Στην «Εποχή» που κυκλοφορεί την Κυριακή ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ: Ουσιαστική προσέγγιση, με δυσκολίες

Στην «Εποχή» που κυκλοφορεί την Κυριακή

ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ: Ουσιαστική προσέγγιση, με δυσκολίες

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Θεανώ Φωτίου: «Δεν τελειώνει τίποτα αν αντιμετωπιστεί η κρίση ή η φτώχεια»

Παντελής Κυπριανός: «Χωρίς ιδεολογικό στίγμα ο νέος φορέας του κέντρου»

Βιβή Κεφαλά: «Η κίνηση του Τραμπ είναι εμπρηστική»

Χρυσόστομος Λουκάς: «Μια αντισυμβατική, αλλά εξαιρετικά παραγωγική συνάντηση»

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

«Συνάντηση με προοπτικές συνεννόησης» του Παύλου Κλαυδιανού

«Απομονωτισμός συν επεμβατισμός ίσον χάος» του Κωστή Γιούργου

«Βάζουμε στόχους τα μικρά-μεγάλα καθημερινά προβλήματα» της Ελένης Σταματάκη

«Επιχείριση αστυνομικής αυθαιρεσίας» του Αποστόλη Ζαχαρία

ΔΙΕΘΝΗ

Ηλίας Σουκιάζης: «Η Πορτογαλία σε δύο χρόνια απέδειξε τη σημασία της ανάπτυξης»

Γκιγιόμ Μπαλάς: «Να οικοδομήσουμε τις συγκλίσεις του αύριο»

Ιταλία: «Οι Δον Κιχώτες, οι Ελεύθεροι και οι Ίσοι» της Τόνιας Τσίτσοβιτς

Γερμανία: «Ανασυγκρότηση με μισόλογα» του Δημήτρη Σμυρναίου

ΑΦΙΕΡΩΜΑ GUE/NGL

Στέλιος Κούλογλου: «Ο Ερντογάν προσπαθεί να επαναπροσεγγίσει την Ευρώπη»

Κωνσταντίνα Κούνεβα: «Το καλύτερο μέτρο κατά της φτώχειας είναι η καταπολέμηση της ανεργίας»

Δημήτρης Παπαδημούλης: «Το επόμενο διάστημα είναι κρίσιμο για την Ευρώπη»

«Το "έκτο σενάριο" για μια "βιώσιμη Ευρώπη"»

«Στο ευρωκοινοβούλιο οι φονικές πλημμύρες της Δυτικής Αττικής»

«Ερώτηση 64 ευρωβουλευτών για την αναθεώρηση της Συνθήκης του Δουβλίνου»

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Αιολικά πάρκα: «Παραπομπή στο ευρωπαϊκό δικαστήριο» του Πέτρου Κοντέ

«Περιορισμοί του απεργιακού δικαιώματος» της Τζέλας Αλιπράντη

«Ο δήμος Αθηναίων πετά στο δρόμο τους άπορους» της Μαρίας Λυκούρα

Εθνική Τράπεζα: «Σε απελπισία οι συνταξιούχοι και οι εργαζόμενοί της» της Δανάης Ψωμοπούλου

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Κάτια Γερού: «Κι αν αγρεύουν οι συνθήκες, υπάρχει ελπίδα»

«Η γραφή ως ίχνος απώλειας και απουσίας» της Έφης Γιαννοπούλου

ΘΕΜΑΤΑ

«Η "δίκαιη δίκη" της Φιγκέν Γιουκσεκντάγ» της Αφροδίτης Σταμπουλή

«Από τον ένα Δεκέμβρη, ο άλλος» του Θωμά Τσαλαπάτη

ΘΕΩΡΙΑ

Άντζελα Ντέιβις: «Δεν θέλουμε να ενσωματωθούμε σε μια ρατσιστική κοινωνία»

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ

«Η αξιοπρεπής διαβίωση των ανθρώπων με αναπηρία δεν είναι παροχή, αλλά υποχρέωση» της Μερόπης Τζούφη

Στην ΕΠΟΧΗ της Κυριακής διαβάζετε και τις στήλες:

«Εικαστικός χάρτης» από την Κατερίνα Αναστασίου.

«Στα δίκτυα του κόσμου» από τον Δημήτρη Γκιβίση
Για το θέατρο μέσα από τις στήλες «Θεατρικά νέα» και «Από την πλευρά του θεατή» γράφει η Μαρώ Τριανταφύλλου
Παρουσίαση και κριτική των ταινιών που βγαίνουν στις κινηματογραφικές αίθουσες γράφει ο Στράτος Κερσανίδης
Μουσικές προτάσεις κάνει η Λιάνα Μαλανδρενιώτη
Δαιμονικά από τον δικηγόρο του διαβόλου.

-- 

Η ΕΠΟΧΗ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

Η Ιστορία στο Κόκκινο- Μεταπολίτευση: Εργάτες και εργάτριες στο προσκήνιο Κυριακή 10 Δεκεμβρίου 13.00 - 14.00 Στο Κόκκινο 105,5 Συζητούν ο Κωστής Καρπόζηλος και ο Στέφανος Βαμιεδάκης

Κυριακή 10 Δεκεμβρίου 13.00 - 14.00 Στο Κόκκινο 105,5 

Μεταπολίτευση: Εργάτες και εργάτριες στο προσκήνιο

Συζητούν ο Κωστής Καρπόζηλος και ο Στέφανος Βαμιεδάκης

Εργοστασιακές κινητοποιήσεις, απεργιακές επιτροπές και νέες μορφές οργάνωσης: ο Κωστής Καρπόζηλος και ο Στέφανος Βαμιεδάκης, υποψήφιος διδάκτορας ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης,  συζητούν για την εκρηκτική ανάδυση των εργοστασιακών απεργιών στα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης. Η ξεχασμένη αυτή ιστορία υπογραμμίζει τη βιομηχανική ιστορία της χώρας, τις εντάσεις στους χώρους εργασίας και τα μεγάλα ερωτήματα γύρω από τη μορφή οργάνωσης των εργατών και εργατριών που καθόρισαν την ανασυγκρότηση του συνδικαλιστικού κινήματος. Πήγε τελικά η εργατική τάξη στον παράδεισο; 


Φωτογραφία: Κινητοποιήσεις εργαζομένων στη βιομηχανία ηλεκτρικών ειδών ΠΙΤΣΟΣ, [1975-1981] (ΑΣΚΙ/Φωτογραφικό Αρχείο εφ. "Σοσιαλιστική Αλλαγή")

Αντιμαχόμενος φεμινισμός: Θεωρίες και πρακτικές του καιρού μας ομιλήτρια η Άντζελα Ντέιβις Δευτέρα 11 Δεκεμβρίου 2017, ώρα 19.00

Δελτίο τύπου

ΕΝΔΕΚΑΤΗ ΕΤΗΣΙΑ ΔΙΑΛΕΞΗ

ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΠΟΥΛΑΝΤΖΑ

Αντιμαχόμενος φεμινισμός: Θεωρίες και πρακτικές του καιρού μας

ομιλήτρια

η  Άντζελα Ντέιβις

Δευτέρα 11 Δεκεμβρίου 2017, ώρα 19.00

Θέατρο Αλίκη

Αμερικής 4, Αθήνα

Την ομιλήτρια και το έργο της θα παρουσιάσει η Ντίνα Βαΐου,

καθηγήτρια στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Θα υπάρχει ταυτόχρονη διερμηνεία στα ελληνικά καθώς και στη νοηματική

Ζωντανή αναμετάδοση από την ιστοσελίδα του Ινστιτούτου:  http://poulantzas.gr/

Η Άντζελα Ντέιβις δεν είναι μόνο μια εμβληματική προσωπικότητα του κινήματος της Μαύρης Υπερηφάνειας (Black Pride), μια ακτιβίστρια που φυλακίστηκε για δεκαοκτώ μήνες χαρακτηριζόμενη από το FBI ως μία από τους ‘‘Δέκα πιο επικίνδυνους καταζητούμενους” τη δεκαετία του 1970. Δεν είναι μόνο μια σημαντική φεμινίστρια ακαδημαϊκός, που έχει γράψει μερικά από τα πιο ρηξικέλευθα και ανθεκτικά στο χρόνο κείμενα φεμινιστικής σκέψης. Αυτό που κυρίως χαρακτηρίζει τη διαρκή πολιτική και ακαδημαϊκή της δράση είναι η ενεργός συμμετοχή στα κινήματα που μάχονται για κοινωνική δικαιοσύνη σε όλο τον κόσμο.

Με το έργο της τονίζει πάντα τη σημασία της οικοδόμησης συλλογικοτήτων  αγώνα ενάντια σε κάθε ανισότητα, οικονομική, κοινωνική, έμφυλη, φυλετική. Το ερευνητικό της ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια επικεντρώνεται στα κοινωνικά προβλήματα που σχετίζονται με την ποινικοποίηση εκείνων των κοινοτήτων που βάλλονται περισσότερο από τη φτώχεια και τις φυλετικές διακρίσεις. Είναι ιδρυτικό μέλος της Κριτικής Αντίστασης (Critical Resistance), μιας οργάνωσης αφιερωμένης στην κατάργηση του σωφρονιστικοβιομηχανικού συμπλέγματος (prison-industrial complex) στις ΗΠΑ και συνδεδεμένο μέλος της οργάνωσης Sisters Inside που επικεντρώνει τη δράση της στην αλληλεγγύη στις φυλακισμένες γυναίκες στην Αυστραλία. Άλλωστε σήμερα, στις ομιλίες της, προτρέπει το κοινό της να σκεφτεί σοβαρά την προοπτική ενός κόσμου χωρίς φυλακές.

Έχει διδάξει σε πολλά πανεπιστήμια των ΗΠΑ. Σήμερα είναι Διακεκριμένη Ομότιμη Καθηγήτρια Ιστορίας της Συνείδησης και Φεμινιστικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια Σάντα Κρουζ. Είναι συγγραφέας δέκα βιβλίων. Το πιο πρόσφατο με τίτλο, Η ελευθερία είναι ένας διαρκής αγώνας:  Το Φέργκιουσον, η Παλαιστίνη και τα θεμέλια ενός κινήματος, εκδόθηκε τον Φεβρουάριο του 2016. Έχει δώσει και συνεχίζει να δίνει διαλέξεις σε όλο τον κόσμο. 

Για λόγους ασφαλείας (η αίθουσας έχει χωρητικότητα 500 θέσεων, δηλαδή, πολύ μικρότερη από όσους/ες ενδιαφέρονται να παρακολουθήσουν τη διάλεξη), είμαστε δυστυχώς υποχρεωμένοι να εκδώσουμε ΔΩΡΕΑΝ κάρτες εισόδου.

Κάθε άτομο θα μπορεί να προμηθευτεί έως δυο κάρτες:

Από την Τρίτη, 5/12 έως την Παρασκευή, 8/12

11.00 π.μ–6.00 μ.μ στο Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς (Κεραμεικού 46, Μεταξουργείο)

και 
την Τρίτη 5/12

6.30 μ.μ - 9.00 μ.μ στο Θέατρο Αλίκη (Αμερικής 4, Αθήνα)

από Τετάρτη 6/12 έως την Παρασκευή 8/12

12.00  - 6.00   μ.μ.  στο Θέατρο Αλίκη (Αμερικής 4, Αθήνα).

Οι πόρτες, τη Δευτέρα 11/12, θα ανοίξουν στις 5.00 μ.μ και η προσέλευση θα ολοκληρωθεί, αυστηρά, στις 6.30 μ.μ.

Οι θέσεις στις κάρτες εισόδου δεν είναι αριθμημένες και δεν αντιστοιχούν σε συγκεκριμένες θέσεις. Στην εκδήλωση θα υπάρχει διερμηνεία στην ελληνική νοηματική, οπότε τα άτομα που θα ήθελαν να την παρακολουθήσουν, θα πρέπει να δηλώνουν κατά την παραλαβή της κάρτας, ώστε να κρατηθούν ειδικές θέσεις κοντά στην διερμηνέα.

Υπάρχει δυνατότητα εισόδου για ΑμεΑ. Αν υπάρχει συνοδός, θα πρέπει να προμηθευτεί κάρτα εισόδου και να το δηλώσει ότι πρόκειται για συνοδό.
Για οποιαδήποτε πληροφορία επικοινωνήστε μαζί μας στο 2103217745, στο mail info@poulantzas.gr ή με προσωπικό μήνυμα στην σελίδα μας στο fb.

Θα υπάρχει την ώρα της εκδήλωσης ζωντανή μετάδοση μέσω της ιστοσελίδας μας (livestreaming), ώστε να δοθεί η δυνατότητα σε όλες και όλους να την παρακολουθήσουν.  Στη ζωντανή αναμετάδοση θα υπάρχει, επίσης, νοηματική διερμηνεία. Παράλληλα, η εκδήλωση θα μεταδίδεται απευθείας και από το ραδιοφωνικό σταθμό στο «Κόκκινο 105,5».

"Αναμνήσεις ενός Επαναστάτη " Θεσσαλονίκη 11 Δεκέμβρη στις 7:30 μ.μ., στο manifesto!

Χάρη στην κοπιαστική δουλειά των "Ακυβέρνητων Πολιτειών", τον περασμένο μήνα επανεκδόθηκε το μνημειώδες έργο του Βικτόρ Σερζ Οι Αναμνήσεις ενός Επαναστάτη. 

Το βιβλίο, που στην πρώτη του έκδοση είχε από χρόνια εξαντληθεί, χωρίζεται σε δύο βασικά μέρη: 

Στο πρώτο, ένας αναρχικός επαναστάτης εξιστορεί τη διαδρομή του από το Βέλγιο προς τη Μόσχα, και από το 1905 ως το 1941. Υπεύθυνος αναρχικών εφημερίδων, φυλακισμένος και εξόριστος, ο Βικτόρ Κίμπαλσιτς, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, βρίσκεται το 1919 δίπλα στους Μπολσεβίκους, ενώ μαίνεται ο εμφύλιος. Στηρίζει τον Λένιν, συμμετέχει σε κύκλους διανοουμένων και καλλιτεχνών πέρα από τους μπολσεβίκους, διαφωνεί με συντρόφους του αναρχικούς και προσχωρεί στην Αριστερή Αντιπολίτευση υπό τον Τρότσκι. Το 1933, το σταλινικό καθεστώς τον στέλνει στο στρατόπεδο. Θα χρειαστεί μια διεθνής καμπάνια για την απελευθέρωσή του. Και είναι στα χρόνια αυτά που ο Σερζ θα καταγγείλει το εκφυλισμένο σοβιετικό πείραμα ως ολοκληρωτικό, προτού συγκρούστεί και με την τροτσκιστική αντιπολίτευση.

Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, ένα κείμενο που γράφεται το 1947, στα 40 χρόνια από τη Ρωσική Επανάσταση, ο Σερζ αναμετριέται με σπάνια ειλικρίνεια και οξυδέρκεια με την εμπειρία της πρώτης σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Δεν ενδίδει στην εύκολη λαθολογία και, κυρίως, στο κλίμα του φιλελεύθερου αντιολοκληρωτισμού: το 1947, ας θυμηθούμε, είναι χρονιά που ξεκινά ο Ψυχρός Πόλεμος, για τις ανάγκες του οποίου, η Δύση σπάει το αντιφασιστικό "συμβόλαιο" με τον ιστορικό κομμουνισμό, εξισώνοντάς τον όλο και πιο απροκάλυπτα με τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Νηφαλιότητα και ευθυκρισία, ειλικρίνεια και δικαιοσύνη -- οι αρετές ενός επαναστάτη του εικοστού αιώνα, επενδυμένες στον ιδιαίτερο αφηγηματικό τρόπο ενός σπουδαίου συγγραφέα όπως ο Σερζ, είναι παρούσες σε αυτό το πολυσέλιδο, πολυφωνικό αφήγημα. Χάρη στη μετάφραση της Ρεβέκκας Πέσσαχ, την επιμέλεια του Στέφανου Ροζάνη, την πρώτη διόρθωση του Γεράσιμου Λυκιαρδόπουλου και τη δεύτερη του Χρήστου Μανούκα, το ελληνικό αναγνωστικό κοινό έχει πρόσβαση σε μια πλήρη και υψηλής ποιότητας έκδοση -- οδοδείκτη σε μια επανάσταση που, πριν ηττηθεί, ενέπνευσε και συνεχίζει να εμπνέει όσες και όσους διεκδικούν έναν άλλον κόσμο.

Στην εκδήλωση που διοργανώνει το manifesto για το βιβλίο τη Δευτέρα 11 Δεκεμβρίου, στις 7:30 μ.μ., μιλούν οι:

Γιάννης Γκλαρνέτατζης, συγγραφέας
Θοδωρής Φέστας, συγγραφέας

Κοινωνική διαστρωμάτωση 2 (του Θανάση Τσακίρη)

Ο Μαρξ και οι κοινωνικές τάξεις.

 

• Κατά τον Καρλ Μαρξ οι κοινωνικές τάξεις βασίζονται στην οικονομία και ορίζονται στη βάση της κατοχής των μέσων παραγωγής. Άρα οι κοινωνικές τάξεις έχουν μια ισχυρή οικονομική βάση.
• Οι σχέσεις μεταξύ των κοινωνικών τάξεων είναι ανταγωνιστικές και συγκρουσιακές. Καθώς σε κάθε τρόπο παραγωγής υπάρχει η εκάστοτε άρχουσα τάξη που εγκυμονεί την ανταγωνίστριά της, έτσι η αστική τάξη και ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής γεννά την κοινωνική τάξη που την θα ανατρέψει, δηλαδή του εργατικού προλεταριάτου που δεν κατέχει μέσα παραγωγής παρά μόνο την εργατική του δύναμη, δηλαδή την ετοιμότητά του να μπει ως μισθωτός στην παραγωγική διαδικασία. Έτσι, η αστική τάξη ωθεί το προλεταριάτο στην εξέγερση και ανοίγει το δρόμο για το σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό.
• Η προέλευση των τάξεων. Οι κοινωνικές τάξεις προέκυψαν όταν άρχισε η επέκταση των παραγωγικών δυνάμεων πέρα από το όριο της παραγωγής για την επιβίωση και άρχισε να παράγεται και να συσσωρεύεται κοινωνικό-οικονομικό πλεόνασμα, όταν επεκτάθηκε και βάθυνε ο καταμερισμός της εργασίας πέρα από τα όρια της οικογένειας και όταν καθιερώθηκε η ατομική κυριότητα στα μέσα της παραγωγής και ιδιοκτησίας.

• Εποχές ή ιστορικά στάδια των τάξεων.

1. Πρωτόγονος κομμουνισμός
2. Ασιατικός τρόπος παραγωγής (κυριαρχία κρατικών ελίτ )
3. Αρχαία κοινωνία (δουλεία)
4. Φεουδαρχία (δουλοπάροικοι)
5. Σύγχρονος καπιταλισμός (μισθωτή εργασία)

·       Δομή και δράση. Ο Μαρξ δεν ήταν οπαδός του «οικονομικού ντετερμινισμού. Αντιθέτως, όλες οι έννοιες που συνεισέφερε στην κοινωνιολογική ανάλυση εμπεριέχουν το στοιχείο της δράσης: εξέγερση της εργατικής τάξης, δημιουργία εργατικής ταξικής συνείδησης, εμφάνιση και ανάδειξη πολιτικών και ιδεολογικών παραγόντων. Υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ της πραγματικής κατάστασης των ατόμων και των ιδεών που διαμορφώνουν γι’ αυτήν (π.χ. ο Μαρξ ήταν πεπεισμένος ότι το σύγχρονο εργοστασιακό σύστημα ευνοούσε την αύξηση της συνείδησης της εργατική τάξης).

·       Διχοτομική άποψη ή ενδιάμεσα στρώματα. Ο Μαρξ μιλώντας για την σύγχρονή του Βρετανία αντιμετώπισε τον καπιταλισμό της εποχής του από την άποψη της σύγκρουσης των δύο κύριων τάξεων, δηλαδή της αστικής τάξης και της εργατική τάξης. Θεωρούσε ότι οι μικροί καταστηματάρχες-έμποροι και άλλα μεσαία στρώματα θα χάνονταν λόγω του ανταγωνισμού από τα μονοπώλια και τα ολιγοπώλια των μεγάλων μετοχικών επιχειρήσεων. Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν αποσπάσματα σε μεταγενέστερα έργα του που δείχνουν ότι αναγνώριζε μια πιθανή επέκταση ενδιαμέσων στρωμάτων που θα βασίζονταν στη γνώση και τις τεχνικές δεξιότητες.

   

Κριτικές που ασκήθηκαν στο έργο του Μαρξ

i) Ταξική πόλωση.

• Η κοινωνία δεν πρόκειται να καταρρεύσει ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης των δύο μεγάλων τάξεων. Καθίσταται ολοένα και πιο σύνθετη και περίπλοκη, ειδικά με την άνοδο των μεσαίων στρωμάτων.
• Η συγκέντρωση του κεφαλαίου δεν λαμβάνει χώρα, αντίθετα αναπτύσσονται μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Διαχέεται η ιδιωτική ιδιοκτησία (παραγωγικοί και μη παραγωγικοί τομείς).
• Αυξάνεται το βιοτικό επίπεδο, ειδικά της εργατικής τάξης και δεν επέρχεται καμία οικονομική πτώχευση.
• Απέτυχε η ανάπτυξη του σοσιαλισμού μέσω ταξικών συγκρούσεων στα αναπτυγμένα στάδια του καπιταλισμού.

ii) Μη ταξικές βάσεις ανισότητας(εθνικισμός, εθνότητα, κοινωνικό φύλο)

·                Εθνικισμός. Ο Μαρξισμός αντιμετωπίζει πρόβλημα με τις εξής μορφές.

 Η έμφαση στο έθνος αδυνατίζει την έμφαση στην τάξη και την ταξική συνείδηση. Η εθνική ταυτότητα υπερκαλύπτει την ταξική ταυτότητα. Η εθνική συνείδηση συγκρούεται με την ταξική. Ο εθνικισμός είναι ισχυρή πολιτική δύναμη, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, συνδέεται με τη λογική του συμφέροντος του «έθνους κράτους», με αποτέλεσμα πολλές φορές να εκτρέπεται σε πολεμικές συγκρούσεις μεγάλης ή διεθνικής εμβέλειας (Α΄ και Β΄ Παγκόσμιοι Πόλεμοι). Τα θρησκευτικά και τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα θολώνουν ακόμη περισσότερο την εικόνα που φιλοτεχνεί η ταξική ανάλυση. Οι μαρξιστές του μεσοπολέμου δεν ήταν σε αντιληφθούν την ουσιαστική έκφραση και έκταση του εθνικισμού ως έκφρασης του μιλιταριστικού κρατισμού του ναζισμού και του φασισμού που προέκυψαν με το τέλος του Α΄ Π.Π. έχοντας απλώς αναλύσει τις ιδεολογίες αυτό διπλό πρίσμα του ιμπεριαλισμού και του τριτοκοσμικού εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος.

Θανάσης Τσακίρης

Προηγούμενο:
http://tsakthan.blogspot.gr/2017/12/1.html 

Το κόμμα καρτέλ

Το κόμμα καρτέλ είναι ένα νέου τύπου κόμμα που εμφανίστηκε στην Ευρώπη τη δεκαετία του '70. Το κόμμα καρτέλ σηματοδοτεί την μετάβαση από ένα πλαίσιο στο οποίο το κόμμα ήταν μια άκρως αντιπροσωπευτική οργάνωση της κοινωνίας σε ένα πλαίσιο στο οποίο  το κόμμα γίνεται μια οργάνωση σταθερά αγκυροβολημένη στο κράτος. Τα κόμματα χάνουν μέλη και υποστήριξη από την κοινή γνώμη και δεν λαμβάνουν πλέον πόρους από τα μέλη τους, αλλά εξαρτώνται  από τις κρατικές επιχορηγήσεις. Όλο και περισσότερο η οργάνωση  τους ελέγχεται από το νόμο  περί κομμάτων.

Σε σύγκριση με την περίοδο κατά την οποία κυριαρχούσαν τα κόμματα μαζών και τα πανσυλλεκτικά κόμματα, η εποχή του κόμματος καρτέλ φέρνει μια βαθιά αλλαγή στον τρόπο του κομματικού ανταγωνισμού και του εκλογικού ελέγχου.

Το βασικό στοιχείο των προηγούμενων κομματικών μοντέλων ήταν η ιδέα της εναλλαγής στο αξίωμα. Όχι μόνο υπήρχαν μερικά κόμματα που ήταν σαφώς «εντός των τειχών», ενώ άλλα ήταν σαφώς «εκτός». Στους πολιτικούς κυριαρχούσε ο φόβος ότι οι  ψηφοφόροι θα τους καταψηφίσουν και θα τους στερήσουν το αξίωμα. Αυτό  θεωρήθηκε σημαντικό κίνητρο για τους πολιτικούς να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των πολιτών. Στο μοντέλο του κόμματος καρτέλ, κανένα από τα μεγάλα κόμματα δεν είναι οριστικά «εκτός των τειχών». Ως αποτέλεσμα, υπάρχει μια εντονότερη  αίσθηση ότι η εκλογική δημοκρατία μπορεί να γίνεται αντιληπτη ως μέσο με το οποίο οι κυβερνώντες ελέγχουν τους κυβερνώντες και το ανάποδο. Καθώς τα προγραμματα των κομμάτων ολοένα και πιο συγκλίνουν  και καθώς οι εκστρατείες προσανατολίζονται περισσότερο σε συμφωνημένους στόχους παρά σε συγκρουσιακά μέσα, παρατηρείται μείωση του βαθμού στον οποίο τα εκλογικά αποτελέσματα μπορούν να καθορίσουν την κυβερνητική δράση.

Βασική βιβλιογραφία

Katz, Richard S. and Peter Mair. 1995. «Changing Models of Party Organization and Party Democracy.» Party Politics 1(1):5–28.

Κatz, Richard S. and Peter Mair. 2009. «The Cartel Party Thesis: A Restatement.» Perspectives on Politics 7(04)

Koole, R. 1996. «Cadre, Catch-All or Cartel?: A Comment on the Notion of the Cartel Party.» Party Politics 2(4):507–23.

Biezen, I. v. and P. Kopecky. 2014. «The Cartel Party and the State: Party-State Linkages in European Democracies.» Party Politics 20(2):170–8

Θανάσης Τσακίρης

Στην «Εποχή» που κυκλοφορεί την Κυριακή ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ: Ένα ακόμα βήμα σε ένα μακρύ δρόμο

Στην «Εποχή» που κυκλοφορεί την Κυριακή

ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ: Ένα ακόμα βήμα σε ένα μακρύ δρόμο

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Θοδωρής Δρίτσας: «Κατέρρευσε η σχεδιασμένη επιχείρηση σκευωρίας σε βάρος της κυβέρνησης»

Σία Αναγνωστοπούλου: «Η καταγγελία απλώς του αυταρχισμού του Ερντογάν δεν ωφελεί κανέναν»

Γιάννης Αγγέλης: «Υπάρχουν πια ελαστικότητες που δεν υπήρχαν»

Κριστόφ Μένκε: «Εθνικιστική η γερμανική πολιτική στην Ευρώπη»

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

«Κανένα περιθώριο για λάθη σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα» του Παύλου Κλαυδιανού

«Επίδειξη δύναμης και αδυναμίας» του Χ. Γεωργούλα

«Για ένα όνομα, μιαν υπόληψη...» του Κωστή Γιούργου

Ελληνικό Ινστιτούτο Βενετίας: «Το ζήτημα της πνευματικής αυτοτέλειας» της Β. Δ.

Ψήφιση δημοτικών προϋπολογισμών: «Με ποιους όρους συγκρούεται η αριστερά;» του Πέτρου Ζούνη

«Νέα εποχή για τη Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ» του Θάνου Νασόπουλου

«Διεργασίες εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς και αναρχίας» του Βασίλη Ρόγγα

ΔΙΕΘΝΗ

«Γλυφοσάτη: Ανανέωση κερδών και κινδύνων» του Πέτρου Κοντέ

Γερμανία: «Το ανθεκτικό νεοσυντηρητικό ζιζάνιο» του Δημήτρη Σμυρναίου

«Η ατελέσφορη Υεμένη» του Σταύρου Ι. Δρακουλαράκου

Ζιμπάμπουε: «Καληνύχτα και αντίο, Ρόμπερτ Μουγκάμπε» του Μελούσι Νκόμο

«Μια πελώρια κατάληψη των άστεγων στη Βραζιλία» αναδημοσίευση των Βασιάννας Κωνσταντοπούλου και Αδάμου Ζαχαριάδη

Ρουμανία: «Διαδηλώσεις κατά των δικαστικών μεταρρυθμίσεων» του Μίνου Αθανάσιου Καρυωτάκη

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

«Όσο προχωρά η δίκη της Χρυσής Αυγής, τα κομμάτια του παζλ ενώνονται» της Ιωάννας Δρόσου

Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης: «Quo vadis domina;» του Αχ. Θερσίτη

Σύνοδος ΕΕ και Αφρικανικής Ένωσης: «Συμφεροντολογικές αποφάσεις μπροστά στα σκλαβοπάζαρα» της Τζέλας Αλιπράντη

Παρατηρητήριο Προσφυγικής και Μεταναστευτικής Κρίσης:«Κόμβος για τον επιστημονικό επανακαθορισμό του προσφυγικού» της Τζ. Α.

«Ένας υπόδικος και αυτόκλητος "σωτήρας"» της Δανάης Ψωμοπούλου

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

«Ένα τραγούδι για την Αφρική» του Κώστα Αθανασίου

ΘΕΜΑΤΑ

«Η θέση της Κίνας στην επαναχάραξη του παγκόσμιου χάρτη» του Τάσου Τρίκκα

«Η Θεσσαλονίκη έχει "αντισώματα" στη μισαλλοδοξία» του Τριαντάφυλλου Μηταφίδη

«Από τον πολιτικό ρεαλισμό, στον ψυχρό κυνισμό» του Θωμά Τσαλαπάτη

Paradise Papers: «Εδαφοποιώντας κοινωνικές και ταξικές ανισότητες» του Σίμου Ανδρονίδη

Στην ΕΠΟΧΗ της Κυριακής διαβάζετε και τις στήλες:

«Εικαστικός χάρτης» από την Κατερίνα Αναστασίου.

«Στα δίκτυα του κόσμου» από τον Δημήτρη Γκιβίση

Για το θέατρο μέσα από τις στήλες «Θεατρικά νέα» και «Από την πλευρά του θεατή» γράφει η Μαρώ Τριανταφύλλου

Παρουσίαση και κριτική των ταινιών που βγαίνουν στις κινηματογραφικές αίθουσες γράφει ο Στράτος Κερσανίδης

Μουσικές προτάσεις κάνει η Λιάνα Μαλανδρενιώτη

Δαιμονικά από τον δικηγόρο του διαβόλου.

-- 

Η ΕΠΟΧΗ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

Βλαχάβα 11, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51

Κοινωνική διαστρωμάτωση 1 (του Θανάση Τσακίρη)

Κοινωνική διαστρωμάτωση είναι «κάθε ιεραρχική διάταξη των κοινωνικών ομάδων ή στρωμάτων σε μια κοινωνία». Η κοινωνία κατηγοριοποιεί τα μέλη της σε βαθμίδες με διάφορα κριτήρια όπως το εισόδημα, τον πλούτο, το  φύλο, τη φυλή, τη μόρφωση, τη δύναμη/εξουσία κ.α.   
Οι βασικές μορφές κοινωνικής διαστρωμάτωσης είναι οι ακόλουθες:
1. Το σύστημα της δουλείας
2. Το σύστημα των καστών (π.χ. Ινδία)
3. Το σύστημα των νομοκατεστημένων τάξεων (τσιφλικάδες, λόρδοι, ιερείς, ιππότες)
4. Το σύστημα των κοινωνικών τάξεων (κοινωνική αναρρίχηση)
5. Το σύστημα των ομάδων κύρους (status groups)
Τα όρια είναι πιο σαφή μεταξύ των κοινωνικών τάξεων παρά μεταξύ των ομάδων κύρους.

   
Συναίνεση όσον αφορά τα Γενικά Χαρακτηριστικά της Διαστρωμάτωσης
1) Διάκριση μεταξύ Φυσικών και Κοινωνικών Ανισοτήτων.                                     
         Η διαστρωμάτωση βασίζεται σε κοινωνικές και όχι φυσικές ανισότητες. Είναι ανθρώπινη επινόηση/κατασκευή. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν δυνατότητες αλλαγής. Επομένως, οι ανισότητες σε σχέση με το εισόδημα και την ιδιοκτησία δεν στηρίζονται σε φυσικές ικανότητες. Η διαστρωμάτωση των ικανοτήτων και οι κοινωνικές ανισότητες είναι δύο διαφορετικά πράγματα.
Η τάξη αποτελεί αντικείμενο ανάλυσης για τους κοινωνιολόγους, τους πολιτικούς επιστήμονες, τους ανθρωπολόγους και τους κοινωνικούς ιστορικούς. Ωστόσο, δεν υπάρχει συναίνεση σχετικά με τον ορισμό της "τάξης", και ο όρος έχει ένα ευρύ φάσμα ενίοτε αντιφατικών εννοιών. Στην κοινή γλώσσα, ο όρος "κοινωνική τάξη" είναι συνήθως συνώνυμος με την "κοινωνικοοικονομική τάξη", που ορίζεται ως "άνθρωποι που έχουν το ίδιο κοινωνικό, οικονομικό, πολιτιστικό, πολιτικό ή εκπαιδευτικό καθεστώς", π.χ. "μια αναδυόμενη επαγγελματική τάξη" . Ωστόσο, οι ακαδημαϊκοί διαχωρίζουν την κοινωνική τάξη και την κοινωνικοοικονομική κατάσταση. H πρώτη αναφέρεται στο σχετικά σταθερό κοινωνικοπολιτιστικό υπόβαθρο και η τελευταία αναφέρεται στην τρέχουσα κοινωνική και οικονομική κατάσταση του ατόμου και συνεπώς είναι πιο μεταβαλλόμενη με την πάροδο του χρόνου
2) Τα διακριτά χαρακτηριστικά των τάξεων είναι τα εξής:
• Είναι σαφώς πιο οικονομικού χαρακτήρα από τις κάστες και τις estates (οι τελευταίες είναι πολύ πιο θρησκευτικού χαρακτήρα)
• Τα όρια των τάξεων είναι λιγότερο σταθερά σε σχέση με τα όρια των καστών και των τσιφλικιών  Κάτι τέτοιο ισχύει περισσότερο για τις μεσαίες τάξεις και λιγότερο για την αστική και την εργατική τάξη.
• Οι τάξεις είναι λιγότερο σταθερές σε σχέση με τις κάστες και τα τσιφλίκια. Υπάρχει εντονότερη κινητικότητα στα συστήματα των τάξεων παρά σε αυτά των καστών και των φέουδων. Παρ’ όλο που γεννιέται κανείς σε μία κοινωνική τάξη είναι δυνατό να ξεφύγει από την «ταξική του μοίρα» και, να κινηθεί ανοδικά στην κοινωνική κλίμακα, όπως ο Billy Eliot στην ομώνυμη ταινία που του δόθηκε η ευκαιρία να μην ακολουθήσει τον πατέρα του και τον αδελφό του και να μείνει οριστικά ανθρακωρύχος, κάτι που συνεχιζόταν από γενιά σε γενιά στην κοινότητά του.
• Η διάκριση των συστημάτων διαστρωμάτωσης  γίνεται ανάλογα με τη δυσκολία μετακίνησης των κοινωνικών υποκειμένων μεταξύ των στρωμάτων της κοινωνίας. Αυτή η μετακίνηση μπορεί διπλής κατεύθυνσης. Οι άνθρωποι μπορεί να μετακινούνται  ανοδικά ή καθοδικά, ή οριζόντια, στην οποία τα άτομα καταλαμβάνουν μια διαφορετική κοινωνική θέση ίδιου κύρους με την προηγούμενη που κατείχαν. Έτσι, μεγάλες ομάδες ανθρώπων να υποστούν μετακίνηση προς τα κάτω (ανεργία/φτώχεια) ως αποτέλεσμα πολιτικών οικονομικής  λιτότητας.  Η μετακίνηση αυτή πραγματοποιείται με διαφορετικό βαθμό δυσκολίας στα κλειστά και τα ανοιχτά κοινωνικά συστήματα.


Συνεχίζεται...


Θανάσης Τσακίρης