Η δεύτερη «ρίζα» της πολιτικής
οικολογίας βρίσκεται στις ανησυχίες για την υπέρμετρη αύξηση του πληθυσμού της
γης χωρίς να εξασφαλίζεται η επιβίωσή του. Πάλι επιστρέφουμε στο 19ο αιώνα και
στις θεωρίες του Thomas Malthus και άλλων επιστημόνων της εποχής του, που
διαπίστωναν τη γεωμετρική αύξηση του πληθυσμού σε αντίθεση με την αριθμητική
αύξηση της παραγωγής τροφίμων.[1] Η ανάπτυξη των επιστημών
της βιολογίας και της γεωπονίας έδειξαν ότι υπάρχει κίνδυνος μείωσης έως και
έκλειψης πόρων και ενέργειας. O Μάλθους δεν επικεντρώνεται στο άτομο. Εξέτασε
τους ανθρώπους ως ομάδες ατόμων, οι οποίοι υπόκεινται στους ίδιους βασικούς
νόμους συμπεριφοράς. Χρησιμοποίησε τις ίδιες αρχές που ένας οικολόγος θα
χρησιμοποιήσει για τη μελέτη πληθυσμό των ζώων ή των φυτών. Επεσήμανε ότι οι ίδιες
οι δυνάμεις της γονιμότητας και της πείνας που διαμόρφωσαν την ανθρώπινη φυλή
επίσης επιδρούν στα ζώα και τα φυτά. Κατ’ αυτόν οι περισσότερες μύγες πρέπει να
πεθαίνουν χωρίς πολλούς απογόνους. Κατ’ αναλογία, οι άνθρωποι πρέπει να
αφήνονται στους νόμους της φύσης και να αναβάλουν το γάμο και την όποια
τεκνοποίηση στη μέση ηλικία.
Ο Charles Darwin (Δαρβίνος) θα προσαρμόσει τις
ιδέες του Μάλθους στη θεωρία της εξέλιξης: οι άνθρωποι πρέπει να εξελίσσονται
όπως κάθε άλλο ζώο. Σχεδόν
όλη η συζήτηση στο κεφάλαιο «Αγώνα για Επιβίωση» αφορά στις οικολογικές
αλληλεπιδράσεις και τη σοβαρότητα των αρνητικών αλληλεπιδράσεων, η οποία πηγάζει
από το γεγονός ότι ο πληθυσμός, αν αφεθεί ανεξέλεγκτη, θα αυξηθεί εκθετικά.[2] Ο Charles Darwin, εκτός
από τη διατύπωση της θεωρία της εξέλιξης, θεωρείται ότι ουσιαστικά προσέφερε
την ιδέα των οικοσυστημάτων στη σύγχρονη οικολογική θεωρία.
Ένας «δαρβινιστής» ζωολόγος
ονόματι Ernst Haeckel πρωτομίλησε τότε για μια νέα ιδέα που αργότερα θα γινόταν
επιστημονικός κλάδος. Η ιδέα άκουγε στη λέξη «οικολογία» (oecology).[3] Στο πεδίο της γεωγραφίας, εξάλλου, κέρδιζε
έδαφος η ιδέα του πλανήτη ως οργανισμού αλληλοσυνδεόμενων μερών.
Συνεχίζεται...
Θανάσης Τσακίρης
Σημειώσεις και Παραπομπές
[1] Thomas Malthus (1798) An Essay on the Principle of Population: An
Essay on the Principle of Population, as it Affects the Future Improvement of
Society with Remarks on the Speculations of Mr. Godwin, M. Condorcet, and Other
Writers. London: J. Johnson. http://www.esp.org/books/malthus/population/malthus.pdf
[2]
Charles Darwin (1873) Origin of
Species. London: John Murray, Albemarle Street. https://en.wikisource.org/wiki/The_Origin_of_Species_(1872)
[3] Ernst Haeckel (1876) The History of Creation. London, H. S. King & co. https://ia601407.us.archive.org/8/items/historycreation00lankgoog/historycreation00lankgoog.pdf
No comments:
Post a Comment