμα είδε έκπληκτος ότι το μήνυμα του στο Twitter είχε αναπαραχθεί χιλιάδες φορές και είχε μάλιστα αναρτηθεί στα σάιτ των New York Times και του BBC. Τη στιγμή που μιλούσαμε, ο Μοχάμεντ είχε 13.000 followers στο Twitter -πολύ αμφιβάλλω αν υπάρχει Ευρωπαίος πολιτικός που να έχει λογαριασμό Twitter με τέτοια νούμερα.
Επιστρέφοντας στο ξενοδοχείο μετά την κουβέντα με το Μοχάμεντ, αναρωτιόμουν αν κάτι ανάλογο θα μπορούσε να συμβεί στην Ευρώπη. Δηλαδή αν το διαδίκτυο και τα κοινωνικά δίκτυα έχουν όντως τόση δύναμη ή είναι οι ιδιάζουσες συνθήκες των Αραβικών κρατών που αναδεικνύουν τα ψηφιακά εργαλεία σε βασικά μέσα αντίστασης.
Πηγαίνοντας να ξεπαρκάρω
Μετά το τέλος της πορείας της 17 Νοέμβρη, δεν κατευθύνθηκα μαζί με το υπόλοιπο μπλοκ του Δικτύου προς το Στέκι Μεταναστών (όπως συνήθως), αλλά προς το Νέο Κόσμο όπου είχα παρκάρει, μιας και οι σταθμοί του Μετρό ήταν (αδικαιολόγητα) κλειστοί και δεν θα μπορούσα να φύγω εύκολα από το κέντρο. Λόγω αυτής της σύμπτωσης, γύρισα σπίτι νωρίς και είδα το δελτίο του Mega στις 8:00. Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης της πορείας, ξαφνικά άρχισαν να πέφτουν πλάνα συγκρούσεων διαδηλωτών-αστυνομίας που δεν κολλάγανε με την προχτεσινή μέρα: ήταν πολύ πιο φωτεινά από το μουντό απόγευμα της 17ης Νοέμβρη, οι συγκρούσεις ήταν πολύ πιο μεγάλης κλίμακας από τα χτεσινά μικροεπεισόδια, και, κυρίως, εμφανίζονταν δύο πανό («Κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη» και «Συλλογή υπογραφών για δημοψήφισμα») τα οποία ήταν στην πρώτη γραμμή των κινητοποιήσεων των Αγανακτισμένων το περασμένο καλοκαίρι, αλλά δεν τα έχω ξαναδεί έκτοτε. Οι ενδείξεις οδηγούσαν στο συμπέρασμα ότι τα πλάνα ήταν από 28-29 Ιούνη και είχαν μπει «χωτά» στο ρεπορτάζ. Επειδή όμως, παρά τους «τάφους» της Τιμισοάρα και τον «θνήσκοντα» κορμοράνο του Περσικού, παραμένουμε όμηροι του στερεότυπου ότι η εικόνα λέει την αλήθεια, προσπάθησα να επιβεβαιώσω την εντύπωση που μού είχε δημιουργηθεί. Τηλεφώνησα στον Κώστα που σήκωνε όλο τον Ιούνη το κίτρινο πανό για τους τραπεζίτες και τον ρώτησα αν το είχε κατεβάσει ξανά στην πορεία του Πολυτεχνείου. Μού απάντησε έκπληκτος ότι δεν είχε ιδέα, οπότε κατάλαβα ότι το Mega την είχε στήσει τη δουλειά.
Το facebook πολλαπλασιάζει τη δύναμη του μηνύματος
Έκανα την πρώτη ανάρτηση στο facebook την Πέμπτη το βράδυ -ακόμα δεν είχε ανέβει στο σάιτ του καναλιού το βίντεο από το κεντρικό δελτίο. Αρκετοί φίλοι αλλά και «φίλοι» στο fb σχολίασαν πως είχαν ψυλλιαστεί ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με το ρεπορτάζ, αλλά δεν μπορούσαν να το προσδιορίσουν. Καταλάβαιναν δηλαδή ότι οι η κλίμακα των συγκρούσεων που έβλεπαν στις οθόνες τους, δεν ανταποκρινόταν σε όσα είχα δει ιδίοις όμμασι στην πορεία, αλλά δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι όντως είχε γίνει τηλεοπτική απάτη. Στην πραγματικότητα, τα πλάνα ήταν έτσι μονταρισμένα που δεν μπορούσε κανείς να αντιληφθεί εύκολα σε ποια εποχή ήταν γυρισμένα. Μόνο αν είχες μια πολύ καλή εικόνα των κινητοποιήσεων των Αγανακτισμένων μπορούσες να αντιληφθείς την απάτη.
Όλοι όσοι επικοινωνήσαμε εκείνο το βράδυ, μοιραζόμαστε το ίδιο συναίσθημα, ότι δηλαδή οι τηλεδημοσιογράφοι μάς κορόιδευαν απροκάλυπτα. Κανείς βέβαια δεν έχει αμφιβολίες για τη «δημοσιογραφία» που υπηρετεί το Mega. Τα δελτία ειδήσεων του είναι ένα μοναδικό υβριδικό μείγμα ανακοινώσεων αραβικής χούντας και καφενειακής κουβεντούλας. Η κανονική ροή ειδήσεων έχει καταργηθεί (δεν ξέρω αν αυτό συμβαίνει πουθενά αλλού στον κόσμο) κι έχει αντικατασταθεί από ένα ωριαίο τηλε-πηγαδάκι των δημοσιογράφων-αστέρων, που οποίοι εδώ κι ενάμιση χρόνο μάς επαναλαμβάνουν συνεχώς πόσο αναγκαία είναι τα μέτρα και πόσο φταίμε εμείς για τη χρεοκοπία (σαν να επέρριπτε ο καπετάνιος του Τιτανικού την ευθύνη του ναυαγίου στους μούτσους). Όμως, αυτή τη φορά δεν είχαμε απλή διαστρέβλωση της αλήθειας, αλλά συνολική κατασκευή της «πληροφορίας». Η εντύπωση που αποκόμιζε ο τηλεθεατής ήταν ότι στην πορεία είχε γίνει της μουρλής, ενώ δεν είχε γίνει κάτι ιδιαίτερο. Αυτού του τύπου η κατασκευή παραπέμπει κατ' ευθείαν στο 1984 του Όργουελ. Επιπλέον, μάς κάνει να ανακαλέσουμε δύο ακόμα ανάλογα περιστατικά που βαρύνουν το εν λόγω κανάλι. Στις 12 Μάρτη 2006 ο συνδικαλιστής της ΟΛΜΕ Γρηγόρης Καλομοίρης δέχεται μια άθλια επίθεση στην εκπομπή Ανατροπή. Κατηγορείται ως υποκινητής των μεγάλων επεισοδίων της 8 Μάρτη, με βάση ένα βίντεο που τον δείχνει να συμμετέχει σε κορδόνι διαδηλωτών, το οποίο «τατζάρεται» με τους αστυνομικούς. Στην πραγματικότητα, το βίντεο είναι από διαδήλωση της 19ης Φλεβάρη. Το δεύτερο (και πολύ πιο γνωστό) περιστατικό αφορά βέβαια στο βίντεο από τη δολοφονία του Αλέξη Γργογορόπουλου, το οποίο επενδύθηκε με ήχους από σπασίματα, για να ενισχυθεί ο ισχυρισμός του δολοφόνου Κορκονέα ότι την ώρα της δολοφονίας γίνονταν εκτεταμένα επεισόδια. Και τότε το έγκυρο κανάλι είχε μιλήσει για «τεχνικό λάθος».
Την επόμενη μέρα, το βίντεο του δελτίου ήταν διαθέσιμο στο σάιτ του Mega. Κατά συνέπεια, μπορούσε να αναπαραχθεί για να δουν κι άλλοι την απάτη. Ανάρτησα στον τοίχο μου το βίντεο μαζί με ένα πρόχειρο σχόλιο, από αυτά που στέλνουμε στο fb. Στη συνέχεια έστειλα το ποστ σε κάποιες λίστες που συμμετέχω, καθώς και σε δύο σάιτ εναλλακτικής ενημέρωσης: το Red Notebook και το TVXS. Από εκεί και πέρα τα πράγματα πήραν μια τελείως απρόσμενη τροπή, που μοιάζει αρκετά (αν και σε πολύ μικρότερο βαθμό) με την αρχική ιστορία του Μοχάμεντ. Πάρα πολλοί αναδημοσίευσαν το αρχικό μήνυμα, το μετέφεραν από τοίχο σε τοίχο, το τροποποίησαν, το σχολίασαν, το διέδωσαν πολύ μακρύτερα απ' ό,τι θα μπορούσε να φανταστεί κανείς. Το θέμα έγινε ακόμα πιο γνωστό όταν ο Δήμος ανέβασε το επίμαχο τμήμα του δελτίου στο Dailymotion, σουλούπωσε το αρχικό σημείωμα κι έκανε την ανάρτηση στο Red Notebook (το TVXS δεν δημοσίευσε τίποτα). Άλλα μπλογκ αναδημοσίευσαν το Red, το βίντεο ανέβηκε και στο youtube, το θέμα μαθεύτηκε. Τελικά, στο βραδινό δελτίο ειδήσεων το Mega ζήτησε συγγνώμη για το συμβάν, μιλώντας για (ένα ακόμα) τεχνικό λάθος. Το λάθος χρεώθηκε στο βοηθό σκηνοθέτη, ο οποίος μαθαίνω ότι απολύθηκε.
Δεν ξέρω αν υπήρξαν και άλλες αρχικές πηγές για να αποκαλυφθεί η απάτη. Ξέρω όμως ότι χάρη στη δύναμη που δίνει στους πολίτες το διαδίκτυο γενικά, και τα κοινωνικά δίκτυα ειδικά, πάρα πολλοί μοιράστηκαν ένα πρόχειρο σημείωμα που απλά ήθελε να εκφράσει την αγανάκτηση για την απροκάλυπτη κοροϊδία από το «έγκυρο» κανάλι. Αυτή η διαδικτυακή κινητοποίηση δεν έγινε ούτε από κάποιον οργανωμένο χώρο, ούτε βάσει συγκεκριμένου σχεδίου. Έγινε γιατί είμαστε πολλοί και πολλές αυτοί που έχουμε κόψει το «δε γαμιέται» (γιατί στην πράξη «γαμιέται πολύ) και έχουμε πια τα κατάλληλα εργαλεία διαδραστικής επικοινωνίας για να αποκαλύψουμε τη συνεχή διαστρέβλωση της αλήθειας από τα ΜΜΕ. Όσο ακόμα το διαδίκτυο παραμένει ελεύθερο πρέπει να το αξιοποιήσουμε στο έπακρο.
Και οι αντιρρήσεις.
Ωστόσο, υπήρξαν και κάποιοι που δεν συμφώνησαν με την αναφορά μας στο 1984 του Όργουελ. Ο συγγραφέας Πέτρος Τατσόπουλος (με τον οποίο είχα μια φεϊσμπουκική επικοινωνία, χωρίς να τον γνωρίζω προσωπικά) έκρινε αυτήν την αναφορά εξόφθαλμα υπερβολική, σε βαθμό μάλιστα που αποδυναμώνει την θεμιτή κριτική στα media. Απέδωσε τη χρησιμοποίηση των συγκεκριμένων πλάνων στον πολύ πιεστικό και πρόχειρο τρόπο που λειτουργεί η τηλεόραση. Τα επιχειρήματα του Τατσόπουλου δεν με έπεισαν. Οι λόγοι:
α) Δεν μπορεί να εξηγηθεί λογικά γιατί κάποιος ανατρέχει σε πλάνα αρχείου, ενώ έχει μπόλικο φρέσκο υλικό το οποίο έχει μοντάρει πριν λίγη ώρα.
β) Δεν μπορεί επίσης να εξηγηθεί λογικά γιατί το προχτεσινό «τεχνικό λάθος» είχε ανάλογο πολιτικό χαρακτήρα με το «λάθος» του 2008.
γ) Δεν μπορεί τέλος να εξηγηθεί λογικά γιατί κάποιος που θέλει να χρησιμοποιήσει πλάνα αρχείου δεν ανατρέχει σε παλιότερες πορείες του Πολυτεχνείου, αλλά στις κινητοποιήσεις των αγανακτισμένων.
Ωστόσο, ακόμα και αν ο Τατσόπουλος έχει δίκιο κι εμείς είμαστε υπερβολικοί (αριστεριστές γαρ), το πολιτικό ζήτημα παραμένει. Ο τεχνικός έκανε «λάθος» γιατί οι εργαζόμενοι της τηλεόρασης έχουν εμπεδώσει πλέον τη γραμμή της διεύθυνσης τους: οι διαδηλώσεις πρέπει να παρουσιάζονται με τρομακτικό και απειλητικό τρόπο, και το ρεπορτάζ να αναπαράγει το στερεότυπο ότι «50 κουκουλοφόροι έκαψαν την Αθήνα», είτε κάηκε είτε δεν κάηκε η Αθήνα, είτε ήταν λίγοι αυτοί που συγκρούστηκαν με την αστυνομία είτε χιλιάδες, όπως τον Δεκέμβρη του 2008. Κατά συνέπεια, και από τη σκοπιά του «τεχνικού λάθους» η διεύθυνση του καναλιού είναι έκθετη και η απόλυση του τεχνικού είναι απολύτως υποκριτική.
Επίλογος
Παραφράζουμε τον Σέξπιρ στο Βασιλιά Λιρ: Όσα η τηλεόραση κρύβει, το διαδίκτυο ξεσκεπάζει.
Γιάννης Αλμπάνης 19/11/11
No comments:
Post a Comment