Στην «Εποχή» που κυκλοφορεί αυτή την Κυριακή ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ: Οι κοινωνίες στο κόκκινο, τα «κίτρινα γιλέκα» στο δρόμο

Στην «Εποχή» που κυκλοφορεί αυτή την Κυριακή

ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ: Οι κοινωνίες στο κόκκινο, τα «κίτρινα γιλέκα» στο δρόμο

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Μιχάλης Σπουρδαλάκης: «Το μεγάλο στοίχημα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ να εμπνεύσει ξανά»

Νίκος Μπελαβίλας: «Να τελειώνουμε με αυτά τα βαρίδια που το λιμανι σέρνει μαζί του»

Δημοσθένης Παπαδάτος Αναγνωστόπουλος: «Να σκεφτούμε πάνω στα όρια του Δεκέμβρη»

Δημήτρης Σκλαβενίτης: «Μην ξεχνάμε ότι και οι μαθητές είναι μέλη της κοινωνίας»

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

«Νομιμότητα με ενέχυρο το δίκαιο των άλλων» του Χ. Γεωργούλα

«Αγωγοί επιστροφής στην ομαλότητα...» του Κωστή Γιούργου

Νέα Δημοκρατία: «Συνέδριο, “έτσι, χωρίς πρόγραμμα”» του Ρένου Γεωργίου

«Επτά άμεσες διορθωτικές κινήσεις» του Νίκου Φίλη

1η Σύσκεψη μεταναστών και προσφύγων μελών και φίλων του ΣΥΡΙΖΑ: «Με τον κόσμο της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης είμαστε ένα»

«Η αντικαπιταλιστική αριστερά σε ανασύνθεση» του Βασίλη Ρόγγα

ΔΙΕΘΝΗ

Νίκος Σμυρναίος: «Βρισκόμαστε στη στιγμή διεύρυνσης του κινήματος»

Ρολάντ Γκορί: «Η γύμνια της εξουσίας μπροστά στα “κίτρινα γιλέκα”»

Kίτρινα γιλέκα: «Η κρίση μεταφέρεται στο πολιτικό επίπεδο» του Μ. Κοβάνη

«Απόβαση της ακροδεξιάς και στην Ισπανία» του Στίβεν Φόρτι

«Η ακροδεξιά ανατρέπει του πολιτικούς συσχετισμούς στην Ανδαλουσία» της Γεωργίας Ντούσια

«Συνέδριο ξεκαθαρίσματος λογαριασμών» του Δημήτρη Σμυρναίου

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

«Στην υπόθεση των Σκουριών η δικαιοσύνη απεδόθη» της Κατερίνας Ιγγλέζη

«Αναπηρικές σπουδές» του Νίκου Δασκαλόπουλου

«Συσίφεια η πορεία της διάσωσης του ρέματος της Πικροδάφνης» του Νίκου Καϊμάκη

ΘΕΜΑΤΑ

«Πατριαρχία, ένα δολοφονικό σύστημα» της Κατέ Καζάντη

«Έτσι πεθαίνουν εδώ οι άνθρωποι» του Θωμά Τσαλαπάτη

Ιστορίες από τα γήπεδα: «Ένας Ηρακλειδέας σαμποτέρ» του Μάκη Διόγου

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

«Μείζοντα ποιητικά», του Μιχάλη Κατσαρού (εκδόσεις Τόπος, 2018): Ο Μανώλης Πιμπλής γράφει για την έκδοση του τόμου με ανέκδοτα ποιήματα και τις τρεις μείζονες συλλογές του ποιητή

Ο Σπύρος Αραβανής γράφει με αφορμή το νέο βιβλίο «Νίκος Καββαδίας – Ο αρμενιστής ποιητής» σε επιμέλεια, του Μιχάλη Γελασάκη (εκδόσεις Άγρα, 2018) για τους μύθους που συνοδεύουν το πρόσωπο του ποιητή.

Η Λιάνα Μαλανδρενιώτη κάνει «Μουσικές προτάσεις»

Ο Στράτος Κερσανίδης μας εισάγει στις νέες κινηματογραφικές ταινίες αυτής της εβδομάδας

ΙΔΕΕΣ

«Οι μύθοι που λέει η φασιστική Ευρώπη στον εαυτό της» του Άνταμ Ράμσι

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ

«Τον σκότωσε γιατί ήταν Αλβανός» του Λευκιμμιώτη

Στην ΕΠΟΧΗ της Κυριακής διαβάζετε και τις στήλες:

«Στα δίκτυα του κόσμου» από τον Δημήτρη Γκιβίση

«Ριπές» για την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου

Δαιμονικά από τον δικηγόρο του διαβόλου.

-- 

Η ΕΠΟΧΗ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

The Greek December 2008 Uprising and the Role of the New Trade Unions (1o) by Athanasios Tsakiris

15th Alternative Futures and Popular Protest Conference
Manchester Metropolitan University
29-31 March 2010

The Greek December 2008 Uprising
and the Role of the New Trade Unions

Athanasios Tsakiris
PhD, Political Science
National and Kapodistrian
University of Athens

On Saturday, November 28, 2009, a journalist of a center-left evening newspaper with high circulation, writing about the December 2008 uprising in Greece, wondering about the impotence of the political parties, either large or small, left or right, "to explain the phenomenon which at that time had involved spontaneously and massively involving young people and teenagers who for the first time had taken to the streets contentiously”; he concluded his article stressing that the political parties were frightened by what they perceived as young peoples’ “deviant behaviour”. By analogy, I would say that the unconventionally unionized new generation of workers, whom in Greece symbolically call generation of “precarious employment”, “700-euro generation” (or even of 600, 500 or fewer Euros), provokes and challenges the traditional trade union leaders of GSEE (Greek TUC) and many large second-degree federations and labour centres. This paper will address the issue of the contribution of new trade unions to the «December 2008 uprising" and the effect that the uprising had on the development of their action.

For some analysts and political cadres the political crisis of December 2008 consisted a 'threat' and for others an 'opportunity', depending on each one’s political targeting. Let us clarify what we mean. In the field of political sociology of social movements, beyond the theories of "resource mobilization" and "collective behavior" that refer to the rationality of accumulation of material and human resources for the organization of the social movement the first and the second to the psychological inclinations of the participants in social movements, there was one more theory formulated, the "political process theory”. This theory seeks to explain and interpret the mobilization of social movements based on the description of the political context and its role. When we speak about political context we mean the "political environment" within which Politics occurs. In other words, we are studying the “political opportunity structure”.[1] The description of the structure shows the circumstances, namely the material components that can be reduced to the underlying intentions of the actors.[2] The structure includes such factors as the nature of the supreme state offices (e.g. presidential nature of the political systems of the U.S. or France versus the prime-minister model as Britain, Italy and other countries), the method of voting for appointing officials at all levels of the administration and the government, the allocation of social skills and status, the degree of social integration or disintegration, etc. All these factors, separately or in combination, facilitate or hinder the social and political action of the people and the achievement or not of their respective goals. Other structural factors encouraging or discouraging the development of social mobilizations include the degree of government’s responsiveness and the level of resources of the community. Therefore, according to this theory, we see that the political behavior of individuals and groups is not simply a function of the quantity of resources they command or of their psychological predisposition but mostly a result of the way they perceive the objective structural opportunities or threats and restrictions.. 

Nevertheless, it is worth going further to examine the elaborations of this theory. The political process theory focuses mainly on the relationship between institutional political actors and protest. By challenging a given political order, social movements interact with actors who hold a firmly consolidated position (“the establishment”) in the political entity we call as the “state”. Peter Eisinger, discussing the issue of the "political opportunity structure", initially focused on the study of forms of protest in U.S. cities trying to explain the differences of the manifestations of protest depending on the form of the local political system and its openness or reticence. Other studies have discovered new data that helped the setting forth of new concepts and dimensions. Francis-Fox Piven and Richard Cloward reflect on factors such as electoral volatility and the role it plays in facilitating the manifestation of the protest. We could see this in the uprising of December 2008 through opinion surveys as well as in the mass participation of broad segments of society in strikes, demonstrations, marches, protests, conflicts and occupations of universities and middle- and high- schools. What’s more, Piven and Cloward indicate that groups which do not have organizational and financial resources use protest in order to create the conditions for more effective collective political action. 

According to Piven and Cloward, the possibility of "pariahs" of the society to promote their views and demands, despite the prejudices of the social majority, depends on their ability to develop a “countervailing power”, i.e., a “dual power” in the streets. This means that developing disorder political strategies for creating a crisis which the political leadership is obliged to manage as well as to respond in some way to the challenge posed by the protesting groups. According to Piven and Cloward, the representative electoral systems cannot meet the demands of socially weak forces which necessarily consider protest as the only effective political action. Cloward and Piven consider the official mass social movement organizations such as the General Confederation of Greek Workers (GSEE) as similar electoral representative mechanisms. These SMOs are questioned by a large part of the masses who feel themselves wronged by the system and the political authorities; this part of the masses challenge them and they believe that these SMOs are deep-seated barriers instead of encouraging factors in their action. Given the inertia of the political system in particular of the trade unions and the (conceived as) systemic forces of the Greek Left (KKE, SYRIZA) as seen by a very large proportion of young people, who work under conditions of social insecurity and precarious employment and given the (whether intentional or not) delay in responding to the economic crisis with the implementation of a policy of far-reaching measures favoring the weak working class, the ground for the uprising was filled with “explosives” and ignition only needed a spark, such as the murder of a 15 year-old student from a special guard of the Police The "public opinion" through surveys implicitly but necessarily endorsed the uprising as the rejection of the government policy in view of the crisis. The government of Costas Karamanlis provided the banks with an "aid package" amounting to 28 billion euros making them targets of symbolic and real attacks acts by the protesters.[3]
    

Another factor that enters into the process of social movements is called “availability of influential allies”, as pointed out by Willian Gamson.[4] Often these are allies in the official state institutions, the change of which is a permanent goal of the social movement seek to change their movements. From the voices of support for the movement of students and precariously employed or unemployed young people through political parties, parliamentary staff and trade unions to the judges who make decisions on the legal fate of the insurgents, there is a whole hierarchical chain of command that breaks sometimes since a number of factors related to the position and role in the political system are involved in the shaping of strategies.[5] 

From the perspective of participants in uprising there are mobilization strategy problems that should not be left outside the scope of our analysis. One of the theories that were expressed in the past proposed the view that a contentious situation (riot) presented participants with a constantly changing set of opportunities and that the behavior of participants can be understood in the light of these changing situations of profit or cost.[6] 

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ (ΤO BE CONTINUED)

[1] Εisinger, Peter (1973) “The conditions of protest in American cities.” American Political

Science Review, 67 (March), pp 11-28. Για εκτενή κριτική παρουσίαση, βλ. Opp Karl-Dieter (2009) Theories of Political Protest and Social Movements: A Multidisciplinary Introduction, Critique, and Synthesis. London, UK and New York, NY: Routledge, pp 161-203

[2] Lichbach Mark (1997) “Social Theory and Comparative Politics” in Lichbach Mark and Zuckerman Alan (eds) Comparative Politics: Rationality, Culture, and Structure. Cambridge, UK: Cambridge University Press, pp. 239-276.

[3] “Of course, attacking the arteries of capitalism has long been a favorite symbolic act of hooded anarchists and hard-left protesters, including the dozens of ATMs smashed and banks set ablaze during the antiglobalization uprisings in Seattle in 1999 and Genoa in 2001. But Athens 2008 comes as the very words damaged banks have taken on a whole new connotation. Indeed, in the weeks before the violence began, many Greeks had expressed outrage at the government's $35 billion in aid to the nation's lenders at a time when one out of five citizens lives below the poverty line. And so, nearly a week after they began, the Greek riots offer the first tangible sign since the West's financial meltdown of the potential social unrest percolating just below the surface.” Βλ. Israely Jeff, (2008) “Τhe Athens Riots: Fallout from the Financial Crisis?” TIME magazine, 11.12.2008 http://www.time.com/time/world/article/0,8599,1865999,00.htm

[4] Gamson William, (1990/1975) The Strategy of Social Protest. Belmont, CA: Wadsworth.

[5] Tarrow, Sidney (1998) Power in Movement, Social Movements and Contentious Politics. Cambridge: Cambridge University Press.

[6] Vijay K. Mathur (1974) “A factor analysis of the socio-economic structure of riot and crime prone cities “ in The Annals of Regional Science, Volume 8, Number 1, February Berlin / Heidelberg: Springer, pp 1-13. See also, Chalmers James and Shelton Robert,  “An economic analysis of riot participation”,  Economic Inquiry, Volume 13, Issue 3, pp  322 – 336.

Τετάρτη 12/12/18 Εκδήλωση για την αύξηση του κατώτατου μισθού..._ Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς

Δελτίο τύπου

Ε Κ Δ Η Λ Ω Σ Η

Το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς, σε συνεργασία με το Τμήμα Εργατικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, διοργανώνει εκδήλωση με θέμα:

Αύξηση κατώτατου μισθού: εμπόδιο ή εργαλείο για μια δίκαιη και  βιώσιμη ανάπτυξη;

  

Τετάρτη 12 Δεκεμβρίου 2018, ώρα 18.30

Αίθουσα εκδηλώσεων ΕΒΕΑ, Ακαδημίας 7

 (6^ος όροφος)

  

Ομιλήτρια/ομιλητές :

Έφη Αχτσιόγλου, υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης

Νίκος Θεοχαράκης, καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Γκέρχαρντ Μπος, ομότιμος καθηγητής, Πανεπιστήμιο του Ντουίσμπουργκ – Έσσεν και πρώην διευθυντής

     του Ινστιτούτου Εργασίας, Δεξιοτήτων και Κατάρτισης (IAQ), Γερμανία

Συντονίστρια

Μαρία Καραμεσίνη, καθηγήτρια Οικονομικών της Εργασίας και της Κοινωνικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο

και μέλος του ΔΣ του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς

(θα υπάρχει ταυτόχρονη διερμηνεία)

Μετά το τέλος των μνημονίων έρχεται ξανά στο προσκήνιο η συζήτηση για το αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας, με τη σύγκρουση δύο εκ διαμέτρου αντίθετων πολιτικών σχεδίων. Από τη μία πλευρά η άποψη που θεωρεί ότι ο χαμηλοί μισθοί και η απορρύθμιση των εργασιακών δικαιωμάτων είναι βασικοί όροι για την αναπτυξιακή πορεία της χώρας και από την άλλη η άποψη που θεωρεί απαραίτητη προϋπόθεση για δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη την προστασία της εργασίας και την αύξηση των μισθών.

Είναι τελικά η προστασία της εργασίας εμπόδιο ή εργαλείο για μια δίκαιη και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη; Πως εξειδικεύονται τα αντίπαλα πολιτικά-οικονομικά–κοινωνικά σχέδια; Τι μας διδάσκει η εμπειρία από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση; Ποια είναι τα πραγματικά δεδομένα και διλήμματα για το παρόν και μέλλον σε σχέση με την ανάπτυξη και την εργασία;

Σε αυτά τα ερωτήματα μεταξύ άλλων θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε την Τετάρτη 12 Δεκεμβρίου στις 18:00 στην εκδήλωση που διοργανώνει το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς σε συνεργασία με το Τμήμα Εργατικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ.

Η εκδήλωση θα βιντεοσκοπηθεί

Η Ιστορία στο Κόκκινο για τον πόλεμο της Αλγερίας και τη μνήμη του την Κυριακή 9 Δεκεμβρίου

Κυριακή 9 Δεκεμβρίου 13.00 - 14.00 Στο Κόκκινο 105,5

Ο Πόλεμος της Αλγερίας και η μνήμη του: από το «σύνδρομο του Βισύ» στο «σύνδρομο της Αλγερίας»

Συζητούν ο Χρήστος Τριανταφύλλου και ο Γιώργος Νούσης

Με αφορμή τις πρόσφατες δηλώσεις του Γάλλου προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν, με τις οποίες αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά η χρήση βασανιστηρίων από τον γαλλικό στρατό, ο ιστορικός Χρήστος Τριανταφύλλου συζητά με τον υποψήφιο διδάκτορα Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Γιώργο Νούση για τον πόλεμο της Αλγερίας (1954-1962) και τη μεταγενέστερη διαχείρισή του. Ήδη από τις αρχές του 19^ουαιώνα, η Γαλλία στράφηκε προς την αποικιακή κατάκτηση της Αλγερίας, επιδιώκοντας να διαχειριστεί τα εδάφη της τελευταίας ως τμήμα της ίδιας της μητροπολιτικής Γαλλίας. Ειδικά από το τέλος του γαλλοπρωσικού πολέμου το 1871, οπότε συνέρρευσε στη συγκεκριμένη αποικία μεγάλος αριθμός Γάλλων και άλλων ευρωπαίων, έλαβε χώρα μια συστηματική προσπάθεια κατάκτησης της Αλγερίας, αφενός με τη διατήρηση πολλών στοιχείων της προηγούμενης οθωμανικής διοίκησης, αφετέρου με πρακτικές αφομοίωσης του αλγερινού πληθυσμού στο γαλλικό κράτος. Η αποικιακή καταπίεση των Αλγερινών οδήγησε σε μια σειρά αντιστασιακών κινημάτων ήδη από τον 19^ο αιώνα, τα οποία κατέληξαν στην επανάσταση του 1954. Μετά το τέλος του πολέμου, όπου η Γαλλία επικράτησε στρατιωτικά αλλά υπέστη βαριά πολιτική ήττα, το γεγονός καλύφθηκε από ένα πέπλο σιωπής για 30 χρόνια και αντιμετωπιζόταν ως μια εσωτερική υπόθεση της Γαλλίας, μέχρι την επίσημη αναγνώριση του πολέμου ως τέτοιου το 1999. Έκτοτε, σημειώθηκε μια έκρηξη στη μνημόνευση του πολέμου, η οποία εντάσσεται και σε μια σειρά νέων πολιτικών της μνήμης των πρώην αποικιοκρατικών δυνάμεων.

Παρουσίαση βιβλίου "ΠΑΣΟΚ 1974-2018 Πολιτική οργάνωση - Ιδεολογικές μετατοπίσεις - Κυβερνητικές μεταβολές" Ηλιούπολη 14/12

Η Δημοτική Κίνηση ΗΛΙΟΥ-Πόλις, ανθρώπινή πόλη σας προσκαλεί στην παρουσίαση του βιβλίου

ΠΑΣΟΚ 1974-2018

Πολιτική οργάνωση - Ιδεολογικές μετατοπίσεις - Κυβερνητικές μεταβολές

Επιμελητές: Βασίλης Ασημακόπουλος και

 Χρύσανθος Τάσσης

Εκδόσεις: Gutenberg

Ομιλητές

Γεράσιμος Κάρουλας (Δρ. Πολιτικής Επιστήμης, ΕΚΠΑ)

Στάθης Κουτρουβίδης (Δρ. Ιστορίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης)

Παρεμβαίνουν

Χρήστος Κοκοτίνης (Δημοτικός Σύμβουλος, Υποψήφιος Δήμαρχος Δημοτικής Κίνησης ΗΛΙΟΥ-Πόλις)

Γιώργος Χατζηδάκης (Δημοτικός Σύμβουλος, πρώην αντιδήμαρχος Ηλιούπολης)

Συντονισμός

Θανάσης Τσακίρης (Δρ. Πολιτικής Επιστήμης, ΕΚΠΑ)

Παρασκευή, 14 Δεκεμβρίου 2018 7:30 μ.μ.

Πολυχώρος της Δημοτικής Κίνησης ΗΛΙΟΥ-Πόλις, ανθρώπινή πόλη

Ηρώς Κωνσταντοπούλου και Ηρακλείτου, Κάτω Ηλιούπολη

Εξουσίες το μυαλό μου βασανίζουνε πολλές

Εξουσίες το μυαλό μου βασανίζουνε πολλές

Steven Lukes. Εξουσία: Μια ριζοσπαστική θεώρηση. Μετάφραση-εισαγωγή-επιμέλεια: Σοφία Καϊτατζή-Γουίλοκ. Αθήνα: Εκδ. Σαββάλας (Σειρά «Κοινωνικές Επιστήμες», Δ/νση Σειράς: Μ. Σπουρδαλάκης) 2007, σελίδες 296.

Ο Βρετανός πολιτικός επιστήμονας Steven Lukes είναι καθηγητής Πολιτικής και Κοινωνικής Θεωρίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και έχει διδάξει στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο της Φλωρεντίας, στο Πανεπιστήμιο της Σιένα και στα βρετανικά Πανεπιστήμια της Οξφόρδης και London School of Economics and Political Science. Η πρώτη έκδοση του βιβλίου στα αγγλικά έγινε το 1973. Η τελευταία αναθεωρημένη έκδοσή του έγινε το 2005 και μεταφράστηκε στα ελληνικά μαζί με ιδιαίτερο πρόλογο του συγγραφέα για την ελληνική έκδοση.

Το αρχικό ερώτημα που απασχολούσε τον Lukes την εποχή που έγραφε το βιβλίο ήταν το αν η Αμερικανική πολιτική κυριαρχείται από τις ελίτ ή αποτελεί παράδειγμα πλουραλιστικής δημοκρατίας. Το ερώτημα αυτό κυριαρχούσε στο σύνολο της δημόσιας αντιπαράθεσης από τη δεκαετία του 1950 όταν Αμερικανοί θεωρητικοί, όπως ο Charles Wright Mills και ο Floyd Hunter, διακήρυξαν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν το υπόδειγμα μιας κοινωνίας κυριαρχούμενης από τις ελίτ και αποτέλεσαν στόχο της κριτικής του κύριου ρεύματος της πολιτικής κοινωνιολογίας της εποχής, δηλαδή των πλουραλιστών, κορυφαία φυσιογνωμία των οποίων ήταν ο Robert Dahl. Το δεύτερο ερώτημα που βοηθάει στη διερεύνηση του αρχικού ήταν με ποιους τρόπους οι κατέχοντες την εξουσία εξασφαλίζουν τη συμμόρφωση των εξουσιαζομένων και πιο συγκεκριμένα πώς σιγουρεύουν την πρόθυμη συμμόρφωσή τους. Επί της ουσίας, ο Lukes έθεσε ξανά στην ημερήσια διάταξη της δημόσιας συζήτησης το θέμα του τρόπου με τον οποίο στοχαζόμαστε θεωρητικά για την έννοια της εξουσίας, καθώς και του τρόπου με τον οποίο την μελετάμε εμπειρικά, κάτι που ενδιαφέρει όλους και όλες όσοι ασχολούνται με τις σχέσεις εξουσίας στα πεδία της πολιτικής επιστήμης και της κοινωνιολογίας αλλά και τους ίδιους τους εξουσιαζόμενους στην προσπάθειά τους να κατανοήσουν τους όρους του πολιτικού παιχνιδιού και τις δυνατότητες αλλαγής των κανόνων του ή της ριζοσπαστικής ανατροπής τους.

Ο Lukes υποστηρίζει ότι η εξουσία έχει τρία πρόσωπα, δηλαδή ότι οι κυβερνήσεις ασκούν έλεγχο πάνω στους πολίτες με τρεις τρόπους. Η πρώτη είναι η εξουσία λήψης αποφάσεων. Η δεύτερη είναι η εξουσία της διαδικασίας μη λήψης αποφάσεων και η τρίτη είναι η ιδεολογική εξουσία.

Η πρώτη είναι η πιο δημόσια από τρεις μορφές και είναι αυτή στην οποία στηρίζονται οι πλουραλιστές για να αναπτύξουν τη δική τους θεωρία, την οποία επικρίνει ο Lukes. Το βασικό σχήμα της άποψης αυτής είναι το εξής: «Ο Α ασκεί εξουσία επί του Β στο βαθμό που ο Α μπορεί να υποχρεώσει τον Β να κάνει που ο Β δεν θα έκανε διαφορετικά. Η εξουσία είναι η δυνατότητα λήψης αποφάσεων. Ο τόπος στον οποίο ενοικεί η εξουσία είναι οι επίσημοι θεσμοί. Μέτρο της αξιολόγησης της εξουσίας είναι το αποτέλεσμα της λήψης αποφάσεων από αυτούς που τους λαμβάνουν στο πλαίσιο των θεσμών. Άρα, το μόνο που πρέπει να κάνουμε για να μελετήσουμε την εξουσία, κατ’ αυτό τον τρόπο, είναι να δούμε ποιοι συμμετέχουν, ποιοι κερδίζουν ή χάνουν, ποιοι επικρατούν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.  Ο πλουραλισμός, επί της ουσίας, είναι απολογητικός για τις κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις του φιλελευθερισμού που υποστηρίζουν ότι οι κυβερνήσεις τους λειτουργούν σε κατάσταση πλήρους διαφάνειας, διαβούλευσης και συνεργασίας με τα αντιπολιτευόμενα κόμματα τις βασικές ομάδες συμφερόντων που αποδέχονται το πολιτικό και κοινωνικο-οικονομικό σύστημα.

Η δεύτερη μορφή εξουσίας αφορά την ικανότητα του Α να υποχρεώσει τον Β να μη συμμετέχει στο πολιτικό γίγνεσθαι. Είναι η ικανότητα της κυβέρνησης να ελέγχει τον κατάλογο των υπό συζήτηση πολιτικών θεμάτων αποκλείοντας έτσι κάθε αναφορά  σε «ακανθώδη» θέματα που θεωρεί ότι δεν πρέπει να τίθενται δημοσίως σε διάλογο. Στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου σε βασικές φιλελεύθερες δημοκρατίες (π.χ. ΗΠΑ, ΟΔΓ, και Ελλάδα για να μη ξεχνιόμαστε) απαγορευόταν, συχνά και δια νόμου, οποιαδήποτε συζήτηση περί κομμουνισμού. Κάτι παρόμοιο θα μπορούσαμε να εικάσουμε ότι ενδεχομένως θα συνέβαινε στην περίπτωση έγκρισης του απορριφθέντος «ευρωσυντάγματος», που ουσιαστικά προέβλεπε τη νομοθετική καθιέρωση του καπιταλισμού ως του επίσημου οικονομικού συστήματος της ΕΕ και θα δυσκόλευε εξαιρετικά την όποια συζήτηση περί ενός άλλου οικονομικού συστήματος το οποίο θα έθετε σε κίνδυνο την «οικονομία της αγοράς» και την πραγματοποίηση «επιχειρηματικών κερδών».  Στη δεύτερη  μορφή της εξουσίας σημαντικός είναι ο ρόλος της ανεπίσημης επιρροής που ασκείται πέραν του ρόλου των επίσημων θεσμών. Η επιρροή δεν είναι η μοναδική τεχνική αλλά περιλαμβάνονται το δέλεαρ, το κίνητρο, η πειθώ, η χειραγώγηση και η αυθεντία, ο εξαναγκασμός και η άμεση βία.

Σύμφωνα με το σχήμα της τρίτης μορφής εξουσίας, δηλαδή της ιδεολογικής, ο Α ασκεί εξουσία πάνω στον Β όταν ο Α επηρεάζει τον Β κατά τρόπο αντίθετο με τα συμφέροντα του Β και τα μέσα με τα οποία ο Α μπορεί να το καταφέρει αυτό είναι πολυποίκιλα. Ο Α μπορεί να διαμορφώσει, να επηρεάσει και να καθορίσει τις ίδιες τις επιθυμίες του Β. Όχι μόνο μπορεί ο Α να υπερισχύσει σε μια απόφαση αλλά μπορεί και να επηρεάσει την αντίληψη του Β για τα σχετικά ζητήματα και αυτό μπορεί να συμβεί χωρίς να παρατηρείται οιαδήποτε σύγκρουση. Στρατηγική, λοιπόν, της κυβέρνησης που επιθυμεί να υπερισχύει, χωρίς άμεση και φυσική βία, είναι ο επηρεασμός των σκέψεων και των επιθυμιών των ανθρώπων, η διαμόρφωση προτιμήσεων μέσω αξιών, νορμών και ιδεολογιών. Κάθε κοινωνική αλληλεπίδραση ενέχει εξουσία  καθώς οι ιδέες είναι που επενεργούν πίσω από κάθε στοιχείο της γλώσσας και της δράσης. Τελικός σκοπός όσων ασκούν μια τέτοιου τύπου εξουσία είναι να πείσουν τους ανθρώπους να επιθυμούν πράγματα και καταστάσεις αντίθετα από ό,τι θα τους ωφελούσε και θα τους ευχαριστούσε πραγματικά. Γι’ αυτό δεν μπορεί να αξιολογηθεί με τα μέτρα και σταθμά των πρώτων δύο μορφών εξουσίας, παρά μπορούμε μόνο κατ’ εκτίμηση να υποθέσουμε την ύπαρξη και επίδρασή της. Στις ημέρες μας η νεοφιλελεύθερη ιδεολογία στηρίχθηκε σε «απλές αλήθειες» του «κοινού νου» καθιστώντας τες ρουτίνες της καθημερινής ζωής δίχως να τους δώσει σαφή και φανερή διάσταση. Έτσι είναι εντελώς αυτονόητο πως πρέπει να αναζητάμε τις καταλληλότερες λύσεις στο πρόβλημα του κέρδους χωρίς να θεωρούμε ιδιοτέλεια την κερδοσκοπική δραστηριότητα και θεωρώντας ιερή την ιδιωτική πρωτοβουλία και την αγορά (ή μάλλον τις αγορές). Βλέπουμε, λοιπόν, ότι η σκέψη του Lukes έχει επηρεαστεί, εκτός των άλλων, από το έργο των Antonio Gramsci και Louis Althusser και εξελίχθηκε παράλληλα με τη σκέψη του Michel Foucault, για την οποία κάνει ιδιαίτερο λόγο στη συγκεκριμένη έκδοση επισημαίνοντάς μας ότι ακόμη και η τρίτη μορφή εξουσίας δεν μπορεί να δημιουργήσει «μονοδιάστατο άνθρωπο» καθώς κάθε «εξουσία συναντάει αντίσταση». Σύμφωνα με τη θέση του Βaruch de Spinoza που παραθέτει τελειώνοντας το κείμενο, «παρ’ όλα όσα έχει καταφέρει να πετύχει η πολιτική επιδεξιότητα σ’ αυτό το πεδίο, ποτέ δεν έχει υπάρξει ολοκληρωτικά επιτυχής˙ οι άνθρωποι διαπίστωναν πάντοτε ότι τα άτομα εμφορούνταν από τις δικές τους ιδέες και ότι οι γνώμες διέφεραν τόσο πολύ όσο και τα γούστα».

Θανάσης Τσακίρης

Τρίτη, 4/12 στην εκπομπή Αχ Εξουσία ο Kώστας Ελευθερίου. Θέμα: "Το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα"

Την Τρίτη, 4 Δεκεμβρίου 2018 (8-9μμ) καλεσμένος στην εκπομπή Αχ Εξουσία είναι o Kώστας Ελευθερίου (Δρ. Πολιτικής Επιστήμης Ε.Κ.Π.Α. ). Θέμα: "Το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα".

Σας περιμένουμε, όπως πάντα, στον φιλόξενο διαδικτυακό ραδιοσταθμό IlioupolisOnAir

http://www.ilioupolisonline.gr/radio/index.html 

Διαβάστε στο Πριν αυτής της Κυριακής 2 Δεκέμβρη

Μαθητικό «όχι» στον φασισμό

Απέτυχε η προσπάθεια ακροδεξιών και φασιστικών δυνάμεων να προκαλέσουν μαζικό κύμα εθνικιστικών καταλήψεων, λόγω και της αποφασιστικής αντίστασης μαθητών και εκπαιδευτικών

Μαθητικό μπλόκο στο φασιστικό ρεσάλτο, του Γ. Κρεασίδη

ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ 2008: Η φλόγα της εξέγερσης (μέρος 1ο)

Γράφουν: Γ. Ελαφρός, Στ. Μαραγκουδάκης, Μ. Βασιλείου-Αρώνης, Α. Δραγανίγος. Δ. Παπαδάτος-Αναγνωστόπουλος, Π. Σωτήρης, Δ. Τζαρέλλας, Θ. Λιανός

Η δεύτερη ματιά της Αιμιλίας Καραλή: Το ερπετό και η Αθηνά

Ισχυρό ΚΚΕ: το ιδεολόγημα-φάρμακο προς πάσα νόσο, του Μπ. Συριόπουλου

Τσίπρας: τάζει επιστροφή στο μέλλον… του Γ. Λιβιτσάνου

Αναπτύσσεται η συζήτηση μπροστά στη συνδιάσκεψη, της Ντ. Χαριτάτου

Ο Γ. Παπανικολάου μιλάει στον Κ. Νασόπουλο: «Φοβούνται τις εξεγέρσεις του μέλλοντος»

Η Ματίνα Παπαχριστούδη είναι πίσω από τις κάμερες: Άγριος εκδοτικός πόλεμος χωρίς… κοινό

Δίκτυο Σπάρτακος: Μαύρος εφιάλτης η θητεία

Ξέπνοη απεργία της ΓΣΕΕ, ο αγώνας στα σωματεία, του Δ. Σταμούλη

Σκουριές: Αθώοι οι 21, του Στ. Νικητόπουλου

Ο αγωγός πέρασε, ο αγώνας δεν τελείωσε, της Ι. Θώμου

Δύο χρόνια χωρίς τον Τάκη Τσίτσο

Ο τελευταίος αυτοκράτορας του ευρωπαϊκού σινεμά, του Δ. Τζιαντζή

Νέα «παρτίδα» Πούτιν-Ποροσένκο και στο βάθος… ευρωστρατός, του Γ. Παυλόπουλου

Γράμμα από τη Γαλλία: Η μάχη για την ηγεμονία στα «κίτρινα γιλέκα», του Β. Μόσχου

Για την Πολιτική Παιδεια

Είναι κοινή η αγωνία μας για την πολιτική τύχη της χώρας μας στο διεθνές γίγνεσθαι εν μέσω της μεγάλης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης. Είναι εξίσου κοινή η αγωνία μας για την πορεία της πολιτικής και κοινωνικής δημοκρατίας στην ίδια μας τη χώρα. Αυτή η αγωνία γίνεται ακόμη εντονότερη αν σκεφτούμε ότι ολοένα και πιο πολύ μειώνεται το πολιτικό ενδιαφέρον και αυξάνεται ραγδαία η αμφισβήτηση της Πολιτικής με την αποχή από βασικούς δημόσιους πολιτικούς θεσμούς όπως οι εκλογές, η συμμετοχή στις λειτουργίες των κομμάτων και των συνδικαλιστικών οργανώσεων.

Μέσα σε ένα πλαίσιο απαξίωσης των θεσμών της δημοκρατίας και των εννοιών της δημόσιας σφαίρας και της συμμετοχής στα κοινά, πρέπει όλοι μας να χρησιμοποιήσουμε τις εμπειρίες και τη δημιουργική μας φαντασία και να συνεισφέρουμε με κατάρτιση και προβολή εναλλακτικών προτάσεων για την ανάπτυξη εκ νέου της Πολιτικής Παιδείας. Δεν αρκεί να βγάζουν τα πανεπιστήμια μόνο πολιτικούς επιστήμονες που θα κάνουν ακαδημαϊκή καριέρα ή καριέρα συμβούλου του «ηγεμόνα» και ακόμα χειρότερα υπαλλήλου σε δευτερεύοντες θέσεις εργασίας δίχως συμβολή στην όποια ανάπτυξη Πολιτικής Εκπαίδευσης. Η λύση βρίσκεται στην εισαγωγή της πολιτικής κατάρτισης και της πολιτικής επιστήμες σε όλες τις βαθμίδες της υποχρεωτικής και της ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Οι μαθητές και οι μαθήτριες πρέπει βαθμιαία να μαθαίνουν και να κάνουν εσωτερική τους υπόθεση τις αρχές τις λειτουργίες του πολιτικού συστήματος ξεκινώντας από το βασικό του στοιχείου, δηλαδή το Σύνταγμα και γενικότερα τους κανόνες δικαίου, φτάνοντας στις βασικές συνιστώσες του δημοκρατικού πολιτικού συστήματος τόσο στο εθνικό όσο και στο διεθνές/παγκόσμιο με τη συγκριτική διάσταση. Αυτές οι συνιστώσες είναι τα πολιτικά κόμματα, οι ιδεολογίες, οι ομάδες συμφερόντων και πίεσης, τα κοινωνικά και πολιτικά κινήματα, οι ΜΚΟ και τα νέα πολιτικά και κοινωνικά μορφώματα.

Αυτή η διδασκαλία θα πρέπει να γίνεται με γνώμονα τη διαμόρφωση ενός πολίτη με κριτική σκέψη και γνώση που θα είναι ανά πάση στιγμή να δρα πολιτικά και κοινωνικά και να παρεμβαίνει στα κοινά. Όμως, δεν είναι μόνο οι επίσημοι πολιτικοί θεσμοί που αποτελούν «τα κοινά». Ο δημοκρατικός πολίτης πρέπει να φροντίζει να παρεμβαίνει –στο μέτρο του δυνατού- εκεί όπου λαμβάνονται αποφάσεις που τον αφορούν, από το σχολείο και το χώρο δουλειάς ως το δήμο, την κοινότητα, τη γειτονιά και τους κοινούς δημόσιους χώρους. Δεν πρέπει να υπάρχουν «άβατα» στα οποία δεν μπορούν να εισέλθουν οι πολίτες εν ονόματι οποιασδήποτε αιτίας, είτε αυτή είναι κοσμική είτε θρησκευτική, ιδεολογική είτε επιχειρηματική κλπ. 

Θανάσης Τσακίρης  

Η ΑΥΓΗ της Κυριακής 2 Δεκεμβρίου

ΦΑΚΕΛΟΣ    Παιδεία για όλους ή για λίγους; Γιατί η δημόσια δωρεάν εκπαίδευση είναι κοινωνικό αγαθό Το σχέδιο της ΝΔ για τη μετατροπή της Παιδείας σε εμπόρευμα Τα πρότυπα σχολεία, τα βάουτσερ, και η εμμονή με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια Το όνειρο του Χάρβαρντ και η ευρωπαϊκή πραγματικότητα Γράφουν: Στέφανος Δημητρίου, Γιώργος Μπουγελέκας, Δημήτρης Χασάπης Παναγιώτα Δριτσέλη, βουλευτής Τρικάλων του ΣΥΡΙΖΑ: “Η Περιφέρεια Θεσσαλίας θα αποκτήσει ένα διεθνές ακαδημαϊκό σημείο αναφοράς” Αλέξης Χαρίτσης, υπουργός Εσωτερικών: Η Αριστερά δεν δίνει χρίσματα Στις αυτοδιοικητικές εκλογές οι συνεργασίες μας γεννιούνται από τις τοπικές κοινωνίες με βάση την κοινή δράση Κεντρική Επιτροπή ΣΥΡΙΖΑ Το σχέδιο για το προοδευτικό μέτωπο στο δρόμο προς τις ευρωεκλογές Πώς το Μακεδονικό “στοιχειώνει” το ΚΙΝ.ΑΛΛ. 10 χρόνια από τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου Τι έμεινε ζωντανό από εκείνο το Δεκέμβρη Οι ιδέες που εμπνέουν, τα εγχειρήματα που συνεχίζονται και σήμερα Κώστας Γαβράς: Κινητήρια δύναμη για μένα ήταν η αντίδραση στην αδικία Ο μεγάλος σκηνοθέτης μιλά για το πολιτικό σινεμά, την κρίση, την ακροδεξιά και για το χωριό του στην Αρκαδία Τρία νέα ΕΣΠΑ για μικρομεσαίες επιχειρήσεις Πώς οι ΜΜΕ θα ανταποκριθούν στις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης Γράφει ο Λόης Λαμπριανίδης FT Οι σύγχρονες ψηφιακές προξενήτρες στην Ευρώπη και την Αμερική Όταν η... αριστεία βγαίνει ραντεβού Το βαθύ κράτος των πολέμων Το στρατιωτικοβιομηχανικό κατεστημένο ζει και βασιλεύει Συμμαχία Τραμπ- Μπολσονάρου Επόμενος σταθμός Καράκας