20-11-2018 Συζήτηση με την Βάλια Αρανίτου για την "Μεσαία Τάξη"

20-11-2018 Συζήτηση με την Βάλια Αρανίτου για την "Μεσαία Τάξη"

Συναντήσεις Κορυφής στον ΙΑΝΟ | Ο Γιώργος Καραμπελιάς συνομιλέι με τον Ρούντυ Ρινάλντι | Την Τετάρτη 21 Νοεμβρίου στις 20:30

Συναντήσεις Κορυφής στον ΙΑΝΟ | Ο Γιώργος Καραμπελιάς συνομιλέι με τον Ρούντυ Ρινάλντι | Την Τετάρτη 21 Νοεμβρίου στις 20:30

Ο Γιώργος Καραμπελιάς θα συνομιλήσει με τον εκδότη της εφημερίδας «Δρόμος της Αριστεράς», Ρούντυ Ρινάλντι, με θέμα «Ο "λαϊκισμός" και η κρίση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος». Την Τετάρτη 21 Νοεμβρίου, στις 20:30 στον ΙΑΝΟ, Σταδίου 24 Είσοδος ελεύθερη. Η εκδήλωση θα προβάλλεται ζωντανά και στο ianos.gr. Λίγα λόγια για τον Ρούντυ Ρινάλντι Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου από Ελληνίδα μητέρα και Ιταλό πατέρα και σπούδασε στην Ιταλία και την Ελλάδα. Υπήρξε στέλεχος του φοιτητικού κινήματος της μεταπολίτευσης, ενταγμένος στο μαοϊκό ρεύμα, και έλαβε μέρος στους σημαντικούς αγώνες των δεκαετιών του 70 και του 80. Συμμετείχε ενεργά στο Ελληνικό και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ στην προοπτική εναντίωσης στην ιμπεριαλιστική παγκοσμιοποίηση. Εκλέχθηκε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ το 2013. Τον Ιούλιο του 2015 και εν όψει της υπογραφής του τρίτου μνημονίου, παραιτήθηκε και από τα δύο όργανα του κόμματος. Στο βιβλίο του «Άσχημη περίοδο διαλέξατε να διαφωνήσετε… Μία κατάθεση για τη μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ» (εκδόσεις Α/συνέχεια, 2016) περιγράφει και αναλύει την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ. Από το 1984 μετέχει και εργάζεται στις εκδόσεις «Α/συνέχεια», ενώ από το 2010 είναι εκδότης της εφημερίδας «Δρόμος της Αριστεράς». Έχει συγγράψει πλήθος άρθρων για ζητήματα της ελληνικής και της διεθνούς πολιτικής υπό την οπτική γωνία του σύγχρονου χειραφετητικού και κομμουνιστικού προτάγματος. Λίγα λόγια για τις «Συναντήσεις Κορυφής» Ο Γιώργος Καραμπελιάς συζητά με προσωπικότητες και διανοητές της Ελλάδας αλλά και του ευρωπαϊκού χώρου για τα μεγάλα θεωρητικά, γεωπολιτικά και πολιτισμικά προβλήματα της εποχής μας. Βρισκόμαστε σε μια κομβική στιγμή κρίσης και διερώτησης για το μέλλον όχι μόνον του πολιτισμού αλλά και της ίδιας της παρουσίας του ανθρώπου στον πλανήτη, την οποία έρχεται να υπογραμμίσει η παγκόσμια οικολογική κρίση, και η επέκταση της τεχνοφύσης, ενώ ο ελληνισμός αντιμετωπίζει κρίση υπαρκτικού χαρακτήρα. Βρισκόμαστε  σ’ ένα ιστορικό σταυροδρόμι, από τη μία πλευρά του οποίου υπάρχει μια καθοδική σπείρα, και από την άλλη η ανάταξή του. Ερχόμαστε μπροστά σε αυτό το ιστορικό αίτημα, σε αυτή την κυριολεκτική τιτανομαχία, γυμνοί, με ηγεσίες ανίκανες, πνευματικούς ανθρώπους ενσωματωμένους, ένα λαϊκό σώμα αλλοιωμένο και πλαδαρό. Απέναντι στο απόλυτο αδιέξοδο του αλλοτριωμένου εκσυγχρονισμού και της διαρκούς φυγής,θα πρέπει να επιστρατεύσουμε όλες μας τις δυνάμεις, για να κάνουμε επιτέλους πρότυπο του αναγκαίου εκσυγχρονισμού μας την ίδια την δική μας παράδοση και ταυτότητα. Αυτό που έκαναν όλα τα έθνη και όλοι οι λαοί που θέλουν να είναι ελεύθεροι, αυτεξούσιοι και δημιουργικοί.

Στο Πριν που κυκλοφορεί σήμερα

Στο Πριν που κυκλοφορεί σήμερα: ρεπορτάζ για το Πολυτεχνείο, ΑΦΙΕΡΩΜΑ για τα 100 χρόνια από την ίδρυση του ΣΕΚΕ, συνέντευξη Φιλίπ Αλκοΐ για την Βραζιλία, ανάλυση για τις εξελίξεις στη Βρετανία, συνέντευξη της σκηνοθέτης Μαρώ Τριανταφύλλου, η πορεία προς τη συνδιάσκεψη του ΝΑΡ

Διαβάστε στην Αυγή της Κυριακής

Από τα μνημόνια στην κανονικότητα

Ανάσα 4 δισ. ευρώ
για την κοινωνία

Η ακύρωση των περικοπών στις συντάξεις εξασφαλίζει σε χιλιάδες συνταξιούχους συνολικό ποσό 2 δισεκατομμύρια ευρώ
Η θετική πορεία του φετινού προϋπολογισμού επιτρέπει στην κυβέρνηση να διαθέσει στους αδύναμου κοινωνικό μέρισμα πάνω από 900 εκατομμύρια ευρώ

 

Γράφει ο γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ, Πάνος Σκουρλέτης
Πλατιά συμμαχία απέναντι
στο νεοφιλελευθερισμό και την ακροδεξιά
Επιθετικό προοδευτικό μέτωπο για το παρόν και το αύριο των λαών της Ευρώπης

Συνταγματική Αναθεώρηση
Ενίσχυση των δικαιωμάτων απέναντι στη νέα συντήρηση
Η σύγκριση των προτάσεων ΣΥΡΙΖΑ-ΝΔ

Τασία Χριστοδουλοπούλου
Να στηρίξουμε τη δημοκρατία απέναντι στο νεοφιλελευθερισμό

Η ευθύνη μας απέναντι στην Ιστορία
Της Σίας Αναγνωστοπούλου

  ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ 

Αλλάζει στο σύστημα πολιτογράφησης
Λιγότερη γραφειοκρατία, μείωση του χρόνου απόδοσης ιθαγένειας, μέριμνα για τις ευάλωτες ομάδες
Αλέξης Χαρίτσης: Αποκαθιστούμε αδικίες χρόνων

Ο Όρμπαν, ο Βέμπερ και ο Κ. Μητσοτάκης 
Η μάχη για την προεδρία της Κομισιόν και τα ελληνικά συμφέροντα

Οι κακοδαιμονίες και τα αντάρτικα της ΝΔ
Γαλάζιο “μπλακ άουτ” στο χάρτη των αυτοδιοικητικών εκλογών

Τα δύσκολα γενέθλια του Κινήματος Αλλαγής

Σάββας Ρομπόλης:
Η αποφυγή των περικοπών στις συντάξεις
οδηγεί σε αύξηση 0,5% του ΑΕΠ
 

Άννα Παραγυιού, υποψήφια δήμαρχος Καισαριανής
Να κάνουμε την Καισαριανή ζωντανό εργαστήρι
αντιφασιστικής μνήμης

Οι “απροστάτευτοι αστυνομικοί” και η ανομία
Μύθοι και αλήθειες για τα σώματα ασφαλείας

Νευρική ανορεξία
Το γονίδιο είναι η σφαίρα και το περιβάλλον τραβάει τη σκανδάλη

Χάρης Αθανασιάδης, καθηγητής για τη Δημόσια Ιστορία
Η εγχώρια Δεξιά δεν κατάφερε να ξεκόψει από το σκοτεινό παρελθόν της

Αντώνης Αντωνίου, ηθοποιός
Η Ιστορία και η πολιτική καθορίζουν τη ζωή μας

Λίντμπεργκ Φαρίας, Κόμμα Εργαζομένων Βραζιλίας
Ζούμε σε μια ακήρυχτη κατάσταση πολιορκίας

Γαλλία
Ένα νέο αριστερό κίνημα γεννιέται

Γερμανία
Ποιος φοβάται τη Ρόζα Λούξεμπουργκ;

Στην «Εποχή» που κυκλοφορεί αυτή την Κυριακή ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ: Η συναίνεση δεν είναι αυτοσκοπός

Στην «Εποχή» που κυκλοφορεί αυτή την Κυριακή

ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ: Η συναίνεση δεν είναι αυτοσκοπός

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Ρένα Δούρου: «Αλλάξαμε προτεραιότητες, εστιάζοντας στην κοινωνική πολιτική»

Δημήτρης Χριστόπουλος: «Είναι μια μάχη συμβόλων...»

Γιάννης Αγγέλης: «Στόχος των εξαγγελιών Τσίπρα η ενίσχυση της ιδιωτικής κατανάλωσης»

Μιχάλης Μπαρτσίδης: «Η Νέα Δημοκρατία συνδαυλίζει το μίσος»

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

«ΝΔ: Αντιμέτωπη με ένα πρόβλημα που δεν μπορεί να λύσει» του Παύλου Κλαυδιανού

«Φρένο από την Εκκλησία, πράσινο φως από την Πολιτεία» της Ιωάννας Δρόσου

«Εκτός από το σπίτι μας υπάρχει και η γειτονιά μας» του Χ. Γεωργούλα

«Όταν εξανέστη η ελληνική σοσιαλδημοκρατία» του Κωστή Γιούργου

«Χρειάζεται το κίνημα πορτιέρηδες;» του Νίκου Τσιγώνια

Ρατσιστική επίθεση στον Θ. Αντετοκούνμπο: «Τα όρια της άγνοιας και της αναπαράστασης» του Νίκου Δασκαλόπουλου

«Το ΠΑΣΟΚ αποφάσισε: με τη Νέα Δημοκρατία» του Βασίλη Ρόγγα

ΔΙΕΘΝΗ

Φλοράν Μαρσελεζί: «Να δώσουμε κοινές απαντήσεις»

Επανεπιβολή των αμερικανικών κυρώσεων κατά του Ιράν: «Μια άσκηση στη διεθνή μονομέρεια και την αναμονή» της Μαρίνας Ελευθεριάδου

«Το Κυπριακό σε κρίσιμο σταυροδρόμι» του Τουμάζου Τσελεπή

«Η γερμανική σοσιαλδημοκρατία κοιτά τον καθρέφτη;» του Γιώργου Χονδρού

Γερμανία: «Άνευρη, ανιαρή, βαθιά συντηρητική, κλασσική Χριστιανοδημοκρατία» του Δημήτρη Σμυρναίου

Διάσκεψη στο Παλέρμο: «Λιβύη: δύσκολη η πορεία για τη δημοκρατική ομαλότητα» του Αργύρη Παναγόπουλου

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

«Για τον αιγιαλό ξανά...» του Πέτρου Κοντέ

Δίκη Σκουριών: «Απαλλαγή από εγκληματική οργάνωση, ενοχή πέντε ατόμων ζητά ο Εισαγγελέας» της Σταυρούλας Πουλημένη

«Οι εργαζόμενοι διεκδικούν, προετοιμάζοντας την απεργία της 28ης Οκτωβρίου» της Τζέλας Αλιπράντη

«Πνευματικά δικαιώματα και λογοκρισία» του Νίκου Ρούσσου

ΘΕΜΑΤΑ

Η Εποχή:«Τρίαντα χρόνια πριν, τριάντα χρόνια μετά» του Παντελή Μπουκάλα

«Στο Λονδίνο του Brexit» του Θωμά Τσαλαπάτη

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η Σοφία Ξυγκάκη γράφει με αφορμή την έκθεση «7» στο πλαίσιο των προφεστιβαλικών εκδηλώσεων του 31ου Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου

Ο Σπύρος Αραβανής γράφει «Για τον Άλκη Αλκαίο» με αφορμή την επέτειο της γέννησής του (23.11.1949), αφού «Όποιος ξεχνάει χάνεται, ραγίζει όποιος θυμάται»

Ο Κώστας Αθανασίου, στη στήλη του «Mικρά σχόλια για βιβλία που διάβασα» παρουσιάζει τα βιβλία:

Άρνε Νταλ «Επτά μείον ένα» (μτφ. Γρηγόρης Κονδύλης, εκδ. Μεταίχμιο, 2018)

Ζορζ Σιμενόν «Ο ένοικος» (μτφ. Αργυρώ Μακάρωφ, εκδ. Άγρα, 2018)

Τρεβάνιαν «Η Λεωφόρος» (μτφ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ, εκδ. Πόλις, 2018)

Η Λιάνα Μαλανδρενιώτη κάνει «Μουσικές προτάσεις»

Ο Στράτος Κερσανίδης βλέπει τις νέες κινηματογραφικές ταινίες αυτής της εβδομάδας και μας μεταφέρει τον απόηχο των ελληνικών ταινιών από το59^ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

ΙΔΕΕΣ

Ούλι Γεντς: «Να στηρίξουμε τους μικρούς αγώνες και την πίστη στη συλλογικότητα»

Στην ΕΠΟΧΗ της Κυριακής διαβάζετε και τις στήλες:

«Στα δίκτυα του κόσμου» από τον Δημήτρη Γκιβίση

«Ριπές» για την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου

Δαιμονικά από τον δικηγόρο του διαβόλου.

-- 

Η ΕΠΟΧΗ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

Στον Δρόμο που κυκλοφορεί το Σάββατο 17 Νοεμβρίου... Διαίρει και... εκλογές Τυχοδιωκτικοί πειραματισμοί και διχαστικές γραμμές στην κοινωνία, η συνταγή κυβέρνησης και αναλώσιμου πολιτικού κόσμου εν όψει εκλογών • Σε βάρος της χώρας η τεχνητή πόλωση με ενεργές τις απειλές στην περιοχή, ενώ ευρωκρατία-ΗΠΑ έχουν εξασφαλίσει τη δική τους λεία editorial Μα παντού φασίστες; Ενοχλήθηκε σφόδρα η μικρή τούτι-φρούτι (κόμμα, κοινοβούλιο, κυβέρνηση) αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ που την εμπόδισαν να καταθέσει στεφάνι στο Πολυτεχνείο το πρωί της Παρασκευής. Διαβάστε όλο το editorial Τι γίνεται στην Ευρώπη; • Η «μπελ επόκ» της παγκοσμιοποίησης τελείωσε • Το ιταλικό μαρτύριο • Brexit: Απόπειρα τετραγωνισμού του κύκλου • Ποιος φταίει για την αποσύνθεση της Ευρώπης; ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Δημήτρης Παπαχρήστος Το Πολυτεχνείο ανήκει σε εκείνους που συνεχίζουν να αγωνίζονται ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η Τουρκία απειλεί Ελλάδα και Κύπρο ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ Χάος: Ρευστοποίηση και γεωπολιτική τουΗρακλή Οικονόμου ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Αχμάντ Σααντάτ γ.γ. του PFLP (Παλαιστίνη) «Καθήκον μας η εθνική ενότητα» ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Το σκάνδαλο της Folli-Follie

Λεύτερη πατρίδα - Πανανθρώπινη λευτεριά Συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα εδώ και 45 χρόνια κρατούν ζωντανή τη μνήμη και αναγκάζουν τους πάντες να μιλούν για το Πολυτεχνείο. Ένα Πολυτεχνείο πάντα επίκαιρο, ένα Πολυτεχνείο που σαλπίζει ακόμη την ανάγκη για λαϊκό αγώνα κι αντίσταση, ένα Πολυτεχνείο που δεν χωράει, και δεν χώρεσε ποτέ, στα καμώματα και τους δεκάρικους των ημερών. Στην Αθήνα η προσυγκέντρωση της ΚΟΕ είναι στις 14:00 στην πλατεία Συντάγματος.

ΤΟ ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΟ ΦΟΙΤΗΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΙΔΩΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΗ ΣΚΟΠΙΑ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ του Θανάση Τσακίρη Μέρος 3ο

ΤΟ ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΟ ΦΟΙΤΗΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΙΔΩΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΗ ΣΚΟΠΙΑ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

του Θανάση Τσακίρη

Μέρος 3ο

Σημαντικός είναι, όμως, ο ρόλος της οργάνωσης του φοιτητικού κινήματος στην ανάπτυξή του. Διακρίνουμε ανάμεσα σε τρεις τύπους οργάνωσης του κοινωνικού κινήματος: το πρώτο είναι το μοντέλο της οργάνωσης στη βάση (grassroots model), που χαρακτηρίζεται από μια σχετικά χαλαρή, ανεπίσημη και αποκεντρωμένη δομή, η διατήρηση της οποίας επαφίεται στη δέσμευση και στράτευση των συμμετεχόντων και η έμφαση δίνεται στην «πολιτική της διαμαρτυρίας», συχνά συγκρουσιακής και εξωθεσμικής˙ το δεύτερο, το μοντέλο της «ομάδας συμφερόντων», διακρίνεται για την έμφαση που δίνεται στην προσπάθεια επηρεασμού της χαρασσόμενης πολιτικής (policy) με μορφές «πίεσης» (lobbying) και στην ύπαρξη επίσημης οργανωτικής δομής˙ και το τρίτο, το «κομματικού προσανατολισμού μοντέλο», χαρακτηρίζεται από την έμφαση στην παρέμβαση στις εκλογικές διαδικασίες, την κομματική πολιτική και την επίσημη οργανωτική δομή.[1] Η αρχική δομή του αντιδικτατορικού φοιτητικού κινήματος είχε βασικά του πρώτου μοντέλου. Οι Φοιτητικές Επιτροπές Αγώνα εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στις γενικές συνελεύσεις που συγκλήθηκαν από τα διορισμένα από το δικτατορικό καθεστώς Διοικητικά Συμβούλια των συλλόγων για να εγκρίνουν τον «απολογισμό» της «δράσης» τους. Πώς συντόνιζαν, όμως, τη δράση τους όταν, μάλιστα δεν υπήρχε κάποιος οργανωμένος κομματικός φορέας που θα «καθοδηγούσε» τα μέλη του κατά τέτοιο τρόπο ώστε να είναι σε θέση να διαθέτει οργανωτικό δίκτυο κινητοποίησης σε όλες τις σχολές και να ελέγχει την πορεία των πραγμάτων;[2] Τονίστηκε ότι η πρωτοβουλία για την ίδρυση των ΦΕΑ ήταν στα χέρια των ανένταχτων αριστερού προσανατολισμού που, όπως, αναφέραμε ήταν «μέλη» απλών φοιτητικών «παρεών».[3]Άλλοι φοιτητές, που ήταν μέλη του ΚΚΕ(εσωτερικού) ήταν αυτοί που ίδρυσαν τις ΦΕΑ στην Ιατρική και την Οδοντιατρική Σχολή του Πανεπιστήμιου Αθήνας χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του κομματικού φορέα τους.[4]Μέσα από τη διαδικασία των προσφυγών στα δικαστήρια για την ακύρωση του διορισμού των χουντικών φοιτητών από την κυβέρνηση ήλθαν σε επαφή και αντάλλαξαν γνώμες και προτάσεις επί του πρακτέου ΦΕΑ από τις περισσότερες σχολές με αποτέλεσμα τη δημιουργία του Διασχολικού συντονιστικού οργάνου την άνοιξη του 1972. Στο σημείο αυτό τα κόμματα και οι προσκείμενες σε αυτά παρατάξεις αντιλήφθηκαν, ιδίως τα κόμματα της παραδοσιακής αριστεράς και του μαοϊκού πολιτικού χώρου, ότι δημιουργήθηκε δεξαμενή άντλησης μελλοντικών μελών και στελεχών ώστε στην περίπτωση της αλλαγής του καθεστώτος προς το δημοκρατικότερο (π.χ. όταν η κυβέρνηση Μαρκεζίνη δήλωνε ότι θα διεξαχθούν σύντομα κοινοβουλευτικές εκλογές). Όμως, μέχρι να αντεπιτεθεί το καθεστώς με τις συλλήψεις και τις στρατεύσεις φοιτητών που πρωτοστατούσαν στην οργάνωση του κινήματος και των αντιδικτατορικών, οι ανένταχτοι φοιτητές/τριες ήταν που έπαιζαν καθοριστικό ρόλο σε σχέση με τα κόμματα και έτσι κατάφεραν να στερεώσουν τις (παράνομες) οργανωτικές δομές από τις ΦΕΑ σε κάθε έτος ξεχωριστά ως το Διασχολικό. Όταν έγιναν οι πρώτες φοιτητικές εκλογές το φθινόπωρο του 1973, έγινε η πρώτη οργανωτική διάσπαση με πρωτοβουλία του ΚΚΕ και των προσκείμενων σ’ αυτό φοιτητών/τριών μέσω της δημιουργίας νέων επιτροπών ελεγχόμενων από την παράταξη ΑΝΤΙ-ΕΦΕΕ. Σε κάθε περίπτωση, ο συντονισμός ήταν μια δύσκολη υπόθεση. [5]   

Δεν θα πρέπει να παραλείψουμε να αναφερθούμε στις διαστάσεις της διεθνούς διάδοσης της λογικής του κοινωνικού κινήματος. Παρά τη λογοκρισία που είχε επιβάλει το στρατιωτικό καθεστώς οι ειδήσεις από το εξωτερικό έφθαναν στη χώρα. Η ενημέρωση σχετικά με τα τεκταινόμενα στο εξωτερικό την εποχή της δικτατορίας ήταν σημαντική προϋπόθεση για την εξάπλωση των ιδεών της αντιδικτατορικής αντίστασης. Το κίνημα της νεολαιίστικης αμφισβήτησης του «Γαλλικού Μάη» το 1968, της Βορειοαμερικανικής φοιτητικής κινητοποίησης εναντίον της πολεμικής επέμβασης των ΗΠΑ στο Βιετνάμ και γενικότερα στη Νοτιοανατολική Ασία, η δολοφονία του Τσε Γκεβάρα στην Κολομβία, οι αγώνες των Τουπαμάρος, των Βιετκόνγκ, της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, όλα αυτά διαδίδονταν ως ειδήσεις είτε μέσω των ξένων εφημερίδων και περιοδικών είτε μέσω των ραδιοφωνικών εκπομπών των ξένων σταθμών (BBC, Deutche Welle, Φωνή της Αλήθειας κ.α.).[6] Το 1972 χαλάρωσε η λογοκρισία και έτσι οι εφημερίδες δημοσίευαν παρόμοιες ειδήσεις που από τη μια άναβαν τη φαντασία των νέων και από την άλλη δημιουργούσαν την πεποίθηση ότι τα πάντα είναι δυνατά –ακόμη και η ανατροπή των δικτατορικών καθεστώτων και η εκλογή σοσιαλιστικής κυβέρνησης (π.χ. κυβέρνηση Αλλιέντε στη Χιλή). Η χαλάρωση της λογοκρισίας δημιούργησε και μια άλλη ρωγμή. Αρκετοί εκδοτικοί οίκοι επαναλειτούργησαν ή πρόσθεσαν το πολιτικό βιβλίο στις σειρές τους και νέοι οίκοι άνοιξαν. Έτσι η φοιτητική, κυρίως, νεολαία ήρθε σε επαφή με έναν ολόκληρο κόσμο του πνεύματος που η λογοκρισία έκλεινε έξω από τα σύνορα της χώρας.[7]

Η κατάληξη όλης αυτής της πορείας ανάπτυξης του αντιδικτατορικού κινήματος ήταν η μεγάλη εξέγερση του Πολυτεχνείου το Νοέμβριο 1973.[8] Η καταστολή της εξέγερσης ήταν ιδιαίτερα αιματηρή και ο απολογισμός  θλιβερός. Σύμφωνα με το πόρισμα του εφέτη ανακριτή εισαγγελέα Δ. Τσεβά: α. Επίσημα ανακοινωθέντες νεκροί 15, β. νεκροί πλήρως βεβαιωθέντες 3, γ. νεκροί βασίμως προκύπτοντες 16 δ. τραυματίες 1.103.[9]Η τρομοκρατία που εξαπολύθηκε από τους κατασταλτικούς μηχανισμούς του κράτους ήταν τέτοιας έντασης (φυλακίσεις, εξορίσεις, βασανιστήρια, εξάρθρωση όλων σχεδόν των οργανώσεων της αντιδικτατορικής αριστεράς και νεολαίας, εκ νέου επιβολή λογοκρισίας) που πάγωσαν όλες οι αντιδικτατορικές μαζικές εκδηλώσεις έως τον Ιούλιο 1974 και τις παραμονές της κατάρρευσης της δικτατορίας και παράδοσης της εξουσίας από τους στρατιωτικούς στους κοινοβουλευτικούς πολιτικούς.

Το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα συνέβαλε στην γενικότερη κινητοποίηση εναντίον της στρατιωτικής δικτατορίας και υπέρ της επανόδου της δημοκρατίας. Παρά τις αμφιταλαντεύσεις, τις οπισθοδρομήσεις λόγω της καταστολής και της τρομοκρατίας, τα «καπελώματα» των επιτροπών και των συλλόγων από τις παρατάξεις των κομμάτων, το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα λειτούργησε ως καταλύτης των εξελίξεων συμβάλλοντας στο άνοιγμα ρωγμών και τη διεύρυνση του φάσματος των δυνατοτήτων σε πολλές συγκυρίες και εξέφρασε τη μαχητική διάθεση ενός μεγάλου τμήματος του πληθυσμού για την ανατροπή της χούντας και του καθεστώτος. Όπως τονίζεται από ορισμένες απόψεις το φοιτητικό κίνημα αποτέλεσε τον φορέα μιας «ιδιότυπης εξουσιοδότησης»[10] που τους ανατέθηκε εκ των πραγμάτων λόγω της αδυναμίας και κρίσης της αντιδικτατορικής παραδοσιακής αριστεράς να δράσει αποτελεσματικά καθώς εκτός των άλλων το μεγαλύτερο μέρος των στελεχών της βρίσκονταν στις εξορίες, στις φυλακές, στην ξενιτιά και την προσφυγιά.     

Θανάσης Τσακίρης

---

[1] Βλ. Rucht D. (1996) “The impact of national contexts on social movement structures: A cross-movement and cross-national comparison”, σε D. McAdam, J. D. McCarthy and M. N. Zald (eds.), Comparative Perspectives on Social Movements: Political Opportunities, Mobilizing Structures, and Cultural Framings., σελ. 188.

[2] Βλ. Δαφέρμος Ολ.και Αγγελής Β. (2005), Όνειρο ήταν…Το Αντιδικτατορικό Φοιτητικό Κίνημα και το Πολυτεχνείο από με το Βλέμμα των Πρωτεργατών. Αθήνα: Εκδ. ΕΔΙΑ- Οδυσσέας, σελ. 48-65.

[3] Βλ. Δαφέρμος Ο. (2005), ο.ε.π. σελ. 48-49.

[4] Ο Δαφέρμος, μάλιστα, αναφέρει ότι στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ ο κύριος εκπρόσωπος του κόμματός αυτού ήταν έντονα αντίθετος με τη συγκρότηση των ΦΕΑ. Ibid, σελ. 49.

[5]Για περισσότερες λεπτομέρειες επί προβλημάτων οργάνωσης βλ. Χατζησωκράτης Δ. (2003) Πολυτεχνείο’73: Αναστοχασμός μιας πραγματικότητας. Αθήνα: Εκδ. Πόλις.

[6] Βλ. Viale G. κ.α.  (1984) Το 68: Η  παγκόσμια έκρηξη. Αθήνα: Εναλλακτικές Εκδόσεις

[7] Για το ρόλο των ΜΜΕ θα μπορούσαμε να παραπέμψουμε σε πάρα πολλά βιβλία και άρθρα. Αρκούμαστε στα εξής: Sumner David (1993) “The Media's Role in a Nonviolent Movement: The Nashville Student Movement.” Ανακοίνωση στην Annual Meeting of the Association for Education in Journalism and Mass Communication (76th, Kansas City, MO, August 11-14, 1993). Couloumbis Theodore (1974)  “A Greek Junta Phenomenon” Polity, Vol. 6, No. 3 (Spring), σελ. 345-374

[8] Για χρονικό της εξέγερσης, βλ. Γάτος Γ. (2002) Πολυτεχνείο ’73, Ρεπορτάζ με την Ιστορία, Το Χρονικό, Οι Μαρτυρίες, Τα Ντοκουμέντα.  Τόμος Α΄. Αθήνα: Εκδ. Φιλιππότη καθώς και του ιδίου (2002) Πολυτεχνείο ’73 Ρεπορτάζ με την Ιστορία, Το Χρονικό, Οι Μαρτυρίες, Οι Φοιτητικές Αντιδικτατορικές Οργανώσεις, Τα Ντοκουμέντα. Τόμος Β΄. Αθήνα: Εκδ. Φιλιππότη.

[9] Βλ. Γάτος Γ. (2002) ο.ε.π. Τόμος Α΄, σελ. 314-316.

[10] Την άποψη αυτή του Αρ. Μπαλτά ότι στο φοιτητικό κίνημα ανατέθηκε μια ιδιότυπη εξουσιοδότηση αντικρούει ο Δ. Χατζησωκράτης, (2003) ο.ε.π.