Στα «Ενθέματα» αύριο Κυριακή 26 Ιουλίου-Κείμενα των: Στρατή Μπουρνάζου, Κλαούντιο Καρνιέρι, Δημοσθένη Παπαδάτου-Αναγνωστόπουλου, Κωστή Καρπόζηλου, Μιλένας Κατσάρσκα, Νιλς Καντρίτσκε, Κατερίνας Αναστασίου, Γιώργου Σουβλή

Κείμενα των: Στρατή Μπουρνάζου, Κλαούντιο Καρνιέρι, Δημοσθένη Παπαδάτου-Αναγνωστόπουλου, Κωστή Καρπόζηλου, Μιλένας Κατσάρσκα, Νιλς Καντρίτσκε, Κατερίνας Αναστασίου, Γιώργου Σουβλή 

Όμως εγώ παραδέχτηκα την ήττα… Σκέψεις του Στρατή Μπουρνάζου για την επόμενη μέρα.

«Λέμε όλοι, και σωστά, ότι η συμφωνία (θα) είναι κακή, απέχει από το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, συνιστά ήττα. Όμως πρόκειται για κάτι πολύ παραπάνω. Όχι μόνο δεν ακυρώσαμε τα Μνημόνια, αλλά θα υπογράψουμε ένα καινούργιο· κι αυτό δεν είναι «λεπτομέρεια», αλλά σεισμός. Έτσι, η ήττα πλήττει συνολικά τη δυνατότητα άσκησης πολιτικής εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ. Και εδώ ανοίγουμε ένα μεγάλο κεφάλαιο: τον αντιμνημονιακό λόγο. Οι κραυγές Καμμένου για «φυλακές» (σχεδόν μετωνυμία της κρεμάλας) είναι κάτι πολύ διαφορετικό από τη διεκδίκηση κοινωνικής δικαιοσύνης ή τη δημοκρατική απαίτηση λογοδοσίας. Όπως τα πρωτοσέλιδα της αντιμνημονιακής Κόντρας (ένα μείγμα δημαγωγίας, συνωμοσιολογίας, λατρείας του «αρχηγού», σεξισμού, αντιπλουτοκρατισμού, χυδαίου λαϊκισμού και σκέτης χυδαιότητας) έχουν τόση σχέση με την Αριστερά όσο και η αλήστου μνήμης Αυριανή. Πέρα από την πολιτική και τα πρόσωπα, πίσω από τις γραμμές ας διακρίνουμε κάτι: την ελπίδα που τροφοδότησε ο Γενάρης και το δημοψήφισμα, τον πόνο από τη διάψευση και την ήττα. Δεν είναι εκδορά ή αμυχή, αλλά τραύμα βαθύ. Ξέρω πολλούς που το χλευάζουν, λένε π.χ. ότι τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ είναι άξια της μοίρας τους. Δικαίωμά τους, ασφαλώς, να το λένε, αλλά το βρίσκω μίζερο και ανόητο. Ο πόνος, το κλάμα (που δεν είναι υποκριτικό, δεν έγιναν ηθοποιοί ξαφνικά τόσοι άνθρωποι) φανερώνει ένα ταρακούνημα. Και αυτό, αξιακά αλλά και πολιτικά (οι καιροί είναι ρευστοί) μας αφορά. Ο πόνος και το δάκρυ, η συντριβή μπορεί να γίνουν πηγή δύναμης και ζωής· ο κυνισμός ή η αυταρέσκεια, η ωμότητα ή η χαιρεκακία, δύσκολα.

Ο Πιέτρο Ινγκράο και η πρακτική της αμφιβολίας. Αποσπάσματα από την εισαγωγή τουΚλάουντιο Καρνιέρι στο βιβλίο «Η πρακτική της αμφιβολίας», «μια συναισθηματική συμπύκνωση και μια αναζωογονητική περιήγηση στην ιστορία της Ιταλικής και της Ευρωπαϊκής Αριστεράς του δευτέρου μισού του 20ου αιώνα», όπως γράφει στον πρόλογο ο Κ. Δουζίνας. «Κι όμως έμεινε άλυτο, στη μακρά εμπειρία του Ινγκράο και στους στοχασμούς του γι’ αυτό, ένα ζήτημα που θα ήθελα να αναφέρω σ’ αυτό το σύντομο σημείωμα, γιατί νομίζω ότι μιλάει αρκετά για την αναζήτηση της αριστεράς σ’ αυτήν τη φάση του εθνικού βίου. Ο Ινγκράο υπήρξε ένας από τους λίγους κομμουνιστές ηγέτες που αναρωτήθηκε, δουλεύοντας πάνω σ’ αυτό, για το θέμα των σχέσεων μεταξύ κράτους και ανάπτυξης, μεταξύ οικονομίας και πολιτικής, εντοπίζοντας εδώ μια ουσιαστική ρίζα, συστατική της αριστεράς: που κατά κάποιον τρόπο θεμελιώνει μια εθνική και διεθνή λειτουργία της. Σήμερα είναι εύκολο να βρούμε αναφορές θεωρίας και εμπειρικής αναγνώρισης για την εδαφικότητα της ανάπτυξης, για την εδαφικότητα των ίδιων των κοινωνικών υποκειμένων, ακόμη και εκείνων του κόσμου της εργασίας, σε μια διάσταση που δεν αφαιρεί και δεν επισκιάζει το μέγεθος της μεμονωμένης εργασιακής πράξης, με την κόπωσή της, την αμοιβή της, με τις προστασίες και τα δικαιώματα που πρέπει να κατακτώνται και να ανακτώνται συνεχώς».

Η σφαγή στο Σουρούτς: σήμερα πενθούμε, αύριο ξαναχτίζουμε. Η σφαγή στο Σουρούτς μέσα από τα μάτια του Ύβο Φίτζχερμπερτ, ανεξάρτητου δημοσιογράφου που ειδικεύεται στο Κουρδικό. «Τόσο η σφαγή στο Κομπάνι στα τέλη Ιουνίου όσο και η τελευταία βομβιστική επίθεση στο Σουρούτς είναι μια προσπάθεια του Ισλαμικού Κράτους να κρατήσει το Κομπάνι σε κατάσταση απόγνωσης και καταστροφής. Οι τοπικές αρχές άρχισαν να ξαναχτίζουν την πόλη — και οι επιθέσεις είχαν ξεκάθαρο στόχο να προκαλέσουν φόβο και να αποτρέψουν τους ανθρώπους να δράσουν αλληλέγγυα στο Κομπάνι. Ως διεθνείς σύμμαχοι των επαναστατημένων της Ροτζάβα, έχουμε καθήκον να εκπληρώσουμε τους σκοπούς της αντιπροσωπείας του SGDF: να βοηθήσουμε να ξαναχτιστεί το Κομπάνι. Η διεθνής αλληλεγγύη προς το Κομπάνι έχει ωφελήσει εξαιρετικά την κουρδική αντίσταση στην περιοχή. Έδωσε ελπίδα στους αγωνιστές και τους πολίτες. Το Πολιτιστικό Κέντρο Αμάρα αντιπροσώπευε αυτή την ισχυρή επιθυμία για διεθνή αλληλεγγύη. Καλωσόριζε τους διεθνείς επισκέπτες και αναζητούσε να διεθνοποιήσει την αντιπαράθεση πέρα από όσους άμεσα επηρεάζει ο πόλεμος. Δεν πρέπει να αφήσουμε να κυριαρχήσει το ISIS, δεν πρέπει να ενδώσουμε στην αδράνεια, από φόβο απέναντι στην τρομοκρατία του ISIS».

Το πραξικόπημα διαρκεί πολύ. Ο Δημοσθένης Παπαδάτος-Αναγνωστόπουλος εξηγεί γιατί η απεμπλοκή είναι ο μόνος νοητός δρόμος για την Αριστερά. «Αν λοιπόν σταθεροποιηθεί κάτι μετά τη συμφωνία, δεν θα είναι η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, αλλά η κατάσταση της έκτακτης ανάγκης που θα ψαλιδίζει τις προσπάθειες «φιλολαϊκής διαχείρισής» της. Από μέσο δε πειθάρχησης της Ελλάδας, σε βαθμό εξουθένωσης, το Grexit ίσως αποδειχτεί το αναπόφευκτο τέλος της διαδρομής που σχεδιάστηκε, υποτίθεται, για την αποφυγή του: με όρους ευρωπαϊκής «ενοποίησης», το άδειασμα των πιο αδύναμων, για να συνεχίσουν οι πιο δυνατοί. Αν όμως ισχύουν αυτά, αν δηλαδή η κατά κοινή παραδοχή μη βιώσιμη συμφωνία που επιβλήθηκε στην Ελλάδα (μπορεί να) σημαίνει «και Μνημόνιο και Grexit», η απεμπλοκή από το διαρκές μνημονιακό πραξικόπημα, και συνεπώς η προετοιμασία για την ενδεχόμενη επιστροφή σε εθνικό νόμισμα, είναι ο μόνος νοητός δρόμος για την Αριστερά, για τη δύναμη δηλαδή που καλείται να υπερασπιστεί πια τα πολύ βασικά: το νερό, το ρεύμα, το σπίτι και τη δημοκρατία. Όχι γιατί το εθνικό νόμισμα προσφέρει εγγυήσεις έναντι οικονομικών καταναγκασμών ή ζητημάτων ασφάλειας. Ούτε βεβαίως γιατί προστατεύει με κάποιον μαγικό τρόπο από την υφαρπαγή πόρων και περιουσίας, δημόσιας ή ιδιωτικής. Αλλά γιατί αποδεδειγμένα πια οι εταίροι δεν το επισύρουν ως επικοινωνιακή τακτική, αλλά ως δυνητικό τέλος της διαπραγμάτευσης — ειδάλλως κακώς πήγαμε σε τρίτο μνημόνιο. Επιπλέον γιατί το Μνημόνιο, και όχι (μόνο) το Grexit όπως προπαγανδιστικά υποστηρίζεται, είναι «σχέδιο Σόιμπλε» — αλλά και των πιο «φιλελλήνων» από τους εταίρους: όχι η τακτική κάποιων ακραίων της Ε.Ε., αλλά «η επιτομή της κοινής νεοφιλελεύθερης στρατηγικής της».

Φυσάμε να πέσουν ή ψάχνουμε ομπρέλα; Προτάσεις για ένα νέο ξεκίνημα από τονΚωστή Καρπόζηλο. «Αυτό που προτείνω, στην ουσία, είναι ένα ριζοσπαστικό think tank που θα απολήγει σε αντίστοιχα ριζοσπαστικές μορφές παρέμβασης στην καθημερινότητά μας –όχι την καθημερινότητα των «άλλων», αλλά την ίδια τη δικιά μας– με στόχο την ανάδυση υποδειγματικών εγχειρημάτων για τη δυνατότητα πραγμάτωσης του εναλλακτικού σχεδίου στην πράξη. Για να προλάβω ενδεχόμενες παρεξηγήσεις δεν εννοώ ούτε ένα κονκλάβιο σοφών κεφαλών, ούτε ένα νεολαιίστικο παράρτημα ήδη γνωστών πρωτοβουλιών, αλλά μια κίνηση εκ του μηδενός που δίχως μεγαλόστομες φιλοδοξίες θα παράγει, θα παρεμβαίνει και θα αμφισβητεί τις βεβαιότητες του παρελθόντος. Κατά τη γνώμη μου, αυτή η νέα πρόταση θα πρέπει να είναι καινοτόμα και στην ίδια την μορφή της οργάνωσής της: να στηρίζεται σε αποκεντρωμένες ομάδες εργασίας γύρω από συγκεκριμένους άξονες, να ενσωματώνει τη λογική του επαγγελματισμού και της παραγωγικότητας, να επικοινωνεί με τη σύγχρονη συζήτηση για την ανάδυση μορφών δυαδικής εξουσίας και εν τέλει να συνιστά μια δημιουργική προέκταση των πολυάριθμων πρωτοβουλιών, κινήσεων και εντύπων που πρωταγωνίστησαν στην άρθρωση της ριζοσπαστικής κριτικής ύστερα από το 2008 και που σήμερα θα πρέπει να αποφασίσουν για την επόμενη μέρα».

H ιστορία του «ενάρετου πτωχού». Ο επίσημος βουλγαρικός λόγος για τη Βουλγαρία, την Ελλάδα και την Ε.Ε. από την Μιλένα Κατσάρσκα. «Όπως και η Ιρλανδία που αυτοπροσδιορίζεται ως το «καμάρι της Ευρώπης», έτσι και η Βουλγαρία φαίνεται να διαλέγει τον ρόλο του «ενάρετου πτωχού» — χωρίς περαιτέρω αξιώσεις στην υπερηφάνεια. Διαβάστε, για το άρθρο του Andrew Higgins στους New York Times, στις 29 Ιουνίου 2015: Στο άρθρο αυτό, ο πρόεδρος της Βουλγαρίας, Ρόσεν Πλεβνέλιεφ καταφέρεται εναντίον «των καταγγελιών του ΣΥΡΙΖΑ ότι η Ευρώπη εγκατέλειψε την Ελλάδα». Παραδέχεται ότι η Βουλγαρία είναι πολύ φτωχότερη από την γειτονική Ελλάδα (μεγάλη έκπληξη) αλλά, παρ’ όλα αυτά, δηλώνει με υπερηφάνεια ότι η Βουλγαρία ήταν σε θέση να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις (διάβαζε: περαιτέρω μέτρα λιτότητας), διότι, «όταν έχεις κάποιο πρόβλημα, θα πρέπει να το αντιμετωπίσεις και όχι να στραφείς στις Βρυξέλλες ή σε κάποιον άλλο». Οι Χίγκινς και Πλεβνέλιεφ φαίνεται να συμφωνούν στο «βγάλτα πέρα μόνος σου και γίνε αυτάρκης», σε αντίθεση με τους Έλληνες. Το πιο προφανές μήνυμα του Χίγκινς είναι ότι, ενώ η φτώχεια δεν είναι απαραίτητο να αποτελεί σύμπτωμα κάποιας ηθικής ανεπάρκειας, το «να κάνεις φασαρία» ή να κάνεις πραγματικά κάτι γι’ αυτό, αποτελεί».

Το «ταμείο ιδιωτικοποιήσεων» και η επιστροφή στην πολιτική της ισχύος. Κριτική του σχεδίου για το νέο ταμείο ιδιωτικοποιήσεων, του Νιλς Καντρίτσκε. «Η ιδέα λοιπόν του νέου ταμείου είναι τόσο ανώριμη και αντιφατική, που μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι ο διατυπωμένος σκοπός του δεν είναι και ο πραγματικός του. Κατά την άποψή μου, το ταμείο προορίζεται για να επιτύχει εντελώς διαφορετικούς στόχους, οι οποίοι κρύβονται στην καταληκτική παράγραφο, όπου αναφέρεται η αξιοποίηση των φανταστικών εσόδων. Τα μισά από τα έσοδα θα εξυπηρετήσουν την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών (η οποία, σημειωτέον, πρέπει να γίνει άμεσα, ενώ τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις δεν υπάρχουν καν!). Δεύτερον, το 25% των εσόδων θα διατεθεί για την αποπληρωμή των δανείων και τρίτον για επενδύσεις, πράγμα σίγουρα πολύ πιο λογικό. Γι’ αυτό και το μοναδικό –ή τουλάχιστον το σημαντικότερο– που βλέπω πίσω από αυτή την πρόταση είναι ότι επιχειρείται να πνιγούν οποιεσδήποτε ιδέες εκ μέρους της Ελλάδας για την αξιοποίηση των εσόδων από τις ιδιωτικοποιήσεις. Η κυβέρνηση του Τσίπρα σκεφτόταν να καλύψει τα ελλείμματα των ασφαλιστικών ταμείων με αυτόν τον τρόπο. Αυτή ακριβώς την ιδέα έρχεται να τορπιλίσει το νέο ταμείο ιδιωτικοποιήσεων. Έρχεται λοιπόν για να εξασφαλίσει ότι τα ασφαλιστικά ταμεία δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να αντλήσουν χρήματα από άλλη πηγή – εκτός από τα έσοδά τους από τις εισφορές των ασφαλισμένων». 

Η Ανάδυση της Δημοκρατίας. Σκέψεις για την αποτίμηση ενός συνεδρίου, από τουςΚατερίνα Αναστασίου και Γιώργο Σουβλή. «Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν, να συζητήσουν και να ανταλλάξουν απόψεις επί συγκεκριμένων ζητημάτων, τα οποία συμβαίνουν στη συγχρονία, λαμβάνοντας υπόψη τα όριά τους αλλά και το πώς αυτά μεταβάλλονται. Υπ’ αυτό πρίσμα συνιστά μια απόπειρα γεφύρωσης του χάσματος θεωρίας και πράξης που σε μεγάλο βαθμό χαρακτηρίζει την Αριστερά τις τελευταίες δεκαετίες, μετά τις διαδοχικές της ήττες. Τώρα καλείται να λειτουργήσει ξανά όχι μουσειακά, αλλά σαν εργαστήριο ελπίδας και αλλαγής, με παρεμβάσεις οι οποίες επηρεάζουν πραγματικά τη ζωή ανθρώπων. Επομένως, δεν θα πρέπει να προξενεί εντύπωση ότι ορισμένες θεματικές του συνεδρίου επικεντρώνονταν αυστηρά στις πρακτικές όψεις των αγώνων μας και στις προεκτάσεις τους. Για παράδειγμα: Ποιος ο ρόλος της αστυνομίας σε μια αριστερή κυβέρνηση; Πού εμφανίστηκαν οι δομές αλληλεγγύης κατά την περίοδο της κρίσης και ποιος ο ρόλος τους στους εν εξελίξει αγώνες; Τι σημαίνει επαχθές και επονείδιστο χρέος; Ποιές τεχνικές ανάλυσης ενδείκνυνται και πώς διεκδικούμε τη διαγραφή του; Πώς εξηγούμε στην κοινωνία “τα κοινά”;