Σημειώσεις από τον υπέργειο Νο.3

Σημειώσεις από τον υπέργειο Νο.3

Si se puedeΣιγά-σιγά τελειώνει το συνέδριο. Είναι η 3η ημέρα και έχοντας να διαλέξω ανάμεσα σε εξίσου ενδιαφέρουσες θεματικές ενότητες, αποφάσισα να πάω στο πάνελ για το αντιπολεμικό κίνημα στην Ισπανία και την αλλαγή της συζήτησης που επέφερε η «11η Σεπτεμβρίου 2001» στο κίνημα για την παγκόσμια δικαιοσύνη. Η εισηγήτρια από την Ισπανία αμφισβήτησε την εκδοχή ότι μόνο οι τρομοκρατικές επιθέσεις στη Μαδρίτη (11/3/2004) ήταν αυτές που επέφεραν την πτώση της κεντροδεξιάς κυβέρνησης του Λαϊκού Κόμματος και την εκπληκτική άνοδο του Σοσιαλιστικού κόμματος του Θαπατέρο στην κυβέρνηση. Μια άλλη εκδοχή ήταν αυτή που τόνιζε ότι η επέμβαση στο Ιράκ ήταν εκείνη που αποτέλεσε την έναρξη της πτώσης καθώς ήταν η σπίθα για την εκδήλωση της αντιπολεμική διάθεσης με τη συγκρότηση μαζικού κινήματος και την αλλαγή της κοινής γνώμης κατά της απόφασης της κυβέρνησης Αθνάρ να μπει στον πόλεμο. Η εισηγήτρια υποστήριξε τη δεύτερη άποψη χρησιμοποιώντας τις έννοιες του «κύκλου διαμαρτυρίας» και της «διαμόρφωσης πλαισίων». Έτσι μίλησε για το αντιπολεμικό κίνημα και πώς διαμορφώθηκε κατά τη διάρκεια 2001-2004 και της επιθετικότερης νεοφιλελεύθερης πολιτικής καθώς και πώς η διαμόρφωση των πλαισίων του κινήματος σχετίστηκε με την ιδιαίτερη ισπανική πολιτική κουλτούρα, υποστηρίζοντας ότι αυτή η κουλτούρα έπαιξε ιδιαίτερο ρόλο στην εξέλιξη και τα αποτελέσματα του κινήματος.

(Κινηματική) Ιστορία Δύο Πόλεων

Η δεύτερη εισηγήτρια παρόλο που προερχόταν από πανεπιστήμια της Βόρειας Αμερικής με υπεραναπτυγμένα τεχνολογικά συστήματα αγνόησε την νέα τεχνολογία του Power Point και του διαδραστικού πίνακα και πήρε μαρκαδόρο και χρησιμοποίησε τον παραδοσιακό λευκοπίνακα. Ιδιαίτερα παραστατική στο λόγο και τα σχήματα που χρησιμοποίησε μας διηγήθηκε πώς οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου άλλαξαν το τοπίο για την πολιτική της άμεσης δράσης στη Βόρεια Αμερική. Οι τρόποι με τους οποίους οι ακτιβιστές/τριες σκέφτονταν, μιλούσαν και διατύπωναν διεκδικήσεις και αιτήματα αποσταθεροποιήθηκαν. Τα γεγονότα δεν είχαν μόνο συνέπεια την αποσταθεροποίηση και τον ευνουχισμό των κοινωνικών κινημάτων αλλά και εξανάγκασαν τους ακτιβιστές/τριες να ανασυγκροτήσουν τις ταυτότητές τους και τις σχέσεις μεταξύ τους, τις σχέσεις με την εξουσία, τα ΜΜΕ και την γενική κοινή γνώμη. Αυτές οι ανασυγκροτήσεις έλαβαν χώρα εν μέσω διάδρασης και διαλογικής συζήτησης και επηρέασαν τη χρήση της τακτικής της άμεσης δράσης. Στη Νέα Υόρκη και στο Τορόντο που ήταν τα σημεία έρευνας της εισηγήτριας εκείνο που συνέβη μετά την 11η Σεπτεμβρίου ήταν να ανοίξουν νέες συζητήσεις για τις νέες και παλιές ανισότητες, καθώς και να αλλάξουν οι τακτικές ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος της καταστολής και της απομόνωσης. Εν τούτοις, αυτές οι δύο αλλαγές δεν είχαν τα ίδια αποτελέσματα στις δύο πόλεις καθώς πάντα έρχονταν στην επιφάνεια οι προϋπάρχουσες εντάσεις και διαχωρισμοί στο εσωτερικό των δικτύων διαμαρτυρίας των δύο πόλεων. Τα κινήματα διαμαρτυρίας στάθηκαν περισσότερο σε ζητήματα ελευθερίας και δικαιωμάτων, παρέμβασης υπέρ των μεταναστών/τριών χωρίς χαρτιά (π.χ. πανομοσπονδιακή απεργία μεταναστών/τριών την Πρωτομαγιά 2007 στις ΗΠΑ) και αλληλεγγύης στους Παλαιστίνιους στην Ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης.

“Justice for cleaners” in London

Και μετά ήρθε η σειρά μας. Οι προσδοκίες μας αλλά και όσων είχαν μείνει ως το τέλος του συνεδρίου ήταν ουκ ολίγες με όσα είχαμε πει στα διαλείμματα του καφέ και του φαγητού. Πριν από τη δική μας εισήγηση ήταν αυτή μιας ερευνήτριας από του Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Τον Ιούνιο του 2008 στο Λονδίνο μια ομάδα λατινοαμερικανών καθαριστών/τριών πέτυχε μια σημαντική νίκη. Μετά μια από μια 18μηνη άοκνης προσπάθειας και εντατικής εκστρατείας πέτυχαν την αύξηση κατά 34% του μισθού τους από 5,56 λίρες σε 7,45 που θεωρείται ως ο «Στοιχειωδώς Αξιοπρεπής Μισθός» για την περιοχή του Λονδίνου. Επιπλέον, κέρδισαν την αναγνώριση του δικαιώματος του στη συνδικαλιστική οργάνωση και βίωσαν μια διεργασία προσωπικής και συλλογικής ενδυνάμωσης και ανάτασης. Η Σχολή Ανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών (SOAS) έγινε το τρίτο Κολέγιο του Πανεπιστημίου του Λονδίνου που, μετά τα παραδείγματα του Queen Mary και του LSE, πληρώνει τους/τις καθαριστές/τριες με τον «Στοιχειωδώς Αξιοπρεπή Μισθό» για την περιοχή του Λονδίνου. Μετά από αυτή τη νίκη, αντίστοιχες εκστρατείες άρχισαν στο Birkbeck College και στο King’s College. Στα αποτελέσματα της έρευνάς τους οι δύο ερευνήτριες ανέφεραν ότι:
i. Κρίσιμης σημασίας για την ισχύ της εκστρατείας ήταν η αλληλεγγύη μεταξύ των αρχικά μη συνδικαλισμένων καθαριστών/τριών, των τοπικών παραρτημάτων του συνδικάτου UNISON (μεγαλύτερο συνδικάτο εργαζομένων στο δημόσιο τομέα), του συνδικάτου UCU (μέλη ΔΕΠ) και της Φοιτητικής Ένωσης.
ii. Μολονότι οι καθαριστές/τριες προέρχονταν από υψηλής πολιτικοποίησης περιβάλλοντα της Λατινικής Αμερικής, ήταν οι συγκεκριμένες συνθήκες εργασίας που αντιμετώπιζαν στο Η.Β. που τους/τις ώθησαν να πολιτικοποιηθούν.
iii. Η κινητοποίηση οδήγησε σε σύγκρουση στο χώρο εργασίας και σε προσπάθειες εκφοβισμού των κινητοποιούμενων.
Το συμπέρασμα των ερευνητριών ήταν ότι ο λόγος περί μετανάστευσης πρέπει να επανεστιαστεί στην συμβολή των αγώνων των μεταναστών/τριών στη γενικότερη πολιτική κουλτούρα με όρους υπεράσπισης των εργατικών δικαιωμάτων και της εμβάθυνσης των ιδεών για το δικαίωμα του πολίτη.

“Constantina you are not alone”

Εμείς (Θανάσης Τσακίρης. Μαρία Πενταράκη, Ειρήνη Σαββάκη και Παρασκευή Καλύβα) παρουσιάσαμε (δι’ εμού ως αντιπροσώπου) την ανακοίνωση «Κωνσταντίνα δεν είσαι μόνη: ο συνδικαλισμός των καθαριστών/τριών στην Ελλάδα και τα κινήματα αλληλεγγύης). Είπαμε ότι η φράση “Κωνσταντίνα δεν είσαι μόνη“ ήταν το πρωταρχικό σύνθημα ενός αναδυόμενου κινήματος αλληλεγγύης στην μαχητική γυναίκα, ενεργητική συνδικαλίστρια και μετανάστρια εργάτρια από τη Βουλγαρία που υπέστη επίθεση με βιτριόλι για τρομοκρατηθεί και να πάψει να σηκώνει κεφάλι στα αφεντικά. Η ανακοίνωσή μας τοποθετεί το κίνημα αλληλεγγύης στη διασταύρωση των κινημάτων των γυναικών, των μεταναστών/τριών και των επισφαλώς εργαζομένων και είναι μία από τις σπάνιες περιπτώσεις στην ιστορία των κοινωνικών κινημάτων στη χώρα μας που τα τρία κινήματα συντονίζονται σε τέτοιο βαθμό. Η αλληλοσύνδεση του φύλου, της φυλής/εθνικότητας και της τάξης παράλληλα με την ατιμωρησία των ασύδοτων εργοδοτών και την συνενοχή της κυβέρνησης ήταν οι κύριοι παράγοντες που κινητοποίησαν και ένωσαν τους ακτιβιστές/τριες στο κίνημα αλληλεγγύης. Εξετάσαμε το κίνημα αλληλεγγύης στο πλαίσιο μιας πολιτικής ιδιωτικοποίησης δημοσίων υπηρεσιών που έφεραν στην επιφάνεια νέες μορφές εργατικού ακτιβισμού που αντιμετωπίζει τις ανάγκες των επισφαλώς εργαζομένων. Το κίνημα αλληλεγγύης τρέφεται από τη λαϊκή αγανάκτηση για τα αποτελέσματα των ασκούμενων νεοφιλελεύθερων πολιτικών και της παράλληλης κυριαρχίας της πατριαρχικής και ρατσιστικής κοινωνικής οργάνωσης. Ως τέτοιο, το κίνημα αλληλεγγύης θα πρέπει να ιδωθεί μερικώς ως αντανάκλαση της θεσμοποίησης των νέων επισφαλών σχέσεων εργασίας. Είναι αντίδραση και αντίσταση στις πολιτικές της νεοφιλελεύθερης εποχής που αποδιαρθρώνουν ακόμη και το ελάχιστο ελληνικό κράτος πρόνοιας και ακυρώνουν βασικά κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα που είχαν κατακτηθεί με τους εργατικούς αγώνες που διεξήχθησαν κατά τις προηγούμενες δεκαετίες. Είναι επίσης αντίδραση στις εντεινόμενες επιθέσεις εναντίων γυναικών και μεταναστών/τριών. Η ανακοίνωσή μας εξερευνά τη λογική της λαϊκής διαμαρτυρίας που αντανακλάται στο κίνημα αλληλεγγύης στην Κ. Κούνεβα εστιάζοντας πρώτα απ’ όλα στην ανάλυση των κοινωνικο-οικονομικών συνθηκών που έδωσαν ώθηση στο κίνημα αλληλεγγύης. Επιπλέον, αποσκοπούμε στην έρευνα των ιδεών που κινητοποιούν τους/τις ακτιβίστές/ριες. Με τη χρήση των θεωριών για τα κοινωνικά κινήματα και την κοινοτική οργάνωση υποστηρίζουμε ότι οι κοινωνικό-οικονομικές συνθήκες που επικρατούν και η εξέγερση του Δεκέμβρη 2008 ήταν παράγοντες ισχυροί για την άμεση και μαζική απάντηση του αναδυόμενου κινήματος αλληλεγγύης.

Ο Κινηματικός Δείπνος

Η επιστροφή στην Ελλάδα ήταν αρκετά μακράς διαρκείας. Πρώτα απ’ όλα δεν μπορούσα να φύγω από το Μάντσεστερ χωρίς να βοηθήσω στην οργάνωση και προετοιμασία του αποχαιρετιστήριου δείπνου στο σπίτι του ενός εκ των δύο διοργανωτών για όσους/ες θα μέναμε ως το Σάββατο το πρωί. Έτσι, αμέσως μετά το μεσημεριανό φαγητό στο τέλος του συνεδρίου, ο διοργανωτής κι εγώ ξεκινήσαμε την οδύσσεια αγοράς των υλικών. Έπρεπε να μαγειρέψουμε για περίπου 15 άτομα. Ήρθαν τελικά 17 αλλά όλοι/ες έμειναν ευχαριστημένοι/ες με τα ορεκτικά (σολομός καρπάτσιο με σάλτσα ελαιόλαδο, πιπεριές), τα κυρίως πιάτα (μελιτζάνες γεμιστές στο φούρνο, τεράστια και πλούσια ελληνο-τουρκική χωριάτικη σαλάτα –δυστυχώς η made in Athens φέτα που βρήκαμε ήταν αχαρακτήριστη και απολογήθηκα εν ονόματι ολοκλήρου του έθνους μας για αυτό) και τα γλυκά (βρετανικό ψητό μήλο με μέλι, μπακλαβάς), τα κρασιά (πινό Νότιας Γαλλίας και Καλιφόρνιας, κιάντι Φλωρεντίας –δυστυχώς για ελληνικά κρασιά ας μη μιλάμε, δεν υπήρχαν και το σούπερμάρκετ ήταν μεγαλύτερο από το πιο μεγάλο ελληνικό, δείχνοντας πόσο…οργανωμένο είναι το περιβόητο ελληνικό κράτος και ειδικά οι εξαγωγές). Αφού τα φάγαμε, τα ήπιαμε και ψιλοτραγουδήσαμε τη Διεθνή, ευχηθήκαμε και του χρόνου να ξαναβρεθούμε στο 15ο Συνέδριο με ακόμη πιο προωθημένα θέματα και εξίσου εξαιρετικές ανακοινώσεις.

Ας κλείσουμε τις Σημειώσεις ξανά με δασκάλους

Στο δρόμο της επιστροφής μέσω Ζυρίχης (λίγο ακριβότερος ο καφές απ’ ότι στο Ελ. Βενιζέλος) ξανάνοιξα τις εφημερίδες που είχα πάρει τις προηγούμενες ημέρες στο Μάντσεστερ. Και ξανάπεσα στο γνωστό μας θέμα: περικοπές στη δημόσια εκπαίδευση. Γράφουν οι Times (15.4.09): «Οι δάσκαλοι απειλούν με απεργία για τις περικοπές». Οι απειλούμενες περικοπές, σύμφωνα με ανακοίνωση της Εθνικής Ένωσης Δασκάλων (NUT), θέτουν σε κίνδυνο χιλιάδες θέσεις μαθητών/τριών σε σχολεία της λεγόμενης «έκτης φόρμας» που είναι τα δύο χρόνια σπουδών (ηλικίες 16-18) για την προπαρασκευή τους για εισαγωγή στα πανεπιστήμια (η δευτεροβάθμια εκπαίδευση τελειώνει στα 16). Πρόκειται για περίπου 50.000 νέους/νεες που ενδέχεται να μην χρηματοδοτηθούν τα σχολεία τους κι έτσι να μείνουν στον αέρα. «Στην καλύτερη περίπτωση», λέει η Τζέιν Μπάσετ, σύνεδρος του ετήσιου συνέδριου της Ένωσης, «θα σπρωχτούν σε υπεράριθμες τάξεις με υπερπιεσμένους δασκάλους (…) Εάν δεν δράσουμε υπάρχουν άλλοι που θα δράσουν, οργανώσεις όπως το Βρετανικό Εθνικό Κόμμα» (δηλαδή, οι νεοφασίστες και ρατσιστές). Εκτός αυτών η κυβέρνηση δεν διατίθεται να συζητήσει αύξηση μισθών των δασκάλων παρ’ ότι οι μισθοί στις ακριβές περιοχές του Νότου δεν επαρκούν για ένα στοιχειωδώς αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης. Κι έτσι μένουν κενές χιλιάδες θέσεις μιας και όλοι ζητούν να πάνε στο φτηνό Βορρά. Και όλα αυτά από μια κατ’ όνομα Εργατική κυβέρνηση στην οποία πρώτο ρόλο παίζουν οι δυο γιοί ενός διάσημου Μαρξιστή διανοούμενου, που μας έχει αφήσει χρόνους, του Ραλφ Μίλιμπαντ. Θα μου πείτε ότι είναι ελεύθεροι άνθρωποι και θα τους κρίνουμε από το έργο τους και όχι με κριτήριο τι πρέσβευε ο πατέρας. Σωστό κι αυτό. Αλλά, όταν συμμετέχει κανείς σε μια κυβέρνηση που συνεχίζει το έργο της Θάτσερ, έστω και ηπιότερα, κρίνεσαι με βάση αυτή τη θέση σου. Κι αυτή είναι απαράδεκτη όσα καλά να κάνεις ως υπουργός (αν κάνεις). Και μια και μιλάμε για δασκάλους. Διάβασα όταν ήρθα στην Αθήνα ότι ο Δημήτρης Πατμανίδης περιγράφεται ως οπαδός του Χίτλερ και ότι ζωγράφιζε ναζιστικά σύμβολα στο θρανίο και είχε στην οθόνη του κινητού του φωτογραφία του σφαγέα της ανθρωπότητας. Καλά, σε κανένα δεν του πέρασε από το μυαλό, μήπως ένα παιδί μονόχνοτο, μοναχικό και επιθετικό, που ακόμη και τον θεωρούμενο ως φίλο του τον σάπισε στο ξύλο και τον έστειλε στο νοσοκομείο για ράμματα, μπορεί να έχει και πολιτικό πρόβλημα; Μόνο όταν βάζει κανείς την υπογραφή μιας οργάνωσης θεωρείται νεοναζιστής; Δεν έχει γίνει δεκαετίες αντιληπτό ότι ο ναζισμός δεν επιστρέφει πάντα με διαφορετική μορφή και δεν είναι ανάγκη να παίρνει αμέσως οργανωτική μορφή; Το υπόστρωμα πάνω στο οποίο έχει εισβάλει αυτή η θανάσιμη ιδεολογία κανείς δεν το πήρε χαμπάρι; Γιατί ο ένας δάσκαλος τον έκανε μπαλάκι στον άλλον με μια απλή συμβουλή να τον προσέξει γιατί είναι «επικίνδυνος»; Δεν ήξεραν τους στίχους του Φώντα Λάδη που τραγουδούσε η Μαρία Δημητριάδη; «Ο φασισμός δεν έρχεται από μέρος/που λούζεται στον ήλιο και στ’ αγέρι/Το κουρασμένο βήμα του το ξέρω/και την περίσσια νιότη μας την ξέρει. Μα πάλι θε ν' απλώσει σα χολέρα/πατώντας πάνω στην ανεμελιά σου/Και δίπλα σου θα φτάσει κάποια μέρα/αν χάσεις τα ταξικά γυαλιά σου…»

Φιλιά από το Μάντσεστερ (κατά το φιλμ Φιλιά από το Λίβερπουλ), τη Ζυρίχη και την έρημη και αφιλόξενη Αθήνα

ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣhttp://tsakiris.snn.gr
http://tsakthan.blogspot.com
http://tsakthan.wordpress.com
http://antiracistes.wordpress.com
http://homoecologicus.wordpress.com
http://leftypedia.wordpress.com
http://greekunions.wordpress.com
http://femininmasculin.wordpress.com
http://ilioupoli.wordpress.com